อาการท้องผูกเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ การป้องกัน และแก้ปัญหาได้ดีอย่างหนึ่ง คือ การเลือก นมสำหรับเด็กท้องผูก เพราะโดยปกติแล้วอาการท้องผูกมาจากความสามารถในการย่อยโปรตีนของลูกเองที่ทำงานได้ไม่สมบูรณ์ ผู้ปกครองจึงต้องคอยสังเกตอาการของลูกหลังจากการกินนมยี่ห้อต่าง ๆ เสมอ
ทำไมลูกเล็กจึงมีอาการท้องผูก ?
อาการท้องผูกอาจทำให้ผู้ปกครองมีความรู้สึกว่าเป็นห่วงลูกรัก แต่อย่าเพิ่งคิดว่าลูกรักจะได้รับผลกระทบรุนแรงไป จากสถิติมีทารกกว่า 70 % จะมีโอกาสที่มีอาการท้องผูกเกิดขึ้น เพราะอาการเหล่านี้มาจากนมที่ทารกกินเข้าไปนั่นเอง ตราบใดที่ทารกยังกินนมผง หรือนมกล่องต่าง ๆ อาการท้องผูกก็สามารถเกิดขึ้นได้ เนื่องจากระบบย่อยอาหารของเด็ก ไม่ได้สมบูรณ์เหมือนผู้ใหญ่ ทำให้การย่อยโปรตีนไม่ได้มีประสิทธิภาพอย่างที่ควรจะเป็น รวมถึงการย่อยแล็กโทส (Lactose) ก็ย่อยได้ไม่หมดด้วย
เมื่อไม่สามารถย่อยสิ่งเหล่านี้ได้ สิ่งที่จะเกิดขึ้นตามมาก็คือ เกิดแก๊สในระบบทางเดินอาหาร ทำให้ลูกน้อยรู้สึกไม่สบายตัว รวมถึงอาการอื่น ๆ ที่พบได้บ่อย เช่น ท้องผูก, ท้องอืด, อาเจียน, ลูกร้องไห้งอแง และปัญหาการขับถ่ายอื่น ๆ เป็นต้น ดังนั้นการเลือกชนิดนมใหม่ จึงเป็นทางออกสำหรับปัญหาเหล่านี้
บทความที่เกี่ยวข้อง : แนะนำ 10 นมผงสูตร 3 วิธีเลือกนมผงสำหรับเด็ก สูตรไหนเหมาะกับลูกน้อย
วิดีโอจาก : Nurse Kids
อาการแบบไหนที่เลือกว่าลูกท้องผูก ?
การจะทราบว่าลูกมีอาการท้องผูกหรือไม่ หากเป็นเด็กที่สามารถสื่อสารได้แล้ว ผู้ปกครองสามารถสอบถามลูกได้โดยตรง แต่ถ้าหากเป็นทารก หรือลูกที่ไม่รู้จักอาการท้องผูก ให้สังเกตอาการ ดังนี้
- ลูกถ่ายอุจจาระน้อยกว่า 2 ครั้ง ต่อสัปดาห์ และอาการนี้เป็นมามากกว่า 2 สัปดาห์ขึ้นไป
- เมื่อต้องถ่ายอุจจาระจะลำบาก ต้องเบ่งนานกว่าจะออก
- อาจมีเลือดปนออกมากเวลาขับถ่ายอุจจาระ
- อุจจาระที่ออกมามีลักษณะแข็ง และเป็นก้อนเล็กน้อย คล้ายกับขี้แพะ
- ลูกน้อยจะมีอาการงอแงเวลาปวดอึ เพราะมีอาการปวดบริเวณทวารหนัก
การเลือก นมสำหรับเด็กท้องผูก
