ศีล 5 คือหลักคำสอนของชาวพุทธ ที่เป็นหลักพื้นฐานของชีวิตที่ทุกคนควรรู้ เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติตน ตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า
ศีล 5 เป็นหลักสำคัญของผู้ที่นับถือศาสนาพุทธ ก่อนที่เราจะไปดูว่าศีล 5 มีรายละเอียดอะไรบ้าง เราไปดูเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับหลักปฏิบัติ และวิธีการปฏิติบัติตนที่ถูกต้องของชาวพุทธกันเลยค่ะ
ประวัติศีล 5
ศีล 5
จากหลักฐานที่ถูกค้นพบด้านประวัติศาสตร์ของพระพุทธศาสนานั้น พบว่าศีลเกิดขึ้นครั้งแรกในสมัยพระเจ้าสมสติราช ซึ่งไม่อาจระบุช่วงปีที่เกิดได้ เนื่องจากเป็นระยะเวลาที่ยาวนานแล้ว โดยเป็นการเกิดขึ้น ในบางยุค บางสมัยที่โลกนั้นได้เจริญขึ้นในด้านจิตใจศีล 5 ก็กลายเป็นธรรมะ ที่เรียกว่า กุรุธรรม หมายถึง ธรรมะของชาวแคว้นกุรุ ที่อยู่ในชมพูทวีปได้ยึดถือปฏิบัติกัน
พระพุทธเจ้าจึงทรงนำบทบัญญัติเหล่านี้ มาเป็นหลักในการประพฤติปฏิบัติของพุทธบริษัท โดยเริ่มต้นจากอุบาสก อุบาสิกา นับว่าศีล 5 นั้นเป็นเรื่อง่ายที่ยากต่อการปฏิบัติในหมู่ชาวไทย อาจเป็นเพราะว่าคนไทยนั้นมีความคุ้นเคยกับการปฏิบัติในทางตรงกันข้ามกับศีล 5 ในชีวิตประจำวัน เป็นสิ่งที่ทำต่อเนื่องมาจนเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิต
บทความที่เกี่ยวข้อง : บทสวดมนต์คนท้อง คนท้องสวดมนต์ ให้ลูกปลอดภัยตอนคลอด
ศีล 5 มีอะไรบ้าง
- ข้อที่ 1 ห้ามฆ่าสัตว์
- ข้อที่ 2 ห้ามลักทรัพย์
- ข้อที่ 3 ห้ามประพฤติผิดในกาม
- ข้อที่ 4 ห้ามพูดเท็จ
- ข้อที่ 5 ห้ามดื่มสุรา
ความหมายของศีล
- ศีล คือ การเจตนา ความตั้งใจ ที่จะงดเว้นจากกายทุจริต 3 (ไม่ฆ่าสัตว์, ไม่ลักทรัพย์, ไม่ประพฤติผิดในกาม) และวจีทุจริต 4 (ไม่พูดเท็จ, ไม่พูดคำหยาบ, ไม่พูดส่อเสียด, ไม่พูดเพ้อเจ้อ)
- ศีล คือ เจตสิก คือการงดเว้นจากมโนทุจริต 3 (ความโลภอยากได้อยากมี, มีจิตคิดพยาบาท, มีความเห็นผิด)
- ศีล คือ ความสำรวมระวัง ปิดกั้นความชั่ว
- ศีล คือ การไม่ล่วงละเมิดข้อห้าม
เมื่อนำทุกอย่างมารวมกัน จึงทำให้เกิดศีล ๕ ที่มีความหมายเกี่ยวข้องกับมนุษยธรรม เป็นหลักกำหนดสามัญสำนึกให้รู้ตัวว่าทำอะไรถูก ทำอะไรผิด เพราะมนุษย์เป็นสัตว์ประเสริฐ มีเหตุผล รู้จักยับยั้งชั่งใจ แต่สัตว์เดียรัจฉานไม่มีสิ่งเหล่านี้ หากมนุษย์มีศีล 5 อย่างครบถ้วน ชีวิตก็จะสงบสุข ทั้งกาย วาจา และจิตใจ
สอนลูกให้รู้จักศีล 5 และ การปฏิบัติตามศีล 5
ศีล5
การปฏิบัติตามศีล 5
- ข้อที่ 1 ตั้งใจงดเว้นจากการฆ่าสัตว์
ปกติแล้วมนุษย์จะไม่ฆ่ากันเอง ซึ่งเป็นสิ่งแรกที่มนุษย์แตกต่างจากสัตว์ เพราะสัตว์เมื่อถึงเวลาหิวก็จะไล่ล่าสัตว์อื่นเพื่อนำเป็นอาหาร เช่น เสือ สิงโต ทำให้สามารถแบ่งแยกความแตกต่างระหว่างคนกับสัตว์ได้อย่างชัดเจน
- ข้อที่ 2 ตั้งใจงดเว้นการลักขโมย
มนุษย์จะไม่คิดลักขโมย หรือลักทรัพย์สินของใคร เพราะมนุษย์จะรู้อยู่แก่ใจว่า ของนั่นคือของเรา หรือไม่ใช่ของเรา ต่างกับสัตว์ที่ไม่รู้ เช่น เวลที่สุนัขเห็นแมวกินปลาอยู่ ถ้าสุนัขอยากได้ก็จะแย่งทันที เช่นเดียวกับคน หากใครคิดลักขโมย หรือจี้ปล้น ก็แสดงว่าศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ได้สูญเสียไปแล้ว
