สอนลูกให้มีมารยาทดีต้องเริ่มต้นที่พ่อแม่เป็นแบบอย่าง

ลูกจะเป็นเด็กดี เด็กมีมารยาทได้นั้น เราต้องเริ่มปลูกฝังให้ลูกตั้งแต่เยาว์วัย สอนลูกให้มีมารยาทดีต้องเริ่มที่พ่อแม่เป็นแบบอย่างว่าควรทำอย่างไรไม่ใช่เรื่องยากเลยค่ะ แต่ต้องเริ่มที่ตัวเราซึ่งเป็นพ่อแม่การกระทำจะซึซับให้ลูกได้รับรู้และเข้าใจเกี่ยวกับมารยาทที่ดีโดยไม่ต้องพร่ำสอนด้วยคำพูดเลย

สอนลูกให้มีมารยาทดี

ปัจจุบันนี้สังคมเปลี่ยนแปลงไปมาก เรารับเอาวัฒนธรรมจากต่างชาติต่างภาษาเข้ามาโดยไม่ได้มีการกลั่นกรองว่าเหมาะสมกับสังคมไทยหรือไม่ เพราะสื่อทุกวันนี้เข้าถึงทุกครอบครัวได้อย่างง่ายดาย แม้แต่เด็กเล็ก ๆ ก็สามารถใช้มือถือดู You tube หรือสื่อออนไลน์ต่างๆ ได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว บางครั้งเด็กอาจไม่เข้าใจว่า สิ่งเหล่านี้ คือ พฤติกรรมหรือมารยาทที่ดีที่เหมาะสมหรือไม่

หากลูกที่อยู่ในช่วงวัย 3 - 5 ขวบ ลูกยังไม่สามารถแยกแยะได้ว่า มารยาทตามสื่อหรือนักแสดงในละครนั้น การทำหรือหรือมารยาทนั้นเหมาะสมหรือไม่ เพียงใด แต่การจะพร่ำสอนลูกเกี่ยวกับมารยาทนั้นคงไม่เห็นผลเท่าใดนัก แต่การสอนที่ดี คือ การเป็นแบบอย่างให้ลูกเห็น เข้าใจและเกิดการปฏิบัติตามมารยาทดีนั้น คือ ดีที่สุดค่ะ

สอนลูกเริ่มต้นที่พ่อแม่เป็นแบบอย่าง

ข้อที่ 1 รู้จักขอโทษ

เราในฐานะพ่อแม่จะเป็นแบบอย่างที่ดีให้ลูกได้ ประการแรก ทำผิดต้องรู้จัก "ขอโทษ" พ่อรู้จักขอโทษแม่ แม่รู้จักขอโทษพ่อ พ่อแม่รู้จักขอโทษลูก การขอโทษเป็นพื้นฐานของมารยาทที่ดี หากพ่อแม่ทำได้เท่ากับไปปลูกฝังมารยาทดีด้วยการเป็นแบบอย่างให้ลูกได้เห็น เข้าใจและซึมซับ ฝึกการยอมรับผิด การยอมรับความจริง เพื่อให้ลูกรู้ว่าสิ่งใดควรทำ และสิ่งใดไม่ควรทำ

เท่ากับพ่อแม่ได้ปลูกฝังให้ลูกมีนิสัยยอมรับความจริง แบบนี้ดีอย่างไร ทำให้ลูกไม่เกิดปัญหาขัดแย้งกับใคร ไม่ก่อให้เกิดศัตรู และเข้าใจว่า ทุกคนสามารถทำผิดได้ แต่ต้องสอนให้ลูกรู้ว่า ทำผิดแล้วไม่ควรทำซ้ำอีกนะคะ

ข้อที่ 2 มีสัมมาคารวะ

ในข้อนี้ หมายถึง ใหลูกรู้ว่า ควรปฏิบัติตนอย่างไรให้เหมาะสม ไม่ใช่ปล่อยให้ลกปฏิบัติตนแบบไม่มีมารยาทได้ตามใจชอบเพราะคิดว่าลูกยังเป็นเด็ก สอนให้ลูกว่า เมื่อเราอยู่ในสังคม คนที่ไม่เคยเกรงใจใคร ไม่เคยรักใคร เห็นแก่ประโยชน์ของตัวเองไม่มีวันจะมีความสุขนะลูกเพราะจะไม่มีใครรัก เรียกว่า อย่าให้ลูกมีอำนาจเหนือกว่าคนอื่น ๆรวมถึงอำนาจเหนือกว่าพ่อแม่ แบบที่ลูกเองก็ไม่ทราบและไม่รู้ตัว เช่น ตอนเด็ก ๆ ปล่อยให้ลูกเล่นตบหน้า เล่นศีรษะพ่อแม่ได้ โตขึ้นก็จะตักเตือนยากนะคะ

