ความคันที่เกิดขึ้นในช่วงตั้งครรภ์เป็นเรื่องที่พบได้บ่อย และมักสร้างความรำคาญ ไม่สบายตัวให้กับคุณแม่หลายคนไม่น้อย อาการคันหรือ ผื่นคนท้อง อาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน การขยายตัวของผิวหนัง หรือปัจจัยอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการตั้งครรภ์ ซึ่งอาจทำให้คุณแม่รู้สึกไม่สบายตัวและส่งผลต่อคุณภาพชีวิตได้ อย่างไรก็ตาม ปัญหานี้เป็นปัญหาที่คุณสามารถรับมือได้ เพียงแค่ต้องรู้วิธีที่ถูกต้อง บทความนี้เราจะมาดูวิธีการดูแลอาการคันของคุณแม่ท้องกันค่ะ
ทำไมแม่ท้องถึงคันยุบยิบตามตัว ?
สาเหตุที่ทำให้คุณแม่ตั้งครรภ์รู้สึกคันยุบยิบตามตัวหรือเป็น ผื่นคนท้อง นั้น มีหลายปัจจัย ดังนี้
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนที่เพิ่มสูงขึ้นในช่วงตั้งครรภ์ สามารถทำให้ผิวหนังบอบบางลงและเกิดอาการคันได้
- การขยายตัวของผิวหนัง เมื่อท้องโตขึ้น ผิวหนังบริเวณหน้าท้อง ต้นขา และเต้านมจะขยายตัวอย่างรวดเร็ว ทำให้ผิวหนังแห้งและคัน
- ภาวะคันจากการตั้งครรภ์ (Pruritic Gestational Dermatitis) เป็นภาวะที่ผิวหนังคันอย่างรุนแรง มักเกิดขึ้นในช่วงไตรมาสที่ 3 และมักพบที่ฝ่ามือ ฝ่าเท้า และหน้าท้อง
- ผื่นแพ้สัมผัส ผื่นคนท้อง เกิดจากการสัมผัสกับสารระคายเคือง เช่น สบู่ น้ำหอม หรือเนื้อผ้าบางชนิด อาจทำให้เกิดผื่นคันได้
- เสื้อผ้าที่สวมใส่ เนื้อผ้าบางชนิดของเสื้อผ้าที่คุณแม่ท้องสวมใส่อาจจะส่งผลให้เกิดอาการคันได้ แม่ท้องผิวหนังจะบอบบางและไวต่อการระคายเคืองมากขึ้น การเสียดสีของเนื้อผ้ากับผิวหนังอาจทำให้เกิดการระคายเคืองได้ค่ะ
- โรคทางผิวหนังอื่นๆ บางครั้ง อาการคันอาจเกิดจากโรคผิวหนังที่มีอยู่ก่อน เช่น โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง หรือโรคสะเก็ดเงิน ที่กำเริบมากขึ้นในช่วงตั้งครรภ์
ผื่นคนท้อง มีอะไรบ้าง ? ที่แม่ตั้งครรภ์มักเจอ
ผื่นที่เกิดขึ้นในระหว่างตั้งครรภ์นั้น มีหลากหลายชนิด โดยแต่ละชนิดจะมีลักษณะและสาเหตุที่แตกต่างกันไป ดังนี้
-
ผื่นแพ้สัมผัส (Contact Dermatitis)
สาเหตุเกิดจากการสัมผัสกับสารระคายเคือง เช่น สบู่ น้ำหอม ผงซักฟอก หรือโลชั่นบางชนิด โดยลักษณะจะเป็น ผื่นแดง คัน บวม อาจมีตุ่มน้ำเล็กๆ มักเกิดขึ้นบริเวณที่ได้สัมผัสกับสารระคายเคือง เช่น ข้อมือ คอ หรือบริเวณที่สัมผัสกับเสื้อผ้า เป็นต้น
-
ผื่นจากฮอร์โมน (Hormonal Changes)
สาเหตุเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ซึ่งทำให้ผิวหนังบอบบางลงและไวต่อการระคายเคืองมากขึ้น จะมีลักษณะเป็น ผื่นแดง คัน อาจมีตุ่มเล็กๆ หรือรอยแดง และมักเกิดขึ้นทั่วตัว หรือบริเวณที่ผิวหนังยืดตัว เช่น หน้าท้อง ต้นขา
-
ผื่นแพ้ฮอร์โมนตั้งครรภ์ (Pruritic Gestational Dermatitis)
ซึ่งยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่เชื่อว่าเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน จะมีลักษณะเป็น ผื่นแดง คันอย่างรุนแรง มักเกิดขึ้นที่ฝ่ามือ ฝ่าเท้า และหน้าท้อง ส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นในช่วงไตรมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์
-
ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic Dermatitis)
สาเหตุเกิดจากคุณแม่ท้องเป็นโรคผิวหนังเรื้อรังที่มักพบในผู้ที่มีประวัติภูมิแพ้ อาการอาจรุนแรงขึ้นในช่วงตั้งครรภ์ ลักษณะของผื่นจะมีอาการ ผิวหนังแห้ง คัน เป็นขุย มีรอยแดง และอาจมีตุ่มน้ำเล็กๆ มักเกิดขึ้นที่ข้อพับ ขาหนีบ และใบหน้า
เกิดจากการติดเชื้อรา แบคทีเรีย หรือไวรัส อาการโดยทั่วไปจะพบว่าเป็น ผื่นแดง คัน อาจมีตุ่มหนอง หรือขุย บริเวณที่พบผื่นประเภทนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของเชื้อที่ติดเชื้อ
ผื่นคนท้อง แบบไหนอันตราย ?
