7 สาเหตุที่ทำให้คลอดยาก
ในระหว่างการคลอด สาเหตุที่ทำให้คลอดยาก อาจมาจากหลายสาเหตุ ดังนี้ค่ะ
สาเหตุที่ทำให้คลอดยาก สาเหตุที่ 1 :ทารกตัวใหญ่มาก
- ทารกที่มีขนาดตัวใหญ่มากว่าปกติจะทำให้คุณแม่มีความเจ็บท้องคลอดเป็นเวลานาน
- เมื่อคลอดทารกออกมาทางช่องคลอด มักทำให้ช่องคลอดฉีกขาดได้มากอาจฉีกถึงทวารหนักและฉีกขาดลึก
- อาจต้องใช้เครื่องมือช่วยคลอด เช่น ใช้คีมคีบศีรษะหรือใช้เครื่องดูดสุญญากาศดูดออกมา
- คุณแม่บางรายที่มีกระดูกเชิงกรานแคบ กรณีเช่นนี้มักจะลงท้ายด้วยการผ่าคลอด ซึ่งทารกที่มีขนาดตัวใหญ่นั้น จะทราบได้จากการ อัลตร้าซาวด์ ซึ่งในช่วงใกล้คลอดคุณหมอจะแนะนำว่า คุณแม่ควรคลอดด้วยวิธีการใดนะคะ โดยคุณหมอจะดูจากปัจจัยต่าง ๆ ผู้เขียนเองก็ผ่าคลอดค่ะเพราะลูกสาวตัวโตเหมือนกัน แต่ทุกอย่างก็ปลอดภัยดีนะคะ อย่ากังวลใจไปก่อนนะคะ เพราะตลอดเวลาที่อยู๋ในห้องคลอดคุณหมอและทีมแพทย์จะดูแลคุณแม่และทารกน้อยอย่างใกล้ชิดตลอดเวลาจนกว่าเจ้าตัวน้อยจะคลอดออกมา
บทความแนะนำ เรื่องน่ารู้!!! ช่วยแม่คลอดด้วยการคีบและดูด
สาเหตุที่ทำให้คนท้องคลอดยาก สาเหตุที่ 2 :ทารกคลอดท่าก้น
ท่าคลอดท่าก้น คือ ทารกเอาก้นนำออกมาก่อนหรือเอาขาออกมาก่อนแทนที่จะคลอดปกติที่ต้องเอาส่วนศีรษะออกมาก่อน โดยการคลอดท่าก้นนี้ เสี่ยงต่อการคลอดที่ติดขัดโดยเฉพาะส่วนศีรษะของลูก อาจถูกปากมดลูกรัดไว้จนคลอดออกมาไม่ได้ ซึ่งถ้าปล่อยไว้นาน 5 นาที อาจทำให้เกิดอันตรายต่อชีวิตได้
หากเกิดกรณีเช่นนี้ คุณหมอมักจะตัดสินใจผ่าคลอดเพื่อความปลอดภัยของแม่และทารก แต่ถ้าคุณหมอตรวจประเมินช่องเชิงกรานและศีรษะทารกไม่มีสิ่งใดที่ผิดสัดส่วน การคลอดทางช่องคลอดก็สามารถดำเนินไปได้ คุณหมอจะใช้วิธีนวดหมุนทารกให้เปลี่ยนท่าหรือกลับเป็นท่าศีรษะ แต่ในปัจจุบันไม่ค่อยทำกันเลย
เรื่องน่ารู้ : วิธีการนวดกลับท่าทารก
หากทารกยังไม่อยู่ในท่าศีรษะลง ในช่วงอายุครรภ์ประมาณ 32 – 34 สัปดาห์เพราะในช่วงนี้น้ำคร่ำยังเยอะอยู่ และตัวลูกยังไม่โตมาก ทำให้นวดหมุนกลับตัวทารกได้ง่าย โอกาสที่จะหมุนสำเร็จมีสูง แต่ก็ไม่แน่ว่าใกล้คลอดแล้วทารกอาจจเปลี่ยนท่าได้ในช่วง 36 – 37 สัปดาห์ เพราะช่วงนี้น้ำคร่ำจะน้อยและลูกตัวโต เมื่อผู้เชี่ยวชาญนวดปรับท่าให้ทารกอยู๋ในท่าศีรษะแล้วก็มักจะอยู่ท่านั้นจนคลอด แต่คุณแม่ควรใส่กางเกงหรือผ้าพยุงท้องให้มดลูกเพื่อป้องกันไม่ให้ทารกหมุนเปลี่ยนท่า
