X
TAP top app download banner
theAsianparent Thailand Logo
theAsianparent Thailand Logo
คู่มือสินค้า
เข้าสู่ระบบ
  • อยากท้อง
  • ระยะการตั้งครรภ์
    • โภชนาการ เเม่ท้อง เเม่ให้นม
    • ไตรมาส 1
    • ไตรมาส 2
    • ไตรมาส 3
    • ตั้งชื่อลูก
  • แม่ผ่าคลอด
    • พัฒนาการเด็กผ่าคลอด
    • เตรียมตัวผ่าคลอด
    • สุขภาพเด็กผ่าคลอด
    • คู่มือคุณแม่ผ่าคลอด
    • การดูแลหลังผ่าคลอด
    • โภชนาการเด็กผ่าคลอด
  • หลังคลอด
    • คลอดธรรมชาติ
    • ผ่าคลอด
    • การให้นมลูก
  • สุขภาพและโภชนาการ
    • โภชนาการ
    • สุขภาพ
  • ลูก
    • ทารกแรกเกิด
    • ทารก
    • เด็กวัยหัดเดิน
    • เด็กก่อนวัยเรียน
    • เด็ก
    • เด็กก่อนวัยรุ่น และวัยรุ่น
  • ชีวิตครอบครัว
    • ความรักและความสัมพันธ์
    • การเลี้ยงลูก
    • มุมคุณพ่อ
    • ประกันชีวิต
    • การวางแผนการเงิน
    • ความรัก และ เซ็กส์
  • การศึกษา
    • เด็กวัยประถม
    • โรงเรียนประถม
    • มัธยมศึกษา
    • แบบฝึกหัดและข้อสอบ
    • แนะแนวการศึกษาต่างประเทศ
  • ผู้หญิง
    • แฟชั่น
    • ความงาม
    • ฟิตเนส
  • ที่เที่ยว
    • เที่ยวไทย
    • เที่ยวต่างประเทศ
    • ที่พัก และ โรงแรม
  • ที่กิน
    • ร้านอร่อย
    • ร้านอร่อยสำหรับเด็ก
    • คาเฟ่
    • เมนูอาหาร
  • ไลฟ์สไตล์
    • ดวง
    • ทำนายฝัน
    • สีมงคล
    • บทสวดมนต์
    • ข่าว
    • ดูแลบ้าน
    • แนะนำโดย TAP
    • อีเว้นท์
  • TAPpedia
  • วิดีโอ
    • การตั้งครรภ์
    • ทารก
    • คำแนะนำในการเลี้ยงลูก
    • การให้นมบุตร
    • อาหารเสริมทารก & โภชนาการ
    • เด็กเล็ก
  • ชอปปิง
  • #สอนลูกเรื่องเงิน ฉบับพ่อแม่
  • VIP

ภูมิคุ้มกัน คืออะไร ส่วนสำคัญที่เป็นตัวบ่งบอกสุขภาพร่างกายของเรา!

บทความ 5 นาที
ภูมิคุ้มกัน คืออะไร ส่วนสำคัญที่เป็นตัวบ่งบอกสุขภาพร่างกายของเรา!

ภูมิคุ้มกัน เป็นสิ่งที่สำคัญต่อร่างกายของเรา เป็นตัวที่จะช่วยบ่งบอกสุขภาพร่างกาย ว่าแข็งแรง หรืออ่อนแอ แต่หลายคนคงสงสัยเหมือนกันว่า ภูมิคุ้มกัน คืออะไร ทำงานยังไง เกี่ยวข้องกับร่างกายของเราอย่างไร บทความนี้จะพาไปหาคำตอบกัน

 

ภูมิคุ้มกัน คืออะไร?

