ลูกฉีดวัคซีน ไข้ขึ้น ทำยังไง วัคซีนตัวไหนทำให้เกิดไข้บ่อยสุด

อาการที่เรามักจะพบบ่อย และแทบจะเตรียมใจกันไว้อยู่แล้ว เมื่อเราจะต้องพาลูกน้อยของเราไปฉีดวัคซีน เพราะอาการเบื้องต้นที่จะต้องพบเจอคือ อาการไข้ ตัวร้อน ที่เราถือว่าเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้น ลูกฉีดวัคซีน ไข้ขึ้น จะทำอย่างไรดี อย่าเพิ่งกังวลใจไป เรามาดูสาเหตุ และวิธีบรรเทาอาการไข้ให้กับลูกน้อยกันดีกว่าค่ะ

ลูกฉีดวัคซีน ไข้ขึ้น เพราะสาเหตุอะไร

ก่อนอื่น ต้องทำความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องวัคซีนกันก่อนค่ะ เนื่องจากวัคซีน นั้นถูกผลิตมาจากเชื้อโรคที่ต้องการให้เกิดการป้องกัน หรือภูมิต้านทานเกิดขึ้นในร่างกาย โดยจะนำมาทำปฏิกิริยาทางวิทยาศาสตร์เพื่อให้ตัวเชื้อนั้นมีฤทธิ์อ่อนลง แล้วจึงนำมาฉีดเข้าสู่ร่างกาย หรือเรียกว่า เป็นการนำเชื้อโรคอ่อน ๆ เข้าไปกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นเองตามธรรมชาติ

เมื่อร่างกายเด็ก ได้รับเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย กระบวนการของร่างกาย จะทำการป้องกันอย่างอัตโนมัติ จึงทำให้ตัวเด็ก เกิดอาการเป็นไข้ ตัวร้อน ซึ่งเป็นผลจากการสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกายเพื่อต่อสู้กับเชื้อโรคที่มาในรูปแบบของวัคซีนนั่นเอง เมื่อร่างกายจัดการเชื้อโรคเหล่านั้นหมดไป อุณหภูมิของร่างกาย ก็จะกลับเข้าสู่ภาวะปกติ และหายดีในที่สุด

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ : วัคซีนเด็กมีอะไรบ้าง 100 เรื่องพ่อแม่ต้องรู้ก่อนลูก 1 ขวบ

ลูกจะเป็นไข้นานแค่ไหน

สำหรับอาการไข้นั้น จะเกิดขึ้นแตกต่างกันไปในเด็กแต่ละคน เนื่องจากปฏิกิริยาในร่างกายแต่ละคนนั้น จะมีการป้องกันที่แตกต่างกันออกไป ในเด็กบางคน อาจจะมีไข้เพียงเล็กน้อย และเมื่อพักผ่อนเพียงไม่กี่ชั่วโมง ก็สามารถกลับมาเป็นปกติร่าเริงได้เช่นเดิม

ในขณะที่เด็กบางคน จะมีอาการซึม มีไข้ต่ำ เหงื่อออกมาผิดปกติ ร้องไห้งอแงเนื่องจากไม่สบายตัว ซึ่งอาการเหล่านี้ จะเริ่มเกิด หลังจากทำการฉีดวัคซีนประมาณ 2 – 3 ชั่วโมง และเริ่มดีขึ้นภายใน 2 – 3 วัน

ในช่วงที่เด็กมีอาการตัวร้อน เป็นไข้นั้น คุณพ่อคุณแม่ สามารถเช็ดตัวเด็ก ด้วยน้ำอุณหภูมิห้อง เพื่อช่วยลดอุณหภูมิที่สูงขึ้นภายในร่างกาย จนกว่าอาการจะกลับมาเป็นปกติเช่นเดิม

ไข้จากวัคซีนเป็นอย่างไร?

ไข้ เป็นปฏิกิริยาทั่วร่างกายชนิดหนึ่ง ที่เกิดขึ้นได้หลังการฉีดวัคซีน โดยไข้ที่เกิดจากการฉีดวัคซีนนั้น มักจะเกิดภายใน 24 – 48 ชั่วโมงหลังฉีด และคงอยู่นาน 24 – 48 ชั่วโมง เช่นกัน

หลังจากนั้นไข้ก็จะลดลงเอง แต่วัคซีนบางชนิดก็อาจทำให้เกิดไข้ หลังฉีด เกือบ 1 สัปดาห์ หรือเป็นไข้อยู่นานถึง 5 วันก็ได้ โดยที่ไม่มีอาการผิดปกติที่บ่งบอกถึงการติดเชื้ออื่น ๆ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุของไข้ เช่น ไอ มีน้ำมูก ท้องเสีย เป็นต้น

วัคซีนชนิดใดทำให้เกิดไข้ได้บ่อย?

วัคซีนที่ทำให้เกิดไข้ได้บ่อยที่สุด จะมี วัคซีนคอตีบ บาดทะยัก ไอกรน โดยเฉพาะวัคซีนชนิดเต็มเซลล์ มักจะทำให้เกิดไข้ได้บ่อยถึง 50% (ซึ่งจากผลวิจัยจะพบว่าหากเป็นชนิดไร้เซลล์จะเกิดผลเอฟเฟค หรือเป็นไข้น้อยกว่า) รองลงมาคือ วัคซีนอีสุกอีใส, วัคซีนหัด หรือ วัคซีนรวมหัด หัดเยอรมัน คางทูม, วัคซีนฮิบ, และวัคซีนตับอักเสบบี ซึ่งทำให้เกิดไข้จากวัคซีน ได้ 10 – 15%, 5 – 10%, 2 – 10% และ 1 – 6% ตามลำดับ

ส่วนวัคซีนที่ทำให้เกิดไข้ได้ แต่น้อยกว่าวัคซีนข้างต้น ได้แก่ วัคซีนมะเร็งปากมดลูก วัคซีนโรต้า วัคซีนไข้สมองอักเสบเจอี วัคซีนไอพีดี และวัคซีนไข้หวัดใหญ่

(ข้อมูลจาก ตำราวัคซีน และการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ปี 2556 สำนักโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข)

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ : วัคซีนเด็ก ควรพาลูกไปฉีดเมื่อไหร่ ทำไมคุณพ่อคุณแม่ควรพาลูกไปรับวัคซีนให้ตรงเวลา

ไข้จากวัคซีนแต่ละชนิดแตกต่างกันหรือไม่?

