รู้หรือไม่ว่า การวางแผนครอบครัว เป็นสิ่งสำคัญของชีวิตยุคใหม่ แนวคิดนี้เกี่ยวข้องกับวิธีการ และเทคนิคที่ช่วยให้คู่รัก หรือคนทั่วไปสามารถวางแผนครอบครัวได้ ซึ่งจะส่งผลต่อทั้งทางการเงิน สังคม และชีวิตส่วนบุคคลในอนาคต สำหรับคู่รักที่ต้องการสร้างครอบครัว การเลือกวิธีการวางแผนครอบครัวที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญมาก
การวางแผนครอบครัว คืออะไร?
คำว่า “การวางแผนครอบครัว” หมายถึง กระบวนการตัดสินใจอย่างมีสติในการมีหรือไม่มีลูก การวางแผนครอบครัวเป็นการฝึกบริหารจำนวน และระยะเวลาของการตั้งครรภ์ เพื่อส่งเสริมสุขภาพ และความเป็นอยู่ที่ดีของพ่อแม่ และลูก เป้าหมายหลักของการวางแผนครอบครัวคือ การให้อำนาจแก่คู่สามีภรรยาในการตัดสินใจเลือกชีวิตครอบครัวที่ต้องการ ส่งผลได้จริงในอนาคต วิธีการวางแผนครอบครัวหลัก ๆ ได้แก่ การคุมกำเนิดในแบบต่าง ๆ เช่น แบบฮอร์โมน, การคุมกำเนิดแบบธรรมชาติ, การคุมกำเนิดแบบถาวร และการคุมกำเนิดฉุกเฉิน เป็นต้น ไปจนถึงการวางแผนมีลูกตามธรรมชาติ การประมาณช่วงเวลาที่ต้องการมีลูก ต้องการมีลูกกี่คน ห่างกันกี่ปี และการทำหมัน เป็นต้น
การวางแผนครอบครัวเป็นสิ่งสำคัญของการเป็นพ่อแม่ที่มีความรับผิดชอบ เป็นกระบวนการจัดการจำนวน และระยะห่างของบุตรในครอบครัว โดยใช้การคุมกำเนิด หรือวิธีการอื่น ๆ โดยปกติแล้ววิธีที่ดีที่สุดสำหรับคู่รักนั้น ขึ้นอยู่กับประวัติสุขภาพ ความชอบ และรูปแบบการใช้ชีวิตในปัจจุบัน การวางแผนครอบครัวมีความสำคัญเนื่องจากช่วยให้บุคคลสามารถใช้สิทธิในการลดการตั้งครรภ์โดยไม่ตั้งใจ ป้องกันการติดเชื้อ และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และลดอัตราการเสียชีวิตของทารกในอนาคตได้ เป็นต้น
บทความที่เกี่ยวข้อง : เลี้ยงลูกใช้เงินเท่าไหร่ เลี้ยงลูกหนึ่งคนต้องเตรียมเงินแค่ไหน ค่าอะไรบ้าง?
วิดีโอจาก : PPAT Channel ปรึกษาวางแผนครอบครัว
ทำไมจึงต้องวางแผนครอบครัว?
- เพื่อควบคุมการตั้งครรภ์ เลี่ยงการตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ก่อนที่คู่รักจะเต็มใจตกลงกันว่าจะมีบุตร
- ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้วิธีการคุมกำเนิดที่เหมาะสม เนื่องจากมีหลายวิธี การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ จะทำให้ได้รู้วิธีเหมาะสมกับไลฟ์สไตล์มากที่สุด
- ช่วยในการวางแผนการมีลูกในช่วงเวลาที่เหมาะสม หรือในช่วงเวลาที่ต้องการ
- วางแผนการมีลูกที่มากกว่า 1 คน ทั้งระยะห่างของลูกแต่ละคนตามความต้องการของคู่รัก หรือตามความเหมาะสมของผู้หญิงที่อยู่ในช่วงอายุเหมาะสมต่อการตั้งครรภ์
- ได้รับคำตอบจากคำถามเกี่ยวกับการคุมกำเนิด และการวางแผนมีลูกจากผู้เชี่ยวชาญโดยตรง ซึ่งมีประโยชน์กว่าการปรึกษาเพื่อน หรือคนในครอบครัวแน่นอน
การวางแผนครอบครัวเบื้องต้น
- ทุกอย่างเริ่มที่คู่ชีวิต : สิ่งที่สำคัญมากในการวางแผนครอบครัว คือ ชีวิตคู่รัก การเลือกคู่ชีวิตที่จะวางแผนไปด้วยกันสำคัญมาก ต้องตัดสินใจให้ดี เลือกคนที่คิดว่าสามารถอยู่ด้วยกันได้ มีความเข้าใจกัน รู้จักกันในหลายมุมมากพอ เพื่อป้องกันการหย่าร้างในอนาคต
