เทศกาลกินเจ ไม่อยากเจแตกฟังทางนี้ อาหารกินได้และอาหารต้องห้ามในช่วงกินเจ

ช่วงนี้ใกล้ถึง เทศกาลกินเจ ประจำปี 2565 แล้ว ซึ่งช่วงเวลากินเจปีนี้ จะอยู่ระหว่างวันที่ 25 กันยายน - 4 ตุลาคม 2565 ค่ะ กินเจ หรือภาษาจีนคือ เจี๊ยะฉ่าย ซึ่งแปลตรงตัวว่า "กินผัก" การถือศีลกินเจ คือการ งดเว้นเนื้อสัตว์ และอาหารที่มาจากสัตว์ เป็นเวลาแค่ 10 วัน และสามารถทำได้ทันทีเลยค่ะ ปรับสมดุลสามารถให้ประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย

นอกจากนั้น อาหารเหล่านี้เกี่ยวข้องกับการลดน้ำหนัก การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดดีขึ้น ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจ และลดความเสี่ยงของมะเร็งบางชนิด อย่างไรก็ตาม แม้ว่าเทศกาลจะขนานนามว่าเป็น เทศกาลกินเจ แต่อาหารที่จำหน่ายตลอดเทศกาลเก้าวันนี้คืออาหารมังสวิรัติหรือเจ เรามารู้จักความเป็นมา และประโยชน์ของการกินเจให้ลึกซึ้ง กันค่ะ

เทศกาลกินเจ

การกินเจในช่วงเทศกาลนี้เข้มงวด ไม่อนุญาตให้รับประทานผักรสจัด เช่น หัวหอม กล่าวกันว่าผักเหล่านี้อาจจุดประกายความหลงใหล ทำให้ผู้คนที่กินผักเหล่านี้ไปสู่กิเลสตัณหา ซึ่งอาจฝ่าฝืนกฎที่กำหนดไว้ในช่วงเทศกาล

เทศกาลกินเจ คำแนะนำ คือ ผักที่ฉุนอื่น ๆ ที่ผู้ทานเจควรงดรับประทาน ได้แก่ กระเทียม ยาสูบ และกุยช่าย ตามมาตรฐานสำหรับวีแกน คนไทยที่เข้าร่วมจะไม่ได้รับอนุญาตให้กินนมหรือไข่นอกจากจะไม่กินเนื้อสัตว์แล้ว ผู้ฝึกเจยังต้องรักษามาตรฐานการครองชีพที่สูงส่งด้วย บรรดาผู้ที่อุทิศให้กับเทศกาลนี้จะถูกมองว่าสวมชุดขาวและในช่วงเวลานี้ชาวไทยควรคำนึงถึงการกระทำและความคิดของตนในขณะที่พยายามชำระจิตใจและร่างกายให้สะอาด

กินเจกับกินมังสวิรัติ ต่างกันอย่างไร

มังสวิรัติ สามารถทานไข่ นม และอาหารรสจัดได้นะคะ แต่ต้องไม่ปรุงจากเครื่องปรุงที่มีส่วนผสมของสัตว์ เช่น น้ำปลา กะปิ เป็นต้น แต่เทศกาลกินเจ ไม่สามารถทานสิ่งเหล่านี้ได้

บทความที่เกี่ยวข้อง : อาหารมังสวิรัติคืออะไร Vegan ช่วยลดน้ำหนัก วิถีแบบ vegan เป็นอย่างไร ?

กินเจห้ามกินอะไร และ กินอะไรได้บ้าง?

กินเจยังไงไม่ให้เจแตก อาหารที่คนกินเจต้องละเว้น ห้ามทาน เพราะมีส่วนผสมที่มาจากไขมันสัตว์ เนื้อสัตว์ กระดูกสัตว์ หรือแม้แต่อาหารบางอย่างที่มีส่วนผสมส่วนประกอบ ที่ได้มาด้วยการไปเบียดเบียนสัตว์ ก็ควรงดเว้นเช่นกัน ได้แก่

