เรียกได้ว่าเป็นอีกหนึ่งปัญหา ที่แม่มือใหม่มักตั้งข้อสงสัยเป็นอย่างมาก กับคำถามที่ว่า ลูกถนัดทั้งสองมือ ควรสอนให้เขาใช้มือขวาไหม การหาความถนัดของลูกสำคัญต่อความฉลาด หรือการพัฒนาการหรือไม่ วันนี้ theAsianparent จะพาคุณพ่อคุณแม่ ไปหาคำตอบพร้อม ๆ กันค่ะ!
ลูกถนัดข้างไหนจะรู้ได้เมื่อไหร่
แม่จะรู้ว่าลูกถนัดข้างไหน หลังอายุ 1 ปี เพราะทารกแรกเกิดจนถึงวัย 1 ปี มักจะใช้มือและแขนทั้งสองข้าง ในการหยิบจับ คว้าของ เพราะการใช้มือทั้ง 2 ข้างของทารก เป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาทักษะการเคลื่อนไหว แต่ทารกบางคนก็ถนัดในการใช้มือเพียงข้างเดียว ใช้มือนั้นบ่อย ๆ ตั้งแต่เล็ก ทั้งนี้ พ่อแม่ต้องระวัง เมื่อลูกในวัยทารกอายุต่ำกว่า 1 ปี ใช้มือเพียงข้างเดียว เพราะลูกอาจจะมีปัญหาเรื่องพัฒนาการ หรือมีปัญหาเรื่องกล้ามเนื้ออ่อนแรงในแขนข้างที่ไม่ถนัดได้ ขอแนะนำให้ปรึกษากุมารแพทย์
1 – 3 ปี จะเริ่มรู้แล้วว่าลูกถนัดมือข้างไหน
เด็กเล็กบางคนเริ่มใช้มือข้างที่ถนัดบ่อยขึ้น ตั้งแต่ตอน 15 เดือนถึง 18 เดือน แต่พ่อแม่บางครอบครัวกว่าจะรู้ว่าลูกถนัดมือไหน ลูกก็อายุ 2 – 3 ขวบแล้ว จากสถิติคนส่วนใหญ่ในโลกมักถนัดมือขวา ส่วนคนถนัดซ้ายมีอยู่น้อย คนที่ถนัดทั้งสองมือหรือ ambidextrous ก็ยิ่งน้อยลงไปอีก นอกจากนี้ เด็กผู้ชายมักจะถนัดมือซ้ายมากกว่าเด็กผู้หญิงถึง 2 เท่า
ดร.จีโอวานนี ซาลา จากมหาวิทยาลัยลิเวอร์พูล ประเทศอังกฤษ เปิดผลการศึกษาความเชื่อมโยงระหว่างความสามารถทางปัญญา และความถนัดของมือ พบว่าคนที่ ถนัดมือทั้งสองข้าง ใช้ได้ทั้งซ้าย-ขวา จะมีพัฒนาการทางสมองที่ดีกว่าคนถนัดซ้ายหรือขวาอย่างใดอย่างหนึ่งนั้น เป็นความเชื่อที่ไม่ถูกต้องนัก!
บทความที่เกี่ยวข้อง : ลูกถนัดข้างไหน ลูกถนัดมือซ้าย ลูกถนัดมือขวา ต้องฝึกให้ถนัด 2 มือหรือไม่
เห็นเจ้าตัวเล็กใช้มือขวาสลับมาใช้มือซ้าย หมายความลูก ถนัดมือทั้งสองข้าง เหรอ?
เรื่องนี้ นพ.ทัศนวัต สมบุญธรรม อาจารย์และกุมารแพทย์ หน่วยพัฒนาการและพฤติกรรมเด็ก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดลได้กล่าวว่า โดยทั่วไปแล้ว มนุษย์จะพัฒนาความถนัดในเรื่องการใช้มือและจะสามารถใช้ทั้งสองมือสลับกันตั้งแต่แรกเกิด ทารก 0-1 ขวบ จะใช้มือหรือแขนขาสองข้างเท่า ๆ กัน จนกระทั่งถึง 1-3 ขวบ จะเป็นช่วงที่พัฒนาว่าถนัดมือข้างใด และเมื่อเลย 3 ขวบไปแล้ว หากคุณพ่อคุณสังเกตเห็นว่าลูกใช้มือข้างใดบ่อย ๆ ก็แสดงว่าลูกถนัดด้านนั้น ถ้าทารกอายุก่อน 1 ขวบที่มีความถนัดเพียงข้างใดข้างหนึ่งอาจจะต้องพึงระวัง หากทารกไม่ได้ใช้มืออีกข้างอาจมีปัญหากล้ามเนื้ออ่อนแรงได้
มีการทดลองติดตามเรื่องความถนัดในการใช้มือซ้าย-ขวาของเด็ก พบว่าในช่วง 1-3 ปีแรก เจ้าตัวน้อยวัยเตาะแตะจะกำลังสับสน ว่าตัวเองถนัดใช้มือข้างไหน ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่อย่าเพิ่งด่วนสรุปว่าลูกถนัดมือขวาหรือซ้าย เพราะอาการใช้มือทั้งสองข้างสลับกันหรือร่วมกันจะเกิดขึ้นเป็นเรื่องปกติในเด็กเล็ก กว่าจะฟันธงได้ว่าลูกถนัดมือข้างไหนคือเป็นวัยที่ลูกเริ่มหัดใช้มือในช่วง 3-5 ขวบ (หรือเด็กบางคนอาจถึง 8 ขวบ) ซึ่งโดยส่วนใหญ่จะถนัดใช้มือขวามากกว่ามือซ้าย
