เทศกาลกินเจ ไม่อยากเจแตกฟังทางนี้ อาหารกินได้และอาหารต้องห้ามในช่วงกินเจ

แม้ว่าเทศกาลจะขนานนามว่าเป็น เทศกาลกินเจ แต่อาหารที่จำหน่ายตลอดเทศกาลเก้าวันนี้คืออาหารมังสวิรัติหรือเจ เรามารู้จักความเป็นมา และประโยชน์ของการกินเจให้ลึกซึ้ง กันค่ะ การกินเจในช่วงเทศกาลนี้เข้มงวดในเรื่องส่วนประกอบของอาหาร ไม่อนุญาตให้รับประทานผักรสจัด และมีอาหารกินได้และอาหารต้องห้ามในช่วงกินเจ มีอะไรบ้าง ไปดูกันค่ะ

เทศกาลกินเจปี 2564 ใกล้จะมาถึงแล้ว ปี 2564นี้ช่วงเวลากินเจ จะอยู่ระหว่างวันที่ 6 – 14 ตุลาคม 2564 ค่ะ กินเจ หรือภาษาจีนคือ เจี๊ยะฉ่าย ซึ่งแปลตรงตัวว่า “กินผัก”การถือศีลกินเจ คือการ งดเว้นเนื้อสัตว์และอาหารที่มาจากสัตว์ เป็นเวลาแค่ 10 วัน และสามารถทำได้ทันทีเลยค่ะ ปรับสมดุลสามารถให้ประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย

นอกจากนั้น อาหารเหล่านี้เกี่ยวข้องกับการลดน้ำหนัก การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดดีขึ้น ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจ และลดความเสี่ยงของมะเร็งบางชนิด อย่างไรก็ตาม แม้ว่าเทศกาลจะขนานนามว่าเป็น เทศกาลกินเจแต่อาหารที่จำหน่ายตลอดเทศกาลเก้าวันนี้คืออาหารมังสวิรัติหรือเจ เรามารู้จักความเป็นมา และประโยชน์ของการกินเจให้ลึกซึ้ง กันค่ะ

การกินเจในช่วงเทศกาลนี้เข้มงวด ไม่อนุญาตให้รับประทานผักรสจัด เช่น หัวหอม กล่าวกันว่าผักเหล่านี้อาจจุดประกายความหลงใหล ทำให้ผู้คนที่กินผักเหล่านี้ไปสู่กิเลสตัณหา ซึ่งอาจฝ่าฝืนกฎที่กำหนดไว้ในช่วงเทศกาล

เทศกาลกินเจคำแนะนำ คือ ผักที่ฉุนอื่นๆ ที่ผู้ทานเจควรงดรับประทาน ได้แก่ กระเทียม ยาสูบ และกุ้ยช่าย ตามมาตรฐานสำหรับวีแกน คนไทยที่เข้าร่วมจะไม่ได้รับอนุญาตให้กินนมหรือไข่นอกจากจะไม่กินเนื้อสัตว์แล้ว ผู้ฝึกเจยังต้องรักษามาตรฐานการครองชีพที่สูงส่งด้วย บรรดาผู้ที่อุทิศให้กับเทศกาลนี้จะถูกมองว่าสวมชุดขาวและในช่วงเวลานี้ชาวไทยควรคำนึงถึงการกระทำและความคิดของตนในขณะที่พยายามชำระจิตใจและร่างกายให้สะอาด

เทศกาลกินเจ

กินเจกับกินมังสวิรัติ ต่างกันอย่างไร

มังสวิรัติ สามารถทานไข่ นม และอาหารรสจัดได้นะคะ แต่ต้องไม่ปรุงจากเครื่องปรุงที่มีส่วนผสมของสัตว์ เช่น น้ำปลา กะปิเป็นต้น แต่เทศกาลกินเจไม่สามารถทานสิ่งเหล่านี้ได้

บทความประกอบ : อาหารมังสวิรัติคืออะไร Veganช่วยลดน้ำหนัก วิถีแบบveganเป็นอย่างไร ?

กินเจห้ามกินอะไร และ กินอะไรได้บ้าง?

