หลายคนคงสงสัยว่า ลูกพูดช้าสุดกี่ปี ลูกพูดช้าเมื่อไหร่ถึงควรเป็นห่วง? และ จะทำอย่างไรให้ลูกน้อยพูดเร็วขึ้น? เรามาดูกันค่ะว่าพัฒนาการด้านภาษาของเด็กแต่ละวัย เป็นอย่างไร และสัญญาณแบบไหนที่บ่งบอกว่า ลูกพูดช้า
เด็กพูดได้กี่ขวบ?
พัฒนาการทางภาษาของเด็กแต่ละคนไม่เหมือนกัน แต่โดยทั่วไปแล้ว ลูกน้อยจะเริ่มมีปฏิสัมพันธ์ทางภาษาตั้งแต่แรกเกิด เริ่มจากการร้องไห้เพื่อสื่อสารความต้องการ จากนั้นก็จะพัฒนาไปเรื่อยๆ มาดูกันเลยค่ะว่าในแต่ละช่วงอายุ เด็กๆ มักจะมีพัฒนาการทางภาษาอย่างไร
ตารางแสดงพัฒนาการด้านภาษาและการพูดในเด็กปกติ
|
|---|
| ช่วงอายุ |
|
| 3-4 เดือน |
เริ่มหัวเราะ ร้องเสียงหลากหลาย ทั้งเสียงสูง เสียงต่ำ
|
| 6-9 เดือน |
เล่นเสียงต่างๆ เช่น ไปๆ มาๆ เริ่มเลียนแบบเสียง
|
| 9-10 เดือน |
พูดคำที่มีความหมาย เช่น หม่ำๆ ป่าป๊า ทำตามคำสั่งง่ายๆ เช่น บ๊ายบาย
|
| 1 ขวบ |
พูดเป็นคำเดี่ยวๆ เช่น ข้าว นม ชอบใช้ภาษากายประกอบ
|
| 2 ขวบ |
พูดประโยคสั้นๆ 2 คำ เช่น กินข้าว อยากนอน
|
| 3 ขวบ |
พูดประโยคยาวขึ้น มีประธาน กริยา ครบถ้วน เช่น หนูกินข้าว
|
จะรู้ได้ยังไงว่าลูกพูดช้า
คุณพ่อคุณแม่หลายท่านอาจจะกังวลใจเมื่อลูกน้อยยังไม่พูดตามวัยที่คาดหวังใช่ไหมคะ การสังเกตพัฒนาการทางภาษาของลูกน้อยเป็นสิ่งสำคัญมากค่ะ
เมื่อไหร่ควรเริ่มสังเกต?
โดยทั่วไปแล้ว เด็กวัย 15 เดือนควรเริ่มพูดคำที่มีความหมายบ้างแล้ว เช่น “หม่ำๆ” เวลาหิว หรือ “ปะป๊า” เมื่อเรียกชื่อ แต่ถ้าลูกน้อยยังไม่พูดเลย หรือไม่ตอบสนองเมื่อถูกเรียกชื่อ ไม่ชี้สิ่งของที่สนใจ นี่อาจเป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าลูกน้อยอาจมีพัฒนาการทางภาษาที่ช้ากว่าเด็กวัยเดียวกัน
ตารางแสดงสัญญาณที่บ่งชี้ว่า เด็กมีพัฒนาการทางภาษาล่าช้า
|
|---|
| ช่วงอายุ |
สัญญาณบ่งบอกพัฒนาการทางภาษาล่าช้า
|
| 6 เดือน |
ไม่ตอบสนองต่อเสียง ไม่ส่งเสียงอ้อแอ้ ไม่หัวเราะ
|
| 9 เดือน |
ไม่หันหาเสียงเรียกชื่อ ไม่ส่งเสียงโต้ตอบกับผู้เลี้ยงดู
|
| 12 เดือน |
ไม่ชี้นิ้ว ไม่ใช้ท่าทางพยักหน้าหรือส่ายหัว ไม่เรียก “พ่อ” “แม่”
|
| 15 เดือน |