ข้อที่ 3 ลูกมีสิทธิ์

มารยาทดีย่อมเกิดจากการเลี้ยงดูที่ดี การให้สิทธิลูกอย่างเหมาะสมให้ลุกได้แสดงความคิดเห็น ที่สำคัญพ่อแม่ต้องเปิดใจให้กว้างและยอมรับฟังความคิดเห็นของลูกอย่าเพิ่งไปขัดขวาง ให้ลูกออกความคิดเห็นได้ แล้วค่อยชี้แจงให้ลุกเข้าใจว่า สิ่งที่ลุกคิดนั้นผลดี ผลเสียจะเป็นอย่างไร อธิบายโดยใช้เหตุผล หากลูกยังเล็กอยู่เพียงแค่รับฟังให้ลูกได้พูด เพราะสุดท้ายการตัดสินปัญหาต่าง ๆ พ่อแม่ต้องเป็นผู้ตัดสิน ไม่ได้หมายความว่าแล้วจะให้ลูกพูดแสดงความคิดเห้ฯทำไมในเมื่อสุดท้ายพ่อแม่ก็เป็นผู้ตัดสินใจอยู่ดี สิ่งสำคัญ คือ

การให้ลูกได้แสดงความคิดเห็น = การให้เกียรติลูก

ยังทำให้ลูกรู้จักคิดแก้ปัญหาด้วยตนเอง แม้สุดท้ายการตัดสินใจอาจจะเป็นเรื่องที่พ่อแม่ต้องร่วมตัดสินใจ หรือแม้แต่ต้องตัดสินใจให้แต่ก็ควรนำเหตุผลของลูกมาประกอบการตัดสินใจนั้นด้วย

ข้อที่ 4 ให้ลูก มีส่วนร่วมในการตัดสินใจ

แน่นอนว่าพ่อแม่รักลูกทุกคนแต่ขอให้เป็นความรักแบบเข้าใจนะคะรวมถึงให้เกียรติลูกให้ลูกได้มีโอกาสทำสิ่งต่าง ๆหรือร่วมตัดสินใจแม้เรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ค่อยฝึก เช่น ให้ลูกตัดสินใจว่า เราจะไปดูภาพยนตร์เรื่องอะไร ให้ลูกตัดสินใจเลือกร้านอาหารสำหรับครอบครัวในมื้อเย็นนี้ จะทำให้ลูกรู้สึกได้รับการยอมรับและการเห็นคุณค่าในตัวเองแม้เรื่องเล็ก ๆ ก็ตามต่อไปลูกก็จะรู้จักให้เกียรติ ผู้อื่น และเคารพความคิดเห็นของผู้อื่นต่อไป

สอนลูกให้มีมารยาทดีต้องเริ่มต้นที่พ่อแม่เป็นแบบอย่าง

มาดูกันค่ะว่า จะเลี้ยงลูกให้มีมารยาทดีเริ่มที่พ่อแม่เป็นแบบอย่างนั้น มารยาทแบบใดที่ควรสอนและมารยาทแบบใดที่ควรหลีกเลี่ยง

สอนลูกมารยาทดี : ไปลามาไหว้

การไหว้แสดงออกถึงความอ่อนน้อม ใครเห็นใครก็เอ็นดู สอนลูก ให้รู้จักการไหว้เพื่อทักทายผู้อื่นการไหว้นั้น สอนให้ลูกรู้ว่า

ควรไหว้ผู้ที่มีอายุสูงกว่าไม่ว่าเขาจะประกอบอาชีพใดก็ตาม เรียกง่าย ๆ อย่าสอนลูกให้แบ่งชนชั้นด้วยเงิน ตั้งแต่เด็กและให้ลูกทำจนเป็นนิสัยไม่ต้องให้คุณพ่อคุณแม่บอกถึงจะไหว้สวัสดีทำแบบนี้ไม่น่ารักเลยนะลูก !!! ให้ลูกมั่นใจว่า การไหว้ผู้ที่อาวุโสกว่านั้น แสดงว่าลูกเป็นเด็กที่มีมารยาทดี น่าชมเชย ใครเห็นก็เมตตาเอ็นดู ที่สำคัญยังสื่อด้วยว่า ได้รับการอบรมสั่งสอนมาดีนะคะ

มารยาทแบบนี้ไม่ควรทำ : เด็กก้าวร้าว

หากลูกมีพฤติกรรมงอแง อาละวาด เอาแต่ใจ ไม่ได้ดั่งใจเป็นร้องห้องโวยวาย แบบนี้ไม่น่ารักมาก ๆ เลยใช่ไหมคะ แต่เพราะลูกอาจยังไม่เข้าใจว่า สิ่งที่ตนเองทำอยู่นั้นไม่ถูกต้อง เป็นมารยาทที่ไม่ดีไม่น่ารัก ลูกเพียงต้องการอยากได้สิ่งที่ตนเองปรารถนาเท่านั้น แต่ไม่รู้ว่าจะเรียกร้องอย่างไรให้ตนเองได้มา จึงแสดงพฤติกรรมไม่น่ารักออกไป เมื่อคุณพ่อคุณแม่เข้าใจ

