แผลคลอดธรรมชาติกี่วันหาย ค้นคำตอบ ปลดล็อก! ความกังวลใจให้คุณแม่หลังคลอด

สำหรับคุณแม่มือใหม่ที่กำลังเตรียมความพร้อมสำหรับ “การคลอดธรรมชาติ” รวมถึงคุณแม่ที่ผ่านพ้นช่วงเวลาอันน่าตื่นเต้นนั้นไปแล้ว และกำลังชื่นมื่นกับการเลี้ยงดูทารกตัวน้อย อาจกำลังเกิดความสงสัยปนเปกับความกังวลใจเกี่ยวกับ “แผลฝีเย็บ” หลังคลอด รวมถึงการฟื้นฟูร่างกายตัวเองหลังคลอดด้วย theAsianparent จึงนำข้อมูลที่จะเป็นคำตอบให้ความสงสัยของคุณแม่มาไว้ในบทความนี้ เพื่อปลดล็อก! ความกังวลใจให้คุณแม่หลังคลอด ที่อยากรู้ว่า แผลคลอดธรรมชาติกี่วันหาย พร้อมเคล็ดลับและวิธีการดูแลตัวเองให้ฟื้นตัวเร็ว แข็งแรง ปลอดภัย เลี้ยงดูลูกน้อยได้อย่างสบายใจค่ะ

ทำไม? คุณแม่ควรเลือก การคลอดธรรมชาติ

การคลอดธรรมชาติ (Natural birth) หรือ active birth คือ การคลอดลูกด้วยวิธีเบ่งคลอดเองผ่านช่องคลอด โดยไม่ใช้การผ่าตัด หลังจากที่ครบกำหนดระยะเวลาของอายุครรภ์ประมาณ 37 สัปดาห์ แต่ไม่เกิน 42 สัปดาห์ เหมาะสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์ปกติ ที่ไม่มีความเสี่ยงหรือภาวะแทรกซ้อนใดๆ อย่างไรก็ตาม การเลือกวิธีคลอดขึ้นอยู่กับข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ ที่จะคำนึงถึงความปลอดภัยของแม่และทารกเป็นสำคัญ

ทั้งนี้ การคลอดแบบธรรมชาติ เป็นวิธีที่องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำ เพราะมีประโยชน์หลายอย่างทั้งต่อคุณแม่และทารก ดังนี้

1. ปลอดภัย

• ไม่จำเป็นต้องดมยาสลบ หรือฉีดยาชาเข้าไขสันหลัง
• มีโอกาสติดเชื้อในมดลูกน้อย
• เสียเลือดน้อยกว่าการคลอดแบบผ่าตัด

2. แผลมีขนาดเล็ก

• โดยเฉพาะการคลอดในท้องแรก ปากช่องคลอดจะยืดหยุ่นไม่มาก ทำให้มีแผลฝีเย็บเพื่อช่วยเปิดช่องทางคลอดให้ลูกน้อยคลอดออกมาได้ง่าย
• แผลฝีเย็บมักมีขนาดประมาณ 2-4 เซนติเมตร

3. ฟื้นตัวได้รวดเร็ว

• เพราะมีแผลเย็บที่เล็กและไม่ได้ผ่านการดมยาสลบ เจ็บไม่นาน คุณแม่สามารถเคลื่อนไหว ลุก นั่ง เดินได้หลังการคลอด

4. สร้างภูมิคุ้มกันให้ลูกน้อยได้

• ทารกจะได้ภูมิคุ้มกันจากเชื้อแบคทีเรียในช่องคลอดของแม่
• ทารกได้รับ Probiotic มากกว่าการคลอดแบบผ่าคลอด

อย่างไรก็ตาม การคลอดธรรมชาติ จะใช้เวลานานกว่าการผ่าตัดคลอด โดการคลอดธรรมชาติในท้องแรก ปากมดลูกจะเปิดประมาณ 1.2 เซนติเมตร/ชั่วโมง และปากมดลูกจะเปิดทั้งหมดในระยะเวลาประมาณ 12 ชั่วโมง และเมื่อปากมดลูกเปิดถึง 10 เซนติเมตร คุณแม่ต้องใช้เวลาอีกประมาณ 30-45 นาที ในการเบ่งคลอด ลูกน้อยถึงจะออกมาลืมตาดูโลก

ดังนั้น เวลาที่ยาวนานนี้อาจทำให้คุณแม่มีความเจ็บปวดมากระหว่างการคลอด รวมถึงไม่สามารถกำหนดวันและเวลาคลอดที่แน่นอนได้ นอกจากนี้ ยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดการฉีกขาดของช่องคลอดหรือฝีเย็บได้ และในบางกรณีอาจต้องเปลี่ยนเป็นการผ่าตัดคลอดฉุกเฉินหากมีภาวะแทรกซ้อนด้วย

แผลคลอดธรรมชาติ เป็นยังไง? ต้องกรีดช่องคลอดมั้ย?