นมแม่เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับลูกที่สุดก็จริง แต่หลังจากหย่านมแม่แล้ว ก็ยังมีนมแพะ ที่ถือว่ามีคุณสมบัติเหมือนกับนมแม่ เข้ามาเป็นทางเลือกเพิ่มเติมได้ นมแพะเป็นนมที่มีความเป็นธรรมชาติสูง หรือที่เรียกว่า “Bioactive Components” มากไปกว่านั้นโปรตีนที่ได้จากน้ำนมแพะยังเป็นโปรตีนคุณภาพดี หรือ “CPP (casein phosphopeptide)” แต่นอกจากนมแพะแล้ว ยังมีทางเลือกอื่น ๆ ที่สามารถเลือกมาให้ลูกกินแทนได้ นั่นคือนมผง หรือนมกล่องที่เหมาะกับเด็กที่มีระบบย่อยอาหารยังไม่แข็งแรง โดยให้สังเกตจากสารอาหารสำคัญเหล่านี้ ได้แก่
- กาแลตโตโอลิโกแซคคาไรท์ (Galactooligosaccharide) : ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของแบคทีเรียชนิดดี ซึ่งมีประโยชน์อย่างมากต่อการทำงานของโปรตีนผ่านการย่อยบางส่วน (PHP-Partially Hydrolyzed Milk Protein) โปรตีนจึงมีขนาดเล็ก ทำให้ร่างกายดูดซึมได้ดี ย่อยง่าย มีปริมาณน้ำตาลแล็กโทสต่ำกว่านมสูตรปกติ จึงไม่มีโปรตีนและน้ำตาลแล็กโทสเหลือเป็นอาหารของแบคทีเรีย จะช่วยให้อาการของลูกบรรเทาลงได้ค่ะลำไส้ มีส่วนช่วยลดปัญหาในระบบขับถ่าย และป้องกันอาการการท้องผูก รวมไปถึงอาการท้องเสียได้เป็นอย่างดี
- โปรตีนผ่านการย่อย (PHP-Partially Hydrolyzed Milk Protein) : เนื่องจากโปรตีนชนิดนี้มีขนาดเล็ก ทำให้ร่างกายดูดซึมได้ง่ายกว่าโปรตีนของนมวัว ย่อยง่าย สามารถช่วยให้อาการท้องอืด หรืออาการผิดปกติ มาจากการแพ้นมวัวบรรเทาลงได้นั่นเอง
- แกงกลิโอไซด์ (Ganglioside) : สารอาหารที่ช่วยป้องกันอาการท้องผูก, ท้องเสีย และคอยดักจับไวรัส และแบคทีเรียชนิดร้าย ลดโอกาสติดเชื้อหลายเชื้อ coli ที่ทำให้เกิดอาการท้องเสีย ระบบขับถ่ายทำงานผิดปกติ เป็นต้น
- นิวคลีโอไทด์ (Nucleotide) : มีด้วยกัน 5 ชนิด สารนี้มีส่วนสำคัญในการสร้างระบบภูมิคุ้มกันต่าง ๆ ของทารกรวมถึงช่วยลดอาการท้องผูก และอาการท้องเสียของลูกได้ นอกจากนี้ยังช่วยทางด้านพัฒนาการทางสมองของลูกได้ดีด้วย
การป้องกันลูกท้องผูกทำได้อย่างไรบ้าง ?
