น้ำสมุนไพรใบบัวบก ใคร ๆ ก็กินได้จริงหรือ ? คนท้องกินใบบัวบกได้ไหม คำถามที่ต้องได้รับคำตอบ เมื่อสมุนไพรที่เชื่อว่าดีมีประโยชน์ อาจต้องระวังมากกว่าที่คิด ทำไมแม่ท้องต้องระวังน้ำสมุนไพรชนิดนี้ มาหาคำตอบได้ในบทความนี้
ใบบัวบก (Centella asiatica) เป็นสมุนไพรที่ได้รับการยอมรับในสรรพคุณทางยามาอย่างยาวนาน ทั้งในการแพทย์แผนไทยและแผนจีน ด้วยสารออกฤทธิ์หลากหลายชนิดที่มีอยู่ในใบบัวบก จึงมีประโยชน์ต่อร่างกายในหลายด้าน ดังนี้ค่ะ
สรรพคุณของใบบัวบก
ใบบัวบกมีฤทธิ์เด่นในการช่วย สมานแผล ทั้งแผลภายนอกและภายใน โดยเฉพาะแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แผลผ่าตัด หรือแม้กระทั่งแผลในกระเพาะอาหาร สารสำคัญอย่าง Triterpenoids (เช่น Asiaticoside, Madecassoside, Asiatic acid และ Madecassic acid) มีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนและเนื้อเยื่อใหม่ ช่วยให้แผลหายเร็วขึ้นและลดการเกิดแผลเป็น นอกจากนี้ ยังมีฤทธิ์ ลดการอักเสบ ช่วยบรรเทาอาการบวมแดงและเจ็บปวดจากการอักเสบต่างๆ ได้ดี
ใบบัวบกได้รับการขนานนามว่าเป็น “สมุนไพรบำรุงสมอง” เนื่องจากมีส่วนช่วยในการทำงานของระบบประสาทและสมอง สาร Asiaticoside และ Madecassoside ที่พบในใบบัวบกสามารถช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปยังสมอง ทำให้สมองได้รับออกซิเจนและสารอาหารมากขึ้น ซึ่งส่งผลดีต่อความสามารถในการเรียนรู้ การคิดวิเคราะห์ และ เพิ่มประสิทธิภาพความจำ นอกจากนี้ ยังอาจช่วยปกป้องเซลล์ประสาทจากความเสียหายที่เกิดจากอนุมูลอิสระด้วย
ใบบัวบกอุดมไปด้วยสาร ต้านอนุมูลอิสระ หลายชนิด เช่น ฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) และสารประกอบฟีนอลิกต่างๆ สารเหล่านี้มีคุณสมบัติในการปกป้องเซลล์ในร่างกายจากการถูกทำลายโดยอนุมูลอิสระ ซึ่งเป็นสาเหตุของความเสื่อมของเซลล์ การอักเสบเรื้อรัง และการเกิดโรคต่างๆ เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจและหลอดเลือด
ใบบัวบกมีสรรพคุณช่วย ลดความเครียด และความวิตกกังวลได้ กลไกการทำงานคร่าวๆ คือ ใบบัวบกอาจมีผลต่อระดับสารสื่อประสาทในสมองบางชนิด เช่น GABA (Gamma-aminobutyric acid) ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทที่มีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของระบบประสาท ทำให้รู้สึกผ่อนคลาย สงบ และลดอาการกระสับกระส่าย นอกจากนี้ ฤทธิ์ในการลดการอักเสบและต้านอนุมูลอิสระก็อาจมีส่วนช่วยในการปรับสมดุลของร่างกายโดยรวม ส่งผลให้สุขภาพจิตดีขึ้น
นอกจากสรรพคุณหลักๆ ข้างต้นแล้ว ใบบัวบกยังมีประโยชน์อื่นๆ อีกมากมาย เช่น
- ช่วยลดอาการบวมช้ำ: จากการกระทบกระแทกหรือการบาดเจ็บต่างๆ
