อาการของริดสีดวง หรือที่เรียกเป็นภาษาทางการว่า ริดสีดวงทวารหนัก นั่นเอง ริดสีดวง เป็นโรคที่เกิดจากเส้นเลือดหรือหลอดเลือดบริเวณทวารหนักเกิดอาการโป่งพอง ในบางครั้งผนังของหลอดเลือดเหล่านี้อาจมาจากยืดตัว ทำให้มีหลอดเลือดโป่งหรือนูนคล้ายติ่งยื่นออกมาจากทวารหนัก อากทำให้เกิดอาการ เจ็บ ปวด หรือคัน รวมไปถึงการนั่งที่ลำบาก หรือแม้แต่งถ่ายเองยังรู้สึกถึงความเจ็บมากมายนัก เราไปดูกันดีกว่าว่าริดสีดวงนั้นมีอาการอย่างไร สาเหตุมาจากอะไร?
ริดสีดวงทวารหนัก (Hemorrhoid)
ริดรีดวงทวารหนังเป็นโรคที่พบค่อนข้างบ่อย โรคริดสีดวงเกิดจากอาการโป่งพองของหลอดเลือดขนาดเล็กบริเวณเยื่อบุช่องของทวารหนัก รวมไปจนถึงมีอาการหย่อนยานของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของเยื่อบุช่องทวารหนัก ในปัจจุบันเชื่อว่ามีสาเหตุอยู่หลายอย่างที่ทำให้เกิดโรคริดสีดาวทวารหนักได้ เช่น ภาวะท้องผูก การแบ่งอุจจาระเป็นเวลานาน สำหรับการทานอาหารนั้น ส่วนใหญ่แล้วก็เป็นทานอาหารที่มีกากใยน้อย อาหารรสจัด หรือการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอร์ อาจจะไปกระตุ้นอาการของริดสีดวงให้มากขึ้น ริดสีดวงทวารหนักแบ่งออกเป็น 2 ชนิด ได้แก่
- ริดสีดวงชนิดภายใน (Internal Hemorrhoids) เมื่อเกิดขึ้นภายในทวารหนักตรงบริเวณลำไส้ใหญ่ส่วนปลายที่เชื่อมติดกับทวารหนักส่วนบน
- ริดสีดวงชนิดภายนอก (External Hemorrhoids) ในผู้ป่วยมักจะมองไม่เห็นหรือรู้สึกเจ็บเมื่อเกิดริดสีดวง เนื่องจากมีเส้นประสาทที่รับความรู้สึกบริเวณนี้น้อย แต่หากริดสีดวงเกิดขึ้นในทวารหนักส่วนล่างลงมา
ริดสีดวงภายในสามารถแบ่งย่อยออกมาได้อีก 4 ขั้น ตามรำดับของความรุนแรง ดังนี้
- ริดสีดวงมีขนาดที่เล็กอยู่ในช่องรูทวารหนังเพียงเท่านั้น ไม่สามารถที่จะมองเห็นได้จากด้านนอก หรือมีความรู้สึกได้
- ริดสีดวงมีขนาดที่เริ่มใหญ่ขึ้น และยื่นออกมาเมื่อมีการเบ่งอุจจาระ แต่สามารถที่จะหดกลับไปได้นั้นเอง
- ริดสีดวงยื่นออกมาจากช่องของทวารหนักเมื่อมีอาการเบ่งหรือขับถ่ายอุจจาระ ผู้ป่วยเริ่มมีความรู้สึกได้ว่ามีติ่งเนื้อยื่นออกมา แต่ยังสามารถดันกลับเข้าไปในรูทวารได้ดังเดิม
- ริดสีดวงยื่นออกมาทวารหนักอย่างถาวร และมีขนาดที่ค่อนข้องใหญ่ขึ้น ไม่สามารถที่จะกลับเข้าไปในรูทวารหนักได้อีก
บทความที่เกี่ยวข้อง : โรคเบาหวาน ภัยเงียบที่คุกคามคนไทย วิธีการดูแลคนท้องเป็นโรคเบาหวาน
สาเหตุการเป็น ริดสีดวง
