เรื่อง(ไม่)ลับ สิ่งที่แม่ผ่าคลอดอยากบอก กับคนที่ไม่เคยผ่า

ในปัจจุบันการเลือก “วิธีผ่าคลอด” ของคุณแม่ตั้งครรภ์แต่ละคนนั้นเป็นที่ถกเถียงกันมากค่ะว่าแบบไหนดีกว่า ระหว่าง “คลอดธรรมชาติ” กับการ “ผ่าคลอด” โดยประเด็นที่ถูกยกมาเปรียบเทียบนั้นล้วนเป็นความกังวลของคุณแม่เกี่ยวกับการผ่าคลอดและการคลอดธรรมชาติ คือ “ความเจ็บตอนคลอด” กับ “การฟื้นตัวหลังคลอด” ซึ่งสำหรับคุณแม่หลายๆ คน การผ่าคลอดอาจเป็นประสบการณ์ที่แตกต่าง แต่ก็เต็มไปด้วยความรักและความสุขเช่นกัน วันนี้เรามี สิ่งที่แม่ผ่าคลอดอยากบอก กับคนที่ไม่เคยผ่า ที่รวบรวมมาจาก “กลุ่มเฟซบุ๊ก HerKid รวมพลคนเห่อลูก” มาแชร์กันค่ะ

คลอดธรรมชาติ vs ผ่าคลอด ต่างกันยังไง ?

ก่อนจะไปดูความคิดเห็นรวมถึง สิ่งที่แม่ผ่าคลอดอยากบอก กับคนที่ไม่เคยผ่า อยากชวนคุณแม่มาเน้นย้ำความแตกต่างระหว่างการคลอดธรรมชาติ กับการผ่าคลอดกันอีกครั้งค่ะ

• การคลอดธรรมชาติ (Natural birth)

หรือเรียกอีกอย่างว่า “active birth” คือ การคลอดลูกแบบปกติโดยคุณแม่เบ่งคลอดเองทางช่องคลอด ไม่มีการผ่าตัด เป็นการคลอดหลังจากครบกำหนดอายุครรภ์ประมาณ 37 สัปดาห์ แต่ไม่เกิน 42 สัปดาห์ ซึ่งทารกจะอยู่ในท่ากลับศีรษะแล้วจะค่อยๆ เคลื่อนตัวมายังอุ้งเชิงกรานเพื่อเตรียมคลอดแบบธรรมชาติ

• การผ่าคลอด (C-Section)

เป็นการคลอดที่ใช้การผ่าตัดทางหน้าท้อง โดยปกติแล้วการคลอดวิธีนี้จะเหมาะกับคุณแม่ที่มีเชิงกรานแคบ ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ หัวใจทารกเต้นผิดปกติ สายสะดือสั้น รกเกาะต่ำ ครรภ์แฝด ครรภ์เป็นพิษ มีภาวะฉุกเฉิน หรือคุณแม่มีปัญหาทางด้านสุขภาพที่ไม่พร้อมต่อการคลอดเองตามธรรมชาติ ทั้งนี้ ในการผ่าคลอดจะมีการบล็อกหลัง หรือดมยาสลบ ซึ่งทั้งสองวิธีมีความแตกต่างกัน ดังนี้

1. การดมยาสลบ เป็นการระงับความรู้สึกที่จะทำให้หมดสติ หรือไม่รู้สึกตัว ซึ่งจะทำโดยวิสัญญีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ โดยหลังคมยาสลบแล้วคุณแม่จะหมดสติ ไม่รู้สึกเจ็บ และไม่รู้สึกตัวตลอดการผ่าตัดจนกระทั่งหมดฤทธิ์ยา

ข้อดี

• ระหว่างที่ผ่าคลอด คุณแม่จะไม่รู้สึกตัว จึงทำให้ไม่ต้องกลัวและไม่เครียดในระหว่างที่ผ่าคลอด
• วิสัญญีแพทย์สามารถควบคุมการหายใจ และระบบไหลเวียนได้อย่างเหมาะสม

ข้อเสีย

• ปวดแผลมากกว่าการบล็อกหลัง เนื่องจากยาสลบจะไปกดสมองไม่ให้รับรู้ความเจ็บปวด แต่ระบบประสาทไขสันหลังยังทำงานอยู่ เมื่อหมดฤทธิ์ยาจึงรู้สึกปวดแผลมาก
• อาจมีอาการระคายคอ เจ็บคอ เสียงแหบ ไอ เนื่องมาจากการสอดท่อช่วยหายใจ
• ยาแก้ปวดและยาดมสลบอาจส่งผลให้มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน เบลอ หรือเวียนศีรษะในช่วงพักฟื้นลังผ่าคลอด
• ในบางกรณี ยาสลบอาจส่งผลถึงลูกน้อย ทำให้การประเมินหลังคลอดทำได้ช้ากว่าปกติ