สาเหตุที่ทำให้คลอดยาก สาเหตุที่ 3 :คุณแม่เชิงกรานแคบ
- ในผู้หญิงที่มีรูปร่างเตี้ย มีผลคือ ช่องคลอดจะสั้นซึ่งน่าจะดีว่าระยะทางผ่านของทารกย่นระยะลง แต่ความจริงแล้วผู้หญิงที่มีรูปร่างเตี้ยกระดูกเชิงกรานมักจะเล็กและสอบเข้าหากันทำให้ช่องคลอดแคบ ดังนั้น เมื่อเชิงกรานแคบทำให้ช่องคลอดแคบตามไปด้วย
- โดยเฉลี่ยผู้หญิงที่มีความสูงน้อยกว่า 150 เซนติเมตร ถือว่าต้องระวัง ในขั้นตอนการคลอดทารกอาจคลอดออกมาติดหัวไหล่ ทำให้การคลอดทุลักทุเล อาจส่งผลร้ายทำให้ทารกพิการหรือเสียชีวิตได้
- หากคุณแม่ที่มีอุ้งเชิงกรานแคบ และมีความประสงค์อยากจะคลอดเองนั้นสามารถคลอดแบบธรรมชาติได้ค่ะ เพียงแต่ทารกในครรภ์อาจจะต้องตัวเล็ก มีขนาดไม่เกิน 3000 กรัม
- ปัจจัยอื่น ๆ ที่สำคัญ คือ มีลมเบ่งเก็บแรงเบ่งได้ดีมาก ลูกตัวไม่ใหญ่มาก ก็สามารถคลอดเองได้ แต่คุณแม่ต้องอึดและอดทนมากค่ะ และถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อนใด ๆ ก็สามารถคลอดเองได้ค่ะ
- ถ้าปล่อยให้เจ็บท้องคลอด คุณแม่อาจจะเจ็บทรมานยาวนานเกินไป อาจเกิดอันตรายกับคุณแม่และทารกได้ กรณีเช่นนี้ คุณหมอมักจะผ่าตัดคลอดเพื่อความปลอดภัยของแม่และลูกค่ะ
สาเหตุที่ทำให้คลอดยาก สาเหตุที่ 4 :มดลูกหดตัวไม่ดี
- มดลูกหดตัวไม่ดี ส่วนใหญ่จะพบในคุณแม่ที่มีอายุมาก หรือเคยคลอดลูกมาแล้วหลายครั้ง ทำให้กล้ามเนื้อมดลูกรัดตัวไม่ดี
- ส่งผลทำให้เจ็บครรภ์คลอดเป็นเวลายาวนาน อาจก่อให้เกิดอันตรายทั้งแม่และลูก
- กรณีเช่นนี้ คุณหมอจะให้ยาที่ช่วยให้ทำให้มดลูกรัดตัวดีขึ้น ถ้าไม่ได้ผลคุณหมอมักจะลงท้ายด้วยการผ่าตัดคลอด
สาเหตุที่ทำให้คนท้องคลอดยาก สาเหตุที่ 5 :สายสะดือพันคอ
- ตามปกติสายสะดือจะมีความยาวประมาณ 50 เซนติเมตร แต่บางคนจะสั้นกว่านี้ ในขณะที่บางคนสายสะดืออาจจะยาวถึง 100 เซนติเมตร
- สายสะดือที่ยาวมาก ๆ ตอนแรกมักจะไม่เกิดปัญหาอะไร แต่เมื่อถึงช่วงใกล้คลอด ทารกอาจมีการหมุนตัว ทำให้สายสะดือไปพันหรือรัดตัวทารกได้
- เมื่อพบว่ามีสายสะดือพันคอทารกแล้ว ไม่จำเป็นที่จะต้องผ่าคลอดทันทีเสมอไปทุกราย เพราะสายสะดือพันคอธรรมดาบางกรณีก็คลอดปกติได้ไม่จำเป็นต้องผ่าคลอด แต่ส่งผลช่วงใกล้คลอดหรือเจ็บครรภ์คลอด มดลูกจะพยายามบีบตัวดันให้ทารกเคลื่อนลงต่ำสู่ช่องคลอดให้เร็วขึ้น