โดยทั่วไป ผื่นคันที่เกิดจากการตั้งครรภ์มักไม่เป็นอันตรายต่อทั้งคุณแม่และลูกน้อย แต่มีบางชนิดที่อาจเป็นสัญญาณเตือนของภาวะแทรกซ้อน เช่น
- ภาวะคันจากการตั้งครรภ์ (Pruritic Gestational Dermatitis) หากอาการคันรุนแรงมาก อาจส่งผลกระทบต่อการนอนหลับ และทำให้คุณแม่รู้สึกอ่อนล้า
- ภาวะตับอักเสบจากการตั้งครรภ์ อาการคันรุนแรง โดยเฉพาะที่ฝ่ามือและฝ่าเท้า อาจเป็นสัญญาณของภาวะตับอักเสบจากการตั้งครรภ์ ซึ่งเป็นภาวะที่อันตรายและจำเป็นต้องได้รับการรักษาโดยเร็ว
- โรคอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับตับ เช่น โรคทางเดินน้ำดีอุดตัน หรือโรคมะเร็งตับ อาจทำให้เกิดอาการคันร่วมด้วยได้
ผื่นคนท้อง คันแบบไหน ต้องรีบไปพบแพทย์ ?
แม้ว่าโดยส่วนใหญ่แล้วอาการคันของคนท้องจะไม่ได้ส่งผลรุนแรงใด ๆ แต่ก็มีบางกรณีเช่นกันที่อาการคันอาจกำลังบ่งบอกถึงความผิดปกติบางอย่างได้ ดังนั้นหากคุณแม่มีอาการดังต่อไปนี้ ควรรีบพบแพทย์ทันทีเพื่อรับการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ
- เริ่มมีผื่นขึ้นตามร่างกายอย่างรวดเร็ว
- อาการคันมีความรุนแรง โดยเฉพาะเมื่ออาการคันเกิดขึ้นที่มือ หรือเท้าร่วมด้วย
- มีอาการคันช่องคลอด
- ปัสสาวะมีสีเข้มผิดปกติ
- เบื่ออาหาร
- ผิวหนังและดวงตามีสีออกเหลือง
- พบรอยสะเก็ดร่วมกับอาการคันตามแขน ขา และหน้าท้อง
- อุจจาระมีสีอ่อน
- คลื่นไส้ อาเจียน
- กรณีที่คุณแม่มีโรคผิวหนังเดิมอยู่ก่อนตั้งครรภ์และพบว่าอาการมีความรุนแรงขึ้น
วิธีรับมือกับอาการคัน ผื่นคนท้อง
อาการคันที่คุณแม่ท้องเจอนั้น มักจะหายไปเองได้หลังคลอดค่ะ แต่ระหว่างนี้ การดูแลตัวเองเล็กน้อยก็ช่วยให้คุณแม่สบายตัวขึ้นได้เยอะ อย่างแรกเลยคือ ห้ามเกาเด็ดขาดนะคะ เพราะการเกาจะยิ่งทำให้ผิวระคายเคืองและอาจติดเชื้อได้ง่ายขึ้นค่ะ วิธีที่คุณแม่สามารถทำเพื่อบรรเทาอาการคันได้ ก็มีดังนี้
- เลือกเสื้อผ้าโปร่งสบาย สวมใส่เสื้อผ้าที่ทำจากผ้าฝ้ายธรรมชาติ จะช่วยระบายอากาศได้ดีและลดการระคายเคือง
- หลีกเลี่ยงความร้อน อากาศร้อนๆ อาจทำให้อาการคันหนักขึ้นได้ ลองหาที่เย็นๆ นั่งพักผ่อนบ้างนะคะ
- ประคบเย็นช่วยคลายร้อน ลองประคบเย็นบริเวณที่คันเบาๆ ประมาณ 5-10 นาที ช่วยให้ผิวเย็นสบายและลดอาการคันได้ดี
- อาบน้ำอุ่นสบายๆ น้ำอุ่นจะช่วยให้ผ่อนคลาย แต่หลีกเลี่ยงน้ำร้อนจัดนะคะ เพราะอาจทำให้ผิวแห้งและคันมากขึ้น