ระบบภูมิคุ้มกัน ถูกสร้างขึ้นด้วยสารเคมีต่าง ๆ ในร่างกาย เพื่อนำมาใช้ในการต่อสู่กับการติดเชื้อต่าง ๆ และ เซลล์เม็ดเลือดขาว ที่จะถูกสร้างขึ้นภายในไขกระดูก แล้วจะเคลื่อนที่เข้าสู่กระแสเลือด และเนื้อเยื่อต่าง ๆ เพื่อทำหน้าที่เฝ้าระวังการติดเชื้อ

 

โดยเซลล์เหล่านี้จะทำงาน เมื่อร่างกายได้รับเชื้อโรคมากเกินไป หากภูมิคคุ้มกันกำจัดเชื้อดังกล่าวออกไปได้ ระบบภูมิคุ้มกันก็จะมีการจดจำเชื้อเหล่านั้นเอาไว้ เมื่อเชื้อโรคชนิดเดิม กลับข้าสู่ร่างกายอีกครั้ง ระบบภูมิคุ้มกันก็จะสามารถกำจัดเชื้อออกไปได้อย่างรวดเร็ว

 

ระบบภูมิคุ้มกัน ยังมีหน้าที่ในการผลิตโปรตีนที่มีชื่อว่า “แอนติบอดี้ (Antibodies)” ที่ช่วยในการต้านพิษที่เกิดจากการติดเชื้อ หรือ พิษที่มาจากเชื้อโดยตรง

ภูมิคุ้มกัน

ระบบภูมิคุ้มกัน แบ่งเป็นกี่ประเภท?

ระบบภูมิคุ้มกันของคนเรา แตกต่างกันออกไปตามแต่ละปัจจัย เช่น อายุที่เพิ่มมากขึ้น หรือ ร่างกายที่พึ่งผ่านการติดเชื้อ จะทำให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันในเชื้อตัวนั้น ๆ เนื่องจากร่างกายสามารถจดจำการติดเชื้อที่อันตรายได้ โดยภูมิคุ้มกัน สามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ดังนี้

1. ภูมิคุ้มกันที่มีมาแต่กำเนิด (Innate Immunity)

Advertisement

ภูมิคุ้มกันในร่างกายชนิดนี้ เป็นภูมิที่สร้างได้เอง เพื่อใช้ป้องกันเชื้อโรคต่าง ๆ ที่มาจากสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์อื่น ทำให้ร่างกายของเราปลอดภัยจากการติดเชื้อ โดยภูมิคุ้มกันชนิดนี้ จะทำหน้าที่ทั่ว ๆ ไป รวมถึงผิวหนัง เยื่อบุต่าง ๆ รวมถึงทำหน้าที่ป้องกันเชื้อโรคได้ด้วย โดยภูมิคุ้มกันชนิดนี้จะทำงานเมื่อร่างกายมีเชื้อโรคเข้ามา ซึ่งจะทำการปิดผนึกช่องทางที่เชื้อจะเข้าไปในร่างกาย ทำให้ร่างกายไม่ได้รับเชื้อ

 

2. ภูมิคุ้มกันที่ได้รับมาในภายหลัง (Acquired Immunity)

ภูมคุ้มกันที่ได้รับมาในภายหลัง เป็นภูมิคุ้มกันที่ทำงานต่อเนื่องมาจากภูมิคุ้มกันที่มีมาแต่กำเนิด ซึ่งเกิดขึ้นหลังจากที่ร่างกายได้รับเชื้อ สิ่งแปลกปลอม หรือ การกระตุ้นจากวัคซีนต่าง ๆ เป็นภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะที่จะมีการจดจำสิ่งกระตุ้น และตอบสนองได้เร็วขึ้นเมื่อได้รับการกระตุ้น แบ่งออกเป็น 2 ระบบย่อย ดังนี้

  • ภุมิคุ้มกันแบบเจาะจง (Adaptive Immunity) เป็นภูมิคุ้มกันที่ร่างกายสามารถสร้างขึ้นได้เอง หลังจากได้รับเชื้อเข้ามา เพื่อลดความเสี่ยงที่ผู้ป่วยจะต้องติดเชื้อเดิม
  • ภูมิคุ้มกันที่รับมาจากภายนอก (Passive Immunity) เป็นภูมิคุ้มกันที่ได้รับจากภายนอก ที่ร่างกายนำมาช่วยป้องกันการติดเชื้อ ในช่วงระยะเวลาสั้น ๆ เช่น ลูกดื่มนมแม่จะได้รับภูมิคุ้มกัน ในช่วงที่ร่างกายกำลังเจริญเติบโต และเมื่อผ่านไประยะเวลาหนึ่ง ภูมิคุ้มกันนี้จะค่อย ๆ ลดลงและหมดไป

 

ระบบภูมิคุ้มกันทำงานอย่างไร?

