กินยาคุมครั้งแรก มักเป็นข้อสงสัยที่คุณผู้หญิงหลายคนเคยเจอ เมื่อครั้งที่ต้องเริ่มต้นกิน คำถามคาใจที่ไม่กล้าแม้แต่จะหันไปถามใคร มาดูกันว่ามีวิธีการเริ่มต้นอย่างไรบ้าง อีกทั้งหลายคนยังเข้าใจผิดเกี่ยวกับการใช้ยาคุมกำเนิดอีกด้วย บ้างก็ไม่รู้ว่าต้องกินยังไง หรือเริ่มกินตอนไหนของการมีประจำเดือน
บทความที่น่าสนใจ ยาคุมฮอร์โมนต่ำ ช่วยลดผลข้างเคียงได้ดีกว่ายาคุมแบบปกติจริงไหม?
ก่อนอื่นต้องเริ่มจากการทำความเข้าใจก่อนว่า “ยาคุมกำเนิด” (Contraceptive Pill หรือ Birth Control Pill) เป็นอีกหนึ่งวิธีการคุมกำเนิดด้วยการกินยาเม็ดที่บรรจุฮอร์โมนเพศหญิงไว้ โดยยาตัวนี้ช่วยออกฤทธิ์ต่อการทำงานของอวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิง ไม่ว่าจะเป็นปากมดลูก ผนังมดลูก และรังไข่ เป็นยาที่ใช้เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์แบบชั่วคราว
การกินยาคุมกำเนิดรายเดือน เป็นอีกหนึ่งวิธีการคุมกำเนิดที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เพราะสามารถหาซื้อได้ง่าย และเป็นการเพิ่มความปลอดภัยให้ตนเอง ไม่ต้องประสบกับช่วงเวลาหรือความเสี่ยงท้องไม่พร้อมด้วย อีกทั้งเมื่อทานยาอย่างสม่ำเสมอและถูกวิธี ก็สามารถใช้ป้องกันการตั้งครรภ์ได้ แต่ทั้งนี้ก็ยังมีคนจำนวนไม่น้อยที่มีความเชื่อผิดๆ และทานยาคุมกำเนิดด้วยการทานผิดวิธี ที่อาจนำมาซึ่งปัญหาในระยะยาวได้เช่นกัน!
มีด้วยกันทั้งหมด 2 ชนิด ก็คือ ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ที่มีส่วนประกอบของฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสโตรเจน เหมาะกับคุณผู้หญิงที่รอบเดือนมีความปกติ มาอย่างสม่ำเสมอ ไม่มีการคลาดเคลื่อน และยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว ที่มีเพียงฮอร์โมนโปรเจสโตรเจนเพียงอย่างเดียว เหมาะกับคุณแม่มือใหม่ที่อยู่ในช่วงให้นมลูกน้อย หรือหญิงสาวที่มีผลกระทบจากการกินฮอร์โมนรวม ซึ่งทั้งสองแบบมีประสิทธิภาพในการช่วยยับยั้งการตั้งครรภ์ในระดับเดียวกัน
นอกเหนือไปกว่านี้ยังสามารถแบ่งยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมออกได้อีก 2 แบบ นั่นก็คือแบบแผง 21 เม็ด และแบบแผง 28 เม็ด โดยทั้งคู่ก็มีส่วนผสมของฮอร์โมนชนิดเดียวกัน โดยมีเม็ดยาจริงทั้งหมด 21 เม็ดเหมือนกัน เพียงแต่แผง 28 เม็ดจะมี “เม็ดยาหลอก 7 เม็ด” ซึ่งข้อดีของแบบนี้คือจะช่วยไม่ให้เราลืมกินยา และราคาก็อยู่ในระดับที่จับต้องได้ ตั้งแต่แผงละ 50 บาท ไปจนถึงแผงละ 500 บาท หรือมากกว่านั้นก็ยังมี
เป็นยาที่ทางการแพทย์แนะนำว่าไม่ควรใช้บ่อย และควรใช้แค่เฉพาะยามฉุกเฉินมากกว่า ไม่ควรใช้เป็นการคุมกำเนิดประจำ หรือกินแทนยาคุมรายเดือน แต่ควรใช้เมื่อถุงยางอนามัยรั่ว, การลืมกินยาคุมเกิน 3 วัน หรือในกรณีที่โดนข่มขืนหรือล่วงละเมิดทางเพศ ซึ่งตัวยาจะมี 1 หรือ 2 เม็ดเท่านั้น โดยตัวยาจะมีเพียงฮอร์โมนโปรเตสโตรเจนเท่านั้น สามารถใช้ระงับและป้องกันการตั้งครรภ์ได้ถึง 80-90% แต่มีข้อเสียที่แลกมาด้วยประสิทธิภาพที่ลดลง หากมีการใช้ยาฉุกเฉินบ่อย โดยราคาจะอยู่ตั้งแต่ 40 บาทขึ้นไป ขึ้นอยู่กับยี่ห้อและประสิทธิภาพ
เรื่องน่ารู้เมื่อต้อง กินยาคุมครั้งแรก
ยาปรับฮอร์โมน และยาคุมกำเนิด เหมือนกันหรือไม่?
