คันขา ยุบยิบขา ก้มไปดูไม่มีอะไร กลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข คนท้องเสี่ยงไหม ?

รู้จักไหม ? กลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข (Restless Legs Syndrome) ที่แม่ท้องหลายคนอาจเป็นอยู่โดยไม่รู้ตัว หากแม่ท้องพบว่าตนเองรำคาญที่ขา รู้สึกคันยุบยิบแต่พอก้มไปดูก็ไม่เห็นมีอะไร แสดงว่าแม่ท้องอาจเสี่ยงกลุ่มอาการนี้แล้ว อาการเหล่านี้รักษาได้ไหม และเกิดจากอะไร อ่านได้จากบทความนี้

กลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข คืออะไร

สำหรับกลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข (Restless Legs Syndrome หรือ Willis-Ekbom Disease) เป็นลักษณะอาการที่ทำให้เรารู้สึกว่ามีอะไรบางอย่างไต่ขา หรือรู้สึกยุบ ๆ ยิบ ๆ ที่ขา จนทำให้ไม่สามารถทนอยู่นิ่งได้ ต้องพยายามขยับขาอยู่ตลอด โดยมักพบอาการแบบนี้ในเวลากลางคืนมากกว่าตอนกลางวัน หากแม่ท้องมีอาการแบบนี้ไม่ควรปล่อยไว้ แม้จะไม่รุนแรง เนื่องจากกลุ่มอาการนี้ หากไม่ได้เข้ารับการรักษา จะเสี่ยงต่ออาการรุนแรง ซึ่งส่งผลต่อการดำเนินชีวิตประจำวันได้ในระยะยาวอย่างแน่นอน

บทความที่เกี่ยวข้อง : คนท้องเลือดออกใต้ผิวหนัง จุดแดง จุดม่วงใต้ผิว มาจากไหน อันตรายมากไหม ?

วิดีโอจาก : RAMA Channel

จะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นกลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข

อาการที่สังเกตได้ คือ อาการที่แม่ท้องรู้สึกว่าตนเองไม่สบายที่ขา อาการจะแตกต่างจากการเป็นเหน็บตะคริวโดยสิ้นเชิง เพราะอาการของกลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข โดยปกติแล้วจะไม่ได้เจ็บปวด แต่จะสร้างความรำคาญให้มากกว่า และมักมีอาการเกิดขึ้นในช่วงที่ไม่ขยับขาเป็นเวลานาน โดยเฉพาะในช่วงกลางคืน คุณแม่ตั้งครรภ์สามารถสังเกตได้ ดังนี้

• รู้สึกว่ามีสิ่งเล็ก ๆ ไต่ขาจนรำคาญ ในขณะเดียวกันยังมีผู้ป่วยบางรายที่รู้สึกขากระตุกเหมือนไฟช็อต หรือรู้สึกว่าคัน และปวดบริเวณขาและเท้าอย่างไม่ทราบสาเหตุ และอาจมีอาการเช่นเดียวกันที่แขนได้ด้วย
• อาการของกลุ่มอาการนี้จะปรากฏขึ้นมาโดยเฉพาะในช่วงที่พักการใช้งานขาเป็นเวลานาน เช่น นอน นั่ง หรือดูภาพยนตร์ เป็นต้น
• อาการสามารถเกิดขึ้นได้ในขณะหลับ อาการจะกำเริบได้บ่อยในช่วงเย็น และตอนกลางคืน ทำให้รู้สึกตัว พยายามขยับขาอยู่เรื่อย ๆ ส่งผลให้แม่ท้องนอนหลับไม่เพียงพอได้
• จะรู้สึกว่าอาการสามารถบรรเทาขึ้นได้ จากการขยับร่างกาย หรือขยับขา เช่น การยืน เดิน หรือวิ่ง เป็นต้น

หากคุณแม่อ่านกลุ่มอาการที่เรากล่าวมา แล้วพบว่าตนเองอาจมีความเสี่ยงกลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข อย่ารอช้า ก่อนที่อาการจะหนักขึ้น ควรเข้าพบแพทย์ เพื่อรับการตรวจวินิจฉัย และการรักษาซึ่งสามารถทำได้ผ่านการตรวจสอบร่างกายหาความผิดปกติ และลงมือรักษาความผิดปกตินั้น ที่อาจคาดว่าเป็นสาเหตุของการเกิดกลุ่มอาการนี้

แม่ท้องเสี่ยงอาการขาอยู่ไม่สุขได้อย่างไร ?

