ไม่น่าเชื่อว่าเรื่องสุขภาพในช่องปากของแม่ท้องจะส่งผลกระทบไปสู่ลูกในครรภ์ได้ ไม่ว่าจะเป็นโรคฟันผุ เหงือกอักเสบตอนท้อง ที่เกิดขึ้นได้กับทุกคน แต่สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์แล้วกลับมีโอกาสเสี่ยงที่จะเป็นโรคในช่องปากได้ง่ายแถมรุนแรงกว่าตอนปกติด้วย
โรคเหงือกอักเสบที่เกิดขึ้นได้ง่ายในตอนท้อง เป็นเพราะการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนที่เพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้เชื้อโรคบางชนิดเจริญเติบโตได้ดี และมีผลต่อเหงือกได้ง่าย ซึ่งได้มีงานวิจัยออกมาว่า โรคเหงือกอักเสบมีความสัมพันธ์กับการคลอดก่อนกำหนด และทำให้ทารกในครรภ์มีน้ำหนักต่ำกว่ามาตรฐานเนื่องจากสาเหตุที่มีการติดเชื้อในช่องปาก
สุขภาพช่องปากคุณแม่ตั้งครรภ์ สำคัญอย่างไร
สุขภาพช่องปากคุณแม่ตั้งครรภ์ ที่พร้อมจะมีลูกน้อยเป็นสิ่งสำคัญ เพราะหากปล่อยให้ฟันผุ มีหินปูน หรือเหงือกอักเสบ อาจจะส่งผลกระทบถึงลูกน้อยในครรภ์ได้ อีกทั้งการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ส่งผลให้เหงือกและอวัยวะที่รองรับฟันอ่อนแอไปด้วย อาการแพ้ท้อง อาเจียนบ่อย ๆ รวมถึงการดูแลสุขอนามัยในช่องปากที่ไม่ดี ก็จะส่งผลให้เกิดปัญหาด้านสุขภาพช่องปากและสุขภาพทั่วไปของทั้งแม่และลูกที่จะเกิดมา
สุขภาพช่องปากในระหว่างตั้งครรภ์จึงเป็นเรื่องสำคัญที่คุณแม่ควรเอาใจใส่ เพราะเกี่ยวข้องกับสุขภาพร่างกายโดยรวม ที่สามารถส่งผลกระทบต่อทารกในครรภ์ได้ ดังนั้น คุณแม่ควรทราบถึงวิธีการดูแลช่องปาก และการป้องกันปัญหาเหงือกและฟันที่ถูกต้อง เพื่อสุขภาพที่ดีของตนเองและลูกน้อยในระยะยาวต่อไป
แบคทีเรียในช่องปากคุณแม่ มีผลทำให้ลูกในครรภ์เกิดโรคฟันผุได้หรือไม่
การที่ภายในช่องปากของคุณแม่นั้นมีหินน้ำลาย (หินปูน) หรือฟันผุหลายซี่ จะทำให้มีปริมาณเชื้อแบคทีเรียในช่องปากมาก และมีโอกาสสูงที่จะเกิดการถ่ายทอดเชื้อจากแม่สู่ลูก ส่งผลให้ลูกมีความเสี่ยงสูงในการเกิดโรคฟันผุ อีกทั้งมีการศึกษาว่าภาวะโรคปริทันต์ในหญิงตั้งครรภ์ เป็นปัจจัยเสี่ยงของการเกิดภาวะคลอดก่อนกำหนดและเด็กมีน้ำหนักแรกเกิดน้อย
การตรวจฟันเพื่อทราบสภาวะช่องปาก และรับความรู้เรื่องการดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองและลูก จึงมีความจำเป็นสำหรับหญิงมีครรภ์ ซึ่งหากพบปัญหาโรคในช่องปากก็ควรได้รับการรักษาตามความจำเป็นในช่วงที่เหมาะสม เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีของแม่และลูกต่อไป
บทความที่เกี่ยวข้อง : กรมอนามัยชี้ ฟันผุในหญิงตั้งครรภ์ สะเทือนถึงลูกในท้อง!!