|
| 18 เดือน |
ไม่เข้าใจหรือไม่สามารถทำตามคำสั่งง่ายๆ ไม่พูดคำที่มีความหมายอย่างน้อย 3 คำ
|
| 2 ปี |
พูดคำที่มีความหมายได้น้อยกว่า 20-50 คำ ไม่สามารถพูดวลี 2 คำต่อเนื่องกันได้
|
| 3 ปี |
ไม่สามารถพูดเป็นประโยคที่สมบูรณ์ คนอื่นฟังที่เด็กพูดส่วนใหญ่ไม่เข้าใจ
|
| 4 ปี |
ไม่สามารถเล่าเรื่องสั้นๆ ให้คนอื่นเข้าใจได้
|
ลูกพูดช้าสุดกี่ปี
หลายคนอาจสงสัยว่าเมื่อไหร่ที่ควรเริ่มกังวลเรื่องพัฒนาการทางภาษาของลูกน้อย ลูกพูดช้าสุดกี่ปี โดยทั่วไปจะถือว่าเด็กพูดช้าเมื่อ เด็กอายุ 2 ขวบ แต่ยังไม่สามารถพูดคำที่มีความหมายได้ เช่น เรียกชื่อสัตว์เลี้ยง หรือชิ้นส่วนของร่างกาย
แต่การรอถึง 2 ขวบถึงจะพาลูกไปพบแพทย์นั้นช้าเกินไป
หากคุณแม่สังเกตเห็นว่าลูกน้อยมีพัฒนาการทางภาษาที่ล่าช้ากว่าเด็กวัยเดียวกัน เช่น
- ไม่ตอบสนองเมื่อถูกเรียกชื่อ
- ไม่ชี้สิ่งของที่สนใจ
- ไม่ทำตามคำสั่งง่ายๆ
- ไม่พูดคำที่มีความหมาย
แม้ว่าลูกน้อยจะยังไม่ถึง 2 ขวบ ก็ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อปรึกษาได้เลยนะคะ แพทย์จะทำการตรวจวินิจฉัยเพื่อหาสาเหตุของปัญหา และให้คำแนะนำในการดูแลและส่งเสริมพัฒนาการทางภาษาของลูกน้อยต่อไป
เด็กพูดได้กี่ขวบ
ลูกน้อยจะเริ่มพูดคำที่มีความหมายได้ เมื่ออายุครบ 1 ขวบ และเริ่มมีพัฒนาการทางภาษาที่ก้าวหน้ามากขึ้น ดังนี้
- พูดคำที่มีความหมาย: ลูกน้อยจะเริ่มพูดคำที่มีความหมายได้ เช่น “หม่ำ”, “พ่อ”, “แม่”, ชื่อสัตว์เลี้ยง หรือชื่อสิ่งของที่คุ้นเคย เช่น แมว
- ชี้และบอกชื่อสิ่งของ: เมื่อเห็นสิ่งของที่สนใจ ลูกน้อยจะชี้ไปที่สิ่งนั้นและบอกชื่อได้
- ทำตามคำสั่งง่ายๆ: ลูกน้อยสามารถทำตามคำสั่งง่ายๆ ได้ 1 ขั้นตอน เช่น “นั่ง”, “ยืน”, “เก็บ”
เด็ก 2 ขวบต้องพูดอะไรบ้าง
เด็กวัย 2 ขวบ ลูกน้อยเริ่มมีพัฒนาการทางภาษาที่ก้าวกระโดดมากขึ้น จากการพูดคำเดียวก็เริ่มพูดเป็นประโยคสั้นๆ ได้แล้ว โดยทั่วไป เด็กวัย 2 ขวบจะมีพัฒนาการทางภาษา ดังนี้:
- พูดประโยคสั้นๆ: ลูกน้อยจะเริ่มพูดประโยคที่มี 2 คำขึ้นไป เช่น “หิวข้าว”, “อยากนอน”, “ไม่เอา”, “ไปเล่น”