กินเจยังไงไม่ให้เจแตก อาหารที่คนกินเจต้องละเว้น ห้ามทาน เพราะมีส่วนผสมที่มาจากไขมันสัตว์ เนื้อสัตว์ กระดูกสัตว์ หรือแม้แต่อาหารบางอย่างที่มีส่วนผสมส่วนประกอบ ที่ได้มาด้วยการไปเบียดเบียนสัตว์ ก็ควรงดเว้นเช่นกัน ได้แก่

อาหารต้องห้ามในช่วงกินเจ

1. ผักกลิ่นฉุน 5 ชนิด

ถึงแม้ว่าจะขึ้นชื่อว่า ผัก แต่ตามหลักการกินเจแล้ว แต่ก็ควรงดรับประทานผักที่มีกลิ่นฉุน 5 ชนิดนี้ นั่นคือ กระเทียม หัวหอม หลักเกียว หรือกระเทียมโทนจีน กุยช่าย และใบยาสูบ เนื่องจากผักกลิ่นฉุนเหล่านี้จะส่งผลกระทบต่อธาตุภายในร่างกาย และอวัยวะบางอย่างในร่างกาย เช่น ไต ม้าม เป็นต้น งดเว้นการกินผักที่มีกลิ่นแรง ซึ่งผักต้องห้าม 5 ชนิด ได้แก่

กระเทียม (หัวกระเทียม, ต้นกระเทียม)
หัวหอม และพืชตระกูลหอม หัวหอมใหญ่ หอมแดง ต้นหอม (บางคนอาจจะรวมผักชีด้วย)
หลักเกียว หรือ กระเทียมโทนจีน
กุยช่าย
ใบยาสูบ (บุหรี่, ยาเส้น, ของเสพติดมึนเมา)

บทความประกอบ :ประโยชน์กระเทียมครบครัน ดีต่อแม่และลูก

2. งดเว้นการกินเนื้อสัตว์ทุกชนิด

งดกินเนื้อสัตว์ทุกชนิด รวมถึง งดเว้นการกิน นม เนย น้ำมัน ที่เป็นผลผลิตที่มาจากสัตว์ เช่น นมโค เนยแท้ วิปครีม และน้ำมันหมู เป็นต้น

3. น้ำผึ้ง

อาจเกิดคำถามและข้อสงสัย แม้ว่าเราจะไม่ได้ฆ่าตัวผึ้งตรงๆ แต่การให้ได้มาซึ่งน้ำผึ้งนั้น ก็ต้องไปทำลายรังที่อยู่อาศัยของผึ้ง ซึ่งถือว่าเป็นการเบียดเบียนสัตว์นั่นเอง เป็นบาปอย่างหนึ่ง ดังนั้นคนที่เคร่งมากๆ ในการถือศีลกินเจ จึงไม่รับประทานน้ำผึ้ง หรือทุกสิ่งที่ทำจากน้ำผึ้งนะคะ

4. เจลาติน

หลายคนอาจสงสัย เจลาติน สามารถทานได้ไหม เจลาตินหรือสารให้ความคงตัวที่เรานำมาทำขนมเยลลี่หรือพานาคอตต้าต่างๆ ขอเล่าให้ฟังแบบนี้ว่า เจลาตินได้จากการแปรรูปคอลลาเจนซึ่งเป็นโปรตีนธรรมชาติที่มีอยู่ใน หนังสัตว์ กระดูกสัตว์ รวมถึงเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของสัตว์ เช่น หมู วัว ปลา แต่ที่นิยมนำมาทำเจลาตินมากคือหนังหมู เจลาตินที่ขายตามท้องตลาดมี 2 ชนิด คือ แบบแผ่นและแบบผง นั่นหมายความว่าเจลาตินจึงเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้มาจากการเบียดเบียนสัตว์เช่นกัน คนที่เคร่งครัดในการกินเจก็ต้องระวัง ห้ามเผลอทานขนมที่มีเจลาตินเป็นส่วนผสม

5. งดเว้นการใช้ เครื่องปรุงรส ผลิตที่มาจากสัตว์

งดใช้เครื่องปรุง ที่เป็นผลผลิตที่มาจากสัตว์ มาประกอบอาหาร เช่น น้ำปลา น้ำมันหอย ผงปรุงรสหมู และไก่ เป็นต้น

6. งดเว้นการกินอาหารที่มีรสจัด

เว้นการกินอาหารที่มีรสจัด เช่น เผ็ดจัด เปรี้ยวจัด หวานจัด เค็มจัด เพราะถือว่าจะเข้าไปทำลายสุขภาพ แต่ข้อนี้บางคนที่ปฏิบัติไม่เคร่งครัดนักก็ยังสามารถทานได้อยู่ ในกรณีที่ติดเค็ม รสเค็มจัดก็ใช้เกลือแทนน้ำปลาถือว่าไม่ผิด และการลดอาหารรสจัดในช่วงนอกเทศกาลก็เป็นวิธีการหนึ่งที่ช่วยทำให้สุขภาพดี