หากแม่ท้องพบว่าตนเองมีอาการเสี่ยง ต้องมองไปถึงปัจจัยหลายต่อหลายอย่างที่ทำให้เกิดกลุ่มอาการนี้ ซึ่งในปัจจุบันยังไม่สามารถระบุสาเหตุที่แน่ชัดได้ แต่มีการคาดว่าปัจจัยร่วมที่ทำให้เกิดความเสี่ยงกลุ่มอาการนี้มีหลายข้อ ดังนี้

• ครรภ์ไตรมาส 3 : พบว่าในช่วงของปลายของการตั้งครรภ์ จะทำให้ร่างกายเสี่ยงต่อการเกิดภาวะต่าง ๆ ได้ รวมถึงกลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข ซึ่งอาจมีอาการเพียงเล็กน้อยมาตั้งแต่ก่อนหน้านี้แล้ว
• สารเคมีโดพามีน (Dopamine) ไม่สมดุล : เป็นสารที่ทำงานอยู่ในสมอง มีส่วนในการควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อ เมื่อไม่สมดุล ก็ส่งผลต่อความรู้สึก และการเคลื่อนไหวของขา และเท้าได้
• โรคประจำตัวบางโรค : บางโรคอาจส่งผลต่อกล้ามเนื้อ เช่น โรคพาร์กินสัน (Parkinson’s Disease), โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (Rheumatoid Arthritis) ไปจนถึงโรคที่แม่ท้องเสี่ยงกันเยอะ เช่น โรคเบาหวาน หรือโรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก เป็นต้น
• ไขสันหลังเสียหาย : คุณแม่มีอาการบาดเจ็บที่เกิดขึ้นกับไขสันหลังจากการฉีดยาชาที่บริเวณดังกล่าว หรือการบล็อกหลัง เป็นต้น
• การใช้ยาบางชนิด : ตัวอย่างเช่น ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน (Anti-Nausea Medication) หรือยาแก้แพ้ (Antihistamines) เป็นต้น
• มาจากพันธุกรรม : เป็นสาเหตุพื้นฐานในการเกิดโรคที่มีสาเหตุไม่ค่อยชัดเจน ซึ่งพันธุกรรมอาจสามารถถ่ายทอดอาการผิดปกติชนิดนี้ได้ พบว่าอาการมักแสดงออกมาให้เห็นในช่วงก่อนอายุ 40 ปี

กลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุขรักษาอย่างไร ?

เนื่องจากปัจจัยสาเหตุที่ไม่แน่นอน มีความหลากหลายไม่แน่ชัด จึงไม่สามารถระบุการรักษาได้ว่าจะต้องรักษาโดยตรงอย่างไรให้กลุ่มอาการนี้หายไป โดยแพทย์มักเลือกใช้วิธีการตรวจร่างกายของคุณแม่ ว่าพบอาการผิดปกติหรือไม่ เช่น มีโรคประจำตัวอะไรบ้าง มีการใช้ยาอะไรในช่วงที่ผ่านมา มีอาการบาดเจ็บในอวัยวะที่เกี่ยวข้องหรือไม่ ไปจนถึงเป็นเบาหวาน หรือขาดธาตุเหล็กหรือเปล่า

หากพบความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับร่างกาย ที่อาจเป็นสาเหตุของการเกิดกลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข แพทย์จะทำการรักษาความผิดปกติของร่างกายนั้น ๆ เพื่อสังเกตว่าหากรักษาความผิดปกติที่พบแล้ว จะทำให้กลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุขรักษาบรรเทาขึ้นหรือไม่ หากอาการดีขึ้นก็คือการรักษาถูกปัจจัยสาเหตุ แต่ถ้าหากอาการไม่ดีขึ้น ก็อาจต้องไปรักษาที่ปัจจัยอื่นกันต่อนั่นเอง

คนท้องจะป้องกันกลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุขได้อย่างไร ?

ทั้งจากสาเหตุ และการรักษาของอาการนี้ที่เจาะจงได้ยาก ทำให้การป้องกันตนเองของคนท้องก็ยากตามไปด้วย เมื่อไม่รู้สาเหตุที่ชัดเจนก็ทำให้ป้องกันได้ลำบาก อย่างไรก็ตามการดูแลตนเองให้อยู่ในสภาพร่างกายที่แข็งแรง ปราศจากโรคร้าย และภาวะแทรกซ้อนในช่วงขณะตั้งครรภ์ เป็นทางเลือกที่ดีที่สุด ในการหนีห่างจากการอาการเจ็บป่วยทุกรูปแบบ ไปจนถึงการทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ และออกกำลังกายอย่างเหมาะสม นอกจากนี้อาการผิดปกติต่าง ๆ จะตรวจพบได้จากการไปพบแพทย์ตามที่แพทย์นัด และหากพบอาการแปลก ๆ ที่เข้าข่าย ก็ควรบอกแพทย์ในทันทีด้วย

ภาวะความผิดปกติใด ๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างตั้งครรภ์ คุณแม่ไม่ควรที่จะมองข้าม ไม่ควรคิดว่าไม่เป็นไร เพราะอาจเป็นสัญญาณของอาการผิดปกติ หรือโรคร้ายบางชนิดในช่วงระยะแรก หากไปพบแพทย์ และแพทย์ตรวจเจอ การรักษาจะยิ่งทำได้ง่ายมากกว่าการปล่อยทิ้งไว้

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :

คนท้องโดนฝุ่น PM2.5 ส่งผลต่อการคลอดไหม เสี่ยงคลอดก่อนกำหนดหรือเปล่า ?

คนท้องเป็นวัณโรค เสี่ยงเชื้อส่งต่อทารกแรกเกิด มีความเสี่ยงรีบตรวจ

คนท้องเป็นฝี อาการติดเชื้ออันตราย สังเกตและรักษาอย่างไร ?

ที่มา : Gj.mahidol, Pobpad