อาหารต้องห้ามในช่วงกินเจ

1. ผักกลิ่นฉุน 5 ชนิด

ถึงแม้ว่าจะขึ้นชื่อว่า ผัก แต่ตามหลักการกินเจแล้ว แต่ก็ควรงดรับประทานผักที่มีกลิ่นฉุน 5 ชนิดนี้ นั่นคือ กระเทียม หัวหอม หลักเกียว หรือกระเทียมโทนจีน กุยช่าย และใบยาสูบ เนื่องจากผักกลิ่นฉุนเหล่านี้จะส่งผลกระทบต่อธาตุภายในร่างกาย และอวัยวะบางอย่างในร่างกาย เช่น ไต ม้าม เป็นต้น งดเว้นการกินผักที่มีกลิ่นแรง ซึ่งผักต้องห้าม 5 ชนิด ได้แก่

กระเทียม (หัวกระเทียม, ต้นกระเทียม)
หัวหอม และพืชตระกูลหอม หัวหอมใหญ่ หอมแดง ต้นหอม (บางคนอาจจะรวมผักชีด้วย)
หลักเกียว หรือ กระเทียมโทนจีน
กุยช่าย
ใบยาสูบ (บุหรี่, ยาเส้น, ของเสพติดมึนเมา)

บทความที่เกี่ยวข้อง : ประโยชน์กระเทียมครบครัน ดีต่อแม่และลูก

2. งดเว้นการกินเนื้อสัตว์ทุกชนิด

งดกินเนื้อสัตว์ทุกชนิด รวมถึง งดเว้นการกิน นม เนย น้ำมัน ที่เป็นผลผลิตที่มาจากสัตว์ เช่น นมโค เนยแท้ วิปครีม และน้ำมันหมู เป็นต้น

เทศกาลกินเจ

3. น้ำผึ้ง

อาจเกิดคำถามและข้อสงสัย แม้ว่าเราจะไม่ได้ฆ่าตัวผึ้งตรง ๆ แต่การให้ได้มาซึ่งน้ำผึ้งนั้น ก็ต้องไปทำลายรังที่อยู่อาศัยของผึ้ง ซึ่งถือว่าเป็นการเบียดเบียนสัตว์นั่นเอง เป็นบาปอย่างหนึ่ง ดังนั้นคนที่เคร่งมาก ๆ ในการถือศีลกินเจ จึงไม่รับประทานน้ำผึ้ง หรือทุกสิ่งที่ทำจากน้ำผึ้งนะคะ

4. เจลาติน

หลายคนอาจสงสัย เจลาติน สามารถทานได้ไหม เจลาตินหรือสารให้ความคงตัวที่เรานำมาทำขนมเยลลี่หรือพานาคอตต้าต่าง ๆ ขอเล่าให้ฟังแบบนี้ว่า เจลาตินได้จากการแปรรูปคอลลาเจนซึ่งเป็นโปรตีนธรรมชาติที่มีอยู่ใน หนังสัตว์ กระดูกสัตว์ รวมถึงเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของสัตว์ เช่น หมู วัว ปลา แต่ที่นิยมนำมาทำเจลาตินมากคือหนังหมู เจลาตินที่ขายตามท้องตลาดมี 2 ชนิด คือ แบบแผ่นและแบบผง นั่นหมายความว่าเจลาตินจึงเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้มาจากการเบียดเบียนสัตว์เช่นกัน คนที่เคร่งครัดในการกินเจก็ต้องระวัง ห้ามเผลอทานขนมที่มีเจลาตินเป็นส่วนผสม

5. งดเว้นการใช้ เครื่องปรุงรส ผลิตที่มาจากสัตว์

งดใช้เครื่องปรุง ที่เป็นผลผลิตที่มาจากสัตว์ มาประกอบอาหาร เช่น น้ำปลา ผงปรุงรสหมู และรสไก่ เป็นต้น

6. งดเว้นการกินอาหารที่มีรสจัด

เว้นการกินอาหารที่มีรสจัด เช่น เผ็ดจัด เปรี้ยวจัด หวานจัด เค็มจัด เพราะถือว่าจะเข้าไปทำลายสุขภาพ แต่ข้อนี้บางคนที่ปฏิบัติไม่เคร่งครัดนักก็ยังสามารถทานได้อยู่ ในกรณีที่ติดเค็ม รสเค็มจัดก็ใช้เกลือแทนน้ำปลาถือว่าไม่ผิด และการลดอาหารรสจัดในช่วงเทศกาลก็เป็นวิธีการหนึ่งที่ช่วยทำให้สุขภาพดี

7. งดเว้นการดื่มสุรา และของมึนเมาทุกชนิด

เพราะอยู่ในช่วงถือศีล จึงต้องงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และของมึนเมาทุกชนิด