- ข้อที่ 3 ตั้งใจงดเว้นจากการประพฤติผิดในกาม
ปกติแล้วมนุษย์จะรู้ตัวและสามารถควบคุมตัวเองได้ รู้ว่าอะไรควร อะไรไม่ควร ซึ่งต่างจากสัตว์ เช่น สุนัขเพศผู้อยู่ในช่วงติดสัตว์ มันก็จะเข้าไปกัดเพื่อแย่งตัวเมียจากตัวอื่น แต่มนุษย์ปกติไม่ทำแบบนั้น
- ข้อที่ 4 ตั้งใจงดเว้นการพูดเท็จ คำหยาบ คำส่อเสียด เพ้อเจ้อ
มนุษย์จะไม่พูดหลอกลวง และเบียดเบียนซึ่งกันและกันด้วยวาจา หรือคำพูด ต่างกับสัตว์ เช่น สุนัขที่อยู่ในบ้านเมื่อมีสุนัขตัวอื่น หรือคนอื่นเดินผ่านมา จะส่งเสียงเห่าทันที แต่มนุษย์โดยปกติจะไม่ทำแบบนั้น ที่อยู่ดี ๆ เราจะด่า หรือว่าใครโดยไม่สมเหตุผล
- ข้อที่ 5 ตั้งใจงดเว้นจากการดื่มสุรา
มนุษย์มีสติสัมปชัญญะที่ควบคุมการกระทำของตัวเองได้ ทำให้สามาร่วยเหลือผู้อื่นได้ แต่เมื่อไหร่ที่มนุษย์ดื่มสุรา หรือของมึนเมาเข้าไป ก็จะทำให้ขาดสติ ขาดความยับยั้งชั่งใจก่อให้เกิดพฤติกรรมที่ไม่ดี ซึ่งศีลข้อ 5 เป็นข้อที่สำคัญที่สุด เพราะคนที่ขาดสติสามารถทำพฤติกรรมที่ไม่ดี รวมถึงพฤติกรรมที่จะกระทำผิดในศีลข้ออื่น ๆ อีกด้วย
บทความที่เกี่ยวข้อง : นิทานธรรมะ เล่าให้ลูกฟังก่อนนอน : ความเมตตา สอนลูกด้วยนิทาน
ทำไมต้องรักษาศีล 5
ศีล5
- ข้อ 1 เพราะสิ่งมีชีวิตเป็นสิ่งที่มีคุณค่า ไม่ควรเบียดเบียน ข่มเหง หรือทำลายคุณค่าชีวิต
- ข้อ 2 สิ่งของของใคร ใครก็รัก ไม่ควรทำลาย ลักขโมย ปล้น จี้ เพราะจะเป็นการทำลายทรัพย์สินและจิตใจซึ่งกันและกัน
- ข้อ 3 ลูก หลาน สามี ภรรยาใคร ใครก็รัก ไม่ควรล่วงล้ำก้าวก่ายชีวิต ของคนอื่น เพราะจะเป็นการทำลายจิตใจของคนอื่น
- ข้อ 4 การโกหก เป็นการทำลายความเชื่อถือของผู้อื่น ไม่ควรโกหก เพราะอาจทำให้ผู้อื่นเสียหายได้
- ข้อ 5 สุรา ยาเสพติด เป็นของมึนเมาให้โทษ หากดื่มบ่อย ๆ จะทำให้คนดีกลายเป็นคนบ้า และของมึนเมาเหล่านี้ จะเป็นตัวลดคุณค่าของคนลงไป คนที่ต้องการเป็นคนดี มีสติจึงไม่ควรดื่มสุรา เพราะสุรา เป็นการทำลายสุขภาพทางร่างกายและจิตใจ หากเสพเข้าไปก็ถือเป็นการทำลายตัวเอง และผู้อื่นในเวลาเดียวกัน
อานิสงส์ของการรักษาศีล 5
- ข้อ 1 : ทำให้อายุยืน ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ
- ข้อ 2 : ทรัพย์สมบัติที่เราครอบครองจะปลอดภัย ไม่มีผู้ร้ายมาเบียดเบียน
- ข้อ 3 : ระหว่างลูก หลาน สามีและภรรยา จะอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ไม่มีใครเข้ามาก้าวก่ายในชีวิต
- ข้อ 4 : เวลาพูดความจริง จะมีแต่คนเคารพเชื่อถือ คำพูดมีเสน่ห์
- ข้อ 5 : เป็นผู้ที่มีสติปัญญาดี เฉลียวฉลาด ไม่หลงหน้าหลงหลัง ไม่เป็นที่ระแวง หรือที่ต้องสงสัย หากไม่มีศีลข้อนี้ จะเป็นการทำลายจิตใจคนและสัตว์ให้ได้รับความทุกข์ ความเดือดร้อนให้กับคนอื่น
บทความที่เกี่ยวข้อง : 100 คำคมธรรมะ คำคมสอนใจที่นำมาจากศาสนาพุทธ ให้จิตใจสงบ
ที่มา : 1
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