สิ่งแรกการเพิกเฉยต่อพฤติกรรมนั้น อย่าลงไปอาละวาดแสดงมารยาทที่ไม่เหมาะสมให้ลูกเห็นเช่น ดุด่าว่ากล่าว หรือลงไม้ลงมือตีลูก แต่การนิ่งเฉย และพูดด้วยเหตุผล ใช้คำพูดเรียบ ๆ ไม่โวยวาย จะสอนให้ลูกเข้าใจเองว่า มารยาทที่ลูกทำอยู่นั้นไม่เหมาะสมและไม่น่ารักเอาเสียเลย

สอนลูกมารยาทดี : สองคำติดปาก

สองคำที่ควรสอนลูกให้พูดติดปากไว้ คือ

ขอบคุณ มารยาทดีข้อนี้ที่พ่อแม่ไม่ควรมองข้าม สอนลูกให้รู้จักขอบคุณทุกครั้งที่ได้รับความช่วยเหลือ

ขอโทษ สอนลูกเมื่อทำผิดต้องรู้จักขอโทษ แม้ว่าลูกจะไม่ตั้งใจก็ตามแต่ถ้าทำให้คนอื่นเดือดร้อนหรือรู้สึกไม่ดี ควรขอโทษ

คำ “ขอบคุณ” “ขอโทษ” หากมีติดปากลูกเสมอแสดงออกถึงพื้นฐานการเลี้ยงดูที่ดีที่พ่อแม่เป็นแบบอย่างด้านมารยาทดีให้กับลูกได้เห็น

มารยาทแบบนี้ไม่ควรทำ: อย่าขี้เมาท์

การสอนลูกไม่ให้นินทาผู้อื่นลับหลัง หากได้ยินลูกพูดถึงคนอื่นในทางไม่ดี คุณพ่อคุณแม่ต้องรีบตักเตือนทันทีนะคะ หากยังทำอีกคงต้อง ทำโทษกันแล้วหละคราวนี้ ควรอธิบายให้ลูกฟังด้วยความเข้าใจว่า การพูดนินทาลับหลังผู้อื่นเป็นสิ่งไม่ดี โดยการพูดที่ไม่เน้นคำพูด ที่ลูกพูดออกมานะคะ จะได้ไม่ตอกย้ำ บอกลูกแค่เพียงว่า การพูดนินทานั้นไม่ดีต่อตัวเขาอย่างไร ที่สำคัญคุณพ่อคุณแม่ ก็ต้องระวังเรื่องการพูดคุยในเชิงนินทาด้วยนะคะ เพราะนั่นคือ แบบอย่างของมารยาทที่ไม่ดีที่ไม่ควรกระทำให้ลูกเห็นค่ะ

สอนลูกมารยาทดี : นิ่งสงบอารมณ์

สอนลูกว่า หากจำเป็นต้องปฏิเสธผู้ใหญ่ ลูกควรใช้วิธีการนิ่งแทนเมื่อผู้ใหญ่ถามจึงค่อยอธิบายเหตุผลด้วยความสุภาพ เพราะการแสดงออกทางอากัปกิริยา เช่น สะบัดหน้า เถียง ขึ้นเสียง ไม่น่ารักเลยนะลูก

มารยาทแบบนี้ไม่ควรทำ : อย่าขึ้นเสียง

เวลาที่ลูกพูดกับคุณพ่อคุณแม่ ควรมีข้อตกลงกันภายในครอบครัว เช่น ห้ามขึ้นเสียงกับพ่อแม่ และต้องหัดฟังคนอื่นพูด พ่อแม่เองก็อย่าทุ่มเถียงกับลูก แต่ผลัดกันให้เหตุผลและรับฟังเหตุผลของกันและกัน ทางที่ดีคุณพ่อคุณแม่เองต้องรู้จักยืดหยุ่นและต่อรองด้วยนะคะ

ไม่ยากใช่ไหมคะสำหรับการสอนให้ลูกมีมารยาทดีด้วยการเป็นแบบอย่างที่ดีให้ลูกเห็น มารยาทดีเป็นเรื่องของการกระทำค่ะ หากเราปฏิบัติตนที่เหมาะสมในสถากรณ์ต่าง ๆให้ลูกได้เห็น ได้สัมผัสและซึมซับพฤติกรรมมารยาทดีเหล่านั้นเท่ากับเราได้สอนลูกด้วยการกระทำและจะเห็นผลดีมากกว่าสอนด้วยการพร่ำสอนด้วยคำพูดอีกนะคะ

บทความอื่น ๆที่เกี่ยวข้อง

5 วิธีสอนลูกไม่ให้ก้าวร้าว ดื้อด้าน เอาแต่ใจ พ่อแม่ต้องทำยังให้ลูกเป็นเด็กดี มีมารยาท

การช่วยเหลืองานบ้าน สอนลูกทำงานบ้าน กิจกรรมฝึกความรับผิดชอบ ให้ลูกรู้จักหน้าที่ มีวินัย

แจกฟรี!! หนังสือนิทานสำหรับเด็ก ทั้งภาษาไทย-ภาษาอังกฤษ โหลดเลย

มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!