ที่พบเห็นโดยส่วนมาก ยาคุมกำเนิดทั้งหลายมักมีส่วนผสมของฮอร์โมนรวมอยู่แล้ว ซึ่งยาตัวนี้จะมีความสามารถในการคุมกำเนิดได้ด้วย และยังช่วยในการปรับสมดุลของฮอร์โมนให้ดียิ่งขึ้น แต่ในขณะเดียวกัน ก็มีการใช้ยาปรับฮอร์โมนชนิดที่ไม่มีผลต่อการคุมกำเนิดด้วยเช่นกัน โดยตัวยาจะมีฤทธิ์แค่ช่วยปรับสมดุลฮอร์โมน แต่ไม่ได้ช่วยในการคุมกำเนิด ทั้งนี้ไม่ว่าจะเป็นการกินยาในรูปแบบไหน ก็ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนทุกครั้ง เพื่อความปลอดภัยและเหมาะกับร่างกายของตนเอง
วิธีกินยาคุมครั้งแรก ควรเริ่มกินแบบไหน
สามารถเริ่มได้เลยหลัง 5 วันแรกของการเป็นประจำเดือน เพื่อให้มั่นใจว่าตนเองไม่ได้ตั้งครรภ์ แต่มีความต่างระหว่างแผง 21 เม็ด และแผง 28 เม็ดอยู่บ้าง อย่างที่บอกว่ามันมีเม็ดหลอกอยู่ด้วยกัน 7 เม็ด
เมื่อครั้งที่เริ่มทานครั้งแรกจะเริ่มจากการกินเม็ดที่ 1 ที่มีคำว่า Start กำกับอยู่ หรือในกรณีที่บนแผงใช้ชื่อวันแทน เช่น Mon หรือวันจันทร์ ให้เริ่มทานตรงตามวันที่เรากิน และกินตามลูกศรไปเรื่อยๆ วันละ 1 เม็ดในรูปแบบเดิม เวลาเดิมจนหมดแผง ถ้าแผงที่เริ่มกินมีเพียง 21 เม็ด ก็เว้นไปก่อน 7 วันแล้วค่อยเริ่มแผงใหม่ แต่ถ้าเป็นแผง 28 เม็ด สามารถกินแผงต่อไปได้ทันทีที่กินแผงเดิมหมด
ควรเริ่มกินเม็ดแรกให้เร็วที่สุด หรือกินทันทีหลังมีเพศสัมพันธ์โดยขาดการป้องกัน และกินอีกเม็ดใน 12 ชั่วโมงให้หลัง หรือจะกินสองเม็ดพร้อมกันเลยก็ได้ แต่ต้องพึงระวังอาการข้างเคียง ที่อาจจะต้องซื้อยามาเผื่ออีกชุด เผื่ออาเจียนออกด้วย
ในขณะเดียวกันถ้าหากไม่สามารถทานยาคุมกำเนิดแบบฉุกเฉินได้ทันที ควรหายากินหลังจากนั้นไม่เกิน 72 ชั่วโมง หรือภายใน 3 วัน เพื่อลดความเสี่ยงในการตั้งครรภ์ไม่พร้อม อีกทั้งทางการแพทย์เน้นย้ำอยู่เสมอเรื่องการใช้ยาคุมฉุกเฉินว่าไม่ควรใช้บ่อย โดยระบุเหตุว่าถึงแม้จะเป็นอุปกรณ์ที่ถูกออกแบบและผลิตมาเพื่อป้องกันและควบคุมการตั้งครรภ์ แต่ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่าฉุกเฉิน จึงไม่อาจรับประกันความปลอดภัยได้ 100% และยังไม่รองรับการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่อาจตามในภายหลังด้วย
ผลข้างเคียงของการ กินยาคุมครั้งแรก
- ยาคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนรวม อาจทำให้เกิดอาการเลือดไหลก่อนประจำเดือนมา, ปวดหัว คลื่นไส้ อารมณ์แปรปรวน, ความดันโลหิตเพิ่มสูง
- ยาคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนเดี่ยว อาจทำให้ประจำเดือนมาไม่ปกติ, ปัญหาสิวอุดตัน, น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น, แรงขับทางเพศที่อาจเพิ่มขึ้นหรือลดลง, เกิดถุงน้ำ (ซีสต์) ที่รังไข่
เมื่อลืมกินยาคุม จะทำอย่างไรได้บ้าง?
- เมื่อลืมกินยาคุมไป 1 เม็ด หรือกินยาไม่ตรงกับเวลาเดิม ให้กินทันทีที่นึกออก และวันพรุ่งนี้ยังสามารถกินได้ในเวลาเดิม
- เมื่อลืมกินยาคุมไป 2 เม็ด หรือลืม 2 วันติดกัน ให้แบ่งยากินเป็นแบบเช้าและก่อนนอน ในวันต่อมาก็กินในรูปแบบเดียวกันก็คือการแบ่งกินเช้าและก่อนนอน
- เมื่อลืมกินยาคุม 3 วันติดต่อกัน ควรหยุดกินยาคุมแผงดังกล่าวทันที และรอให้ประจำเดือนมาอีกครั้งในเดือนถัดไปพร้อมกับเริ่มกินแผงใหม่แทน
อย่างไรก็ตามการกินยาคุมกำเนิดเป็นเพียงอีกหนึ่งวิธีการป้องกันการตั้งครรภ์ หากต้องการประสิทธิภาพที่ดียิ่งขึ้น ควรใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย เมื่อมีเพศสัมพันธ์ หากไม่มั่นใจในวิธีการใช้ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพิ่ม
บทความที่เกี่ยวข้อง
10 ข้อควรรู้เกี่ยวกับ ยาคุมกำเนิด ที่สาว ๆ ไม่ควรมองข้าม
ฉีดยาคุมอ้วนไหม คำถามคาใจ ที่สาว ๆ ต้องการคำตอบ
ยาคุมเม็ดฉุกเฉิน ไม่ควรกินกี่ครั้ง พร้อมเหตุผลที่แพทย์แนะไม่ควรใช้บ่อย
ราคายาคุมฉุกเฉิน แต่ละยี่ห้อเท่าไหร่บ้าง เทียบราคาอย่างละเอียด
ที่มา (1) (2) (3)
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
