คุณแม่ที่เพิ่งผ่าคลอดหลายคนมักเจอปัญหาเดียวกัน คือ “นอนไม่หลับ” “พลิกตัวยาก” หรือ “เจ็บแผลเวลานอนผิดท่า” แล้ว “ท่านอนแม่ผ่าคลอด” ที่ดีควรเป็นแบบไหน? theAsianparent รวบรวมท่านอน 5 แบบที่ทั้งสบาย ปลอดภัย และผ่านการแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญและงานวิจัยด้านสุขภาพมาฝากคุณแม่ทุกคนค่ะ
ทำไม “ท่านอนแม่ผ่าคลอด” ถึงสำคัญ?
การเลือกท่านอนที่เหมาะสมสำหรับคุณแม่ผ่าคลอดไม่ได้ช่วยแค่ลดอาการปวดแผลผ่าคลอดเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อการฟื้นตัวโดยรวม ดังนี้
- ลดแรงกดบริเวณแผลผ่าตัด
- ช่วยให้เลือดไหลเวียนดี ลดอาการบวมที่ขา
- เพิ่มคุณภาพการนอน ทำให้ฮอร์โมนฟื้นฟูร่างกายทำงานได้ดีขึ้น
- ลดความเสี่ยงต่อภาวะแผลอักเสบ หรือแผลฉีก
งานวิจัยในวารสาร Obstetrics & Gynecology (2018) ระบุว่า 65% ของคุณแม่ผ่าคลอดมีปัญหาการนอนหลับในช่วง 2 สัปดาห์แรก และหนึ่งในปัจจัยหลักคือ “ท่านอนที่ไม่เหมาะสม”
ดังนั้น การเข้าใจว่าควรนอนท่าไหน จะช่วยให้คุณแม่ดูแลตัวเองได้ดียิ่งขึ้น และพร้อมจะดูแลลูกน้อยอย่างมีพลัง
5 ท่านอนแม่ผ่าคลอด นอนสบาย ไม่กดทับแผล
-
ท่านอนตะแคงข้าง
ท่านอนตะแคงถือเป็นท่านอนที่คุณแม่ผ่าคลอดนิยมมากที่สุด เพราะช่วยลดแรงกดจากหน้าท้องและแผลผ่าตัดได้ดี โดยเฉพาะเมื่อ “ตะแคงซ้าย” จะช่วยให้การไหลเวียนของเลือดดีขึ้น และลดอาการบวมบริเวณขาได้ด้วย
ข้อดี:
- ลดแรงดึงบริเวณหน้าท้อง
- เหมาะสำหรับให้นมลูกขณะนอน
- ปลอดภัย ไม่ทำให้แผลเคลื่อน
เคล็ดลับ: วางหมอนหนุนระหว่างขา และสอดหมอนข้างรองพยุงแขนและเอว จะช่วยให้กล้ามเนื้อไม่เกร็ง
เหมาะกับ: ช่วง 1-3 สัปดาห์แรกหลังผ่าคลอด
-
ท่านอนหงายแบบมีหมอนรองเข่า
สำหรับคุณแม่ที่ยังพลิกตัวยาก การนอนหงายก็ยังเป็นทางเลือกได้ หากเสริมด้วย “หมอนรองเข่า” เพื่อช่วยลดแรงตึงของกล้ามเนื้อหลังและหน้าท้อง
ข้อดี:
- ช่วยให้กระดูกสันหลังอยู่ในแนวธรรมชาติ
- ลดแรงดึงบริเวณแผลหน้าท้อง
- ลดอาการปวดหลังได้ดี
คำแนะนำ: ควรใช้หมอนที่ไม่นิ่มหรือแข็งเกินไป เพื่อรองรับสรีระได้พอดี
คำเตือน: ไม่ควรนอนหงายราบโดยไม่มีหมอนรอง เพราะอาจทำให้รู้สึกแน่นหน้าอก และกดทับแผล
-
ท่านอนกึ่งนั่ง
เหมาะมากกับแม่ที่ยังเจ็บแผลผ่าคลอดมาก หรือมีปัญหาเรื่องกรดไหลย้อน โดยการใช้หมอนลิ่ม (wedge pillow) รองหลังให้ตัวอยู่ในท่ากึ่งนั่ง
ข้อดี:
- ลดความเสี่ยงกรดไหลย้อนในช่วงหลังคลอด
- ง่ายต่อการลุกนั่ง
- ช่วยคลายแรงกดที่ท้องส่วนล่าง
ใช้เมื่อ: ต้องการพักผ่อนช่วงสั้น ๆ หรือนอนหลับช่วงกลางวัน
เหมาะกับ: แม่ที่มีน้ำหนักตัวมากหรือมีภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าคลอด
-
ท่านอนตะแคงพร้อมหมอนยาวโอบตัว
เป็นท่านอนที่ผสมผสานความสบายจากหมอนรูปตัวยู (U-shape pillow) หรือหมอนรูปตัวยูที่ใช้ตอนตั้งครรภ์ นำกลับมาใช้หลังคลอดได้เช่นกัน
ข้อดี:
- ลดแรงกดเฉพาะจุด
- ให้ความรู้สึกอบอุ่นและปลอดภัย
- ช่วยป้องกันการพลิกตัวผิดท่าระหว่างหลับ