อาหารกินได้ช่วงเทศกาลจริง

1. โปรตีน

สามารถทานอาหารจากธัญพืช และถั่วต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น เต้าหู้ขาว นมถั่วเหลือง โปรตีนเกษตร หมี่กึงและอื่น ๆ อีกมากมาย ซึ่งอาหารเหล่านี้เป็นแหล่งให้โปรตีนชั้นดี และที่สำคัญคือย่อยง่ายด้วยค่ะ โปรตีนเกษตร เป็นโปรตีนที่ผลิตจากถั่วเหลือง สามารถรับประทานทดแทนเนื้อสัตว์ได้ดีในช่วงเทศกาลกินเจ ไม่ว่าจะเอามาใส่ต้มจืด ผัดพริกแกง ผัดผัก ก็จะทำให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนมากขึ้น หมี่กึง คืออะไร เป็นก้อนแป้งที่นิยมเอามาทำเลียนแบบเนื้อสัตว์ชนิดต่าง ๆ เช่น ปลาเค็มเจ หมูแดงเจ ไก่เจ เป็นต้น กินได้ไม่ผิด แต่ก็ไม่ค่อยมีประโยชน์หากเทียบกับโปรตีนเกษตร

บทความที่เกี่ยวข้อง :โปรตีนช่วยลดน้ำหนักได้จริงหรือไม่? ปริมาณการรับประทานโปรตีนเท่าไหร่ถึงจะช่วยลดน้ำหนัก

2. คาร์โบไฮเดรต

อาหารเจเป็นอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง เพราะทั้งในข้าว และเส้นหมี่ ต่างๆ รวมไปถึง เมนูของทอดขวัญใจใครหลาย ๆ คน ในช่วงกินเจ ไม่ว่าจะเป็นเผือกทอด ปอเปี๊ยะทอด ก็ล้วนแต่มีปริมาณแป้ง หรือคาร์โบไฮเดรตซึ่งทานได้แต่ต้องระมัดระวังอย่าทานเกินปริมาณนะคะ

เทศกาลกินเจ

3. บุก วุ้นเส้น เส้นแก้ว

ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากหัวบุก เป็นพืชอย่างหนึ่ง นำมาทำได้ทั้งเส้นบุก กินแทนเส้นบะหมี่ไข่ แถมยังสามารถทำเป็นรูปร่างเนื้อสัตว์ต่าง ๆ ได้ด้วย เช่น กุ้งเจ หมึกเจสำหรับคนที่สงสัยวุ้นเส้นทานได้มั้ย ส่วนวุ้นเส้นก็ทานได้เพราะทำมาจากถั่วเขียว เส้นแก้วที่ให้รสสัมผัสกรุบ ๆ กรอบ ๆ อันนี้คนกินเจก็ทานได้อย่างสบายใจเพราะทำมาจากสาหร่ายนั่นเองค่ะ

เทศกาลกินเจ

4. เกลือแร่ หรือแร่ธาตุ

ซึ่งสารอาหารเหล่านี้ มีอยู่ในผักต่าง ๆ แทบทุกชนิดอย่างไม่ต้องสงสัยเลยค่ะ อย่าลืมงดเว้นการกินผักต้องห้าม 5 ชนิด ที่กล่าวไว้ก่อนหน้านี้นะคะ

5. กาแฟ

คนกินเจสามารถดื่มกาแฟได้นะ แต่ห้ามใส่ส่วนผสม นมวัว นมข้น หรือผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ที่ได้จากนมวัว แต่ให้หันมาใส่นมถั่วเหลืองแทน หรือจะเลือกดื่มเป็น 'กาแฟดำ' แบบไม่ใส่นมนะคะ

บทความที่เกี่ยวข้อง : คาเฟอีน เช็คอาการติดกาแฟ ดื่มกาแฟทุกวัน เรียกว่าเสพติดหรือยัง ?