- มีคลังคำศัพท์ที่หลากหลาย: เด็กวัย 2 ขวบจะมีคลังคำศัพท์ประมาณ 50 คำขึ้นไป อาจเป็นชื่อสิ่งของรอบตัว สัตว์เลี้ยง หรือคำกริยาต่างๆ
- เข้าใจคำสั่งที่ซับซ้อนขึ้น: ลูกน้อยสามารถทำตามคำสั่งที่ซับซ้อนขึ้นได้ เช่น “ไปเอาตุ๊กตามาให้แม่”
- เริ่มเล่าเรื่องง่ายๆ: ลูกน้อยอาจเริ่มเล่าเรื่องราวสั้นๆ เกี่ยวกับสิ่งที่ตนเองสนใจ เช่น เล่าเรื่องที่ไปเที่ยวสวนสัตว์
3 ขวบพูดได้กี่คำ
เด็กวัย 3 ขวบ สามารถสื่อสารความคิดและความรู้สึกได้อย่างซับซ้อนมากขึ้น ดังนี้
- พูดประโยคที่สมบูรณ์: ลูกน้อยสามารถพูดประโยคที่มีประธานและกริยาได้อย่างถูกต้อง เช่น “แม่กำลังทำอาหาร”, “หนูอยากเล่นตุ๊กตา”
- คลังคำศัพท์กว้างขึ้น: เด็กวัย 3 ขวบจะมีคลังคำศัพท์ประมาณ 1,000 คำขึ้นไป
- สื่อสารความหมายได้ชัดเจน: คนรอบข้างสามารถเข้าใจสิ่งที่ลูกน้อยพูดได้มากกว่า 50%
- เล่าเรื่องราวได้: ลูกน้อยสามารถเล่าเรื่องราวสั้นๆ เกี่ยวกับประสบการณ์ของตนเองได้ เช่น วันนี้หนูไปสวนสัตว์ แล้วหนูเห็นช้าง
ทำไมเด็กถึงพูดช้า
หากคุณพ่อคุณแม่เช็กพัฒนาการลูกนัอยตามเกณฑ์ด้านบนแล้ว พบว่าลูกพูดช้า มาดูกันว่าสาเหตุที่เด็กพูดช้า เกิดจากอะไรได้บ้าง?
1. ปัจจัยด้านร่างกายและพัฒนาการ
การพูดต้องอาศัยหลายส่วนทำงานร่วมกัน หู, ตา, สมอง, อวัยวะเปล่งเสียง หากมีความผิดปกติในส่วนใดส่วนหนึ่ง ก็อาจทำให้พูดช้าได้ เช่น
2. ปัจจัยด้านการเลี้ยงดูและสิ่งแวดล้อม
สิ่งแวดล้อมและการกระตุ้นจากคนรอบข้างมีความสำคัญต่อการเรียนรู้ภาษา
- ขาดการกระตุ้น: เด็กไม่ได้รับการพูดคุยหรือเรียนรู้การโต้ตอบที่เหมาะสม
- ขาดการเล่นและปฏิสัมพันธ์: โดยเฉพาะในวัย 0-7 ปี การเล่นกับคนอื่นสำคัญมากต่อการเรียนรู้การสื่อสารและอารมณ์
- การใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์มากเกินไป: แม้ไม่ใช่สาเหตุโดยตรง แต่ก็ส่งผลกระทบต่อการเรียนรู้ภาษาและการสื่อสารของเด็กเล็ก
ลูกพูดช้าทำอย่างไร
หากสังเกตเห็นว่าลูกน้อยพูดช้ากว่าเด็กวัยเดียวกัน อย่าเพิ่งตกใจนะคะ คุณพ่อคุณแม่สามารถช่วยลูกน้อยได้ โดยรีบพาลูกน้อยไปปรึกษาแพทย์เพื่อแก้ไขปัญหาตั้งแต่เนิ่นๆ
ทำไมต้องรีบปรึกษาแพทย์?
