คุณแม่อยากรู้ ผ่าคลอดใช้เวลากี่นาที? ไขปมความสงสัยให้แม่ผ่าคลอดเข้าใจ

ด้วยความก้าวหน้าทางการแพทย์ ทำให้การผ่าคลอดกลายเป็นทางเลือกที่ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ เมื่อใกล้ถึงกำหนดคลอด คุณแม่คงมีความตื่นเต้นปนความกังวลใจ  รวมถึงเกิดคำถามมากมายเช่น ผ่าคลอดได้ตอนกี่สัปดาห์ ผ่าคลอดงดอาหารกี่ชั่วโมง หรือ  ผ่าคลอดใช้เวลากี่นาที บทความนี้จะพาคุณแม่ไปไขปมความสงสัยให้แม่ผ่าคลอดเข้าใจกันค่ะ

ผ่าคลอด คืออะไร

ผ่าคลอด เป็นการผ่าตัดทำคลอด โดยการเปิดปากแผลบริเวณหน้าท้องและมดลูก การผ่าคลอดจะมีแบบการวางแผนไว้ล่วงหน้า หรือมีกรณีต้องผ่าตัดแบบอย่างเร่งด่วน เหตุจากสุขภาพหรือภาวะจำเป็น เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจคาดไม่ถึง ซึ่งการ ผ่าคลอดใช้เวลากี่นาที หรือยาวนานแค่ไหนนั้นขึ้นอยู่กับสุขภาพร่างกายของคุณแม่และทารกในครรภ์ด้วย ว่ามีความยุ่งยากมากน้อยแค่ไหน แต่ส่วนใหญ่แล้วการผ่าคลอดจะใช้ระยะเวลาในการคลอดสั้นกว่าการคลอดธรรมชาติ และมีขนาดแผลหรือรอยแผลเป็นที่ต่างกับการคลอดธรรมชาติ

ข้อดี ของการผ่าคลอด

1. ไม่ต้องรอเจ็บท้องนาน คุณแม่สามารถวางแผนการคลอดได้ล่วงหน้า ทำให้สามารถเตรียมตัวทั้งร่างกายและจิตใจได้อย่างพร้อมก่อนทำการคลอด
2. ไม่เสี่ยงภาวะแทรกซ้อนระหว่างรอคลอด คุณหมอสามารถดูแลได้อย่างใกล้ชิด และสำหรับคุณแม่ที่มีภาวะเสี่ยง เช่น โรคประจำตัว ความดันโลหิตสูง การผ่าคลอดจะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนได้
3. ไม่เจ็บระหว่างทำคลอด คุณหมอจะให้ยาสลบหรือบล็อกหลัง ทำให้คุณแม่ไม่รู้สึกเจ็บปวดระหว่างการผ่าตัด อาจเจ็บแผลหลังคลอดบ้าง แต่ก็สามารถฟื้นตัวได้เร็ว
4. กำหนดวันเวลาคลอดได้ สามารถวางแผนชีวิตหลังคลอดได้อย่างสะดวก เช่น การเตรียมตัวรับลูก การจัดเตรียมคนดูแล คุณแม่ที่ทำงานก็สามารถวางแผนลาคลอดได้อย่างเหมาะสม
5. หากสภาวะครรภ์มีความเสี่ยงจะช่วยให้ปลอดภัย กรณีที่ทารกอยู่ในท่าที่ผิดปกติ หรือมีขนาดตัวใหญ่เกินไป การผ่าคลอดจะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุดเพื่อความปลอดภัยของทั้งแม่และลูก
6. สามารถทำหมันได้เลย โดยคุณหมอสามารถทำหมันได้ทันทีหลังการผ่าคลอด

ข้อเสีย ของการผ่าคลอด

คุณแม่ผ่าคลอดจะมีแผลที่หน้าท้องจากการผ่าตัด มีความเสี่ยงจากการแพ้ยาเพราะจะต้องมีการดมยาสลบ หรือใช้การบล็อกหลังให้กับคุณแม่เพื่อบรรเทาความเจ็บปวดที่อาจเกิดขึ้น เสียเลือดมาก ทารกเสี่ยงภาวะหายใจเร็ว แต่ถึงอย่างไรก็ไม่ได้เป็นภาวะรุนแรง และหากไม่มีภาวะแทรกซ้อนจะมีโอกาสหายไปได้เองในภายหลัง