2. การบล็อกหลัง เป็นการฉีดยาระงับความรู้สึกเฉพาะที่ เพื่อทำให้รู้สึกชาเฉพาะบริเวณกลางลำตัวไปจนถึงขา ในขณะผ่าตัดคลอด ช่วงบนลำตัวจะยังมีความรู้สึก สามารถรับรู้และสื่อสารได้

ข้อดี

• คุณแม่จะยังรู้สึกตัวอยู่ตลอดเวลา โดยไม่รู้สึกเจ็บปวด สามารถเห็นหน้าและได้ยินเสียงร้องของลูกน้อยได้ทันทีตั้งแต่แรก
• ฤทธิ์ของยาชาจะไปกดระบบประสาท ทำให้หลังผ่าคลอดอาจจะยังไม่เจ็บแผลในทันที

ข้อเสีย

• หลังผ่าคลอด อาจมีอาการคลื่นไส้หรืออาเจียน
• จะยังไม่สามารถขยับขาได้ประมาณ 2-4 ชั่วโมง
• อาการข้างเคียงจะเกิดใน 12 ชั่วโมงแรก คือ ปัสสาวะไม่ออก คุณแม่จึงมักจะได้รับการสวนสายปัสสาวะช่วย
• อาจมีอาการปวดหลัง หรือเมื่อยหลังในช่วงแรกหลังผ่าคลอด

สิ่งที่แม่ผ่าคลอดอยากบอก กับคนที่ไม่เคยผ่า

หากมองในภาพรวมแล้ว ความกังวลของคุณแม่ตั้งครรภ์เกี่ยวกับวิธีการผ่าคลอดแต่ละแบบก็คือ ความเจ็บตอนคลอด กับ การฟื้นตัวหลังคลอด ซึ่งทำให้คุณแม่ชั่งน้ำหนักการตัดสินใจค่อนข้างยาก อย่างไรก็ตาม มีคุณแม่ผ่าคลอดหลายคนที่อยากถ่ายทอดประสบการณ์ดีๆ จากการผ่าคลอดให้คุณแม่มือใหม่ได้รับรู้ มาดู สิ่งที่แม่ผ่าคลอดอยากบอก กับคนที่ไม่เคยผ่า ที่รวบรวมมาจาก “กลุ่มเฟซบุ๊ก HerKid รวมพลคนเห่อลูก” กันค่ะ ว่ามีอะไรบ้าง

