ฉีดวัคซีนแล้ว ทำไมลูกถึงไม่สบาย อาการต่าง ๆ หลังการรับวัคซีน มีอะไรบ้าง

ฉีดวัคซีนแล้ว ทำไมลูกถึงไม่สบาย อาการหลังฉีดวัคซีน ทารก เด็กเล็ก มักจะป่วยหลังฉีดวัคซีน

วัคซีนที่รับนั้น ทำจากเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัสทั้งตัวหรือบางส่วนของตัวเชื้อเอง มีทั้งชนิดที่ทำให้เชื้อนั้นอ่อนฤทธิ์ลง หรือทำให้เชื้อนั้นตายแล้ว  เมื่อฉีดเข้าสู่ร่างกายจะไปกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ทำให้สร้างภูมิขึ้นมาเพื่อป้องกันการติดเชื้อเมื่อได้รับเชื้อนั้นเข้าสู่ร่างกาย โดยอาการไม่สบายหลาย ๆ อย่างที่น้อง ๆ มีอาการอาจเกิดขึ้นจากสาเหตุได้หลายประการค่ะ

1. เกิดขึ้นเนื่องจากวัคซีน  จากที่กล่าวข้างต้นว่าร่างกายจะมีระบบภูมิคุ้มกันตอบสนองต่อวัคซีนที่ได้รับ จึงทำให้เกิดอาการได้แก่ ปวด บวม แดง บริเวณที่ฉีด หรือมีไข้ได้  มักเกิดภายใน 1-2 วันหลังได้รับวัคซีน  ยกเว้นวัคซีนหัด/หัด หัดเยอรมัน คางทูม อาจเกิดไข้หลังการให้วัคซีน 5-12 วัน  บางครั้งอาการเฉพาะที่อาจเกิดจากสารที่เป็นส่วนประกอบของวัคซีนได้ เช่น สารเสริมฤทธิ์ (adjuvant)  โดยทั่วไปอาการมักเกิดเฉพาะบุคคล และมักไม่มีอาการรุนแรง

2.  เกิดขึ้นจากความกังวลหรือความกลัวต่อการฉีดวัคซีน  โดยเฉพาะเด็กที่อายุมากกว่า 5 ปี จะมีความกังวลและกลัวต่อการฉีดวัคซีนได้มาก บางครั้งมีอาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลม  เด็กเล็กอาจร้องไห้ หรือกลั้นหายใจได้  ซึ่งทางโรงพยาบาลและบุคลากรจะมีการเตรียมสถานที่ฉีด มีการเบี่ยงเบนความสนใจของน้องเพื่อให้ความกลัวเหล่านั้นลดลงค่ะ  คุณพ่อคุณแม่เองควรพยายามหลีกเลี่ยงการข่มขู่ลูก เช่น เดี๋ยวให้คุณหมอจับฉีดยานะ  ฉีดยาเจ็บนะ เปลี่ยนเป็นให้กำลังใจและเตรียมการก่อนไปรับวัคซีน ได้แก่ วันนี้คุณแม่/คุณพ่อจะพาไปรับวัคซีนเพื่อให้หนูแข็งแรง เจ็บนิดเดียว หนูเก่งอยู่แล้ว หนูไม่ร้องไห้ด้วย เป็นต้น

บทความแนะนำ เมื่อลูกไม่สบายจะพาไปฉีดวัคซีนดีไหม?

อาการหลังฉีดวัคซีนของทารกหรือเด็กเล็ก ฉีดวัคซีนแล้วทำไมลูกถึงไม่สบายได้

คุณพ่อคุณแม่สามารถดูแล และช่วยเฝ้าระวังอาการที่อาจรุนแรงได้ดังนี้ค่ะ

• อาการปวด บวม แดง เฉพาะที่  คุณพ่อคุณแม่สามารถประคบเฉพาะที่ ถ้ามีอาการปวดมากสามารถให้ยาแก้ปวดพาราเซตามอลได้ค่ะ
• ไข้  สามารถเช็ดตัวลดไข้ การให้ยาพาราเซตามอลจะช่วยลดไข้ ลดอาการร้องกวน และป้องกันการชักในเด็กที่มีความเสี่ยงต่อการชักจากไข้สูงได้
• แพ้วัคซีน อาจมีอาการได้แก่ ผื่นลมพิษ หรือมีความรุนแรงกว่านั้น ได้แก่ ใบหน้าบวม หายใจมีเสียงวี๊ด ควรรีบพาไปโรงพยาบาล
• อาการอื่น ๆ สามารถเกิดขึ้นได้ ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน หรือมีอาการทางระบบประสาท ได้แก่ ซึม อ่อนแรง ชัก ซึ่งแม้ว่าจะพบได้น้อย แต่มีความรุนแรง ควรรีบพาไปโรงพยาบาล

บทความแนะนำ ลูกแขนบวมมากหลังฉีดวัคซีนควรทำอย่างไร?

คุณพ่อคุณแม่คงได้พอทราบสาเหตุของการไม่สบายหลังรับวัคซีน และการรักษาเบื้องต้นไปบ้างแล้ว อย่างไรก็ตาม ถ้าลูกน้อยมีอาการใดที่ทำให้คุณพ่อคุณแม่มีความกังวลใจ ทางศูนย์สุขภาพเด็ก รพ.พญาไท 3 ยินดีให้คำปรึกษาและให้การรักษาได้ ตลอด 24 ชั่วโมงค่ะ

พญ.ศิรภัสสร ศรพิพัฒน์พงศ์

กุมารแพทย์ด้านโรคภูมิแพ้และอิมมูนวิทยาในเด็ก

ศูนย์โรคภูมิแพ้ในเด็ก   รพ.พญาไท 3

เอกสารอ้างอิง

1.  กุลกัญญา โชคไพบูลย์กิจ, เกษวดี ลาภพระ, จุฑารัตน์ เมฆมัลลิกา, ฐิติอร นาคบุญนำ, อัจฉรา ตั้งสถาพรพงษ์, บรรณาธิการ.  ใน: ตำราวัคซีนและการสร้างเสริมภูมิคุ้มกัน 2556. พิมพ์ครั้งที่ 1.  กรุงเทพมหานคร:  มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา, 2556

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ

ลูกกินแต่นม ไม่ยอมกินข้าว ลูกทารกวัยอาหารเสริม กินแต่นม ไม่ยอมกินข้าว ทำอย่างไรดี

ยาสามัญประจําบ้าน คนมีลูก ยาสามัญ สำหรับทารก ยารักษาอาการป่วยที่พบบ่อยในเด็ก

ลูกเสียชีวิตจากการโดนอุ้มและหอม ทารกแรกเกิดเสียชีวิต เพราะผู้ใหญ่อุ้ม หอม จูบ เชื้อโรคจากผู้ใหญ่อันตราย!