คำถามที่แม่อยากรู้ เมื่อต้องผ่าคลอด

คุณแม่ที่กำลังจะผ่าคลอดมักมีคำถามมากมายในใจ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเตรียมตัวก่อนผ่าคลอด การดูแลแผลผ่าตัด การให้นมบุตร หรือการกลับมาใช้ชีวิตประจำวัน เพื่อเป็นการตัดสินใจและเตรียมตัวล่วงหน้าสำหรับแม่ที่เลือกผ่าคลอด พร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและจิตใจหลังคลอด เราจะช่วยให้คุณแม่ผ่อนคลายและสามารถดูแลตัวเองและลูกน้อยได้อย่างมีความสุขกันค่ะ

• ผ่าคลอดได้ตอนกี่สัปดาห์?

โดยทั่วไปแล้ว หากไม่มีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์เร่งด่วน หมอจะแนะนำให้ผ่าคลอดเมื่ออายุครรภ์ครบกำหนดที่ 39 สัปดาห์ขึ้นไป ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ปอดของทารกพัฒนาเต็มที่และพร้อมที่จะออกมาหายใจในโลกภายนอกได้อย่างปลอดภัยที่สุด

• ผ่าคลอดใช้เวลากี่นาที ?

การผ่าคลอดจะเริ่มจากการให้ยาชา ซึ่งส่วนใหญ่จะให้ยาชาประเภทยาชาบริเวณกระดูกรอบ ๆ กระดูกสันหลัง หรือที่เรียกว่าการบล็อคหลัง ซึ่งจะทำให้คุณแม่ยังรู้สึกตัวขณะทำการผ่าคลอด ระยะเวลาการผ่าคลอดโดยทั่วไปจะใช้เวลาประมาณ 45 นาที ถึง 1 ชั่วโมง ภายหลังจากที่ผ่าตัดเสร็จแล้ว คุณแม่จะนอนพักฟื้นที่ห้องผ่าตัดประมาณ 2 ชั่วโมง เพื่อประเมิน และสังเกตอาการผิดปกติอย่างใกล้ชิด หากคุณแม่ไม่มีความผิดปกติคุณแม่จะกลับมาพักที่ห้องพักได้

• ผ่าคลอด งดอาหารกี่ชั่วโมง?

เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของคุณแม่ระหว่างการผ่าตัด คุณแม่ต้องขอให้งดน้ำและอาหารทุกชนิดอย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงก่อนถึงเวลาผ่าตัด เพื่อป้องกันการสำลักอาหารเข้าสู่ปอดในระหว่างการให้ยาระงับความรู้สึก ซึ่งอาจเป็นอันตรายได้ นอกจากนี้ การเตรียมท้องให้ว่างยังช่วยลดอาการคลื่นไส้ อาเจียน หรือท้องอืดที่คุณแม่อาจรู้สึกไม่สบายตัวหลังผ่าตัดได้อีกด้วย สำหรับมื้อสุดท้ายก่อนเริ่มงดอาหาร แนะนำให้เลือกทานเป็นอาหารอ่อนที่ย่อยง่าย

• ผ่าคลอดเจ็บไหม จำเป็นต้องบล็อกหลังหรือเปล่า ?

การผ่าคลอดในปัจจุบัน ความเจ็บปวดจากการผ่าคลอดลดน้อยลง ด้วยเทคโนโลยีและวิวัฒนาการทางการแพทย์ จะมีวิธีที่ช่วยให้ความเจ็บปวดลดน้อยลงและมีประสิทธิภาพ วิธีนี้ปลอดภัยต่อทั้งคุณแม่และลูกน้อย โดยการบล็อคหลัง หรือการฉีดยาชาเข้าที่ไขสันหลัง ทำให้ชาเฉพาะบางส่วนของร่างกาย ช่วยให้คุณแม่ผ่อนคลายและไม่รู้สึกเจ็บปวดระหว่างการผ่าตัด อย่างไรก็ตาม การบล็อกหลังก็มีข้อบ่งชี้และข้อห้ามบางประการ คุณแม่จึงควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเหมาะสมก่อนตัดสินใจ นอกจากนี้ หากคุณแม่มีความกังวลเรื่องการผ่าตัด ก็สามารถปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับวิธีการดมยาสลบได้เช่นกัน

อ่านเพิ่มเติมได้ที่: ผ่าคลอดแบบบล็อกหลังหรือดมยาสลบ แบบไหนดีกว่ากัน?

