ในปัจจุบัน ความฉลาดทางอารมณ์ หรือ EQ มีความสำคัญมากขึ้นเรื่อยๆ ในการกำหนดความสำเร็จและความสุขในชีวิตของเด็กๆ แล้วลูกของเรามี EQ ดีหรือไม่จะรู้ได้อย่างไร บทความนี้จึงขอแนะนำ คำถามทดสอบ EQ ในเด็ก ที่พ่อแม่สามารถนำไปใช้พูดคุย สังเกต ทำความเข้าใจพฤติกรรมของลูกน้อย
ความสำคัญของ คำถามทดสอบ EQ ในเด็ก
การทดสอบความฉลาดทางอารมณ์ หรือ EQ ในเด็ก ไม่ได้มีจุดประสงค์เพื่อติดป้ายว่าเด็กคนไหน “ฉลาด” หรือ “ไม่ฉลาด” แต่เป็นการทำความเข้าใจ จุดแข็งและจุดที่ต้องพัฒนา ของเด็กในด้านอารมณ์และสังคม ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญไม่แพ้ความฉลาดทางสติปัญญา (IQ) เลยค่ะ
- ทำความเข้าใจพัฒนาการทางอารมณ์: ช่วยให้คุณพ่อคุณเข้าใจว่าเด็กแต่ละคนมีพัฒนาการทางอารมณ์ในระดับใด เข้าใจความรู้สึกของตนเองและผู้อื่นได้มากน้อยแค่ไหน
- รู้ว่าลูกเก่งเรื่องไหน และเรื่องไหนที่ต้องพัฒนา: เช่น มีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่นสูง หรือสามารถควบคุมอารมณ์ได้ดี และในขณะเดียวกันก็สามารถระบุได้ว่ามีด้านใดที่ต้องได้รับการส่งเสริมเพิ่มเติม เช่น การจัดการกับความโกรธ หรือการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า
- ส่งเสริมทักษะทางสังคม: EQ ที่ดีเป็นพื้นฐานสำคัญของการมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี การทำงานร่วมกับผู้อื่น การแก้ไขความขัดแย้ง และการสร้างมิตรภาพ
- รู้จักจัดการอารมณ์ของตนเอง: การรู้จักอารมณ์ของตนเองและการจัดการกับมันได้ดีตั้งแต่เด็ก จะช่วยลดโอกาสในการเกิดปัญหาทางอารมณ์ในอนาคต เช่น ความเครียด ความวิตกกังวล หรือภาวะซึมเศร้า
- เตรียมความพร้อมสำหรับการเรียนรู้และชีวิต: เด็กที่มี EQ ดี มักจะมีความยืดหยุ่น ปรับตัวเข้ากับสถานการณ์ใหม่ๆ ได้ดี และมีความสุขกับการเรียนรู้มากกว่า ทำให้ประสบความสำเร็จทั้งในด้านการเรียนและชีวิต
คำถามทดสอบ EQ ในเด็กเล็กมักจะไม่ใช่การใช้แบบทดสอบมาตรฐานเหมือนผู้ใหญ่ แต่จะเป็นการสังเกตพฤติกรรม การตั้งคำถามปลายเปิด การเล่าเรื่อง หรือการจำลองสถานการณ์ เพื่อให้เด็กได้แสดงออกถึงการรับรู้และจัดการอารมณ์ค่ะ
คำถามทดสอบ EQ เด็ก 3-6 ขวบ
เด็กวัย 3-6 ปีเริ่มเรียนรู้ที่จะระบุอารมณ์พื้นฐานของตนเองและผู้อื่น รวมถึงการแสดงออกทางอารมณ์ที่เหมาะสม การทดสอบจะเน้นไปที่การรับรู้ความรู้สึกของตนเองและผู้อื่น การควบคุมการแสดงออก และการเข้าใจผลลัพธ์จากการกระทำของตนเอง
-
ด้านการเข้าใจอารมณ์ของตนเอง
1. หนูรู้สึกยังไงเวลา… (ได้ของเล่นใหม่ / ไม่ได้กินขนมที่ชอบ / มีเพื่อนมาแย่งของเล่น)?
คำถามนี้ช่วยให้ทราบว่า ลูกสามารถบอกและเชื่อมโยงความรู้สึกของตัวเอง (เช่น ดีใจ, เสียใจ, โกรธ, กลัว) กับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นได้หรือไม่
2. ให้เด็กเลือกรูปภาพใบหน้าแสดงอารมณ์ต่างๆ (ยิ้ม, เศร้า, โกรธ) แล้วถามว่า “ตอนนี้หนูรู้สึกเหมือนรูปไหน?”
