อย่างที่เราทราบกันดีว่าโรคภูมิแพ้ในเด็ก โดยเฉพาะเด็กทารกนั้น ส่วนหนึ่งมีสาเหตุมาจาก การถ่ายทอดทางพันธุกรรม รวมถึงสิ่งแวดล้อม ซึ่งเราสามารถช่วยดูแลลูกน้อยให้เติบโตได้อย่างมีประสิทธิภาพ ป้องกันภูมิแพ้ ตั้งแต่วัยทารกได้อย่างไร และลูกน้อยจะสามารถหายขาดได้หรือไม่ แล้วเราควรปฏิบัติอย่างไรดี มาหาคำตอบไปพร้อม ๆ กันค่ะ
รู้ได้อย่างไรว่าลูกเป็นภูมิแพ้
โรคภูมิแพ้มีด้วยกันหลายประเภท โดยสามารถแยกออกได้เป็น 3 ประเภท หลัก ๆ คือ ภูมิแพ้ที่ส่งผลกระทบกับระบบผิวหนัง ระบบทางเดินหายใจ และระบบทางเดินอาหาร ซึ่งเด็กในวัยทารกนั้น ยังไม่สามารถสื่อสาร และบอกอาการเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นให้กับคุณพ่อคุณแม่ได้ ดังนั้น การสังเกตอาการแสดงของโรคภูมิแพ้ในเด็ก จึงมีความสำคัญอย่างมาก
อาการของโรคภูมิแพ้ สังเกตได้อย่างไร
เราสามารถสังเกตอาการแพ้ที่สามารถปรากฏให้เราเห็นได้ดังนี้
- ระบบผิวหนัง : ริมฝีปากบวม มีผื่นคันรอบปาก หลังรับประทานอาหารบางชนิด มีผื่นแดงคันเรื้อรังเป็น ๆ หาย ๆ ผิวหนังแห้ง สาก เป็นขุยขาว โดยเฉพาะบริเวณ แก้ม ข้อศอก หัวเข่า หรือ บริเวณข้อพับแขนขา ซอกคอ ข้อเท้า โดยมักเป็นทั้งด้านซ้ายและขวา ในรายที่เป็นมากอาจพบตามลำตัว หรืออาจจะเป็นผื่นลมพิษเฉียบพลันหลังทานอาหารบางอย่าง บางรายผื่น เป็น ๆ หาย ๆ ก็เป็นอาการของภูมิแพ้ทางระบบผิวหนังเช่นเดียวกัน
- ระบบทางเดินหายใจ : จามคัดจมูก คันจมูก มีน้ำมูลไหลมากในตอนเช้า คล้ายหวัดเรื้อรัง หรือเป็นไซนัสอักเสบเป็น ๆ หาย ๆ มีอาการไอในบางเวลา แม้ไม่มีอาการไข้ หรืออาการเจ็บป่วยอื่น ๆ ร่วมด้วย ไอมากหลังการออกกำลังกาย หายใจมีเสียงหวีดในทรวงอก หอบเหนื่อย บางรายมีอาการหายใจครืดคราด นอนกรน
- ระบบทางเดินอาหาร : คลื่นไส้ อาเจียน แหวะนมบ่อย ท้องอืด ถ่ายเหลว ถ่ายมีมูกเลือดปนในอุจจาระ เป็นต้น
ทั้งนี้อาการต่าง ๆ ขึ้นอยู่กับอายุ และความรุนแรงในอาการแพ้ที่เกิดขึ้นด้วย ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ จำเป็นจะต้องสังเกตอย่างใกล้ชิด เพราะหากปล่อยทิ้ง หรือละเลย ให้อาการแพ้นั้นเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ก็อาจส่งผลต่อสุขภาพ และพัฒนาการของเด็กในระยะยาวได้
บทความที่เกี่ยวข้อง : ป้องกันภูมิแพ้ ตั้งแต่ลูกยังอยู่ในครรภ์
โรคภูมิแพ้ถ่ายทอดจากพ่อแม่ได้หรือไม่
ส่วนหนึ่งของการเป็นโรคภูมิแพ้ (Allergies) ตั้งแต่วัยทารกนั้น มีสาเหตุมาจากพันธุกรรมของผู้เป็นพ่อ และแม่ หรือบุคคลในครอบครัว นั่นหมายถึง หากพ่อหรือแม่ เป็นโรคภูมิแพ้ โอกาสที่ลูกน้อยจะเป็นก็มีเปอร์เซ็นต์สูงถึงร้อยละ 30 – 50 และอาจสูงถึงร้อยละ 70 – 90 หากคุณพ่อและคุณแม่เป็นโรคภูมิแพ้ด้วยกันทั้งคู่ แต่เราสามารถป้องกันการเกิดภูมิแพ้ของทารกได้ตั้งแต่คุณแม่เริ่มตั้งครรภ์ ด้วยการปรับพฤติกรรมบางอย่าง รวมถึงอาหารที่เหมาะสมตั้งแต่ตั้งครรภ์ จนกระทั่งทารกคลอดออกมา ก็จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภูมิแพ้ และการกระตุ้นเพื่อให้เกิดอาการแพ้ต่าง ๆ ได้อีกด้วย
ป้องกันภูมิแพ้ ตั้งแต่วัยทารกได้อย่างไร