เคล็ดลับ: เลือกหมอนที่รองรับไหล่ เอว และหัวเข่า จะช่วยให้กระดูกสันหลังอยู่ในแนวตรง
เหมาะกับ: แม่ที่ชอบความรู้สึกโอบล้อม ช่วยให้หลับลึก
-
ท่านอนกึ่งตะแคงพร้อมหมอนหนุนหลัง (Tilted Side-Lying with Back Support)
เป็นท่านอนกึ่งตะแคง ที่เสริมหมอนด้านหลังไม่ให้ตัวพลิกกลับไปหงาย ช่วยลดการบิดตัวโดยไม่ตั้งใจ
ข้อดี:
- ลดแรงดึงที่แผล
- ปลอดภัยมากเมื่อนอนกับลูกบนเตียงเดียวกัน
- เหมาะกับแม่ที่ยังไม่สามารถพลิกตัวได้คล่อง
คำแนะนำ: ใช้หมอนหนุนหลังแบบแน่น หรือพับผ้าห่มหนา ๆ แทนได้
เลือกหมอนให้ดี ช่วยชีวิตแม่ผ่าคลอด
นอกจากเลือกท่านอนแม่ผ่าคลอดให้เหมาะสมแล้ว “หมอน” ยังเป็นอาวุธลับที่ช่วยให้แม่นอนสบายขึ้นอีกหลายเท่า
หมอนที่แนะนำ สำหรับแม่ผ่าคลอด:
- หมอนรองเข่า: ลดอาการปวดหลัง
- หมอน wedge: รองหลังให้ตัวอยู่ในท่ากึ่งนั่ง
- หมอน body pillow: โอบตัวจากหัวจรดขา
- หมอน donut: สำหรับนั่ง ให้น้ำหนักไม่กดแผล
ท่านอนที่ควรเลี่ยงหลังผ่าคลอด
คุณแม่ควรหลีกเลี่ยงท่านอนบางท่า โดยเฉพาะในช่วง 1-2 สัปดาห์แรกหลังคลอด เช่น
- ท่านอนคว่ำ: กดทับแผลโดยตรง อาจทำให้แผลปริหรือช้ำ
- นอนหงายราบ: ไม่มีการรองหลังหรือเข่า เสี่ยงปวดหลังและแน่นหน้าอก
- นอนตะแคงแบบงอขาเข้าหาหน้าท้องมากเกินไป: อาจดึงกล้ามเนื้อหน้าท้องที่ยังไม่หายดี
เคล็ดลับนอนหลับให้ลึก ฟื้นตัวไว
แม้เลือกท่านอนแม่ผ่าคลอดได้ดีแล้ว แต่ถ้านอนไม่หลับก็ไม่มีประโยชน์นะคะ ลองทำตามเทคนิคเหล่านี้ดู
- แบ่งเวลาดูแลลูกกับคนในครอบครัว
- จัดห้องให้สงบ อุณหภูมิเหมาะสม
- ฟังเพลงเบา ๆ หรือใช้แอพช่วยการนอนหลับ
- ดื่มน้ำอุ่น หรือนมอุ่นก่อนนอน
- งดจอมือถือ 1 ชม.ก่อนนอน
ข้อมูลน่าสนใจจากงานวิจัย
- สหรัฐอเมริกา: มีแม่ผ่าคลอดเฉลี่ย 1 ใน 3 (CDC, 2022)
- ญี่ปุ่น: แนะนำให้แม่นอนตะแคงซ้ายเพื่อการไหลเวียนเลือดดี (Japan Society of Obstetrics)
- ไทย: งานวิจัยจากรพ.รามาธิบดีระบุว่าแม่ที่นอนหลับดีใน 2 สัปดาห์แรกหลังคลอด มีแผลหายเร็วขึ้นถึง 20%
แค่เลือก “ท่านอนแม่ผ่าคลอด” ให้ดี ก็พักฟื้นเร็วขึ้นได้!
หลังผ่าคลอด คุณแม่ควรพักผ่อนให้เพียงพอ โดยเฉพาะ “ท่านอนแม่ผ่าคลอด” ที่ส่งผลโดยตรงต่อแผล การฟื้นตัว และสุขภาพจิตในระยะยาว ลองเลือกท่าที่เหมาะกับร่างกายของคุณแม่ พร้อมจัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสม รับรองว่าจะช่วยให้คุณแม่นอนหลับดีขึ้น ฟื้นตัวไวขึ้น และพร้อมเป็นคุณแม่สุดแกร่งดูแลเจ้าตัวเล็กได้อย่างเต็มที่แน่นอนค่ะ
ที่มา : Healthline , CSectionUK , Amerisleep , Mayo Clinic
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
10 แผ่นแปะลดรอยแผลเป็น ไอเท็มเด็ดที่ แม่ผ่าคลอด ต้องมี!
10 เมนูอาหารคุณแม่หลังผ่าคลอด หลังผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง อะไรควรหลีกเลี่ยง
เจ็บแผลผ่าคลอด จี๊ดๆ ปกติไหม? 10 วิธีบรรเทาอาการเจ็บแผลผ่าคลอด
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