- บำรุงผิวให้ชุ่มชื้น ทาโลชั่นบำรุงผิวที่อ่อนโยนเป็นประจำ เลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีส่วนผสมที่อาจก่อให้เกิดการระคายเคือง มีส่วนผสมธรรมชาติ และเป็นส่วนสำคัญเพื่อช่วยบำรุงผิวที่แพ้ง่าย และเสริมความชุ่มชื้น แต่ก่อนจะใช้ผลิตภัณฑ์ตัวไหน ควรปรึกษาเภสัชกรก่อนนะคะ เพื่อความปลอดภัยของลูกน้อย
- ดื่มน้ำเยอะๆ การดื่มน้ำให้เพียงพอจะช่วยให้ผิวชุ่มชื้นและลดอาการคันได้
- ลดความเครียด ความเครียดอาจทำให้อาการคันรุนแรงขึ้น ลองหาเวลาพักผ่อน หรือทำกิจกรรมที่ชอบ
- หลีกเลี่ยงสารระคายเคือง เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ซักผ้าและน้ำหอมที่อ่อนโยน ไม่ใส่สารเคมีมากเกินไป
- การใช้ยาแก้คัน ควรปรึกษาเภสัชกรก่อนใช้ยาทุกครั้ง หากจะใช้ยาทาแก้คัน เพื่อความปลอดภัยของทั้งคุณแม่และลูกน้อยในครรภ์
- เลือกกินอาหารที่เหมาะสม ที่สามารถช่วยลดผื่นได้ ไขมันดีเป็นชนิดไขมันที่มาจากพืช เช่น เมล็ดทานตะวัน และถั่วเหลือง อาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตรวมถึงใยอาหาร เช่น ผลไม้ และผักที่มีความเป็นใยสูง เช่น แก้วมังกร กล้วย แอปเปิ้ล และผักใบเขียวเข้ม
ผื่นคนท้อง เป็นอาการที่พบได้บ่อยในคุณแม่ตั้งครรภ์ เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน และปัจจัยอื่นๆ การดูแลผิวให้สะอาด ชุ่มชื้น หลีกเลี่ยงสารระคายเคือง และเลือกใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่อ่อนโยน จะช่วยบรรเทาอาการได้ หากอาการรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำในการรักษาที่เหมาะสม โดยแพทย์อาจแนะนำยา หรือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการใช้ชีวิตประจำวัน รวมถึงการปรับเปลี่ยนอาหาร เพื่อให้คุณแม่และลูกน้อยปลอดภัย
สิ่งสำคัญที่คุณแม่ควรจำคือ การดูแลสุขภาพโดยรวมให้ดี เช่น การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ดื่มน้ำเยอะๆ และพักผ่อนให้เพียงพอ จะช่วยให้ร่างกายแข็งแรงและสามารถรับมือกับอาการผื่นได้ดีขึ้น
ที่มา : Pobpad
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
5 ครีมทาผิวที่แม่ท้องใช้ได้ ครีมทาตัวคนท้อง เลือกแบบไหนให้ผิวนุ่มชุ่มชื้น
9 วิธีรับมือ ตั้งครรภ์ สิวขึ้นเยอะมาก สิวคนท้องรักษายังไงให้ปลอดภัย ?!?
5 แป้งพัฟคนท้องใช้ได้ แต่งน้อยแต่แต่งนะ สวยได้ปลอดภัยด้วย
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