กิจกรรมนี้ช่วยให้ทราบว่า ลูกสามารถเชื่อมโยงความรู้สึกภายในกับการแสดงออกทางสีหน้าได้หรือไม่
เด็กที่มี EQ ด้านการเข้าใจอารมณ์ตนเองสูง จะสามารถบอกความรู้สึกพื้นฐานของตัวเองได้ชัดเจน (ดีใจ, เสียใจ, โกรธ, กลัว) และเชื่อมโยงกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นได้ดี เช่น “หนูดีใจที่ได้ของเล่นใหม่” หรือ “หนูโกรธที่เพื่อนแย่งของเล่น” และสามารถชี้ภาพใบหน้าแสดงอารมณ์ที่ตรงกับความรู้สึกของตนเองได้
1. “ถ้าหนูโกรธเพื่อนที่แย่งของเล่นไป หนูจะทำยังไง?” (พร้อมเสนอทางเลือกให้เด็ก เช่น ตีเพื่อน, ร้องไห้, บอกคุณครู, หายใจลึกๆ)
คำถามนี้ช่วยให้ทราบวิธีการจัดการกับอารมณ์โกรธหรืออารมณ์เชิงลบอื่นๆ ว่า ลูกมีแนวโน้มที่จะใช้พฤติกรรมก้าวร้าว การหลีกเลี่ยง หรือการแก้ไขปัญหาที่สร้างสรรค์
2. “เวลาหนูเสียใจมากๆ หนูชอบทำอะไรให้สบายใจขึ้น?”
คำถามนี้ช่วยให้ทราบว่า ลูกมีวิธีการปลอบโยนตนเอง หรือผ่อนคลายอารมณ์อย่างไร
เด็กที่มี EQ ด้านการจัดการอารมณ์สูง เมื่อโกรธหรือเสียใจ มักจะเลือกวิธีจัดการที่เหมาะสม เช่น บอกคุณครู/ผู้ปกครอง, หายใจลึกๆ, ขอเวลานอก ไม่ใช้ความรุนแรง หรือร้องไห้ฟูมฟายเกินเหตุ และมีวิธีปลอบโยนตัวเองง่ายๆ ที่ใช้ได้ผล
-
ด้านการรับรู้อารมณ์ของผู้อื่น
1. “ดูรูปเพื่อนคนนี้สิ (รูปเพื่อนทำหน้าเศร้า) หนูคิดว่าเพื่อนคนนี้รู้สึกยังไงนะ? แล้วถ้าหนูเห็นเพื่อนเสียใจ หนูจะทำยังไง?”
คำถามนี้ช่วยให้ทราบว่า ลูกสามารถเข้าใจความรู้สึกของผู้อื่น และตอบสนองต่อความรู้สึกนั้นได้หรือไม่
2. “เวลาคุณแม่ไม่สบาย หนูจะรู้สึกยังไง?”
คำถามนี้ช่วยให้ทราบว่า ลูกสามารถเชื่อมโยงสถานการณ์กับความรู้สึกของผู้อื่นได้หรือไม่
เด็กที่มี EQ ด้านการรับรู้อารมณ์ของผู้อื่นสูง จะสามารถสังเกตเห็นว่าเพื่อนเศร้า และแสดงความสงสารหรือเข้าไปปลอบโยนได้
1. “เวลาหนูอยากเล่นของเล่นกับเพื่อน หนูจะบอกเพื่อนว่ายังไง?”
คำถามนี้ช่วยให้ทราบว่า ลูกสามารถสื่อสารความต้องการของตัวเองได้อย่างเหมาะสมหรือไม่
2. “ถ้าเพื่อนเล่นด้วยกันแล้วแย่งของเล่นกัน หนูจะช่วยเพื่อนแก้ปัญหายังไง?”
คำถามนี้ช่วยให้ทราบ วิธีการแก้ปัญหาความขัดแย้ง และการทำงานร่วมกับผู้อื่น
เด็กที่มี EQ ด้านทักษะทางสังคมสูง จะสามารถสื่อสารความต้องการของตนเองกับเพื่อนได้อย่างสุภาพ เช่น “หนูขอเล่นด้วยนะ” และสามารถเสนอแนวทางแก้ปัญหาเมื่อเพื่อนแย่งของเล่นกันได้ เช่น “เรามาเล่นด้วยกันก็ได้นะ”
การทดสอบ EQ ไม่ใช่การสอบ คำตอบของลูกจึงไม่มีถูกหรือผิด 100% เราเพียงต้องการทำความเข้าใจกระบวนการคิดและอารมณ์ของเด็ก ไม่ว่าเด็กจะตอบอย่างไร ก็ควรให้กำลังใจและชมเชยความพยายามของลูกเสมอนะคะ
หากคุณพ่อคุณแม่มีความกังวลหรือต้องการการประเมินที่ละเอียดมากขึ้น ควรปรึกษานักจิตวิทยาเด็ก ซึ่งจะมีเครื่องมือและวิธีการประเมินที่เป็นมาตรฐานและสามารถให้คำแนะนำเฉพาะบุคคลได้ดียิ่งขึ้นค่ะ
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
4 วิธีเพิ่ม EQ ให้ลูก เพราะสมัยนี้ แค่ฉลาดอย่างเดียวไม่พอ
EQ ต่ำ ไม่ใช่เรื่องไกลตัว: 3 พฤติกรรมเล็ก ๆ บนโต๊ะอาหารที่พ่อแม่ควรรู้ทัน
เล่นกับลูกอย่างไรให้ฉลาด วิธีเลี้ยงลูกให้ฉลาด eq ดี เพียงพ่อแม่เล่นกับลูกตั้งแต่เล็ก
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