6. ถั่ว งา ธัญพืชต่าง ๆ

สิ่งสำคัญที่คนกินเจห้ามลืม คือ ช่วงกินเจต้องเน้นรับประทานถั่ว งา และธัญพืชต่าง ๆ ให้ได้มากที่สุด เพื่อให้ร่างกายได้รับโปรตีนที่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย เนื่องจากช่วงนี้ร่างกายจะขาดโปรตีนจากเนื้อสัตว์

7. คาร์ราจีแนน ผงวุ้น

คาร์ราจีแนนและผงวุ้น ทำจากสาหร่ายทะเล นำมาทำขนมได้หลากหลาย เช่น ไอศกรีม เต้าหู้ น้ำสลัด ซอสปรุงรส รวมทั้งเยลลี่รสผลไม้ต่าง ๆ ไม่มีส่วนผสมจากสัตว์ค่ะ

8. วิตามิน

ซึ่งส่วนมากผลไม้ เราสามารถเพิ่มวิตามินให้ร่างกายได้จากการกินผลไม้ค่ะ ซึ่งแน่นอนว่าผลไม้ทุกชนิด คนกินเจสามารถทานได้ค่ะ แต่ระวังน้ำตาลนะคะควรทานอย่างพอเหมาะ

บทความที่เกี่ยวข้อง : 10 สูตรน้ำผลไม้เพิ่มภูมิคุ้มกัน เครื่องดื่มเพิ่มภูมิคุ้มกันและแก้หวัด

9. ไขมัน

อาหารเจ เป็นอาหารที่มีปริมาณไขมันสูง แต่จะเน้นไปที่ ไขมันจากพืช เนยเทียม และครีมเทียมนะคะ เวลาทานก็อย่าลืมเลือกทานไขมันแต่น้อย ในช่วงกินเจจะได้น้ำหนักไม่เกินนะคะและเพื่อสุขภาพที่ดีในระยะยาวเช่นกัน

10. เครื่องปรุงเจ

ซอสเห็ดหอม ซีอิ๊วขาว เกลือ พริกไทย รวมไปถึงผงปรุงรสเจ ในทุกวันนี้มีให้เลือกทานหลากหลายยี่ห้อ ทั้งแบบปกติและแบบลดโซเดียม สามารถหาซื้อได้ทั่วไป แต่อย่าลืมสังเกตเครื่องหมายธงเจ สีแดงเหลือง ที่ฉลากด้วยนะคะ สำหรับคนทานเจเคร่งครัด

ช่วงกินเจ ทานได้ แต่ไม่แนะนำมีดังนี้

ผงชูรส (แม้จะทำจากมันสำปะหลังและกากน้ำตาลจากอ้อย แต่ควรระวังผงปรุงรสอาหารอื่น ๆ มักผสมเนื้อสัตว์)
น้ำอัดลม (ไม่ห้ามในช่วงเทศกาล แต่น้ำตาลสูงเกินไป)
ช็อกโกแลต (ให้ระวังนะคะ ส่วนใหญ่มีนมเป็นส่วนผสม แต่หากทานดาร์กช็อกโกแลต 100% ก็สามารถทำได้ แต่หายาก)

อุปกรณ์การทำอาหารและการทานอาหาร

ส่วนอุปกรณ์การปรุงอาหาร รวมถึงจาน ชาม ช้อน ที่ใช้รับประทานอาหารเจ จะต้องไม่ใช้ปะปนกับอาหารปกติประเภทอื่น ๆ เพราะอาจปนเปื้อนเนื้อสัตว์หรือน้ำมันจากสัตว์ได้

มาถึงตรงนี้ การกินเจไม่ใช่เรื่องยากลำบากใช่ไหมคะ เพราะสมัยนี้อาหารเจ หรืออาหารชีวจิตบางอย่างที่เป็นอาหารเจก็สามารถหาทานกันได้ง่ายมาก และมีรสชาติอร่อยขึ้นมาอีกด้วย เพราะฉะนั้นเพื่อสุขภาพที่ดีของเรา หรือใครติดใจช่วงการกินเจ สามารถทำในระยะยาวได้เช่นกัน ปรับใช้ในชีวิต เพื่อสุขภาพจะแข็งแรง แล้วหุ่นยังดีขึ้นอีกด้วยนะคะ

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :

กินเจ 2564 วันไหน? 10 ข้อน่ารู้ของเทศกาลกินเจ กินเจยังไงให้ได้บุญ

รวมข้อสงสัย! คนท้องกินเจได้ไหม? อาหารเจมีประโยชน์กับแม่ท้องไหม?

100 คำคมกินเจ แคปชั่นกินเจ ถึงจะกินใจ แต่เธออะกินใจ

ที่มา : 1 , 2 , 3 , 4

มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!