ปฏิกิริยาสะท้อน Reflex ในทารก คืออะไร
ปฏิกิริยาสะท้อน หรือ Reflex เป็นการเคลื่อนไหวที่ควบคุมไม่ได้ อาจเกิดขึ้นได้เอง หรือเป็นส่วนหนึ่งของการเคลื่อนไหวปกติของทารก หรือเป็นการตอบสนองต่อการกระทำ หรือการได้รับการกระตุ้นบางอย่าง ซึ่งโดยปกติแล้วแพทย์จะตรวจ reflex เพื่อทดสอบความปกติของระบบสมองและประสาท เช็คพัฒนาของทารก ปฏิกิริยาสะท้อน หรือ Reflex ในทารก บางชนิดจะเกิดขึ้นและหายไปในบางช่วงของชีวิต เรามารู้จักกับ reflex ที่พบในทารกปกติกันดีกว่าค่ะ
-
ปฏิกิริยาการหา (Rooting reflex)
ปฏิกิริยาการหา (Rooting reflex) จะเกิดขึ้น เมื่อเขี่ยหรือแตะเบา ๆ ที่มุมปากทั้งสองข้าง ทารกจะหันศีรษะ และเปิดปากตามทิศทางที่เอามือไปแตะปากนั้น โดยอาจจะอ้าปาก และพยายามจะงับ Reflex ชนิดนี้จะช่วยให้ทารกสามารถหาเต้านมแม่หรือขวดนม เพื่อการดูดนมและการอยู่รอดได้ โดยพบในทารกอายุ 2-3 เดือน โดยจะหายไปหลังจากอายุ 4 เดือน
-
ปฏิกิริยาการดูด (Sucking reflex)
ปฏิกิริยาการดูด (Sucking reflex) เป็น reflex ที่ต่อเนื่องจาก Rooting reflex โดยเมื่อเพดานปากของทารกได้รับการสัมผัส ก็จะทำให้ทารกเกิดการดูดขึ้น ไม่ว่าจะเอาอะไรเข้ามาในปากก็ตาม สามารถทดสอบได้โดยเอานิ้วเขี่ยกระตุ้นที่ริมฝีปาก ทารกจะตอบสนองโดยทำปากดูด
Reflex นี้จะเริ่มต้นตั้งแต่ทารกยังอยู่ในครรภ์ที่อายุครรภ์ 32 สัปดาห์ และพัฒนาเต็มที่เมื่ออายุครรภ์ 36 สัปดาห์ ทารกที่คลอดก่อนกำหนดมาก ในช่วงแรกอาจดูดนมแม่ไม่เก่งนักส่วนหนึ่ง เพราะขาดพัฒนาการอย่างสมบูรณ์ของ reflex นี้
-
ปฏิกิริยาโมโร moro reflex คือ
ปฏิกิริยาโมโร หรือ Moro reflex เป็นปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นเมื่อทารกได้รับการกระตุ้นด้วยเสียงดัง ขณะที่ทารกนอนอยู่หรือมีการเคลื่อนไหว หรือร้องไห้เอง โดยทารกจะสะดุ้งและเอาแขนสองข้างไขว่คว้าคล้ายจะกอด โดยทารกจะผงกศีรษะไปข้างหลัง เหยียดแขนขาออก แล้วดึงแขนขากลับเข้ามาเหมือนจะกอด
Moro reflex จะค่อย ๆ ลดลงเมื่อทารกอายุ 2-3 เดือน ขึ้นไป หากไม่พบ reflex นี้ในทารกแรกเกิด อาจเกิดจากภาวะสมองได้รับอันตราย หรือกระดูกหักเส้นประสาทแขนเป็นอัมพาต
-
ปฏิกิริยาของคอ tonic neck reflex คือ
ปฏิกิริยาของคอ (Tonic neck reflex) คือเมื่อทารกนอนหงายและจับศีรษะหันไปด้านใดด้านหนึ่ง แขนด้านนั้นจะเหยียดออก ในขณะเดียวกันแขนด้านตรงข้ามจะงอเข้าตรงบริเวณข้อศอก reflex นี้พบในทารกอายุ 2-3 เดือน และในบางครั้งอาจเกิดขึ้นจนทารกอายุ 5-6 เดือนได้
-
ปฏิกิริยาการกำมือ (Palmar grasping reflex)
ปฏิกิริยาการกำมือ (Palmar grasping reflex) จะมีขึ้นได้ เมื่อสอดนิ้วเข้าไปหรือใช้นิ้วแตะที่บริเวณฝ่ามือทารก ทารกจะงอนิ้วมือมาจับและกำมือไว้ชั่วครู่แล้วปล่อย reflex ชนิดนี้พบในทารกอายุ 2-3 เดือนแรก จนถึงอายุ 5-6 เดือนได้
ข้อควรระวังคือหากทารกไม่มีการตอบสนองของ reflex ชนิดนี้ อาจเกิดจากภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรง และหากทารกกำมือแน่นจนสามารถยกทารกขึ้นจากพื้นที่นอนได้ ก็แสดงถึงภาวะผิดปกติเช่นกัน
-
ปฏิกิริยาการก้าว (Stepping reflex)
ทารกจะก้าวเหมือนเดินเมื่อจับยืนให้เท้าสัมผัสกับพื้นที่เรียบแข็ง สามารถทดสอบได้โดยอุ้มทารกในท่ายืน ให้ศีรษะยื่นไปข้างหน้าเล็กน้อย ทารกจะทำท่าเดินทีละก้าวโดยวางเท้าข้างหนึ่งไว้ข้างหน้าของอีกข้างหนึ่ง Reflex ชนิดนี้พบได้ตั้งแต่แรกคลอด โดยจะหายไปที่อายุ 5-6 เดือน
Reflex ต่าง ๆ ดังกล่าวข้างต้นนี้ พบได้ในทารกปกติ เพราะการเจริญเติบโตของสมองยังไม่สมบูรณ์เต็มที่ และจะค่อย ๆ หายไปเมื่อเริ่มโตขึ้น หากคุณพ่อคุณแม่เห็นปฏิกิริยาที่มีลักษณะเหล่านี้ จึงไม่ต้องกังวลใจ แต่หากสงสัยว่าจะเป็นลักษณะที่ผิดปกติหรือไม่ หรือ reflex ยังไม่หายไปตามวัยอันควร ก็สามารถปรึกษากุมารแพทย์ได้ค่ะ
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
รักลูก อย่าขู่ลูก ส่งผลต่อพัฒนาการเด็ก ฝังใจ ทำให้เด็กขี้กลัว ไม่กล้าแสดงออก
วิธีเล่นกับลูก เพื่อกระตุ้นพัฒนาการทารก ให้ฉลาด หัวไว เล่นได้เล่นดี ไม่ต้องใช้ของเล่น
วิธีดูแลทารกแรกเกิดถึง 1 ปี ช่วงหน้าหนาว เคล็ดลับการดูแลลูกน้อยวัยทารก (0-1 ปี) ช่วงหน้าหนาว
แชร์ประสบการณ์หรือเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับการตอบสนองของลูกแรกเกิด ได้ที่นี่!
การตอบสนองของลูกแรกเกิด ทารกจะตอบรับเรายังไงบ้างคะ
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
