วิธีนวดท้องแก้ท้องผูก สำหรับทารก วิธีให้ลูกถ่ายคล่อง ท้องไม่อืด (มีคลิป)

วิธีนวดท้องแก้ท้องผูก

ท้องผูก หมายถึง การที่ทารกถ่ายอุจจาระน้อยกว่า หรือเท่ากับ 2 ครั้งต่อสัปดาห์ ลักษะอุจจาระเป็นก้อนแข็ง แห้งๆ หรือถ่ายเป็นเม็ดๆ แม้ลูกจะถ่ายทุกวัน แต่ถ้ามีลักษณะอาการแบบนี้ แสดงว่าลูกท้องผูกค่ะ หรือถ้า 2-3 วัน ถ่ายหนึ่งครั้งแต่อุจจาระนิ่มไม่แข็งก็ไม่เรียกว่า”ท้องผูก”ค่ะ สำหรับทารกเรามีวิธีที่ช่วยลดอาการท้องผูกง่าย นั่นคือ วิธีนวดท้องแก้ท้องผูก ซึ่งเป็นคลิปสั้นๆ ทำไม่ยาก คุณแม่สามารถทำตามได้ง่ายๆ เลยค่ะ

ลักษณะอาการท้องผูกในเด็ก

ลูกน้อยขับถ่ายยาก อุจจาระแข็งผิดปกติหรือมีลักษณะที่แห้งหรือเหนียว หรือเป็นก้อนเหมือนลูกหิน หรือลูกกระสุน หรือเป็นแท่งแข็ง เด็กจะร้องไห้เพราะเจ็บทวารหนัก เวลาเบ่งบางครั้งอาจมีเลือดออกได้ หากลูกน้อยมีอาการท้องผูกนาน อาจทำให้ลำไส้ใหญ่ยืดตัวออกขยายใหญ่มากขึ้น การบีบตัวของลำไส้จะน้อยลงอุจจาระก็จะแข็งขึ้นเพราะน้ำจะถูกดูดซึมกลับไปหมดทำให้ถ่ายลำบาก ขณะถ่ายความแข็งของอุจจาระจะบาดเยื่อรูทวารหนักและทำให้เป็นแผล ทำให้เด็กๆ รู้สึกเจ็บและพยายามกลั้น จึงส่งผลให้อาการท้องผูกมีความรุนแรงมากขึ้นไปอีก

อีกอาการหนึ่งคือ ทารกจะไม่กินอาหารและมักรู้สึกอิ่มเร็ว เนื่องจากอึดอัดและไม่สบายท้องจากการไม่ได้ขับถ่ายของเสีย หากสังเกตบริเวณหน้าท้องจะพบว่า ท้องของลูกน้อยจะตึง แน่น หรือแข็ง ซึ่งเป็นอาการท้องอืดที่เกิดขึ้นร่วมกับการมีท้องผูกค่ะ แต่ถ้าลูกไม่ถ่ายนานถึง 2-3 สัปดาห์ ก็ยังถือว่าปกติ หากถ่ายออกมาแล้วไม่แข็ง คุณแม่ควรสังเกตว่า ลูกถ่ายสะดวก อุจจาระนิ่ม อาจมีส่วนแข็งเล็กน้อยในช่วงต้น ๆ บ้าง ยังไม่ต้องเป็นกังวลใจไป