• ไม่มีอะไรเจ็บเท่าปวดท้องคลอดค่ะ แผลผ่า ช่วงเวลาที่ผ่า ชิวมาก สบายมากค่ะ ปวดท้องทรมานมากค่ะ มดลูกเปิดช้ายิ่งทรมาน การปวดท้องคลอด รอคลอด ยาเร่งคลอด กระตุ้นคลอดตลอดเวลา มันคือที่สุดแล้ว เจ็บแผลผ่ายังไงก็ยังน้อยกว่า
• ไม่ได้น่ากลัวขนาดนั้นค่ะ ฉีดยาชาบล็อกหลังไปคือไม่รู้สึกอะไรเลย ถอดสายฉี่ปุ๊บ ฝึกเดินปุ๊บปั๊บ แต่แรกๆ แผลยังไม่หายจะมีจี๊ดๆ บ้างค่ะ
• ชอบผ่ามากกว่า ไม่ต้องทนปวดเหมือนใจจะขาด รู้เวลาที่แน่นอน ลูกไม่เสี่ยง บ้านนี้น้องคน 2 เกือบแย่เพราะน้ำคร่ำเริ่มแห้ง
• ตอนบล็อกหลังไม่ทรมานเท่าตอนช่วงล่างไม่รู้สึกอะไรเลย มันเป็นฟีลแบบทรมานอึดอัดที่บริเวณตั้งแต่ใต้ราวนมลงไปไม่รู้สึกอะไรเลย (อาจจะแล้วแต่คน) ไม่เจ็บท้อง แต่เจ็บแผลผ่า ไอ ขำ ทรมานสุดๆ ฟื้นตัวช้ากว่าคลอดธรรมชาติ ใส่แผ่นรัดหน้าท้องช่วยประคองอาการได้เยอะ
• ผ่าเถอะค่ะไม่เจ็บเลย ใครบอกคลอดเองดีกว่า นอนเจ็บคลอดอยู่ครึ่งวันไม่ออก เร่งคลอด 12 ชั่วโมงยังไม่ออก สรุปต้องผ่า (น้องตัวใหญ่ แม่คลอดเองไม่ได้) ตอนผ่านอนคุยกับหมอพยาบาลสนุกมากค่ะ มีอาการอะไรแจ้งเลยตอนผ่า เขาจะปรับยาให้ หลังผ่าเจ็บทนไหว+ทำหมันถอดสายฉี่รีบใส่แผ่นรัดหน้าท้อง รีบเดิน แข็งแรงไวค่ะ ออก รพ. เดินเก็บบ้านเลี้ยงลูกทำทุกอย่างเองจนลืมว่าผ่าคลอดมา แผ่นรัดหน้าท้องช่วยได้เยอะค่ะ
• ทำจมูกเจ็บกว่าเยอะ ไปปวด ไม่เจ็บ เลือกวันเกิดลูกได้
• ตอนผ่าชิวมาก ผ่านมา 8 ปี 11 เดือน 28 วัน ก็ยังปวดหลังง่ายมาก
• ต้องมีแผ่นรัดหน้าท้องค่ะ ช่วยชีวิตมากๆ ใส่แล้วถึงเดินคล่อง
• คลอดเองน้ำหนักลดไวมาก ผ่าคลอดน้ำหนักค้าง
• คลอดธรรมชาติปัญหาน้อย เจ็บก่อนคลอด เดี๋ยวมันก็ผ่านไป แต่ผ่าคลอดหลังคลอดมันทรมานนาน
• จากประสบการณ์เคยคลอดแบบธรรมชาติกับผ่าคลอด (1) คลอดธรรมชาติจะเจ็บปวดท้องขณะตอนรอคลอด แต่หลังจากคลอดธรรมชาติจะฟื้นตัวเร็วกว่าผ่าคลอด หน้าท้องยุบเร็วขึ้นกว่าการผ่าคลอด ไม่มีอาการข้างเคียงใดๆ (2) การผ่าคลอดไม่เจ็บปวดท้อง แต่หลังจากหมดฤทธิ์ยานั้นก็เจ็บปวดแผลมาก ซึ่งอาจจะเป็นเพราะทำหมันด้วย แต่หน้าท้องไม่ยุบเหมือนตอนคลอดธรรมชาติเลย แถมยังมีอาการเจ็บจี๊ดๆ ที่ท้องเป็นบางครั้งเหมือนแผลยังไม่หายดี ขนาดผ่าคลอดมาปีนึงแล้วยังรู้สึกเจ็บเจ็บอยู่เลย แถมยังมีอาการปวดหลังด้วยบางครั้ง

การคลอดแต่ละรูปแบบนั้นมีข้อดีข้อเสียแตกต่างกันไปนะคะ ซึ่งการจะเลือกคลอดแบบไหนนั้นอยากให้คุณแม่คำนึงถึงความจำเป็นและสภาพร่างกายของตัวเอง รวมถึงสุขภาพของทารกในครรภ์เป็นหลักค่ะ โดยควรปรึกษาแพทย์ที่ดูแลเพื่อเลือกวิธีการที่เหมาะสม รวมถึงต้องให้ความสำคัญกับการดูแลตัวเองตั้งแต่เริ่มตั้งครรภ์ไปจนกระทั่งหลังคลอดด้วยนะคะ เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณแม่และการเจริญเติบโตอย่างมีคุณภาพของลูกน้อยค่ะ

ที่มา : HerKid รวมพลคนเห่อลูก , www.vimut.com , www.paolohospital.com , www.khonkaenram.com , www.samitivejhospitals.com , www.sikarin.com

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

ฤกษ์มงคล ฤกษ์ผ่าคลอด 2568 ครึ่งปีแรก ให้ลูกน้อยรับพลังบวกตั้งแต่เกิด

ผ่าคลอด น้ำคาวปลาจะหมดตอนไหน ดูแลตัวเองหลังผ่าคลอดยังไงดี

ผ่าคลอด ห้ามยกของหนักกี่โล หลังคลอดกี่วันออกแรงเยอะ ๆ ได้

8 เคล็ดลับ แม่ผ่าคลอด ฟื้นตัวเร็ว แผลสวย หายไว ร่างกายแข็งแรง