- บำรุงผิวพรรณ: ช่วยลดเลือนริ้วรอย จุดด่างดำ และส่งเสริมการสร้างคอลลาเจน
- บำรุงสายตา: มีวิตามิน A ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นต่อการมองเห็น
- ลดอาการท้องเสีย: ในการแพทย์แผนไทยบางตำรับ
- ช่วยให้ระบบไหลเวียนโลหิตดีขึ้น: โดยเฉพาะในหลอดเลือดเล็กๆ
อย่างไรก็ตาม การบริโภคใบบัวบกควรอยู่ในปริมาณที่เหมาะสม และหากมีโรคประจำตัวหรือกำลังรับประทานยา ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ
สารอาหารในน้ำใบบัวบก
การกินน้ำใบบัวบกปริมาณ 1 แก้ว จะทำให้ร่างกายได้รับพลังงานเพียงแค่ประมาณ 36 กิโลแคลอรีเท่านั้น ถือว่าเป็นทางเลือกที่ดีในการกินน้ำสมุนไพรชนิดนี้ระหว่างวัน โดยที่ไม่ได้ทำให้คุณแม่มีน้ำหนักมากขึ้น หรืออยู่ในช่วงที่กำลังควบคุมน้ำหนัก นอกจากนี้ยังมีสารอาหารชนิดต่าง ๆ ทั้งกากใยอาหาร, คาร์โบไฮเดรต, แคลเซียม, ฟอสฟอรัส, เหล็ก และวิตามิน A เป็นต้น
4 ประโยชน์ของน้ำใบบัวบก
การกินสมุนไพรชนิดนี้สามารถช่วยบำรุงร่างกายของคุณแม่ตั้งครรภ์ได้หลายอย่าง เป็นสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ไม่สามารถมองข้ามได้ หากแพทย์อนุญาตให้กินก็สามารถหามากินได้ในปริมาณที่เหมาะสม เพื่อประโยชน์ ดังนี้
- บรรเทาความเหนื่อย และผ่อนคลาย : น้ำใบบัวบกถือว่าเป็นหนึ่งในน้ำสมุนไพรที่ควรกินตอนเย็น ๆ เพราะจะทำให้เกิดความสดชื่น สามารถบรรเทาอาการเหนื่อยล้าระหว่างวัน หรือทำให้รู้สึกผ่อนคลายจากอาการที่ร้อน ๆ ได้เป็นอย่างดี
- ช่วยลดน้ำตาลในเลือด : ในเลือดมีปริมาณน้ำตาลสูง ไม่ใช่เรื่องที่ดีสำหรับคุณแม่แน่นอน เพราะจะทำให้มีความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ได้ การกินน้ำใบบัวบกจะช่วยควบคุมปริมาณของน้ำตาลในเลือดได้ ในขณะเดียวกันบางร้านอาจเพิ่มความหวานให้กับน้ำสมุนไพรนี้มากขึ้น จึงไม่ควรทานมากเกินไป
- บำรุงสายตา : วิตามิน A เป็นหนึ่งในสารอาหารของใบบัวบก หากคุณแม่ทานในปริมาณที่เหมาะสม วิตามิน A จะมีบทบาทสำคัญในการช่วยบำรุงดวงตาของคุณแม่ได้ ลดโอกาสสายตาพร่ามัว อย่างไรก็ตาม แม่ท้องจะต้องระวังการรับวิตามิน A มากเกินไป เพราะจะทำให้เกิดอันตรายได้
- ทำให้เลือดไหลเวียนดี : การกินใบบัวบกเป็นหนึ่งในการช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือดได้ดี ช่วยป้องกันการเกิดปัญหาลิ่มเลือด อย่างไรก็ตาม ไม่ควรมองว่าสมุนไพรชนิดนี้ว่าเป็นยาในการรักษาโรค หากพบว่าตนเองอาจเสี่ยงโรคเกี่ยวกับหลอดเลือดก็ควรปรึกษาแพทย์ จะเหมาะสมกว่า
บทความที่เกี่ยวข้อง : คนท้องกินมะขามป้อมได้ไหม วิตามินซีสูง แก้ท้องผูก แต่ทำไมห้ามกินเยอะ
คนท้องกินใบบัวบกได้ไหม