ถึงแม้ว่าอาการภูมิแพ้ทางพันธุกรรมจะเป็นสิ่งที่เราไม่สามารถควบคุม และหลีกเลี่ยงได้ แต่สิ่งที่คุณพ่อคุณแม่จะสามารถควบคุม และช่วยให้ลูกน้อยห่างไกลจากการเกิดภูมิแพ้ตั้งแต่วัยทารกได้ นั่นก็คือ สิ่งแวดล้อม และการดูแลสิ่งแวดล้อมที่ดีก็สามารถทำได้ตั้งแต่ลูกน้อยยังอยู่ในครรภ์
การป้องกันภูมิแพ้ตั้งแต่ในครรภ์
ในขณะที่ตั้งครรภ์ แม้ว่าตัวคุณแม่จะมีความเสี่ยงในการเป็นโรคภูมิแพ้ หรือไม่ก็ตาม การดูแลรักษาสุขภาพของตัวเอง การกินอาหารที่มีประโยชน์ และการหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่ทำให้เกิดอาการแพ้ได้ง่ายในปริมาณมาก ก็มีส่วนช่วยให้ลูกน้อยในครรภ์ได้สัมผัสกับสิ่งกระตุ้นให้เกิดภูมิแพ้ช้าลง เช่น อาหารทะเล ไข่ ถั่วลิสง นมวัว แป้งสาลี เป็นต้น รวมถึงการอยู่ให้ห่างจากฝุ่น มลภาวะเป็นพิษ เช่น ควันบุหรี่
บทความที่เกี่ยวข้อง : ภูมิแพ้จมูกอักเสบ สาเหตุของโรค และวิธีสังเกตอาการเบื้องต้น
การป้องกันภูมิแพ้ให้กับลูกในวัยแบเบาะ
- การให้ลูกได้รับนมแม่อย่างเพียงพอ ซึ่งผลวิจัยได้เปิดเผยว่า การให้ลูกได้รับนมแม่เพียงอย่างเดียวในช่วง 6 เดือนแรก จะสามารถลดโอกาสเกิดโรคภูมิแพ้ได้
- การดูแลทำความสะอาดห้องนอน และบริเวณบ้าน อย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะชุดเครื่องนอน เพื่อป้องกันไรฝุ่น ที่เป็นสาเหตุสำคัญในการกระตุ้นให้เกิดโรคภูมิแพ้
- การดูแลผิวหนังให้แข็งแรงไม่ให้แห้ง โดยการอาบน้ำอุณหภูมิไม่ร้อนจนเกินไป ประมาณ 27 – 28 องศา และทำความสะอาดร่างกายของเด็กด้วยวิธีที่อ่อนโยน ทั้งสบู่ที่ไม่ควรผสมน้ำหอม รวมถึง หลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์ขัดถูผิวหนัง จะทำให้ลดการกระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ต่าง ๆ ได้
- หลีกเลี่ยงมลพิษ จากควันบุหรี่ ฝุ่น มลภาวะ รวมทั้งขนสัตว์จากสัตว์เลี้ยง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรายที่มีประวัติคุณพ่อคุณแม่แพ้ขนสัตว์
- การให้อาหารเสริม นอกเหนือจากนมเพื่อช่วยเสริมสร้างความแข็งแกร่งของภูมิต้านทานในลำไส้เมื่อถึงวัยที่เหมาะสมคือช่วง ประมาณ 4 – 6 เดือน
แม้ว่าโรคภูมิแพ้จะพบบ่อยมากขึ้นในเด็ก และด้วยเทคโนโลยีในปัจจุบันที่ให้เรามียารักษาที่ดี และทำให้อาการที่เกิดจากโรคภูมิแพ้บรรเทาเบาบางลงได้ แต่คุณพ่อคุณแม่เองจะต้องดูแล ใส่ใจ และคอยสังเกตลูกของคุณอย่างใกล้ชิด และหากสงสัยว่าลูกของคุณเป็นโรคภูมิแพ้ ควรรีบพามาปรึกษาคุณหมอ เพื่อได้รับการวินิจฉัย และรักษาอย่างถูกต้อง ยิ่งพบได้เร็ว ก็จะทำให้การรักษาได้ตรงจุดและโอกาสหายขาดมีมากยิ่งขึ้น
พญ.วราลี ผดุงพรรค กุมารแพทย์ภูมิแพ้
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
โรคภูมิแพ้ โรคภูมิแพ้ในเด็ก โรคยอดฮิตที่พ่อแม่เด็กเล็ก ต้องระวัง!
จุลินทรีย์ดี Probiotics โพรไบโอติกส์ อีกหนึ่งความหวัง ในการช่วยต้าน โรคภูมิแพ้
ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ผื่นแพ้ผิวหนังในเด็ก รักษาด่วนก่อนเรื้อรัง
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