7. งดเว้นการดื่มสุรา และของมึนเมาทุกชนิด

เทศกาลกินเจปี 2564

อาหารกินได้ช่วงเทศกาลจริง

1. โปรตีน

สามารถทานอาหารจากธัญพืช และถั่วต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น เต้าหู้ขาว นมถั่วเหลือง โปรตีนเกษตร หมี่กึงและอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งอาหารเหล่านี้เป็นแหล่งให้โปรตีนชั้นดี และที่สำคัญคือย่อยง่ายด้วยค่ะ โปรตีนเกษตร เป็นโปรตีนที่ผลิตจากถั่วเหลือง สามารถรับประทานทดแทนเนื้อสัตว์ได้ดีในช่วงเทศกาลกินเจไม่ว่าจะเอามาใส่ต้มจืด ผัดพริกแกง ผัดผัก ก็จะทำให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนมากขึ้น หมี่กึง คืออะไร เป็นก้อนแป้งที่นิยมเอามาทำเลียนแบบเนื้อสัตว์ชนิดต่างๆ เช่น ปลาเค็มเจ หมูแดงเจ ไก่เจ เป็นต้น กินได้ไม่ผิด แต่ก็ไม่ค่อยมีประโยชน์หากเทียบกับโปรตีนเกษตร

บทความประกอบ :โปรตีนช่วยลดน้ำหนักได้จริงหรือไม่? ปริมาณการรับประทานโปรตีนเท่าไหร่ถึงจะช่วยลดน้ำหนัก

2. คาร์โบไฮเดรต

อาหารเจเป็นอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง เพราะทั้งในข้าว และเส้นหมี่ ต่างๆ รวมไปถึง เมนูของทอดขวัญใจใครหลายๆ คน ในช่วงกินเจ ไม่ว่าจะเป็นเผือกทอด ปอเปี๊ยะทอด ก็ล้วนแต่มีปริมาณแป้ง หรือคาร์โบไฮเดรตซึ่งทานได้แต่ต้องระมัดระวังอย่าทานเกินปริมาณนะคะ

3. บุก วุ้นเส้น เส้นแก้ว

ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากหัวบุก เป็นพืชอย่างหนึ่ง นำมาทำได้ทั้งเส้นบุก กินแทนเส้นบะหมี่ไข่ แถมยังสามารถทำเป็นรูปร่างเนื้อสัตว์ต่างๆ ได้ด้วย เช่น กุ้งเจ หมึกเจสำหรับคนที่สงสสัยวุ้นเส้นทานได้มั้ย ส่วนวุ้นเส้นก็ทานได้เพราะทำมาจากถั่วเขียว เส้นแก้วที่ให้รสสัมผัสกรุบๆ กรอบๆ อันนี้คนกินเจก็ทานได้อย่างสบายใจเพราะทำมาจากสาหร่ายนั่นเองค่ะ

4. เกลือแร่ หรือแร่ธาตุ

ซึ่งสารอาหารเหล่านี้ มีอยู่ในผักต่างๆ แทบทุกชนิดอย่างไม่ต้องสงสัยเลยค่ะ อย่าลืมงดเว้นการกินผักต้องห้าม 5 ชนิด ที่กล่าวไว้ก่อนหน้านี้นะคะ

5. กาแฟ

คนกินเจสามารถดื่มกาแฟได้นะ แต่ห้ามใส่ส่วนผสม นมวัว นมข้น หรือผลิตภัณฑ์อื่นๆ ที่ได้จากนมวัว แต่ให้หันมาใส่นมถั่วเหลืองแทน หรือจะเลือกดื่มเป็น ‘กาแฟดำ’ แบบไม่ใส่นมนะคะ

บทความประกอบ :คาเฟอีน เช็คอาการติดกาแฟ ดื่มกาแฟทุกวัน เรียกว่าเสพติดหรือยัง ?