นอกจากวิธีการเลือกนมที่ต้องมีความถูกต้องแล้ว ยังมีวิธีอื่น ๆ ที่ผู้ปกครองควรรู้เอาไว้ เพื่อให้ทารกมีโอกาสเกิดอาการผิดปกติจากระบบย่อยอาหาร และการขับถ่ายมากที่สุด ได้แก่
- ให้ลูกกินนมแม่จนกว่าลูกจะหย่าตามธรรมชาติ เพราะในนมแม่มีสารอาหารที่มีความเหมาะสมกับลูกมากที่สุดแล้ว ไม่มีนมแบบไหนสามารถเทียบได้
- ฝึกให้ลูกขับถ่ายให้เป็นเวลา สามารถฝึกการขับถ่ายได้ตั้งแต่อายุ 2 ปี และลูกต้องมีความพร้อม และคอยสอบถาม หรือสังเกตลูกว่ามีอาการผิดปกติจากการถ่ายอุจจาระหรือไม่ด้วย
- กรณีลูกสามารถทานอาหารทั่วไปได้แล้ว ให้ทำการเสริมเมนูผัก และผลไม้เป็นเมนูประจำทุกวัน เช่น ทำซุปผักและน้ำผลไม้ให้ลูกกิน ซึ่งทานได้ง่ายเหมาะกับเด็กเล็ก สามารถช่วยให้ลูกขับถ่ายง่าย
- เมื่อลูกอายุครบ 6 เดือนขึ้นไป ควรดื่มน้ำให้เพียงพอ เพราะน้ำเป็นส่วนสำคัญในย่อย และการดูดซึมสารอาหารต่าง ๆ ในร่างกาย
- นวดกระตุ้นระบบการย่อยอาหารของลูก ด้วยการนวดท้องนุ่มนวล นวดตามเข็มนาฬิกา พร้อมกับยกขาทั้งสองข้างหมุนไปมา 2 ครั้ง / วัน จะทำให้การย่อย และการดูดซึมดีตามไปด้วย
บทความที่เกี่ยวข้อง : อาการแพ้นมวัว เป็นอย่างไร อันตรายแค่ไหน จะรู้ได้อย่างไรว่าลูกแพ้นมวัว
ลูกท้องผูกแบบไหนควรพบแพทย์ ?
นอกจากอาการท้องผูกที่เกิดจากการย่อยสารอาหารบางชนิดของทารกแล้ว อาการท้องผูกบางแบบอาจเป็นสัญญาณของความผิดปกติอื่น ๆ ได้เช่นกัน โดยให้สังเกตอาการ ได้แก่ ถ้าไม่ถ่ายอุจจาระมาแล้วหลายวัน, ถ่ายยังไงก็ไม่ออก ถ่ายอุจจาระออกแต่มีเลือดปน, ลักษณะของอุจจาระเป็นก้อนแข็งใหญ่จนกดชักโครกไม่ค่อยลง, ลูกมีอาการปวดท้องบ่อย, ลูกร้องไห้งอแงอย่างมากเวลาเบ่งอุจจาระ และสังเกตเด็กที่กลั้นอุจจาระจนมีอาการเกร็งขาหนีบ และก้น หรือท่ายืนบิดไปบิดมา ให้ผู้ปกครองเข้าไปสอบถามทันที
แม้ว่า 70 % ของทารกจะมีอาการท้องผูกได้ แต่เมื่อลูกท้องผูกตั้งแต่ช่วงแรก ๆ การที่ผู้ปกครองตัดสินใจพาทารกน้อยไปพบแพทย์ทันทีเพื่อรับการตรวจวินิจฉัยที่มาของอาการก็เป็นเรื่องที่ควรทำแล้ว เพราะถ้าหากอาการผิดปกติเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ จะทำให้เกิดอันตรายได้หากทิ้งไว้นาน ดังนั้นเราแนะนำว่าหากทารกมีอาการท้องเสีย ก็ให้พาไปพบแพทย์เลย หากสาเหตุมาจากนมก็ให้เปลี่ยนนม หากมาจากสาเหตุอื่นก็รักษาตามคำแนะนำของแพทย์ต่อไป
การเลือกนมที่มีสารอาหารที่เหมาะสมเมื่อลูกมีอาการท้องเสีย หรือท้องผูก เป็นทางออกที่สำคัญในการแก้ปัญหา หากไม่รู้ว่าควรเลือกนมจากยี่ห้อไหน ต้องเลือกนมแบบไหน ให้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญร่วมด้วยก็ได้เช่นกัน
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
แพ้นมวัวกินนมผงได้ไหม นมผงส่วนมากผลิตมาจากอะไร ?
ให้ลูกดื่มนมกล่อง UHT ยี่ห้อไหนดี ให้ลูกดื่มนมแบบไหนถึงจะฉลาดที่สุด
10 อันดับ นมสูตร 4 ที่ดีที่สุดสำหรับเด็กวัยหัดเดิน 2-3 ปีเป็นต้นไป
ที่มา : 1, 2
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