การรับประทานใบบัวบก ไม่ว่าจะเป็นในรูปแบบสด น้ำคั้น อาหารเสริม หรือสารสกัด อาจไม่ปลอดภัยสำหรับเด็ก ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ หรือผู้ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร เนื่องจาก ปัจจุบัน ยังไม่มีงานวิจัยที่น่าเชื่อถือมากพอ ที่จะยืนยันถึงความปลอดภัยในการบริโภคใบบัวบกในกลุ่มเด็ก สตรีมีครรภ์ หรือผู้ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร
ข้อแนะนำที่ปลอดภัยที่สุดสำหรับสตรีมีครรภ์คือ การใช้ใบบัวบกสำหรับการทาผิวหรือบำรุงผิวภายนอกเท่านั้น เนื่องจาก:
- การดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดน้อยมาก: การทาใบบัวบกในรูปแบบครีม โลชั่น หรือผลิตภัณฑ์บำรุงผิวภายนอก ร่างกายจะดูดซึมสารออกฤทธิ์เข้าสู่กระแสเลือดได้น้อยมากหรือแทบไม่มีนัยสำคัญ
- ประโยชน์ต่อผิวพรรณ: ใบบัวบกมีสรรพคุณที่ดีต่อผิวพรรณ เช่น ช่วยสมานแผล ลดรอยแตกลาย ลดการอักเสบของผิว หรือบำรุงผิวให้เรียบเนียน ซึ่งเป็นสิ่งที่สตรีมีครรภ์หลายคนต้องการดูแล
- ลดความเสี่ยง: การใช้ภายนอกช่วยลดความเสี่ยงที่สารออกฤทธิ์จะไปถึงทารกในครรภ์ หรือส่งผลต่อร่างกายของมารดาโดยรวม
สรุป: เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของทั้งแม่และเด็กในครรภ์ รวมถึงเด็กเล็กและทารกที่กินนมแม่ ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานใบบัวบกทุกรูปแบบ และหากคุณแม่ต้องการใช้ใบบัวบกเพื่อวัตถุประสงค์ใดๆ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนเสมอ เพื่อให้แน่ใจว่าจะไม่เกิดอันตรายใดๆ ค่ะ
บทความที่เกี่ยวข้อง : คนท้องกินโดนัทได้ไหม รู้ไหมกิน 2 ชิ้นเท่ากับข้าว 1 จาน เลี่ยงได้เลี่ยง
ทางเลือกอื่นๆ ที่ปลอดภัยสำหรับคนท้อง (แทนการรับประทานใบบัวบก)
เนื่องจากใบบัวบกยังไม่มีข้อมูลความปลอดภัยที่ชัดเจนสำหรับการบริโภคในหญิงตั้งครรภ์ คุณแม่จึงควรพิจารณาทางเลือกอื่นที่ได้รับการยืนยันว่าปลอดภัยและมีประโยชน์ต่อสุขภาพเช่นเดียวกัน หรือใกล้เคียงกับสรรพคุณที่ต้องการจากใบบัวบกค่ะ
1. สำหรับการบำรุงสมองและความจำ
หากคุณแม่ต้องการบำรุงสมองและเสริมสร้างความจำให้กับตนเองและลูกน้อยในครรภ์ ควรเลือกรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยสารอาหารที่จำเป็นต่อการพัฒนาสมองและระบบประสาท ซึ่งได้รับการพิสูจน์แล้วว่าปลอดภัยและมีประโยชน์ เช่น:
- ปลาทะเลน้ำลึก: เช่น แซลมอน ทูน่า แมคเคอเรล ซาร์ดีน ซึ่งอุดมไปด้วยกรดไขมันโอเมก้า 3 (DHA และ EPA) ที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาสมองและสายตาของทารกในครรภ์ รวมถึงช่วยบำรุงสมองของคุณแม่ด้วย