- คุมกำเนิดตลอด : ในช่วงนี้หากยังไม่ต้องการที่จะมีบุตร ไม่ควรมองข้ามการคุมกำเนิดที่ได้ผลชัดเจน โดยเฉพาะฝ่ายชายไม่ว่าอย่างไรก็ควรสวมถุงยางอนามัย เพราะนอกจากจะคุมกำเนิดแล้ว ยังเป็นการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ซึ่งเป็นความรับผิดชอบของฝ่ายชายโดยตรง
- วางแผนมีลูก : คู่รักควรพูดคุยกันอย่างจริงจังว่าต้องการมีลูกตอนไหน ในช่วงเวลาที่เลือกเหมาะสมไหม ต้องพิจารณาให้ดี โดยให้ยึดหลักความพร้อมเป็นสำคัญในเรื่องของการเงิน ที่อยู่อาศัย และความพร้อมของร่างกาย เป็นต้น เพื่อให้ลูกที่เกิดมา มีคุณภาพชีวิตที่ดี
- เตรียมพร้อมเป็นพ่อแม่ : การวางแผนครอบครัวมีปัจจัยหลัก คือ การพิจารณาเกี่ยวกับการมีลูกเมื่อพร้อม ก่อนที่จะตัดสินใจมีลูก คู่รักต้องมั่นใจในความพร้อมของตนเอง ว่ามีความพร้อมที่จะเลี้ยงลูกไหม โดยไม่ใช่แค่เรื่องเงิน หรือร่างกาย แต่ยังรวมไปถึงความรู้เกี่ยวกับทารก และเด็กเล็กด้วย
ปัจจัยที่ส่งผลต่อการวางแผนมีบุตรคืออะไร?
- ช่วงอายุที่เหมาะสมของผู้หญิง : ในช่วงอายุที่ผู้หญิงสามารถมีลูกได้โดยมีความเสี่ยงต่ออันตราย ความผิดปกติ หรือยังอยู่ในช่วงที่มีลูกได้ง่ายที่สุด จะอยู่ในช่วง 20 - 30 ปี ไม่ควรมากกว่า 35 ปี เพราะความเสี่ยงภาวะต่าง ๆ จะเพิ่มมากขึ้นได้
- ประจำเดือนของฝ่ายหญิง : หากต้องการวางแผนมีบุตร แต่มีได้ยาก การวางแผนจากรอบเดือนของฝ่ายหญิงสำคัญมาก หากฝ่ายหญิงรอบเดือนไม่ปกติ จะทำให้คำนวณโอกาสในการตั้งครรภ์ได้ยากมาก
- การมีเพศสัมพันธ์ : ความบ่อยของการมีเพศสัมพันธ์ไม่ควรบ่อยเกินไป ควรเว้นบ้าง 2 – 3 วัน เนื่องจากการพยายามมากเกินไป บ่อยเกินไป จะยิ่งทำให้ฝ่ายชายอ่อนเพลีย ส่งผลต่ออสุจิทำให้ไม่แข็งแรงได้
- ความแข็งแรงของร่างกาย : ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายชาย หรือฝ่ายหญิง ควรตรวจร่างกายเสมอ เพื่อป้องกันความเสี่ยงที่อาจทำให้อยู่ในภาวะมีลูกยาก
ต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญหรือไม่?
โดยปกติแล้วหากเลือกใช้การวางแผนครอบครัวแบบเบื้องต้นตามที่เราได้แนะนำไปก็พอจะใช้ได้อยู่บ้าง แต่ความเฉพาะของความต้องการ และรูปแบบการใช้ชีวิตของคู่รักแต่ละคู่นั้นมีความแตกต่างกัน ทำให้อาจเจอปัญหา หรือมีข้อสงสัยเกิดขึ้นระหว่างการวางแผน เมื่อถึงจุดนั้นการหาคำตอบที่ชัดเจน ก็ควรเป็นคำตอบที่มาจากผู้เชี่ยวชาญจึงจะดีที่สุด มากกว่าการคิดเอาเองว่าต้องแก้แบบนั้นแบบนี้
ดังนั้นเราจึงสรุปให้เลยว่า แม้จะมีการวางแผนเอาไว้เป็นพื้นฐานแล้ว แต่เพื่อความครอบคลุม และการรับมือกับปัญหาในอนาคต คู่รักควรจะต้องเข้าพบผู้เชี่ยวชาญเพื่อปรึกษาในเรื่องนี้ ซึ่งสามารถทำได้ง่ายในสถานพยาบาลต่าง ๆ หรือคลินิกที่เกี่ยวข้อง อีกทั้งยังต้องมีการตรวจร่างกาย เพื่อหาเชื้อของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือเชื้อที่ส่งต่อไปยังลูกได้ เช่น ตรวจหาโรคทางพันธุกรรม-ธาลัสซีเมีย (Hb Typing), ตรวจหาเชื้อไวรัสตับอักเสบบี, ตรวจหาการติดเชื้อ เอช ไอ วี หรือ เชื้อเอดส์ (Anti HIV), ตรวจหาภูมิคุ้มกันหัดเยอรมัน (Rubella IgG) และตรวจหาเชื้อซิฟิลิส (VDRL) เป็นต้น
กินยาคุมนาน ๆ จะมีลูกได้ไหม?