เมื่อมีเชื้อโรค หรือ สิ่งแปลกปลอมเข้าไปในร่างกายของเรา ร่างกายจะกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันในการตอบสนอง ซึ่งจะมีกลไกการต่อต้าน และ ทำลายสิ่งแปลกปลอม ด้วยกัน 2 แบบ ดังนี้

  1. ระบบภูมิคุ้มกันแบบไม่จำเพาะ (Non-Specific Defense Mechanism) 

ระบบภูมิคุ้มกันนี้ จะช่วยกำจัดสิ่งแปลกปลอมที่จะเข้าสู่ร่างกาย โดยจะช่วยป้องกัน และต่อต้านสิ่งแปลกปลอม ที่กำลังจะเข้าสู่เนื้อเยื่อ หรือ เข้าสู่เนื้อเยื่อไปแล้ว แต่หากแนวป้องกันนี้ เกิดการถูกทำลาย ร่างกายจะใช้กลไกต่อต้านแบบจำเพาะ คือ การอักเสบ และการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาว ซึ่งเป็นกลมที่จะช่วยดักจับและทำลายเชื้อโรค

ภูมิคุ้มกัน

2. ระบบภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะ (Specific Defense Mechanism)

ระบบภูมิคุ้มกันนี้จะทำงานก็ต่อเมื่อเชื้อโรค หรือ สิ่งแปลกปลอมได้ผ่านด่านแรกเข้ามาแล้ว เมื่อแอนติเจนเข้าสู่ร่างกาย จะกระตุ้นกลไกการต่อต้านหรือทำลายสิ่งแปลกปลอมแบบจำเพาะ ซึ่งจะเกี่ยวข้องกับการทำงานของเม็ดเลือดขาว เซลล์บี (B Cell) และ เซลล์ที (T cell) ที่จะทำหน้าที่จับกับแอนติเจนอย่างจำเพาะ และกระตุ้นเซลล์บี ให้พัฒนากลายเป็นพลาสมา ที่ทำหน้าที่สร้าง และหลั่งสารแอนติบอดี้

 

หากระบบภูมิคุ้มกันผิดปกติส่งผลอย่างไร?

หากระบบภูมิคุ้มกันเกิดการทำงานผิดปกติ หรือ บกพร่อง อาจทะให้เกิดปัญหาสุขภาพต่าง ๆ ดังนี้

  • โรคภูมิแพ้ หรือ หอบหืด เมื่อระบบภูมิคุ้มกันทำงานมากเกินไป อาจทำให้เกิดอาการแพ้รุนแรง หรือ หอบหืดรุนแรงได้
  • ภูมิคุ้มกันบกพร่อง เมื่อภูมิคุ้มกันทำงานได้ไม่ปกติ ทำให้ผู้ป่วยมีอัตราการเสี่ยง ต่อการติดเชื้อที่ร้ายแรง และอาจเป็นสาเหตุให้เกิดโรคต่าง ๆ เช่น โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง โรคเอชไอวี เป็นต้น
  • โรคแพ้ภูมิตัวเอง การทำงานที่ผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน อาจทำให้ภูมิคุ้มกันย้อนกลับมาทำลายเซลล์ในร่างกายของเราเอง และอาจทำให้เกิดโรคแพ้ภูมิตัวเอง หรือที่รู้จักกันว่า “โรคพุ่มพวง” ได้
  • โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ เป็นโรคที่เกิดจากระบบภูมิคุ้มกัน มีการทำลายเนื้อเยื่อที่ข้อต่าง ๆ และ ไทรอยด์ตาโปน ซึ่งเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันเข้าไปจู่โจมไทรอยด์

 

ปัจจัยที่ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันเสื่อม

  • พักผ่อนไม่เพียงพอ

เมื่อเราพักผ่อนไม่เพียงพอที่ร่างกายต้องการในแต่ละวัน จะทำให้ร่างกายมีฮอร์โมนความเครียดสูงขึ้น และทำให้เสี่ยง ที่ระบบภูมิคุ้มกันจะทำเกิดการอักเสบ ติดเชื้อได้