สาเหตุที่ลูกท้องผูก

1. ความผิดปกติทางกายภาพ ที่เกิดจากความผิดปกติบริเวณทวารหนัก ความผิดปกติของประสาทที่ควบคุมการขับถ่ายอุจจาระ และความผิดปกติของประสาทไขสันหลังส่วนปลาย ซึ่งควบคุมการถ่ายอุจจาระ
2. ได้รับยาบางชนิดยาที่มีฤทธิ์ยับยั้งระบบประสาทที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของลำไส้ ยาระงับประสาท และยารักษาโรคมะเร็งบางชนิด เป็นต้น
3. โรคทางเมตาบอลิค เช่น โรคต่อมไธรอยด์ทำงานน้อยกว่าปกติ หรือโรคที่ทำให้มีระดับแคลเซี่ยมสูงในเลือด เป็นต้น
4. ท้องผูกโดยไม่มีความผิดปกติทางกายภาพมักจะมีประวัติท้องผูกในครอบครัวร่วมด้วย
5. ความผิดปกติทางจิตใจการฝึกขับถ่ายแก่เด็กไม่ถูกต้อง เช่น ฝึกให้เด็กนั่งกระโถนเร็วเกินไป โดยเด็กยังไม่พร้อม เด็กอาจกลัวการนั่งกระโถน และพยายามกลั้นอุจจาระ
6. ส่วนใหญ่ทารกที่ดื่มนมแม่มักไม่เกิดปัญหาท้องผูก เนื่องจากน้ำนมแม่มีไขมันและโปรตีนที่ช่วยให้อุจจาระไม่แข็งตัว ส่งผลให้ขับถ่ายง่าย อย่างไรก็ตาม เด็กอาจถ่ายไม่ออก เนื่องจากแพ้โปรตีนในน้ำนมหรืออาหารบางอย่างที่คุณแม่รับประทานเข้าไปและไหลผ่านน้ำนมไปสู่ลูก
7. ทารกคลอดก่อนกำหนดที่ท้องผูกจะมีอาการแย่กว่าเด็กทั่วไป เนื่องจากระบบย่อยอาหารยังเจริญไม่เต็มที่ ส่งผลให้อาหารที่รับประทานเข้าไปเคลื่อนผ่านทางเดินอาหารช้าและย่อยได้ไม่สมบูรณ์ อุจจาระจึงมีลักษณะแห้งและแข็ง

วิธีนวดท้องแก้ท้องผูก

วิธีแก้อาการท้องผูกในเด็ก

1. ลองเปลี่ยนนม: ถ้าท้องผูกเกิดจากนมผสมที่กิน ลองเปลี่ยนยี่ห้อนม โดยให้เลือกนมที่มีส่วนผสมใกล้เคียงกับนมมารดา (นมผงดัดแปลงสูตร 1 ที่มีสัดส่วนของ เวย์และเคซีนอย่างน้อย 60 : 40)  หรือรับคำแนะนำจากกุมารแพทย์
2. ให้ลูกกินน้ำเพิ่ม: ถ้าลูกกินน้ำน้อย ให้ดื่มน้ำลูกพรุน 1-2 ออนซ์ ผสมกับน้ำปริมาณเท่ากัน คือผสมน้ำอัตราส่วน 1 : 1 (ในเด็กทารกที่อายุน้อยกว่า 3 เดือน ให้น้ำลูกพรุนแค่ครึ่งออนซ์)
3. เติมใยอาหาร: สำหรับเด็กที่กินอาหารเสริมแล้วและอายุมากกว่า 6 เดือน ให้อาหารเสริมที่มีกากอาหารมากขึ้น เช่น ผัก ผลไม้ ลดอาหารจำพวกกล้วยลงเพราะกล้วยมีกากอาหารน้อย
4. นวดแก้อาการ: ใช้วิธีนวดแก้อาการท้องผูก ซึ่งการนวดแบบนี้จะช่วยไล่อุจจาระให้มาอยู่บริเวณลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย ทำให้ลูกน้อยถ่ายได้เร็วขึ้นค่ะ พ่อแม่อาจลองนวดท้องส่วนล่างด้านซ้ายของเด็กซึ่งอยู่ใต้สะดือประมาณ 3 นิ้วมือ โดยใช้ปลายนิ้วกดลงไปเบา ๆ อย่างสม่ำเสมอประมาณ 3 นาที และควรหมั่นนวดวันละหลายครั้งจนกว่าเด็กจะถ่ายได้ปกติ
5. เพิ่มความชุมชื่น: หากบริเวณทวารหนักของเด็กมีรอยผิวแตก เนื่องจากอุจจาระที่แข็งครูดกับรูทวารหนัก ควรจะล้างด้วยน้ำอุ่นทุกวัน และทาด้วยวาสลีนหรือครีมให้ความชุ่มชื่น
6. ใช้ยาเข้าช่วย: ยาเหน็บทวารหนักจำพวกกลีเซอร์ลีน (Glycerin) มาเหน็บ ยาเหน็บกลีเซอร์ลีนจะกระตุ้นลำไส้ให้เกิดความอยากถ่าย แนะนำให้ทำตามคำแนะนำของคุณหมอ เพราะอาจจะทำให้เด็กเคยชินกับการเหน็บยา จำเป็นต้องใช้ไปเรื่อยๆ ได้ค่ะ
7. ฝึกนิสัยในการขับถ่าย: โดยให้ฝึกให้ลูกอายุ 1 ขวบขึ้นไปได้หัดนั่งกระโถนหรือชักโครก และพ่อแม่ไม่ควรจะดุหรือทำโทษเมื่อลูกยังทำได้ไม่คล่อง เพื่อไม่ทำให้ลูกรู้สึกไม่ดีต่อการขับถ่าย ควรกระตุ้นด้วยคำชมเชยให้ลูกรู้สึกอยากขับถ่าย
8. ช่วยขยับร่างกาย การเคลื่อนไหวร่างกายจะช่วยเร่งการย่อยอาหาร ส่งผลให้ร่างกายลำเลียงของเสียออกไปได้เร็ว โดยพ่อแม่อาจฝึกทารกที่ยังเดินไม่ได้ให้ถีบจักรยานกลางอากาศ หรือหากทารกยังคลานไม่ได้ อาจช่วยนวดกระตุ้นข
9. ทาว่านหางจระเข้ หากเด็กถ่ายลำบากจนมีเลือดออกหรือผิวหนังบริเวณทวารหนักฉีกขาด ควรพาไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยสาเหตุและรับการรักษาเป็นอันดับแรก แต่ในระหว่างที่ยังไม่ได้รับการรักษาอาจใช้ครีมที่มีส่วนผสมของว่านหางจระเข้ทาบริเวณดังกล่าวเพื่อช่วยบรรเทาความเจ็บปวด

