การเล่นที่ใช้จินตนาการ
ลูกชายวัยสี่ขวบของฉันมีจินตนาการเกี่ยวกับเวทมนตร์ เขาพูดคุยเกี่ยวกับมังกรสีน้ำเงินที่ส่องแสงแวววาว ฮิปโปที่ขนส่งผู้คนได้ และไดโนเสาร์ที่อาศัยในภูเขาไฟ
เมื่อเด็กหญิงวัยห้าขวบซึ่งเป็นทั้งเพื่อนสนิทและเพื่อนบ้านของเขามาเล่นด้วย ก็จะเป็นภาพที่น่าเอ็นดูเหลือเกินที่ได้เห็นเด็กสองคนเล่นด้วยกัน การเล่นของเด็ก ๆ ส่วนมากมีพื้นฐานอยู่บนจินตนาการ
การเล่นที่ทั้งสองชอบมากที่สุดคือการเล่นพ่อแม่ลูก พวกเขาสวมบทบาททุกสิ่งอย่างตั้งแต่ออกไปทำงานนอกบ้าน การทำอาหาร และการส่งลูกที่เป็นตุ๊กตาเข้านอน
ฉันมั่นใจว่าพ่อแม่ทุกคนที่มีลูกเล็ก ๆ ล้วนคุ้นเคยกับการเล่นแบบนี้ ไม่ว่าจะเป็นเด็กหญิงตัวน้อยที่เล่นอยู่ในอาณาจักรในจินตนาการของเธอกับตุ๊กตาเจ้าหญิง หรือเด็กชายตัวน้อยที่เล่นเป็นนักบินอวกาศ
เด็กเล่นตุ๊กตาบาร์บี้
การเล่นที่เด็ก ๆ ต้องใช้จินตนาการด้วยนี้เรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า imaginative play หรือการเล่นที่ใช้จินตนาการ ซึ่งเป็นสิ่งที่ดีมาก ๆ และมีมานานมากแล้ว เป็นเรื่องที่ดีเหลือเกินที่การเล่นแบบนี้ยังคงมีอยู่ในยุคไฮเทคที่มีแต่อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เต็มไปหมด
คุณเคยสงสัยรึเปล่าว่าการเล่นที่ใช้จินตนาการคืออะไรและทำไมการเล่นแบบนี้จึงสำคัญสำหรับเด็ก?
การเล่นที่ใช้จินตนาการคืออะไร?
การเล่นที่ใช้จินตนาการเกิดขึ้นเมื่อเด็กสวมบทบาทและประสบการณ์ที่เด็กอาจเคยมีหรือสนใจ การเล่นที่ใช้จินตนาการสามารถเล่นได้ทั้งคนเดียวหรือกับผู้อื่น เช่น ลูกสาวตัวน้อยของคุณอาจใช้พลาสเตอร์ปิดตุ๊กตาหลังจากที่ตุ๊กตาตัวนั้นหล่นลงมาจากบันได หรือ ลูกชายตัวน้อยของคุณอาจติดผ้าปิดตาข้างหนึ่งแล้วสู้กับคุณพ่อด้วยไม้บรรทัดโดยนั่งอยู่บนเรือที่ทำมาจากกองหมอนมากมายก็ได้
ทำไมการเล่นที่ใช้จินตนาการจึงสำคัญ?
– การเล่นที่ใช้จินตนาการช่วยส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ การเล่นที่ใช้จินตนาการทำให้เด็กได้แสดงเป็นอะไรก็ได้ที่อยากเป็น รวมถึงสถานการณ์ที่ลูกอาจจะไม่สามารถพบเจอได้ในชีวิตจริง เช่น เด็กห้าขวบอาจจะสร้างงานเลี้ยงน้ำชาหลอก ๆ โดยใช้จินตนาการขึ้นมาเล่นกับเพื่อน ๆ ที่บ้านก็ได้
– การเล่นที่ใช้จินตนาการช่วยสนับสนุนพัฒนาการทางร่างกายด้วยวิธีการที่สนุกสนาน เมื่อเด็กหญิงตัวเล็กพยายามใส่เสื้อให้กับตุ๊กตาโดยให้แขนตุ๊กตาสอดผ่านแขนเสื้อ ลูกกำลังได้ฝึกการประสานงานระหว่างการใช้มือและสายตาที่ดีในขณะที่ได้เรียนรู้การเคลื่อนไหวและควบคุมนิ้วมือของเธอด้วยวิธีการต่าง ๆ
– การเล่นแบบนี้ช่วยให้เด็ก ๆ ได้ฝึกซ้อมและพัฒนาทักษะภาษาและทักษะทางสังคมอย่างง่าย ๆ โดยการอยู่และพูดคุยกับเด็ก ๆ คนอื่น ๆ
