คุณแม่หลายท่านอาจกังวลว่าการผ่าคลอดจะทำให้น้ำหนักลดลงยาก ผ่าคลอด น้ำหนักลงยากจริงไหม เพราะอะไร? บทความนี้จะช่วยคุณแม่คลายสงสัย พร้อมแนะนำเคล็ดลับ ลดน้ำหนักหลังผ่าคลอด ให้ลองนำไปทำตาม เพื่อทวงคืนหุ่นสวยหลังคลอดกันค่ะ
ทำความเข้าใจน้ำหนักที่หายไปหลังคลอด
หลังคลอดร่างกายคุณแม่จะมีการปรับตัวครั้งใหญ่ ส่งผลให้น้ำหนักลดลงทันทีจากปัจจัยต่อไปนี้
- ทารก รก น้ำคร่ำ และเลือดที่เสียไประหว่างคลอด ทำให้คุณแม่สูญเสียน้ำหนักไปประมาณ 5-7 กิโลกรัม ในห้องคลอดทันที
- จากนั้น มดลูกจะค่อยๆ หดตัวเล็กลงจนกลับสู่ขนาดปกติภายใน 6 สัปดาห์ ซึ่งช่วยลดน้ำหนักของตัวมดลูกเอง
- ในขณะที่ร่างกายจะขับน้ำที่สะสมไว้ระหว่างตั้งครรภ์ออกผ่านปัสสาวะและเหงื่อ ทำให้บวมลดลงและน้ำหนักลดตาม
การลดน้ำหนักในช่วงแรกหลังคลอดจึงเป็นผลจากกลไกทางสรีรวิทยาตามธรรมชาติของร่างกาย ที่เกิดขึ้นกับคุณแม่ทุกคนไม่ว่าจะคลอดด้วยวิธีใดค่ะ อย่างไรก็ตาม คุณแม่หลายคนยังคงมีน้ำหนักส่วนเกินที่ยังคงต้องหาทางกำจัดออกเพิ่มเติมจนกว่าน้ำหนักจะกลับไปเท่ากับตอนก่อนตั้งครรภ์
ผ่าคลอด น้ำหนักลงยากจริงไหม ?
สำหรับข้อสงสัยที่ว่า ผ่าคลอด น้ำหนักลงยากจริงไหม คำตอบคือ ไม่จริงเสมอไปค่ะ การผ่าคลอดไม่ได้ทำให้น้ำหนักลงยากกว่าการคลอดธรรมชาติโดยตรง แต่มีปัจจัยบางอย่างที่เกี่ยวข้องกับการผ่าคลอดที่อาจส่งผลให้การเริ่มต้นลดน้ำหนักดูเหมือนจะช้ากว่าหรือท้าทายกว่าในระยะแรกค่ะ
ผ่าคลอดน้ำหนักลงช้ากว่าคลอดธรรมชาติจริงไหม? ในระยะเริ่มต้น อาจจะจริงที่การฟื้นตัวและกิจกรรมทางกายที่จำกัดจะส่งผลให้การลดน้ำหนักในระยะแรกช้ากว่า แต่ในระยะยาวแล้ว การผ่าคลอดไม่ได้เป็นอุปสรรคสำคัญที่ทำให้น้ำหนักลดลงไม่ได้ค่ะ
ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการลดน้ำหนักหลังคลอด
-
การฟื้นตัวและข้อจำกัดในการเคลื่อนไหว
ผ่าคลอด: คุณแม่มีแผลผ่าตัดหน้าท้อง ซึ่งทำให้มีอาการเจ็บปวดและข้อจำกัดในการเคลื่อนไหวในช่วง 6-8 สัปดาห์แรก (หรือตามคำแนะนำของแพทย์) การเคลื่อนไหวที่น้อยลงส่งผลให้การเผาผลาญพลังงานลดลง และอาจทำให้ไม่สามารถเริ่มออกกำลังกายได้เร็วเท่าที่ควร
คลอดธรรมชาติ: คุณแม่ส่วนใหญ่ฟื้นตัวได้เร็วกว่า สามารถขยับตัวและทำกิจกรรมเบาๆ ได้ตั้งแต่หลังคลอดไม่กี่วัน ทำให้มีโอกาสเผาผลาญพลังงานได้มากกว่าในระยะแรก
ความเจ็บปวดจากแผลผ่าตัดอาจส่งผลต่อการนอนหลับพักผ่อน และอาจทำให้เกิดความเครียด ซึ่งความเครียดสามารถส่งผลต่อฮอร์โมนที่ควบคุมความหิวและระบบการเผาผลาญได้
-
ภาวะท้องผูก/ท้องอืดหลังผ่าคลอด
บางครั้งคุณแม่ที่ผ่าคลอดอาจมีอาการท้องผูกหรือท้องอืดเนื่องจากผลข้างเคียงของยาชา/ยาสลบ หรือการเคลื่อนไหวที่น้อยลง ซึ่งอาจทำให้รู้สึกอึดอัดและดูเหมือนหน้าท้องยังไม่ยุบลงเร็ว
-
ความเข้าใจผิดเรื่อง “กินเยอะเพื่อให้มีน้ำนม”
ไม่ว่าจะคลอดวิธีไหน คุณแม่ที่ให้นมบุตรต้องการพลังงานเพิ่มขึ้น แต่ไม่ใช่การกินแบบไม่จำกัด การกินเกินความจำเป็นโดยเฉพาะอาหารที่ไม่มีประโยชน์ จะทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นหรือลดลงยาก ไม่ใช่เฉพาะการผ่าคลอดเท่านั้น
13 เคล็ดลับ ลดน้ำหนักหลังคลอด ให้คุณแม่กลับมาหุ่นเป๊ะ!