วิธีนวดลดอาการท้องผูกในเด็ก

วิธีการนวดท้องให้ลูกนั้น แนะนำให้คุณพ่อคุณแม่นวดทีบนิเวณท้องลูกตามเข็มนาฬิกา อาจใช้เบบี้ออยล์ช่วยด้วยก็ได้นะคะ และพยายามนวดต่อไปเรื่อยๆ เพราะทำให้ลูกย้อยรู้สึกผ่อนคลายไปด้วยค่ะ สำหรับวิธีการนั้น คุณแม่ดูคลิปแล้วทำตามได้เลย

เป็นยังไงกันบ้างค่ะ ทำไม่ยากเลยใช่ไหม ถ้ายังงั้นลองมาดูอีกหนึ่งวิธี ที่ชื่อ “I Love You” กันดีกว่าค่ะ

1. จัดลูกนอนหงาย และใช้น้ำมันสำหรับนวดทารก เช่น น้ำมันมะพร้าว น้ำมันมะกอก หรือน้ำมันงา ที่เป็นน้ำมันสกัดจากธรรมชาติ ถูที่ฝ่ามือคุณแม่เบาๆ ก่อนนวด
2. นวดท้องลูกเป็นตัวอักษร I L และ U
   • I ใช้นิ้ววาดเป็นเส้นตรง
   • L ใช้นิ้ววาดเป็นรูปตัวแอลกลับหัว เริ่มจากซ้ายไปขวา
   • U ใช้นิ้ววาดเป็นรูปตัวยูคว่ำ
3. ขณะนวดควรสบตากับลูก พูดคุย และบอกไอเลิฟกับลูก
4. ทำซ้ำ 3 ครั้ง
5. จากนั้น งอเข่าลูกขึ้นไปชิดหน้าอกเพื่อเป็นการไล่ลมในท้อง

ที่มา: samitivejhospitals, pobpad, วิดีโอ จาก Johnson’s และแม่มะไฟ

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ:

ป้อนกล้วยเด็กก่อน 6 เดือน อันตราย! ลูกหลานเสี่ยงตาย พ่อแม่ต้องระวัง

ล้างจมูก วิธีล้างจมูกให้ลูก ลูกป่วยภูมิแพ้ เป็นหวัด มีน้ำมูก ล้างจมูกให้ลูกโล่ง ช่วยให้ทารกหายป่วยไว

ลูกเป็นหอบหืด จะรู้ได้ไงว่าลูกหอบ ลักษณะอาการหอบหืด พ่อแม่จะสังเกตได้อย่างไรว่าลูกป่วย