ความเชื่อที่ว่าการกินยาคุมนาน ๆ อาจไม่เป็นความจริง จริงอยู่ที่ยาคุมกำเนิดช่วยป้องกันการตั้งท้อง แต่ก็ไม่ส่งผลให้เกิดภาวะการมีลูกยากแต่อย่างใด เพราะการที่มีลูกยากนั้นเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น อายุ ร่างกาย โรคประจำตัว คุณภาพของอสุจิและไข่ และปัจจัยอื่น ๆ ดังนั้นการกินยาคุมกำเนิดจึงไม่ทำให้มีลูกยาก
แต่ถ้าหากคุณแม่รับประทานยาคุมกำเนิดเวลานาน ๆ มากกว่า 5 ปีขึ้นไป อาจทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกบางลงได้ ส่งผลให้ตั้งครรภ์ได้ยากขึ้น แต่ก็ขึ้นอยู่กับร่างกายของแต่ละคนว่ามีความแข็งแรงมากเพียงใด หากคุณแม่กินยาคุมมานานกว่า 5-10 ปี ควรมาพบแพทย์เพื่อวางแผนการมีลูกจะดีกว่า
หยุดกินยาคุม จะท้องตอนไหน?
สำหรับคุณแม่ที่กังวลว่าหากหยุดกินยาคุมจะตั้งครรภ์ได้ตอนไหน โดยส่วนใหญ่แล้วเมื่อหยุดยาคุมไป 2-3 เดือน และประจำเดือนกลับมาปกติแล้ว ก็แสดงว่าการทำงานของรังไข่และกระบวนการตกไข่กลับมาเป็นปกติ คุณแม่จึงควรวางแผนในการมีเพศสัมพันธ์อย่างดี โดยแนะนำให้ใช้วิธีการนับวันไข่ตกดู หรือให้ลองปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการตั้งครรภ์ดู ก็จะช่วยเพิ่มโอกาสในการมีลูกได้
บทความที่เกี่ยวข้อง : หยุดกินยาคุม ได้ตอนไหน เมื่อไหร่จะกลับมาตั้งครรภ์ได้เหมือนเดิม?
หยุดกินยาคุมจะมีผลข้างเคียงหรือไม่?
เมื่อหยุดกินยาคุมคุณแม่อาจกลัวว่าจะเกิดผลข้างเคียง แต่จริง ๆ แล้วไม่ต้องกังวลใจไป เพราะเมื่อเราหยุดกินยาคุมร่างกายก็จะปรับตัวระยะหนึ่ง โดยช่วงแรกประจำเดือนจะมาน้อยหรือคลาดเคลื่อนขึ้นอยู่กับร่างกายแต่ละคน ซึ่งเมื่อฮอร์โมนกลับมาเป็นปกติคุณแม่ก็จะกลับมามีประจำเดือนเหมือนเดิม นอกจากนี้ หากหยุดกินยาคุมแล้วก็อย่าลืมมีเพศสัมพันธ์กับคุณสามีสม่ำเสมอ หากยังไม่มีการตั้งครรภ์จริง ๆ ก็ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อวางแผนการมีบุตรต่อไป
การวางแผนครอบครัวเป็นสิ่งสำคัญ ช่วยให้คู่รักสามารถตัดสินใจอย่างรอบรู้เกี่ยวกับการเป็นพ่อแม่ ด้วยการสามารถหลีกเลี่ยงการตั้งครรภ์โดยไม่ตั้งใจ ลดความเสี่ยงต่อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ไปจนถึงเลือกการมีลูกอย่างเหมาะสม และปลอดภัย ทุกครอบครัวมีความต้องการและความพอใจที่แตกต่างกัน ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องปรึกษากับผู้เชี่ยวชาญเพื่อพิจารณาว่าวิธีใดดีที่สุดสำหรับคู่รักแต่ละคู่
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
วางแผนการศึกษาเพื่อลูก คุณพ่อคุณแม่ต้องเริ่มจากอะไรบ้าง
ฝากไข่ คืออะไร ราคาเท่าไหร่ อีกหนึ่งทางเลือกสำหรับคนอยากมีลูก
การทำ IVF หรือ เด็กหลอดแก้ว มีขั้นตอนอย่างไร และมีค่าใช้จ่ายเท่าไหร่?
ที่มา : ppat, hellokhunmor, millenniumivfclinic