ดูแลอย่างไร เมื่อลูกน้อยคลอดก่อนกำหนด
คุณแม่ทุกคนที่มีเจ้าตัวน้อยอยู่ในท้องต่างก็พยายามดูแลตัวเองเพื่อประคับประคองให้ลูกน้อยอยู่ในท้องจนครบกำหนดคลอด และลืมตาดูโลกด้วยสุขภาพที่แข็งแรงสมบูรณ์ แต่ก็มีคุณแม่จำนวนไม่น้อยเลยที่ต้องคลอดน้องก่อนกำหนด และเมื่อลูกคลอดก่อนกำหนด คุณแม่จะต้องดูแลเขาเป็นพิเศษอย่างไร
เด็กคลอดก่อนกำหนด คือ เด็กที่คลอดก่อนอายุครรภ์ครบ 37 สัปดาห์ หรือก่อนวันครบกำหนดคลอดมากกว่า 2 สัปดาห์ เด็กคลอดก่อนกำหนดส่วนใหญ่จะมีน้ำหนักตัวน้อยกว่าปกติ อวัยวะต่างๆ ยังทำหน้าที่ไม่สมบูรณ์ จึงมักจะอ่อนแอกว่า กินอาหารยากกว่า ดูแลยากกว่า และโตช้ากว่าเด็กที่คลอดตามกำหนด
การดูแลลูกคลอดก่อนกำหนดแบบจิงโจ้ (Kangaroo Care)
การดูแลแบบจิงโจ้เป็นเทคนิคที่นำทารกคลอดก่อนกำหนดมาวางบนหว่างอกของแม่ให้เนื้อแนบเนื้อ ท้องแนบท้อง โดยเอียงศีรษะของทารกให้หูแนบอยู่เหนือหัวใจแม่ งานวิจัยหลายชิ้นระบุว่าการดูแลแบบจิงโจ้นี้มีคุณประโยชน์หลายอย่าง
– ควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
อุณหภูมิร่างกายของแม่มีความสัมพันธ์กับอุณหภูมิร่างกายของลูก ถ้าลูกหนาว อุณหภูมิของแม่จะเพิ่มขึ้นเพื่อให้ความอบอุ่นแก่ลูก ในทางกลับกัน ถ้าลูกร้อน อุณหภูมิของแม่จะลดลงเพื่อให้ลูกสบายตัวมากขึ้น
– การให้นมแม่มีประสิทธิภาพมากขึ้น
การดูแลแบบจิงโจ้ทำให้ลูกเข้าถึงหน้าอกของแม่ได้ง่าย การสัมผัสแบบเนื้อแนบเนื้อยังช่วยกระตุ้นให้มีน้ำนมแม่ไหลออกมามากขึ้นด้วย
– เพิ่มน้ำหนักตัวทารก
การดูแลแบบจิงโจ้ทำให้ทารกหลับลึก จึงสามารถส่งพลังงานไปทำหน้าที่อื่นๆ ในร่างกายได้มากขึ้น น้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นของทารกยังหมายถึงการได้ออกจากโรงพยาบาลเร็วขึ้นอีกด้วย
– เพิ่มสายใยผูกพันแม่ลูก
สัมผัสที่อบอุ่นของคุณแม่เป็นสิ่งที่จำเป็นมาก ๆ สำหรับทารก ที่จะช่วยให้ลูกน้อยเจริญเติบโตได้ดี
การให้นมลูกคลอดก่อนกำหนด
นมแม่ของแม่แต่ละคนผลิตมาเพื่อลูกน้อยของตนโดยเฉพาะ นมแม่ของทารกคลอดก่อนกำหนดจึงดีที่สุดสำหรับลูกที่คลอดก่อนกำหนด เนื่องจากหัวน้ำนมของแม่ที่คลอดก่อนกำหนดจะมีเกลือแร่ โปรตีน เหล็ก และแคลเซียมที่มากกว่าปกติ เพื่อให้ลูกได้สารอาหารที่เด็กคลอดก่อนกำหนดต้องการมากขึ้นเป็นพิเศษอีกด้วย และหลังจากนั้นสารอาหารในนมแม่ก็จะค่อยๆ ใกล้เคียงกับนมแม่ปกติภายในไม่กี่สัปดาห์ ดังนั้น แม้ลูกน้อยจะคลอดก่อนกำหนด แต่หากได้รับน้ำนมแม่ ลูกน้อยก็จะได้รับภูมิคุ้มกันและสารอาหารครบถ้วน ทำให้ลูกฟื้นตัวและเจริญเติบโตได้เร็ว