คุณแม่ตั้งครรภ์ จะหลีกเลี่ยงโรคฟันผุจากแม่สู่ลูกได้อย่างไร
คำแนะนำที่ดีที่สุดสำหรับหญิงตั้งครรภ์ คือ หมั่นตรวจเช็กสุขภาพฟันเป็นประจำ และรับการรักษาปัญหาในช่องปากที่มีให้หายขาดก่อนที่จะตั้งครรภ์ จะช่วยลดการเกิดปัญหาทางทันตกรรมระหว่างการตั้งครรภ์ได้
การกินอาหารที่มีน้ำตาลสูง ทำให้ฟันผุไหม
อย่างที่รู้กันว่า การรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลสูง อาจส่งผลให้ฟันผุได้จริง อีกทั้งมารดาที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ยังมีโอกาสเป็นเบาหวานในอนาคตและมีภาวะแทรกซ้อนทั้งขณะตั้งครรภ์และจากการคลอด เช่น ครรภ์เป็นพิษ หรือรกลอกตัวก่อนกำหนดอีกด้วย นอกจากนี้ ลูกยังมีโอกาสน้ำหนักแรกคลอดมากและภาวะหายใจเร็วในทารกแรกคลอด
ปัญหาสุขภาพช่องปากขณะตั้งครรภ์มีอะไรบ้าง
คุณแม่ขณะตั้งครรภ์อาจเกิดโรคเกี่ยวกับสุขภาพช่องปากได้หลายชนิด โดยภาวะที่มักพบบ่อย ได้แก่
- เหงือกอักเสบ เป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน ระบบภูมิคุ้มกันร่างกายและการเปลี่ยนแปลงของแบคทีเรียเดิมที่อยู่ภายในช่องปาก
- โรคปริทันต์ สตรีมีครรภ์ผู้ซึ่งมีการติดเชื้อที่เหงือกอย่างเรื้อรังอาจมีอาการรุนแรงขึ้น และหากไม่รับการรักษาอาจส่งผลให้สูญเสียฟันได้ในที่สุด
- ฟันผุ อาจเกิดจากการดูแลสุขอนามัยในช่องปากลดลง หรือการเปลี่ยนพฤติกรรมในการรับประทานอาหาร เช่น รับประทานขนมมากขึ้นกว่าเดิมเมื่อรู้สึกหิว เป็นต้น
- เนื้อฟันกร่อนเมื่อตั้งครรภ์ อาการแพ้ท้องเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยาก ซึ่งการอาเจียนจากการแพ้ท้องจะส่งผลให้กรดในกระเพาะอาหารขึ้นมาสะสมอยู่ภายในช่องปาก หากแปรงฟันทันทีก็อาจทำให้เนื้อฟันกร่อนได้
ดังนั้น ต้องไม่แปรงฟันหลังจากอาเจียนโดยเด็ดขาด แต่ควรแปรงฟันหลังจากอาเจียนอย่างน้อย 1 ชั่วโมง เพื่อทำความสะอาดกรดภายในช่องปาก
- เนื้องอกในช่องปาก ผู้หญิงตั้งครรภ์บางราย อาจมีเนื้องอกผิดปกติเกิดขึ้นในช่องปากบริเวณเหงือก อาการนี้มักเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนระหว่างตั้งครรภ์ และเนื้องอกสามารถยุบไปได้เองหลังจากคลอดบุตร แต่หากเนื้องอกมีเลือดออกหรือทำให้เคี้ยวอาหารลำบาก ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาทันที
บทความที่เกี่ยวข้อง : ทำไมคนท้องต้องตรวจฟัน สุขภาพฟันของแม่มีผลกับลูกน้อยหรือไม่
เหงือกอักเสบตอนท้อง เป็นสาเหตุลูกคลอดก่อนกำหนดได้จริงหรือ
โรคเหงือกอักเสบ ที่ลุกลามจนถึงขั้นมีการทำลายกระดูกที่รองรับฟัน มีสาเหตุเกิดจากคราบจุลินทรีย์ ร่องเหงือกที่ลึกจากการเป็นโรคกลายเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรคปริมาณมาก เชื้อโรคที่อยู่ในช่องปากของแม่ตั้งครรภ์ อาจจะมีการกระจายสู่ร่างกาย และมีผลทำให้เกิดภาวะคลอดก่อนกำหนดหรือทารกมีภาวะน้ำหนักตัวน้อยกว่าปกติได้ ซึ่งนำไปสู่ปัญหาสำคัญที่อาจทำให้ทารกเสียชีวิต