– การเล่นที่ใช้จินตนาการเป็นแรงส่งให้พัฒนาการทักษะการแก้ไขปัญหา และการควบคุมตนเอง การเล่นที่ใช้จินตนาการกับเพื่อน ๆ ทำให้เกิดสถานการณ์ต่าง ๆ ที่ไม่ใช่ว่าทุกคนจะได้รับในสิ่งที่ตัวเองต้องการ เช่น เมื่อมีเด็กมากกว่าหนึ่งคนต้องการเป็นราชาของปราสาท เด็กคนที่ไม่ได้เป็นราชาอย่างที่ต้องการก็ต้องเรียนรู้ที่จะบริหารจัดการอารมณ์ที่ไม่ค่อยพอใจเพื่อให้การเล่นดำเนินต่อไปได้
– การเล่นที่ใช้จินตนาการทำให้ผู้ใหญ่สอนพฤติกรรมแง่บวกดี ๆ ให้กับเด็กได้ กล่าวคือ คุณพ่อคุณแม่สามารถสร้างสถานการณ์สมมติขึ้นมาเพื่อให้เกิดโอกาสในการเรียนรู้ระหว่างการเล่นขึ้นมา เช่น เมื่อเล่นอาบน้ำให้ตุ๊กตา คุณพ่อคุณแม่อาจถามลูก (เช่น จะเกิดอะไรขึ้นต่อไป?) แสดงความเห็น (เช่น บอกว่าน้ำที่ใช้อาบให้ตุ๊กตาอุ่นดีจังเลยนะ) และสร้างสถานการณ์ยาก ๆ ขึ้นมา (เช่น แย่แล้ว สบู่หมด) การพูดคุยลักษณะนี้ช่วยสอนให้ลูกมีทักษะการทำงานและหาทางแก้สถานการณ์ยาก ๆ ได้โดยมีคุณพ่อคุณแม่เป็นผู้ให้คำแนะนำ
บทความใกล้เคียง: ของเล่นแบบไหนเสริมพัฒนาการเด็ก
คุณพ่อคุณแม่จะกระตุ้นให้ลูกเล่นโดยใช้จินตนาการได้อย่างไร?
– จัดหาอุปกรณ์ประกอบการเล่น คู่เล่น (ไม่ว่าจะเป็นเด็กหรือผู้ใหญ่) และเวลาเล่น
– งานเลี้ยงที่ต้องแต่งตัวตามบทบาทก็เป็นวิธีการที่ดีมาก ๆ อีกวิธีหนึ่งที่ช่วยส่งเสริมการเล่นที่ใช้จินตนาการและสร้างความบันเทิงให้กับเด็ก ๆ
– ให้ลูกมีส่วนร่วมในงานบ้านและแทรกซึมการเรียนรู้เข้าไปในสถานการณ์เหล่านั้น เช่น เมื่อคุณกำลังเตรียมอาหารเย็น คุณอาจให้ลูกมาร่วมทำอาหารด้วยโดยใช้อุปกรณ์ของเล่นของลูก
ทำไมการเล่นที่ใช้จินตนาการจึงสำคัญมากยิ่งขึ้นในยุคดิจิทัลในปัจจุบัน?
ทุกวันนี้มองไปทางไหน เด็ก ๆ ส่วนใหญ่ก็มีอุปกรณ์อิเล็คทรอนิกส์ติดมือกันทั้งนั้น แต่อย่างไรก็ตาม การเล่นอุปกรณ์เหล่านี้ก็เป็นการเล่นคนเดียวมากกว่า
ด้วยสาเหตุนี้เอง คุณพ่อคุณแม่ต้องแน่ใจว่าลูก ๆ จะไม่พลาดการมีปฏิสัมพันธ์กับมนุษย์จริง ๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญมากสำหรับพัฒนาการทางสังคม ทางความคิด และทางอารมณ์
คุณพ่อคุณแม่ทำได้โดยการจำกัดเวลาการใช้อุปกรณ์อิเล็คทรอนิกส์ของลูกและให้โอกาสลูกได้เล่นแบบที่ต้องใช้จินตนาการมาก ๆ และมีการพบปะกับเด็ก ๆ คนอื่น ๆ
ควรให้ลูกเริ่มการเล่นที่ใช้จินตนาการเมื่ออายุกี่ขวบดี?
อันที่จริงก็ไม่ได้มีการกำหนดอายุว่าควรให้เด็กเริ่มการเล่นที่ใช้จินตนาการเมื่ออายุกี่ขวบ คุณเริ่มต้นได้โดยใช้อุปกรณ์ง่าย ๆ ที่ปลอดภัยกับเด็ก เช่น ของเล่นนุ่ม ๆ สร้างสถานการณ์และนำอุปกรณ์เหล่านั้นมาใช้เล่นด้วย เช่น จับตุ๊กตามาหอมแก้มลูก เป็นต้น
การเล่นที่ใช้จินตนาการมีข้อเสียอะไรรึไม่?
ไม่มีเลย แต่หากลูกมีพฤติกรรมใดก็ตามระหว่างเล่นที่ก่อให้เกิดอันตรายทั้งต่อตัวลูกเองและผู้อื่น เช่น มีพฤติกรรมรุนแรง หรือหากลูกชอบการเล่นที่ใช้จินตนาการ แต่ชอบเล่นคนเดียว คุณควรได้รับคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการของเด็ก
ลูกมีพัฒนาการทางอารมณ์สมวัยหรือไม่
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