อย่างที่บอกค่ะว่าแผลของการคลอดแบบธรรมชาตินั้นมีขนาดเล็ก เพียงประมาณ 2-4 เซนติเมตรเท่านั้น ซึ่งจริงๆ แล้วการกรีดช่องคลอดเพื่อคลอดธรรมชาตินั้นไม่จำเป็นเสมอไปค่ะ การตัดฝีเย็บ (Episiotomy) หรือกรีดบริเวณระหว่างช่องคลอดและทวารหนัก ขึ้นอยู่กับดุลพินิจของแพทย์ ซึ่งปัจจุบันมีแนวโน้มใช้วิธีนี้ลดลง เนื่องจากอาจไม่ได้ช่วยลดปัญหาการฉีกขาดของช่องคลอด และอาจทำให้แผลหายช้า แต่ในบางกรณี เช่น ทารกตัวโต หรือมีความจำเป็นต้องใช้เครื่องมือช่วยคลอด แพทย์อาจจำเป็นต้องตัดฝีเย็บเพื่อขยายช่องให้ทารกสามารถออกมาได้ง่ายขึ้นนั่นเองค่ะ

แผลคลอดธรรมชาติกี่วันหาย

แผลคลอดธรรมชาติกี่วันหาย นับเป็นคำถามยอดฮิตโดยเฉพาะในคุณแม่มือใหม่ใกล้คลอด หรือเพิ่งคลอด ซึ่งต้องบอกว่า โดยทั่วไปแล้ว อาการปวดแผลจะน้อยลงหลังจากคลอดแล้วประมาณ 3 – 4 วัน และหายไปภายเวลา 1 สัปดาห์หลังคลอด ซึ่งการคลอดธรรมชาติคุณแม่อาจใช้เวลาในการฟื้นตัวประมาณ 2-3 สัปดาห์ ส่วนระยะเวลาที่ แผลคลอดธรรมชาติกี่วันหาย นั้น แผลจะเริ่มหายสนิทเมื่อเวลาผ่านไปประมาณ 6-8 สัปดาห์ โดยไม่ส่งผลกับการให้นมลูก หลังคลอดคุณแม่สามารถให้นมลูกเองได้ตามปกติเพื่อกระตุ้นการผลิตน้ำนมที่ดี เนื่องจากแผลไม่ใหญ่เท่ากับการผ่าคลอด

ทั้งนี้ ระยะเวลาที่แผลคลอดธรรมชาติจะหายก็อาจขึ้นอยู่กับการดูแลแผลและการดูแลตัวเองของคุณแม่ด้วย หากดูแลไม่ดีอาจทำให้แผลฉีกขาด มีเลือดออกมาก และแผลหายช้าได้