  • ขาดการออกกำลังกาย

การออกกำลังกาย จะช่วยสร้างสารเคมีที่ดี ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง รู้สึกสดชื่น และแอคทีฟ จึงช่วยให้ภูมิคุ้มกันทำงานได้ดีขึ้น หากไม่ออกกำลังกายเลยก็จะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันเกิดความอ่อนแอลงได้

  • รับประทานอาการที่มีโทษต่อร่างกาย

การรับประทานอาหารที่เป็นโทษต่อสุขภาพ เช่น อาหารที่มีน้ำตาลมาก หรือ ไขมันสูง จะทำให้มีผลเสียต่อการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน และการรับประทานผัก ผลไม้ที่ไม่เพียงพอ ก็จะทำให้ร่างกายไม่มีแร่ธาตุ และ วิตามิน ที่จะช่วยเสริมให้ระบบภูมิคุ้มกันแข็งแรง

  • ภาวะเครียดสะสม

ความเครียดเป็นสิ่งที่ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันโดยตรง หากร่างกายมีความเครียดสูง ฮอร์โมนจะความเครียดจะไปกดภูมิคุ้มกันไม่ให้ทำงานได้ ทำให้ร่างกายเกิดการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น

ภูมิคุ้มกัน

บทความจากพันธมิตร
ดูแลทารกแรกเกิดวิกฤติน้ำหนักเพียง 500 กรัมสำเร็จ ด้วยความเชี่ยวชาญระดับสากล ที่ โรงพยาบาลเด็กสมิติเวช อินเตอร์เนชั่นแนล
ดูแลทารกแรกเกิดวิกฤติน้ำหนักเพียง 500 กรัมสำเร็จ ด้วยความเชี่ยวชาญระดับสากล ที่ โรงพยาบาลเด็กสมิติเวช อินเตอร์เนชั่นแนล
เคล็ดลับดูแลครรภ์ และ สร้างภูมิคุ้มกันให้ลูกน้อย
เคล็ดลับดูแลครรภ์ และ สร้างภูมิคุ้มกันให้ลูกน้อย
โรคภูมิแพ้ในเด็ก ป้องกันได้ตั้งแต่แรกเกิด ด้วยนมแม่ที่มีคุณสมบัติเป็น H.A. (Hypoallergenic)
โรคภูมิแพ้ในเด็ก ป้องกันได้ตั้งแต่แรกเกิด ด้วยนมแม่ที่มีคุณสมบัติเป็น H.A. (Hypoallergenic)
พ่อแม่ต้องรู้! วิธีป้องกัน RSV ในเด็ก ช่วยลูกไม่ป่วยหนัก
พ่อแม่ต้องรู้! วิธีป้องกัน RSV ในเด็ก ช่วยลูกไม่ป่วยหนัก

วิธีเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง

การเสริมสร้างภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง จะทำให้สุขภาพโดยรวมของเราดี ซึ่งสามารถทำได้โดยการปรับรูปแบบการใช้ชีวิต เพราะภูมิคุ้มกันจะแข็งแรง หรือ อ่อนแอ ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมต่าง ๆ โดยเราสามารถเสริมภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงได้ ดังนี้

  1. หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
  2. เน้นรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผัก ผบไม้ ธัญพืชต่าง ๆ 
  3. ลดอาหารที่ให้โทษต่อร่างกาย เช่น อาหารไขมันสูง น้ำตาลสูง เป็นต้น
  4. หลีกเลี่ยงอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ
  5. ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
  6. ควบคุมความดันโลหิต
  7. หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอลในปริมาณมาก
  8. ล้างมือบ่อย ๆ
  9. พักผ่อนให้เพียงพอ
  10. หลีกเลี่ยงภาวะความเครียด หากิจกรรมเพื่อคลายเครียดบ้าง

 

 

ภูมิคุ้มกัน เป็นสิ่งสำคัญต่อร่างกาย ที่จะเป็นตัวบ่งบอกสุขภาพร่างกายของเรา และระบบภูมิคุ้มกันของเราจะแข็งแรง หรือ อ่อนแอ ขึ้นอยู่กับพฤิตกรรมต่าง ๆ ของเรา ดังนั้นเราควรรักษาสุขภาพให้ดี ด้วยการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกาย และลดปัจจัยเสี่ยงที่จะทำร้ายภูมิคุ้มกันของเรา