• แผลผ่าคลอดจะเป็นยังไง ?

สำหรับคุณแม่ท่านไหนที่กังวลเรื่องแผล หลังการผ่าคลอด เช่น ขนาดของแผล รอยเย็บแผลหรือการเกิดแผลเป็นจากการผ่าคลอด ซึ่งแผลสามารถดูแลและรักษาให้ดีขึ้นได้หลังการผ่าคลอด เช่น การไม่แกะแผล การใช้ผ้ารัดหน้าท้อง ท่าทางการลุก เดิน ยืน นั่ง เป็นต้น ทั้งนี้ ควรปฏิบัติตามคำแนำนำของแพทย์ เพื่อป้องกันไม่ให้แผลอักเสบติดเชื้อ และเป็นแผลเป็นคีลอยด์ได้

อ่านเพิ่มเติมได้ที่: ดูแลแผลผ่าคลอดไม่ให้นูน ให้แผลสมานด้วยตัวเองได้ไม่ยาก

• ผ่าคลอดได้กี่ครั้ง ?

คุณแม่ที่ต้องการมีลูกมากกว่า 1 คนและใช้วิธีผ่าคลอด สามารถผ่าตัดคลอดได้เรื่อยๆ แต่แพทย์จะแนะนำให้ผ่าคลอดไม่เกิน 3 ครั้ง เพราะคุณแม่ที่เคยผ่าคลอดนั้นมักจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดอาการแทรกซ้อนต่างๆ ได้ง่ายกว่าคนที่ไม่เคยมีแผลผ่าคลอด และคุณแม่ก็ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด ทำการฝากท้องตั้งแต่เริ่มตั้งครรภ์ รวมถึงหากได้รับการตรวจและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมจากสูติแพทย์โดยตรงก็จะช่วยลดความเสี่ยงได้

อ่านเพิ่มเติมได้ที่: ผ่าคลอดได้กี่ครั้ง แม่ผ่าคลอด มีลูกได้กี่คน อันตรายไหม และต้องดูแลตัวเองยังไง

• ถ้าท้องแรกผ่าคลอด ท้องสองจะคลอดแบบธรรมชาติได้ไหม ?

กรณีท้องแรกผ่าคลอด ท้องที่สองคุณแม่สามารถเลือกการคลอดแบบธรรมชาติได้ค่ะ โดยวิธีการนี้เรียกว่า VBAC (Vaginal Birth after Cesarean) แต่ต้องพิจารณาปัจจัยต่างๆ อย่างรอบคอบและปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้ได้คำแนะนำและการดูแลอย่างใกล้ชิด

อ่านเพิ่มเติมได้ที่: ผ่าคลอดท้องแรก แต่คลอดธรรมชาติท้องสอง ทำได้หรือ?

• ผ่าคลอดแล้วให้ลูกกินนมได้เลยไหม ?

การผ่าคลอดไม่มีผลกระทบในเรื่องการให้นมลูกค่ะ คุณหมอจะพยายามให้ลูกน้อยมากินนมแม่ทันทีหลังคลอด ซึ่งการให้นมลูกได้ทันทีเลยนั้นจะยิ่งช่วยกระตุ้นให้ร่างกายผลิตน้ำนมได้ดียิ่งขึ้น ดังนั้น คุณแม่ควรเริ่มให้นมลูกให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ โดยในช่วงแรกคุณแม่ควรให้นมลูกบ่อยๆ ทุกๆ 2-3 ชั่วโมงในตอนกลางวัน และทุกๆ 3-4 ชั่วโมงในตอนกลางคืน

ดูแลตัวเองหลังผ่าคลอด แม่ต้องทำอะไรบ้าง ?

หลังผ่าคลอดทั้งคุณแม่และลูกน้อยจะต้องพักฟื้นในโรงพยาบาลประมาณ 2-3 วัน เพื่อให้ร่างกายได้ปรับตัวและฟื้นฟู โดยแพทย์จะดูแลเรื่องอาการปวดให้ด้วยยาแก้ปวด และแนะนำให้คุณแม่ดื่มน้ำเยอะๆ รวมถึงพยายามลุกขึ้นเดินเพื่อช่วยให้แผลหายเร็ว ลดปัญหาท้องผูก และป้องกันลิ่มเลือดอุดตัน นอกจากนี้ แพทย์จะคอยดูแลแผลผ่าตัดอย่างใกล้ชิด ไม่ให้ติดเชื้อ แต่เมื่อกลับไปพักที่บ้านต่อ ควรดูแลตัวเองดังนี้