- การวินิจฉัยที่ถูกต้อง: แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะช่วยหาสาเหตุที่แท้จริงของปัญหา เช่น ปัญหาทางการได้ยิน ปัญหาทางกายภาพ หรือความผิดปกติทางระบบประสาท
- การรักษาที่ทันท่วงที: การรักษาที่เริ่มแต่เนิ่นๆ จะช่วยให้ลูกน้อยมีโอกาสพัฒนาการทางภาษาได้ดีขึ้น
- ป้องกันปัญหาที่ตามมา: การแก้ไขปัญหาตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยป้องกันปัญหาอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นตามมา เช่น ปัญหาทางสังคมและอารมณ์
วิธีกระตุ้นให้ลูกพูด ทำยังไงให้ลูกพูดเร็ว
การที่ลูกน้อยเริ่มพูดคำแรกๆ เป็นช่วงเวลาที่น่าตื่นเต้นสำหรับคุณพ่อคุณแม่ แต่บางครั้งลูกน้อยอาจมีพัฒนาการทางภาษาที่ช้ากว่าเด็กวัยเดียวกัน คุณพ่อคุณแม่จึงอยากหาวิธีการกระตุ้นให้ลูกน้อยพูดเร็วขึ้น สามารถทำได้ดังนี้
1. สร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการพูด
- พูดคุยกับลูกบ่อยๆ: พูดคุยกับลูกน้อยอย่างสม่ำเสมอ ไม่ว่าจะเป็นระหว่างทำกิจวัตรประจำวัน หรือขณะเล่นด้วยกัน การพูดคุยจะช่วยให้ลูกน้อยได้ยินเสียงพูดและเรียนรู้คำศัพท์ใหม่ๆ
- อ่านหนังสือให้ฟัง: การอ่านหนังสือให้ลูกฟังเป็นกิจกรรมที่สนุกและมีประโยชน์ ช่วยให้ลูกน้อยได้เรียนรู้คำศัพท์ใหม่ๆ และจินตนาการไปกับเรื่องราว
- ร้องเพลง: เพลงช่วยกระตุ้นพัฒนาการทางภาษาและอารมณ์ของลูกน้อยได้เป็นอย่างดี ลองร้องเพลงง่ายๆ หรือเพลงเด็กให้ลูกฟังบ่อยๆ
- จำกัดเวลาหน้าจอ: การดูโทรทัศน์หรือเล่นแท็บเล็ตมากเกินไปอาจส่งผลต่อพัฒนาการทางภาษาของลูกน้อยได้ ควรจำกัดเวลาและให้ลูกได้มีปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างมากขึ้น
2. สร้างปฏิสัมพันธ์ที่สนุกสนาน
- เล่นเกม: เล่นเกมที่ต้องใช้ภาษา เช่น เกมทายคำ เกมจับคู่ภาพ หรือเกมเล่านิทานสั้นๆ
- เลียนแบบเสียงสัตว์: เล่นเกมเลียนแบบเสียงสัตว์ต่างๆ เพื่อกระตุ้นให้ลูกน้อยสนใจและพยายามเลียนแบบ
- ทำกิจกรรมร่วมกัน: ทำกิจกรรมต่างๆ ร่วมกับลูกน้อย เช่น ทำอาหาร เล่นดินน้ำมัน หรือวาดรูป
3. สร้างแรงบันดาลใจให้ลูกน้อย
- ชมเชยเมื่อลูกพูด: เมื่อลูกน้อยพยายามพูดคำใหม่ๆ หรือประโยคใหม่ๆ ให้ชมเชยลูกน้อยอย่างจริงใจ เพื่อเป็นกำลังใจให้ลูกน้อยกล้าพูดมากขึ้น
- ให้โอกาสลูกน้อยได้แสดงออก: สร้างโอกาสให้ลูกน้อยได้เล่าเรื่องราวหรือแสดงความคิดเห็นของตัวเอง
- เป็นแบบอย่างที่ดี: พูดคุยกับคนรอบข้างด้วยภาษาที่ถูกต้องและชัดเจน เพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูกน้อย
4. ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
- พัฒนาการล่าช้า: หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตเห็นว่าลูกน้อยมีพัฒนาการทางภาษาที่ล่าช้ากว่าเด็กวัยเดียวกัน ควรปรึกษาแพทย์เด็กหรือผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็ก
- ขอคำแนะนำ: ผู้เชี่ยวชาญจะให้คำแนะนำและวิธีการดูแลลูกน้อยที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล
สิ่งสำคัญที่ต้องจำไว้ คือ เด็กทุกคนมีพัฒนาการไม่เหมือนกัน การสอนให้ลูกน้อยพูดต้องใช้เวลาและความอดทน การสร้างบรรยากาศให้ลูกน้อยสนุกกับการเรียนรู้ จะช่วยให้ลูกน้อยอยากพูดมากขึ้นนั่นเองค่ะ
ที่มา : โรงพยาบาลพญาไท , โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาราชการุณย์ , โรงพยาบาลสินแพทย์
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
อยากฝึกลูกนั่งกระโถนต้องเริ่มอย่างไร และควรเริ่มฝึกลูกตั้งแต่อายุเท่าไหร่ดี?
พ่อแม่ 10 แบบที่ทำให้ ลูกไม่มีความสุข คุณเป็นแบบนั้นอยู่หรือเปล่า?
มีลูก 1 คน ใช้เงินเท่าไหร่ ? สรุปค่าใช้จ่ายตั้งแต่เริ่มฝากครรภ์ ถึง 18 ปี
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