แน่นอนว่า คุณแม่ทุกคนอยากกลับมาหุ่นดีเหมือนเดิม ไม่ว่าจะคลอดธรรมชาติหรือผ่าคลอด น้ำหนักก็สามารถลดลงได้ เรามีเคล็ดลับง่ายๆ เพื่อให้คุณแม่ลดน้ำหนักได้อย่างปลอดภัยและมีความสุข มาฝากค่ะ
1. ตั้งเป้าหมายที่เป็นจริง
- ลดน้ำหนักต้องใช้เวลา: อย่าเปรียบเทียบตัวเองกับดาราหรือรีบเร่งเกินไป
- ค่อยเป็นค่อยไป: คาดหวังน้ำหนักลดลงประมาณ 4.5 กก. ใน 1-2 ปีแรกหลังคลอดก็เพียงพอแล้ว
2. อย่าอดอาหารแบบหักโหม
- บำรุงร่างกายหลังคลอด: ร่างกายคุณแม่ต้องการสารอาหารไปฟื้นตัว ยิ่งให้นมลูกยิ่งต้องการแคลอรี่เพิ่ม
- ลด 500 แคลอรี่ต่อวัน: การลดปริมาณแคลอรี่ลง 500 แคลอรี่ต่อวันช่วยให้น้ำหนักลดลงอย่างปลอดภัยประมาณ 0.5 กก. ต่อสัปดาห์ (เช่น ลดการกิน 300 แคลอรี่ + ออกกำลังกายเผาผลาญ 200 แคลอรี่)
3. ให้ลูกดูดนมแม่…ยิ่งให้ยิ่งผอม
- ประโยชน์รอบด้าน: การให้นมลูกดีต่อทั้งแม่และลูก ช่วยเสริมภูมิคุ้มกันลูก ลดความเสี่ยงโรคต่างๆ และลดความเสี่ยงโรคของแม่ด้วย
- ช่วยลดน้ำหนัก: การให้นมลูกช่วยเผาผลาญแคลอรี่และอาจช่วยลดน้ำหนักหลังคลอดได้ (แม้ช่วง 3 เดือนแรกน้ำหนักอาจยังไม่ลดหรือเพิ่มเล็กน้อย)
4. สังเกตปริมาณแคลอรี่ที่กิน
- ช่วยวางแผน: ถ้ากินตามใจแล้วน้ำหนักไม่ลด ลองสังเกตแคลอรี่ที่กิน อาจใช้การจดบันทึก ถ่ายรูปอาหาร หรือใช้แอปฯ ช่วยก็ได้ค่ะ
- เลือกกินดีขึ้น: การสังเกตแคลอรี่จะช่วยให้คุณแม่ลดปริมาณอาหารและเลือกกินอาหารที่ดีต่อสุขภาพมากขึ้น
5. กินอาหารที่มีไฟเบอร์สูง
- ลดน้ำหนักได้จริง: ไฟเบอร์ช่วยในการลดน้ำหนัก และทำให้รู้สึกอิ่มนานขึ้น
- หาได้ง่าย: ผัก ธัญพืชไม่ขัดสีต่างๆ มีไฟเบอร์สูงค่ะ
6. เตรียมโปรตีนที่มีประโยชน์ไว้เยอะๆ
- เผาผลาญดีขึ้น: โปรตีนช่วยเพิ่มการเผาผลาญ ลดความอยากอาหาร และทำให้รู้สึกอิ่มนานขึ้น
- แหล่งโปรตีนดี: เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ไข่ ปลา พืชตระกูลถั่ว ถั่วต่างๆ และผลิตภัณฑ์จากนม คือแหล่งโปรตีนที่ดีค่ะ
7. เตรียมของว่างสุขภาพดีไว้ใกล้มือ
- เลือกของดี: การมีของว่างสุขภาพดีติดบ้านไว้ช่วยให้คุณแม่เลือกกินได้ง่ายขึ้นเมื่อรู้สึกหิว
- เก็บให้พ้นตา: วางผลไม้หรือของว่างสุขภาพดีไว้ในที่ที่เห็นได้ง่าย และเก็บอาหารแปรรูป/ขนมหวานให้พ้นสายตา หรือไม่ซื้อติดบ้านเลยค่ะ
8. หลีกเลี่ยงน้ำตาลและคาร์โบไฮเดรตแปรรูป
- แคลอรี่สูง สารอาหารน้อย: น้ำตาลและคาร์โบไฮเดรตแปรรูปมีแต่แคลอรี่แต่สารอาหารน้อย ส่งผลต่อน้ำหนักและสุขภาพโดยรวม
- อ่านฉลาก: เลือกซื้ออาหารที่น้ำตาลไม่เป็นส่วนผสมแรกๆ และเน้นกินอาหารธรรมชาติ เช่น ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์
9. หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูป
- แคลอรี่สูง ไขมันเยอะ: อาหารแปรรูปมักมีน้ำตาล ไขมัน เกลือ และแคลอรี่สูง ทำให้ลดน้ำหนักยาก
- เลือกอาหารธรรมชาติ: เลือกกินอาหารสดใหม่ ไม่แปรรูป แทนอาหารสำเร็จรูป ขนมกรุบกรอบ หรือขนมหวานต่างๆ
10. หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์
- แคลอรี่เพิ่ม ไร้สารอาหาร: แอลกอฮอล์ให้พลังงานแต่ไม่มีสารอาหาร และอาจทำให้มีไขมันสะสมรอบเอว
- ปลอดภัยไว้ก่อน: คุณแม่ที่ให้นมลูกควรหลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์ เพื่อความปลอดภัยของลูกน้อย
11. ขยับร่างกาย
- เผาผลาญแคลอรี่: การเดิน วิ่ง ปั่นจักรยาน ช่วยเผาผลาญแคลอรี่และดีต่อสุขภาพโดยรวม
- ควบคู่กับการกิน: การออกกำลังกายจะได้ผลดีที่สุดเมื่อทำควบคู่กับการควบคุมอาหาร
- รอคำแนะนำจากหมอ: หลังคลอด คุณแม่ควรปรึกษาคุณหมอก่อนเริ่มออกกำลังกาย โดยเฉพาะหากผ่าคลอดค่ะ
12. ดื่มน้ำให้เพียงพอ
- ช่วยลดน้ำหนัก: การดื่มน้ำช่วยให้รู้สึกอิ่มและกระตุ้นการเผาผลาญได้
- สำคัญสำหรับคุณแม่ให้นม: การดื่มน้ำให้เพียงพอเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งสำหรับคุณแม่ที่ให้นมลูก เพื่อทดแทนของเหลวที่ร่างกายใช้ในการผลิตน้ำนม
- เป้าหมาย: ตั้งเป้าดื่มน้ำประมาณ 2 ลิตรต่อวัน หรือมากกว่าหากให้นมลูกหรือออกกำลังกายหนัก
13. นอนหลับให้เพียงพอ
- ส่งผลต่อน้ำหนัก: การนอนน้อยส่งผลเสียต่อน้ำหนัก และอาจทำให้ลดน้ำหนักหลังคลอดได้ยากขึ้น
- ขอความช่วยเหลือ: พยายามจัดสรรเวลาพักผ่อนให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ อาจขอความช่วยเหลือจากคนในครอบครัวหรือเพื่อนๆ ค่ะ
จะเห็นได้ว่า จากข้อมูลทางการแพทย์แล้ว ผ่าคลอด…ไม่ได้ทำให้คุณแม่ลดน้ำหนักยากอย่างที่คิด! การลดน้ำหนักหลังคลอดที่ปลอดภัย ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมการกิน การเคลื่อนไหว การพักผ่อน และสภาพจิตใจของคุณแม่หลังคลอด อย่าเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น เพราะร่างกายของแต่ละคนแตกต่างกัน ให้เวลากับตัวเองในการดูแลสุขภาพกายและใจอย่างเต็มที่ คือหัวใจสำคัญของการลดน้ำหนักหลังคลอดอย่างปลอดภัยค่ะ
ที่มา : healthline
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
ACOG เผย 13 คำแนะนำ การดูแลคุณแม่หลังผ่าคลอดแบบใหม่ ให้ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
10 เมนูอาหารคุณแม่หลังผ่าคลอด หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง อะไรควรหลีกเลี่ยง
อาการผิดปกติหลังผ่าคลอด ที่ต้องไปพบแพทย์
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