12 วิธีดูแล แผลคลอดธรรมชาติ ให้หายไว คุณแม่ฟื้นตัวเร็ว

1. หลีกเลี่ยงการนั่งเป็นเวลานาน อาจใช้อุปกรณ์เสริม เช่น หมอนนุ่ม รองก้นเวลานั่ง เพื่อลดการกดทับบริเวณแผล
2. เช็กแผลฝีเย็บทุกวัน โดยนอนตะแคงดึงแก้มก้นขึ้นไป ตรวจดูอาการบวมแดง จำนวนน้ำคาวปลาที่ซึมจากแผล และประเมินความเจ็บปวด
3. ควรล้างแผลอย่างเบามือ จากด้านหน้าไปด้านหลังด้วยน้ำเปล่า หรือใช้สำลีก้อนนุ่มชุบน้ำฆ่าเชื้อโรคตามที่แพทย์สั่ง วันละ 3 ครั้งในช่วงสัปดาห์แรก เพื่อป้องกันเชื้อโรคจากทวารหนักเข้าสู่แผล และควรงดสวนล้างช่องคลอด
4. เปลี่ยนผ้าอนามัยทุก 2 -3 ชั่วโมง หรือเมื่อเปียกชุ่ม และไม่ควรใส่ผ้าอนามัยแบบสอด เพราะจะทำให้เกิดการเสียดสีบริเวณช่องคลอด ทำให้แผลหายช้า
5. งดการมีเพศสัมพันธ์ เพื่อเป็นการรักษาแผลที่ฝีเย็บ และป้องกันการติดเชื้อในโพรงมดลูก จนกระทั่ง 4-6 สัปดาห์หลังคลอด เนื่องจากในช่วงแรกหลังคลอดคุณแม่บางคนอาจมีน้ำคาวปลาไหลอยู่ ทำให้มีความเสี่ยงในการติดเชื้อในช่องคลอดและโพรงมดลูกได้ง่ายกว่าปกติ รวมถึงควรรอให้ปากมดลูกปิด เลือดหยุดไหล และแผลฉีกขาดต่างๆ ที่เกิดขึ้นจากการคลอดฟื้นฟูและหายดีเสียก่อน
6. กินอาหารที่เป็นประโยชน์สำหรับแม่หลังคลอด ให้ครบทั้ง 5 หมู่ อาจเน้นใยอาหาร และดื่มน้ำให้เพียงพอ จะช่วยให้อุจจาระนิ่มและขับถ่ายง่ายขึ้น เพราะหากคุณแม่มีอาการท้องผูก อาจทำให้แผลเปิดและหายช้าลง
7. ใช้แผ่นประคบเย็น เพื่อช่วยระบายความร้อนและอาการเจ็บปวดบริเวณแผล รวมถึงช่วยลดอาการบวม โดยควรประคบไว้ไม่เกิน 10 นาที และควรปรึกษาคุณหมอก่อน เพื่อป้องกันผิวหนังเกิดการระคายเคือง
8. แช่น้ำเกลือ โดยใส่เกลือประมาณ 1 กำมือลงในอ่างอาบน้ำ ลงแช่ประมาณ 15-20 นาที จะช่วยบรรเทาอาการปวดและช่วยให้แผลสะอาดขึ้น
9. การขมิบช่องคลอดทุกวัน เพื่อทำให้ช่องคลอดกระชับ และกระตุ้นให้เลือดไปเลี้ยงบริเวณแผลฝีเย็บได้มากขึ้น แผลหายเร็วขึ้น
10. หลังคลอดกี่เดือนออกกําลังกายได้ แผลคลอดธรรมชาติกี่วันหาย คุณแม่สามารถออกกำลังกายได้หลังจากคลอดไปแล้วประมาณ 6 สัปดาห์ค่ะ โดยเริ่มจากการยืดกล้ามเนื้อ โยคะ การเดิน ขึ้นอยู่กับดุลพินิจของแพทย์
11. การใช้ยาช่วยบรรเทาความเจ็บปวด ต้องเป็นยาที่คุณหมอสั่งเท่านั้น เช่น ยาแก้อักเสบ ไปจนถึงสเปรย์หรือเจลระงับความเจ็บด้วย
12. พบแพทย์หากมีอาการแทรกซ้อน กรณีคุณแม่มีอาการปวดแผลมาก ร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น เลือดออกมาก ปวดท้องรุนแรง บวม มีไข้ อาจเป็นเพราะแผลติดเชื้อ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อทำการตรวจและรักษา

นอกจากนี้ คุณแม่บางคนอาจเลือกการฟื้นฟูร่างกายหลังคลอดตามวิถีไทย ด้วย “การอยู่ไฟ” เพื่อขับน้ำคาวปลา บรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ มดลูกเข้าอู่เร็ว (มกลูกค่อยๆ ยุบและเล็กลงจนใกล้เคียงกับขนาดของเดิมก่อนตั้งครรภ์) รวมถึงป้องกันปัญหาสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นตามมาได้ เช่น อาการชาที่มือและเท้า อาการหนาวสะท้าน ผิวบวมช้ำ

อย่างไรก็ตาม วิธีอยู่ไฟไม่ได้จำเป็นต้องทำในคุณแม่หลังคลอดทุกคน เพราะร่างกายคุณแม่สามารถฟื้นตัวกลับเข้าสู่ภาวะปกติได้เองอยู่แล้วโดยธรรมชาติค่ะ ดังนั้น เลือกวิธีที่คุณแม่สะดวกและมั่นใจในความปลอดภัยนะคะ

ที่มา : hellokhunmor.com , www.samitivejhospitals.com , www.mccormickhospital.com , pmghospital.in.th , www.bangkokhospitalphitsanulok.com

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

คุณแม่หลังคลอดเริ่มกินยาคุมตอนไหน รวมเรื่องคุมกำเนิดที่แม่อยากรู้

ทำไม? อยู่ดีๆ ลูกไม่ยอมเข้าเต้า วิธีแก้ไขให้ลูกน้อย ยอมกลับมากินนมแม่

คุณแม่ต้องรู้ วิธี เตรียมพร้อม คลอดธรรมชาติ ก่อนคลอดต้องเตรียมตัวยังไง?