- ถั่วและธัญพืช: เช่น วอลนัท อัลมอนด์ เมล็ดแฟลกซ์ เมล็ดเจีย ข้าวโอ๊ต ข้าวกล้อง ซึ่งเป็นแหล่งของวิตามินอี โอเมก้า 3 ไฟเบอร์ และสารต้านอนุมูลอิสระ ที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพสมองและระบบประสาท
- ผักใบเขียวเข้ม: เช่น ผักโขม คะน้า ตำลึง ซึ่งมีโฟเลต (Folate) วิตามินเค และสารต้านอนุมูลอิสระ ที่จำเป็นต่อการพัฒนาเซลล์สมองและป้องกันความผิดปกติของระบบประสาทในทารก
2. สำหรับการช่วยลดอาการบวม
อาการบวมน้ำเป็นเรื่องปกติที่มักเกิดขึ้นกับสตรีมีครรภ์ การจัดการอาการบวมอย่างปลอดภัยสามารถทำได้ดังนี้:
- การดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ: แม้จะดูสวนทางกับความรู้สึก แต่น้ำเปล่าช่วยให้ร่างกายรักษาสมดุลของของเหลวและลดการกักเก็บน้ำส่วนเกิน อีกทั้งยังช่วยในการทำงานของไตในการขับของเสีย
- การยกเท้าสูง: เมื่อมีโอกาสนั่งพัก ควรยกเท้าและขาให้สูงกว่าระดับหัวใจ เพื่อช่วยให้ของเหลวไหลเวียนกลับเข้าสู่กระแสเลือดได้ดีขึ้น ลดการคั่งของน้ำในส่วนปลาย
- การเคลื่อนไหวร่างกายสม่ำเสมอ: การเดินเบาๆ หรือการออกกำลังกายสำหรับคนท้องที่เหมาะสม สามารถช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตและลดอาการบวมได้
- ลดโซเดียม: การจำกัดปริมาณโซเดียมในอาหารจะช่วยลดการกักเก็บน้ำในร่างกายได้
3. สำหรับการช่วยคลายเครียด
ความเครียดเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยากในระหว่างตั้งครรภ์ การจัดการความเครียดอย่างเหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญต่อสุขภาพกายและใจของคุณแม่และทารก:
- การพักผ่อนให้เพียงพอ: การนอนหลับที่มีคุณภาพและเพียงพอเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการฟื้นฟูร่างกายและจิตใจ
- โยคะสำหรับคนท้อง หรือการออกกำลังกายเบาๆ ที่เหมาะสม: ช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย ยืดหยุ่น และลดความตึงเครียดของกล้ามเนื้อ
- การฟังเพลงที่ผ่อนคลาย หรือการทำสมาธิ: ช่วยให้จิตใจสงบ ลดความฟุ้งซ่าน และสร้างความรู้สึกที่ดี
- การทำกิจกรรมอดิเรกที่ชอบ: เช่น อ่านหนังสือ ดูหนัง วาดรูป หรือพูดคุยกับเพื่อนสนิท เพื่อเบี่ยงเบนความสนใจจากความกังวล
- การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ: หากความเครียดรุนแรงหรือไม่สามารถจัดการได้เอง ควรปรึกษาแพทย์หรือจิตแพทย์
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
คนท้องกินแกงมัสมั่นได้ไหม แกงยอดฮิตปลอดภัยแค่ไหนกับคนท้อง
คนท้องกินหอมแดงได้ไหม แพ้ท้องรุนแรงต้องเลี่ยงหรือเปล่า ?
คนท้องกินหัวปลีได้ไหม หลายเหตุผลที่บ่งชี้ว่าคนท้องต้องกินหัวปลี !
ที่มา : hellokhunmor, pobpad
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