• ดูแลความสะอาดแผลผ่าคลอด เพื่อป้องกันแผลติดเชื้อ และหลังจากที่แผลสมานแล้ว คุณแม่อาจเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ลดรอยแผลเป็นที่ให้ความชุ่มชื้นที่ช่วยป้องกันการเกิดแผลเป็นนูนหรือคีลอยด์ อย่างไรก็ตาม ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิว

• พักผ่อนให้มาก ๆ และวางของใช้ที่จำเป็นสำหรับแม่และเด็กไว้ใกล้มือ ในช่วงสัปดาห์แรกหลังการผ่าตัดควรหลีกเลี่ยงการยกของ หรือยกของที่น้ำหนักมากกว่าลูกน้อย
• ใช้หมอนรองบริเวณหน้าท้องขณะให้นม หรือใช้ผ้าพันบริเวณหน้าท้อง หรือใช้ผ้ารัดหน้าท้องได้ค่ะ เพราะการใช้ผ้ารัดหน้าท้องจะช่วงพยุงหน้าท้องและมดลูกหลังคลอด กระชับหน้าท้องให้มดลูกเข้าอู่ได้เร็ว บรรเทาอาการปวดหลังได้ด้วยค่ะ
• ดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อทดแทนการสูญเสียของเหลวจากการคลอดและการให้นม อีกทั้งยังช่วยป้องกันอาการท้องผูกอีกด้วย
• หากมีอาการปวด ใช้ยาตามที่คุณหมอสั่งเท่านั้น
• หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ ในระยะเวลาประมาณ 4-6 สัปดาห์
• หลีกเลี่ยงการขับรถอย่างน้อย 6 สัปดาห์ เนื่องจากแผลผ่าคลอดจะอยู่บริเวณเข็ดขัดนิรภัย หากมีการเบรครถอย่างกะทันหันหรือเกิดอุบัติเหตุ อาจเสี่ยงต่อการบาดเจ็บที่แผลซ้ำได้

อย่างไรก็ตาม หากคุณแม่มีสัญญาณของการติดเชื้อ เช่น มีไข้สูงเกิน 38 องศาเซลเซียส มีอาการปวดท้องอย่างรุนแรง มีอาการบวมแดง และมีของเหลวไหลออกมาจากแผลผ่าตัด ควรรีบหาหมอทันที

รวมไปถึงมีอาการปวด บวมแดงที่หน้าอก ร่วมกับมีไข้ มีของเหลวและมีกลิ่นเหม็นไหลออกมาจากช่องคลอด รู้สึกเจ็บขณะปัสสาวะ มีเลือดออกจนเต็มผ้าอนามัยภายในเวลา 1 ชั่วโมงหรือมีเลือดออกต่อเนื่องกันมากกว่า 8 สัปดาห์หลังจากผ่าคลอดต้องรีบมาพบแพทย์ทันที

การผ่าคลอดเป็นวิธีการคลอดที่ได้รับความนิยมมากในปัจจุบัน และมีความปลอดภัย แต่ก็มีความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนั้น หากไม่มีความจำเป็น คุณหมอมักจะแนะนำให้คุณแม่เลือกวิธีคลอดตามธรรมชาติค่ะ อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่คุณแม่จำเป็นต้องผ่าคลอด หวังว่าข้อมูลที่เรานำมาฝากจะช่วยคุณแม่คลายกังวล ให้การคลอดผ่านไปอย่างราบรื่น ปลอดภัย และได้เห็นหน้าลูกน้อยโดยเร็วนะคะ

ที่มา : โรงพยาบาลเปาโล , โรงพยาบาลบางปะกอก 9 , โรงพยาบาลพญาไท , Pobpad , โรงพยาบาลสมิติเวช

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

ผลข้างเคียงระยะยาวของการบล็อกหลัง ผ่าคลอดบล็อคหลังดีไหม

รอยแผลผ่าคลอด ปกติหรือไม่? มาไขข้อสงสัยพร้อมวิธีดูแลให้แผลสวย

เลือกผ่าคลอด หากคลอดลูกโดยการผ่าคลอด ความเสี่ยงผ่าคลอด 9 เรื่องที่แม่ตั้งครรภ์ต้องเจอ!