ดร.อดัม โบรว์ ผู้เขียนหนังสือ The Master hand กล่าวว่า การที่เด็กจะเลือกหรือถนัดใช้มือข้างใดข้างหนึ่งนั้นไม่ใช่เรื่องทางพันธุกรรม แต่เป็นเรื่องของความเคยชิน ตัวอย่างเช่น ถ้าคุณแม่ยื่นของเล่นส่งไปทางมือขวาของลูก ลูกก็จะยื่นมือขวาออกมารับ บ่อยครั้งเข้าก็จะเป็นความเคยชิน ฉะนั้นหากอยากให้ลูกถนัดมืออะไร ควรฝึกตั้งแต่ลูกวัยเล็ก เพราะถ้าเกิน 3 ขวบไปแล้วจะเป็นการบังคับและทำให้เด็กรู้สึกต่อต้านทำตรงกันข้ามกับที่พ่อแม่ต้องการไปเลยก็ได้ค่ะ
เพราะอะไรถึงถนัดไม่เหมือนกัน
- พันธุกรรม พ่อแม่ถนัดมือซ้าย โอกาสที่ลูกจะถนัดซ้ายจะมีมากกว่า 50% แต่ก็มีบ้างที่พ่อแม่ถนัดขวา ลูกถนัดซ้าย
- กลไกทางสมองเป็นตัวกำหนด การที่ลูกถนัดซ้ายหรือลูกถนัดขวานั้นเป็นมาตั้งแต่กำเนิด
- ความคุ้นเคยในการใช้มือข้างใดข้างหนึ่ง ตอนอายุ 0-1 ปี เด็กทารกจะถนัดการใช้มือและแขนทั้งสองข้าง แต่จะพัฒนาความถนัด คือถนัดมือข้างใดข้างหนึ่ง ในช่วงอายุ 1-3 ขวบ
วิธีสังเกตว่าลูกถนัดข้างไหน
- ลูกถนัดข้างไหนจะเห็นได้จากการใช้มือข้างนั้นบ่อย ๆ เช่น ใช้มือหยิบของเล่น จับดินสอ หยิบอาหารเข้าปาก หรือแม้แต่การจับช้อน
- ทิศทางที่ลูกขยับก็สามารถบอกได้เช่นกัน ถ้าลูกเล่นคนหม้อในทิศทางทวนเข็มนาฬิกา ก็มีแนวโน้มว่าลูกจะถนัดซ้าย
- แม่ลองทดสอบง่าย ๆ ด้วยการกลิ้งลูกบอลไปหา ถ้าลูกเอื้อมมือข้างไหนมาจับ ก็แสดงว่าลูกถนัดมือข้างนั้น เพราะเวลาที่เกิดเหตุการณ์อะไรขึ้นกะทันหัน ร่างกายมักจะยื่นมือข้างที่ถนัดออกไปเสมอ
ลูกถนัดทั้งสองมือ ควรสอนให้เขาใช้มือขวาไหม ?
เรื่องนี้อาจจะไม่จำเป็นค่ะ เพราะความถนัดของมือแต่ละข้าง เป็นเรื่องของระบบประสาท การบังคับให้ลูกเรียนรู้ที่จะใช้มือข้างที่ไม่ถนัด ทำอะไรต่อมิอะไร มีแต่จะทำให้ลูกขาดความมั่นใจและรู้สึกไม่พอใจไปเปล่า ๆ แถมยังเป็นการปิดกั้นไม่ให้ลูกแสดงความสามารถด้านที่ลูกถนัด ซึ่งจะทำลายความภาคภูมิใจในตัวเองของลูก สำหรับพ่อแม่ที่กังวลเพราะเห็นลูกถนัดซ้าย อยากฝึกให้ลูกใช้มือขวาต้องอย่างใจร้อนและไม่บังคับลูกค่ะ ยกตัวอย่างเช่นจากการเขียนหนังสือ ถ้าลูกถนัดเขียนหนังสือมือซ้าย ควรฝึกให้เขียนมือขวาช่วงก่อน 3 ขวบ เพราะเด็กยังอยู่ในช่วงที่กำลังพัฒนาความคิด การฝึกในช่วงที่เลยระยะนั้นแล้วอาจจะทำให้สับสนหรือเกิดปัญหาได้
ดังนั้นไม่ว่าลูกจะถนัดขวาหรือถนัดซ้าย ในความจริงแล้วการใช้สองมือประสานร่วมกันทำงานนั้นมีอยู่ในแทบทุกกิจกรรมนะคะ การได้ใช้มือทั้ง 2 ข้างอยู่บ่อย ๆ จะช่วยให้สมองทั้ง 2 ซีกประสานงานในการถ่ายทอดข้อมูลแลกเปลี่ยนกันและกันได้ดีขึ้น มีศักยภาพมากขึ้น และทำให้ความถนัดในการใช้มือทั้ง 2 ข้างใกล้เคียงกัน ดังนั้นไม่ว่าลูกจะถนัดด้านไหนก็ไม่มีความต่างทางด้านสติปัญญาหรือมีความผิดปกติที่แตกต่างกันอย่างใดค่ะ
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
ลูกจะถนัดซ้ายหรือขวา คุณพ่อคุณแม่และสภาพแวดล้อมก็มีส่วนนะ
ถนัดซ้าย-ถนัดขวา เกิดขึ้นตั้งแต่ในครรภ์
แม่รู้ได้อย่างไรว่าลูกถนัดมือไหน
ที่มา : 1, 2
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