ข้อเท็จจริงในเรื่องนี้ “ผศ.ทญ.พิณทิพา บุณยะรัตเวช” ทันตแพทย์เฉพาะทาง สาขาปริทันตวิทยา ได้อธิบายในเว็บไซต์ manager ว่า “ปัจจุบันยังไม่สามารถสรุปได้ว่าโรคเหงือกอักเสบจะทำให้เกิดการคลอดก่อนกำหนดหรือทารกมีน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ จำเป็นต้องรอดูข้อมูลงานวิจัยที่มีความชัดเจนมากกว่านี้ต่อไป” ซึ่งมีงานวิจัยหลายชิ้นที่ได้พยายามศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างโรคปริทันต์อักเสบกับการเกิดภาวะอันตรายต่อการตั้งครรภ์ดังกล่าว แต่ผลที่ได้ยังมีการขัดแย้งกันอยู่
คุณแม่ที่ตั้งครรภ์อ่านมาถึงบรรทัดนี้ หากคิดว่าต้องควรไปตรวจสุขภาพฟัน ขอแนะนำว่า ช่วงเวลาที่จะทำฟันในขณะที่ตั้งครรภ์แล้ว ควรจะเป็นไตรมาสที่ 2 นะคะ ดังนั้น ในขณะที่ตั้งครรภ์หรือก่อนตั้งครรภ์นั้น การดูแลรักษาสุขภาพช่องปากเป็นเรื่องที่จะไม่ควรมองข้าม ซึ่งจะปลอดภัยกว่าและไม่ทำให้มีปัญหาเกิดขึ้นตามมา
การแปรงฟันสม่ำเสมอหรือใช้อุปกรณ์เสริมช่วย เช่น ใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ ลดปริมาณอาหารกลุ่มแป้งและน้ำตาล จะช่วยจำกัดคราบจุลินทรีย์ ซึ่งก็คือเชื้อโรคที่มาสะสมอยู่บนผิวฟัน เพราะหากละเลยหรือแปรงฟันไม่สะอาด โดยเฉพาะบริเวณคอฟันใกล้ขอบเหงือกหรือซอกฟัน คราบจุลินทรีย์จะมาเกาะจนกลายเป็นหินปูนและก่อให้เกิดโรคเหงือกเริ่มอักเสบ ที่ถึงตอนนั้นแม้แต่การแปรงฟันสะอาดอย่างเดียวนั้นก็ไม่เพียงพอแล้ว
ภาวะโรคเหงือกอักเสบและโรคปริทันต์อักเสบ
เกิดจากการดูแลทำความสะอาดช่องปากไม่เพียงพอ อาจจะทำให้เกิดภาวะ “คลอดก่อนกำหนด” หรือ “น้ำหนักตัวแรกคลอดต่ำกว่าเกณฑ์” ได้ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดปัญหาต่อลูกน้อยตามมา เช่น มีอัตราการเสียชีวิตแรกคลอดและอัตราการเจ็บป่วยสูง มีโอกาสที่ทารกจะมีความผิดปกติแต่กำเนิด ได้แก่ ความผิดปกติของระบบหายใจ สมอง และพัฒนาการ
บทความที่เกี่ยวข้อง : เหงือกอักเสบ ลูกเหงือกอักเสบทำไงดี รักษาเบื้องต้นยังไงได้บ้าง
การดูแลสุขภาพช่องปากระหว่างตั้งครรภ์
การเอาใจใส่สุขภาพช่องปากระหว่างตั้งครรภ์ ช่วยลดความเสี่ยงปัญหาสุขภาพของคุณแม่และทารกในครรภ์ได้ โดยคุณแม่สามารถทำตามแนวทางปฏิบัติ ดังนี้
- เสริมแคลเซียม
- บ้วนปากอย่างสม่ำเสมอ
- รับประทานวิตามินดีให้มากขึ้น
- แจ้งทันตแพทย์เกี่ยวกับยาที่ใช้
- เปลี่ยนยาสีฟันที่เป็นสาเหตุของอาการแพ้ท้อง
- ใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลช่องปากที่ปลอดภัยสำหรับคนท้อง
- หลีกเลี่ยง การกินอาหารที่มีน้ำตาลสูง เช่น น้ำอัดลม น้ำหวาน นมเปรี้ยว
- หลังอาเจียนจากการแพ้ท้องหรือทานอาหารเปรี้ยว ควรบ้วนปากด้วยน้ำเปล่าทุกครั้ง
- ไปพบทันตแพทย์ เมื่ออายุครรภ์ 4 – 6 เดือน เพื่อตรวจฟันและทำความสะอาดช่องปาก ไม่ควรรอจนกระทั่งมีอาการ
- แปรงฟันให้สะอาด อย่างน้อย วันละ 2 ครั้ง ด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ นาน 2 นาที ร่วมกับการทำความสะอาดซอกฟันทุกวัน
แม้ว่าปัจจุบันยังไม่มีงานวิจัยที่ยืนยันว่า เหงือกอักเสบตอนท้อง จะส่งผลต่อการคลอดก่อนกำหนดจริงไหม แต่คุณแม่ก็ควรแปรงฟันเป็นประจำและรับประทานอาหารที่ถูกสุขลักษณะ รวมไปถึงหมั่นไปตรวจเช็กสุขภาพช่องปากเป็นประจำ เพื่อป้องกันปัญหาสุขภาพช่องปากที่อาจเกิดขึ้นในช่วงตั้งครรภ์ได้
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