นอกจากทานนมแม่เป็นหลักแล้ว เด็กคลอดก่อนกำหนดอาจต้องได้รับสารอาหารสำหรับเสริมในน้ำนมแม่ (Human Milk Fortifier) เพื่อให้ลูกได้รับสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายเด็กคลอดก่อนกำหนดอย่างครบถ้วน สำหรับหากคุณแม่ไม่สามารถเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้ ก็สามารถให้นมสูตรพิเศษที่จะมีการเพิ่มสารอาหารสำหรับทารกคลอดก่อนกำหนดโดยเฉพาะ ซึ่งจะช่วยให้ลูกน้อยได้รับโภชนาการที่ดีเช่นเดียวกันเด็กที่คลอดครบกำหนด
จากงานวิจัยพบว่า ทารกคลอดก่อนกำหนดที่ได้รับสารอาหารที่ดีกว่าในช่วงแรกคลอดจะเจริญเติบโตได้เร็ว ทำน้ำหนัก และความสูงได้ดี ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาวก็จะดีตามไปด้วย
ดูแลลูกคลอดก่อนกำหนดอย่างไรเมื่อกลับไปถึงบ้าน คลิกหน้าถัดไป>>
ดูแลลูกคลอดก่อนกำหนดอย่างไรเมื่อกลับไปถึงบ้าน
- รักษาความสะอาด
เนื่องจากทารกอวัยวะต่างๆ รวมถึงการสร้างภูมิคุ้มกันของเด็กคลอดก่อนกำหนดยังทำงานได้ไม่เต็มที่ โอกาสติดเชื้อจึงง่ายกว่าปกติ ทุกคนในบ้านจึงควรรักษาความสะอาดมากกว่าปกติ ของใช้ของลูกต้องต้มหรือนึ่งเพื่อฆ่าเชื้อโรค จัดสภาพแวดล้อนให้ปลอดโปร่ง อากาศถ่ายเทสะดวก หมั่นล้างมือ ไม่ควรพาลูกออกนอกบ้านโดยไม่จำเป็น รวมทั้งไม่ให้คนที่ไม่สบายเข้าใกล้ลูกน้อย
- ระวังลูกเสียความร้อนในร่างกาย
อาบน้ำให้ลูกวันละ 1 ครั้งก็เพียงพอ เพื่อรักษาพลังงานที่อยู่ในตัวลูก เช็ดตัวให้แห้ง และห่มผ้า เพื่อไม่ให้ถูกลม ระวังอย่าให้ลูกตัวเย็น ควรหาเสื้อผ้าที่ทำให้ลูกอบอุ่น และสบายตัว
- ระวังเรื่องการหายใจของลูก
หากลูกน้อยมีเสมหะ มีน้ำมูก ทำให้หายใจไม่สะดวก มีเสียงดังครืดคราด หรือหายใจอกบุ๋ม ควรพาลูกไปพบคุณหมอ เพราะการหายใจของลูกน้อยอาจมีปัญหาได้
- ส่งเสริมพัฒนาการลูกน้อย
แม้เด็กคลอดก่อนกำหนด จะมีพัฒนาการล่าช้าไปบ้าง แต่หากคุณแม่คอยส่งเสริมพัฒนาการลูกน้อย ด้วยการสัมผัส โอบกอด มองตาลูกบ่อยๆ พูดคุยกับลูก ร้องเพลงให้ลูกฟัง รวมถึงการนวดสัมผัสเบาๆ ตามแขนขาของลูก ก็ช่วยกระตุ้นพัฒนาการของลูกได้
นอกจากนี้ คุณแม่ควรทำใจให้สบาย เลี้ยงลูกไปตามปกติ ไม่กังวลจนเกินไป ให้คุณแม่นึกไว้เสมอว่า อารมณ์ของแม่มีผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของลูก ดังนั้นจึงควรอารมณ์ดีเข้าไว้ แล้วลูกจะมีพัฒนาการที่ดีตามไปด้วยค่ะ
บทความที่น่าสนใจอื่นๆ