6. ถั่ว งา ธัญพืชต่างๆ

สิ่งสำคัญที่คนกินเจห้ามลืม คือ ช่วงกินเจต้องเน้นรับประทานถั่ว งา และธัญพืชต่างๆ ให้ได้มากที่สุด เพื่อให้ร่างกายได้รับโปรตีนที่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย เนื่องจากช่วงนี้ร่างกายจะขาดโปรตีนจากเนื้อสัตว์

การถือศีลกินเจ คือการ งดเว้นเนื้อสัตว์

7. คาราจีแนน ผงวุ้น

คาราจีแนนและผงวุ้น ทำจากสาหร่ายทะเล นำมาทำขนมได้หลากหลาย เช่น ไอศกรีม เต้าหู้ น้ำสลัด ซอสปรุงรส รวมทั้งเยลลี่รสผลไม้ต่างๆ ไม่มีส่วนผสมจากสัตว์ค่ะ

8. วิตามิน

ซึ่งส่วนมากผลไม้ เราสามารถเพิ่มวิตามินให้ร่างกายได้ากการกินผลไม้ค่ะ ซึ่งแน่นอนว่าผลไม้ทุกชนิด คนกินเจสามารถทานได้ค่ะ แต่ระวังน้ำตาลนะคะควรทานอย่าพอเหมาะ

บทความประกอบ :10 สูตรน้ำผลไม้เพิ่มภูมิคุ้มกัน เครื่องดื่มเพิ่มภูมิคุ้มกันและแก้หวัด

9. ไขมัน

อาหารเจ เป็นอาหารที่มีปริมาณไขมันสูง แต่จะเน้นไปที่ ไขมันจากพืช เนยเทียม และครีมเทียมนะคะ เวลาทานก็อย่าลืมเลือกทานไขมันแต่น้อย ในช่วงกินเจจะได้น้ำหนักไม่เกินนะคะและเพื่อสุขภาพที่ดีในระยะยาวเช่นกัน

10. เครื่องปรุงเจ

ซอสเห็ดหอม ซีอิ้วขาว เกลือ พริกไทย รวมไปถึงผงปรุงรสเจ ในทุกวันนี้มีให้เลือกทานหลากหลายยี่ห้อ ทั้งแบบปกติและแบบลดโซเดียม สามารถหาซื้อได้ทั่วไป แต่อย่าลืมสังเกตุเครื่องหมายธงเจ สีแดงเหลือง ที่ฉลากด้วยนะคะ สำหรับคนทานเจเคร่งครัด

ช่วงกินเจ ทานได้ แต่ไม่แนะนำมีดังนี้

ผงชูรส (แม้จะทำจากมันสำปะหลังและกากน้ำตาลจากอ้อย แต่ควรระวังผงปรุงรสอาหารอื่นๆ มักผสมเนื้อสัตว์)
น้ำอัดลม (ไม่ห้ามในช่วงเทศกาล แต่น้ำตาลสูงเกินไป)
ช็อคโกแลต (ให้ระวังนะคะ ส่วนใหญ่มีนมเป็นส่วนผสม แต่หากทานดาร์คช็อคโกแลต 100% ก็สามารถทำได้ แต่หายาก)

อุปกรณ์การทำอาหารและการทานอาหาร

ส่วนอุปกรณ์การปรุงอาหาร รวมถึงจาน ชาม ช้อน ที่ใช้รับประทานอาหารเจ จะต้องไม่ใช้ปะปนกับอาหารปกติประเภทอื่นๆ เพราะอาจปนเปื้อนเนื้อสัตว์หรือน้ำมันจากสัตว์ได้

มาถึงตรงนี้ การกินเจไม่ใช่เรื่องยากลำบากใช่ไหมค่ะ เพราะสมัยนี้อาหารเจ หรืออาหารชีวจิตบางอย่างที่เป็นอาหารเจก็สามารถหาทานกันได้ง่ายมาก และมีรสชาติอร่อยขึ้นมาอีกด้วย เพราะฉะนั้นเพื่อสุขภาพที่ดีของเรา หรือใครติดใจช่วงการกินเจ สามารถทำในระยะยาวได้เช่นกัน ปรับใช้ในชีวิต เพื่อสุขภาพจะแข็งแรง แล้วหุ่นยังดีขึ้นอีกด้วยนะคะ

ที่มา : 1 2 3 4

บทความประกอบ :
กินเจ 2564 วันไหน? 10 ข้อน่ารู้ของเทศกาลกินเจกินเจยังไงให้ได้บุญ

รวมข้อสงสัย! คนท้องกินเจได้ไหม? อาหารเจมีประโยชน์กับแม่ท้องไหม?

100 คำคมกินเจ แคปชั่นกินเจ ถึงจะกินใจ แต่เธออะกินใจ

มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!