 

ที่มาข้อมูล pobpad scimath

บทความที่น่าสนใจ

5 วิธีเสริมภูมิคุ้มกันลูกให้แข็งแรง เตรียมพร้อมสำหรับการเรียนรู้ตลอดเวลา

10 อาหารเพิ่มภูมิคุ้มกันเด็ก เสริมภูมิต้านทาน แม่จ๋า รีบหามาให้ลูกกินด่วน

อาหารเสริมเพื่อเพิ่มระบบภูมิคุ้มกัน ที่ดีที่สุด15 ประเภท ภูมิคุ้มกันแข็งแรง

มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!

Follow us on:
facebook-logo instagram-logo tiktok-logo
img
บทความโดย

Waristha Chaithongdee

  • หน้าแรก
  • /
  • สุขภาพ
  • /
  • ภูมิคุ้มกัน คืออะไร ส่วนสำคัญที่เป็นตัวบ่งบอกสุขภาพร่างกายของเรา!
แชร์ :
  • แม่รู้ไหม ลูกไอเวลานอน มีโรคอะไรแฝงอยู่?

    แม่รู้ไหม ลูกไอเวลานอน มีโรคอะไรแฝงอยู่?

  • แผลปลูกฝีเป็นหนอง ต้องดูแลยังไง? ลูกมีไข้ งอแงหลังปลูกฝี ปกติไหม?

    แผลปลูกฝีเป็นหนอง ต้องดูแลยังไง? ลูกมีไข้ งอแงหลังปลูกฝี ปกติไหม?

  • 7 อาการปวดที่คนท้องต้องเจอ รับมือยังไง? ให้ราบรื่นตลอด 9 เดือน

    7 อาการปวดที่คนท้องต้องเจอ รับมือยังไง? ให้ราบรื่นตลอด 9 เดือน

  • แม่รู้ไหม ลูกไอเวลานอน มีโรคอะไรแฝงอยู่?

    แม่รู้ไหม ลูกไอเวลานอน มีโรคอะไรแฝงอยู่?

  • แผลปลูกฝีเป็นหนอง ต้องดูแลยังไง? ลูกมีไข้ งอแงหลังปลูกฝี ปกติไหม?

    แผลปลูกฝีเป็นหนอง ต้องดูแลยังไง? ลูกมีไข้ งอแงหลังปลูกฝี ปกติไหม?

  • 7 อาการปวดที่คนท้องต้องเจอ รับมือยังไง? ให้ราบรื่นตลอด 9 เดือน

    7 อาการปวดที่คนท้องต้องเจอ รับมือยังไง? ให้ราบรื่นตลอด 9 เดือน

ลงทะเบียนรับคำแนะนำเรื่องการตั้งครรภ์พัฒนาการลูกในท้องได้ที่นี่
  • เตรียมตัวเป็นผู้ปกครอง
  • พัฒนาการลูก
  • ชีวิตครอบครัว
  • ระยะการตั้งครรภ์
  • โภชนาการ
  • ไลฟ์สไตล์
  • TAP สังคมออนไลน์
  • ติดต่อโฆษณา
  • ติดต่อเรา
  • Influencer Marketing (KOL)
  • มาเข้าร่วมกับเรา


  • Singapore flag Singapore
  • Thailand flag Thailand
  • Indonesia flag Indonesia
  • Philippines flag Philippines
  • Malaysia flag Malaysia
  • Vietnam flag Vietnam
© Copyright theAsianparent 2025. All rights reserved
เกี่ยวกับเรา |ทีม|นโยบายความเป็นส่วนตัว |ข้อกำหนดการใช้ |แผนผังเว็บไซต์
  • เครื่องมือ
  • บทความ
  • ฟีด
  • โพล

เราใช้คุกกี้เพื่อมอบประสบการณ์คอนเทนต์ที่ดีที่สุดให้กับคุณ. เรียนรู้เพิ่มเติมตกลง เข้าใจแล้ว

เราใช้คุกกี้เพื่อมอบประสบการณ์คอนเทนต์ที่ดีที่สุดให้กับคุณ. เรียนรู้เพิ่มเติมตกลง เข้าใจแล้ว