วัคซีนแต่ละชนิด มักจะทำให้เกิดผล หรืออาการไข้ที่แตกต่างกัน ทั้งนี้ ต้องขึ้นอยู่กับร่างกายของเด็กคนนั้น ๆ ด้วยว่า จะทำปฏิกิริยากับตัววัคซีนมากน้อยแค่ไหน มาดูรายละเอียดของไข้จากวัคซีนแต่ละชนิด ที่มีความแตกต่างกันเล็กน้อยค่ะ

• วัคซีนคอตีบ บาดทะยัก และไอกรน ซึ่งจำแบ่งได้เป็นสองชนิด ตามความแตกต่างของวัคซีนไอกรนได้แก่ วัคซีนรวมคอตีบ – บาดทะยัก – ไอกรนชนิดเต็มเซลล์ และวัคซีนรวมคอตีบ – บาดทะยัก – ไอกรนชนิดไร้เซลล์ ซึ่งมีประสิทธิภาพป้องกันโรคใกล้เคียงกัน แต่ชนิดไร้เซลล์จะมีผลข้างเคียง เช่น เป็นไข้น้อยกว่า แต่วัคซีนชนิดนี้จะมีราคาที่สูงกว่าชิดมีเซลล์

อาการไข้ที่เกิดจากวัคซีนคอตีบ บาดทะยัก และไอกรน มักเริ่มหลังจากฉีดวัคซีนประมาณ 1 – 2 วัน และเป็นอยู่นานไม่เกิน 2 วัน ในเข็มหลัง ๆ ของวัคซีนอาจพบอาการไข้สูงจนถึงขั้นชักได้ ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ ควรจะดูแลอย่างใกล้ชิด หากมีไข้ที่สูงจนเกินไป ให้รีบพาไปพบแพทย์โดยทันที

• วัคซีนหัด หัดเยอรมัน คางทูม วัคซีนนี้จะทำให้มีไข้ได้บ่อย แต่ระยะเวลาในการเกิดไข้นั้น อาจทิ้งช่วงนานถึง 5 – 12 วัน หลังฉีดวัคซีน
• วัคซีนอีสุกอีใส เป็นอีกหนึ่งวัคซีนที่ทำให้มีไข้ได้บ่อยเช่นกัน แต่ระยะเวลาในการเกิดไข้อาจยาวนานกว่าวัคซีนชนิดอื่น คือได้ถึง 5 – 26 วัน หลังฉีดวัคซีน
• วัคซีนไข้หวัดใหญ่ วัคซีนนี้ จะเกิดอาการไข้ให้เห็นได้ ภายใน 6 – 24 ชั่วโมง หลังฉีด และมักมีอาการครั่นเนื้อครั่นตัวร่วมด้วย แต่หลังจากนั้น อาการไข้ ก็จะลดลงไปเองตามลำดับ

หากลูกมีไข้หลังจากฉีดวัคซีนควรทำอย่างไร?

หากลูกมีไข้หลังจากที่ฉีดวัคซีน 24 – 48 ชั่วโมง โดยอาการทั่วไปปกติ ทานได้ ไม่ซึม ไม่มีอาการเจ็บป่วยอื่น ๆ ร่วมด้วย และอาการไข้หายเองใน 24 – 48 ชั่วโมงเช่นกัน มักจะเป็นไข้จากวัคซีน คุณพ่อคุณแม่สามารถให้การดูแลโดยเช็ดตัวลดไข้ และทานยาลดไข้พาราเซตามอล เพื่อช่วยลดอาการกระสับกระส่ายของลูก และป้องกันการชักจากไข้สูง แต่หากลูกมีอาการผิดปกติอื่น เช่นไอ มีน้ำมูก อาเจียน ท้องเสีย อาจเป็นไข้จากการติดเชื้อได้ อาจไปพบคุณหมอเพื่อหาสาเหตุนะคะ

ควรทานยาลดไข้ป้องกันไว้เลยหลังการฉีดวัคซีนหรือไม่?

ไม่ควรให้ลูกทานยาลดไข้เพื่อป้องกันการเกิดไข้หลังการฉีดวัคซีน เพราะนอกจากจะไม่จำเป็นแล้ว ยังมีการศึกษาที่พบว่าอาจลดการสร้างภูมิคุ้มกันของวัคซีนที่ฉีด บางชนิดได้ค่ะ

ที่มา : paolohospital

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

อยากท้อง อยากมีลูก ต้องรู้จักวัคซีนที่ควรฉีดก่อนตั้งครรภ์

พ่อแม่เช็กด่วน อัปเดต ตารางวัคซีน​ 2564 วัคซีนเด็กมีอะไรบ้าง ต้องฉีดตอนไหน

แม่ท้องอยากรู้ ฉีดวัคซีนโควิดตอนท้อง มีข้อห้ามและข้อระวังอะไรบ้าง ?