- ในช่วงใกล้คลอด หากคุณหมอวินิจฉัยโดยการตรวจอัลตราซาวนด์ พบว่า มีสายสะดือพันคอ อาจต้องไปตรวจครรภ์ถี่ขึ้น และสังเกตการดิ้นของทารกอยู่เสมอ
- กรณีที่ทารกดิ้นน้อยลงคุณหมอจะต้องทำการตรวจการเต้นของหัวใจ หากพบว่าการเต้นของหัวใจผิดปกติ หมายถึง ภาวะขาดออกซิเจนของทารกในครรภ์ กรณีเช่นนี้ คุณหมอจำเป็นต้องทำการผ่าตัดคลอดโดยทันทีค่ะ
บทความแนะนำ สายสะดือพันคอทารกอันตรายถึงชีวิต
สาเหตุที่ทำให้คนท้องคลอดยาก สาเหตุที่ 6 :สายสะดือย้อย
- สายสะดือย้อยหรือสายสะดือที่ยาวมาก เมื่อปากมดลูกเปิดและถุงน้ำคร่ำแตก สายสะดือก็อาจจะไหลลงมาในช่องคลอด อาจถูกหัวทารกกดทับทำให้เลือดไม่สามารถไหลเวียนไปเลี้ยงร่างกายทารกได้ และทำให้เสียชีวิตในระยะเวลาอันสั้น
- ตามปกติแล้วหากคุณหมอตรวจพบว่า สายสะดือย้อยจะรีบผ่าคลอดทันที ซึ่งถ้าทำไม่ทัน ทารกก็มักจะเสียชีวิต แต่ปัญหานี้พบได้น้อยมาก
สาเหตุที่ทำให้คนท้องคลอดยาก สาเหตุที่ 7 :รกไม่ยอมคลอด รกค้าง
- รกไม่ยอมคลอด หรือรกค้าง ปกติแล้วรกมักจะคลอดมาตามหลังทารกภายใน 10 – 15 นาที แต่ถ้ารกไม่คลอดในเวลาที่เหมาะสม เลือดก็จะไหลอยู่เรื่อย ๆ จนอาจทำให้คุณแม่ช็อกและเสียชีวิตได้
- การที่รกไม่ยอมคลอดอาจเกิดรกติดแน่นเกินไป หรือรกฝังตัวลึกเข้าไปในผนังมดลูก คุณหมอจะล้วงเอารกออกมา
- ในรายที่รกฝังลึกมากจนไม่สามารถล้วงออกมาได้ ก็มักจะต้องทำการผ่าตัดมดลูก
สาเหตุที่ทำให้คลอดลูกยากดังกล่าว เป็นเพียงข้อมูลที่นำเสนอให้คุณแม่ทราบเท่านั้นนะคะ ไม่ได้ตั้งใจจะทำให้เกิดความกังวลใจ เพื่อให้คุณแม่ดูแลตนเองและหมั่นสังเกตความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น อย่างไรก็ตามในช่วงใกล้คลอดคุณหมอจะนัดตรวจบ่อยขึ้น เพื่อดูความพร้อมในการคลอดของคุณแม่และทารกในครรภ์
ร่วมบอกเล่าและแชร์ประสบการณ์ในช่วงตั้งครรภ์ คลอดบุตร รวมถึงการเลี้ยงดูทารกน้อย เพื่อเป็นประโยชน์ต่อครอบครัวอื่น ๆ กันนะคะ หากมีคำถามหรือข้อสงสัย ทางทีมงานจะหาคำตอบมาให้คุณ
อ้างอิงข้อมูลจาก
หนังสือ คู่มือคุณแม่ตั้งครรภ์ ผู้เขียน ปาริชาติ ชมบุญ
บทความอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
การทำงานของมดลูกตั้งแต่เจ็บครรภ์จนคลอด
หน้าที่ของรก อวัยวะหล่อเลี้ยงชีวิตทารก