โรคริดสีดวงทวารหนัก ยังไม่สามารถที่จะสรุปได้ว่าสาเหตุที่ชัดเจนนั้นเกิดมาจากอะไร แต่มีความเกี่ยวข้องกับแรงดันที่เพิ่มมากขึ้นของเส้นเลือด หลอดเลือดบริเวณของทวารหนัก ทำให้เส้นเลือดเกิดอาการบวมจากแรงดันที่เพิ่มมากขึ้น ซึ่งก็มีความเป็นไปได้หลายปัจจัย เช่น การเบ่งอุจจาระที่รุนแรง การนั่งถ่ายอุจจาระเป็นเวาลานาน ๆ โรคอุจจาระร่วง อาการท้องผูก การตั้งครรภ์ หรือโรคอ้วน หรือแม้แต่เนื้อเยื่อบุที่รองรับเส้นเลือดบริเวณเส้นเลือดลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย และทวารหนักเกิดการเสื่อมหรือขยายตัวขึ้น
อาการของโรคริดสีดวง ทวารหนัก
ในผู้ป่วยส่วนใหญ่แล้วจะมีอาการคล้าย ๆ กัน คือมีอาการเจ็บปวด อาการคัน และมีเลือกออกขณะกำลังถ่ายอุจจาระ อาการของโรคริดสีดวงทวารส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นอยู่กับผู้ป่วยที่เป็นริดสีดวงเป็นหลัก และมักจะดีขึ้นเองโดยที่ไม่ต้องรักษา แต่ในบางรายที่มีอาการค่อนข้างรุนแรงและมีอาการอื่นแทรกซ้อนขึ้นมาด้วย เช่น เวียนหัว หน้ามือ โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีอายุมากกว่า 45 ปีขึ้นไป ควรที่จะรีบไปพบแพทย์ทันทีหลังจากที่เกิดอาการ เพราะอาจจะเป็นสัญญาณของโรคแทรกซ้อน อื่น ๆ ขึ้นได้
จะรู้ได้อย่างไรว่าอาการแบบไหนควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อตรวจอาการริดสีดวงทวาร?
- มีอาการคัน ปวด แดง ระคายเคือง หรืออาการบวมบริเวณทวารหนัก
- มีเลือดออกมาปนกับอุจจาระ หรือสังเกตเห็นเลือดบนกระดาษชำระเมื่อซับทำความสะอาด หรืออาจจะเห็นเลือดในโถชักโครก
- มีก้อนเนื้อ หรือติ่งยื่นออกมาจากรูของทวารหนัก
- ในกรณีที่เป็นริดสีดวงหนักภายนอก จะคลำแล้วเจอก้อนเนื้อบริเวณรูของทวารหนัก ส่งผลต่อการนั่งเพราะจะมีอาการเจ็บ
- มีอาการที่จะกลั้นอุจจาระไม่ได้
- รู้สึกตึงบริเวณทวารหนัก
หากว่าท่านมีอาการเหล่านี้ให้ท่านควรที่จะรีบไปพบแพทย์ เพื่อที่แพทย์จะได้ทำการรักษาอย่างถูกต้องต่อไป
บทความที่เกี่ยวข้อง : ไมเกรน ปวดไมเกรนตอนท้องทำไงดี อันตรายไหม เป็นสัญญาณร้ายหรือเปล่า
กาวินิจฉัยของโรคริดสีดวงทวารหนัก
เมื่อสังเกตอาการแล้วพบว่ามีอาการผิดปกติที่น่าสงสัยว่าจะมีริดสีดวง ทางแพทย์จะมีการตรวจทวารหนักด้วยตาเปล่าว่าสามารถที่จะมองเห็นด้วยตาเปล่าว่าพบริดสีดวงชนิดภายนอกหรือไม่ และเมื่อมองแล้วจะสามารถที่จะมองเห็นได้อย่างทันที แต่ในกรณีที่เป็นริดสีดวงภายในแพทย์จะต้องมีการตรวจทางทวารหนักด้วยการใช้นิ้วสอด หรือกล้องสอดพิเศษประเภทอื่น ๆ เพื่อหาความผิดปกติ และวินิจฉัยโรคที่ถูกต้อง โดยเครื่องมือแพทย์ที่ต่างกัน (Anoscope, Proctoscope Sigmoidoscopy) หรือแพทย์อาจจะต้องมีการตรวจลำใส้ใหญ่ทั้งหมด (Colonoscopy) เมื่อสงสัยว่าผู้ป่วยเสี่ยงต่อโรคมะเร็งลำใส้ใหญ่ โดยเฉพาะวัยกลางคนขึ้นไปที่ไม่มีประวัติของการตรวจโรคนี้
การรักษาโรคริดสีดวงทวาร
อาการของริดสีดวง นั้นสามารถที่จะรักษาได้หลากหลายวิธีซึ่งมันจะขึ้นอยู่กับชนิดของโรคริดสีดวง ระดับของความรุนแรง และความต้องการของผู้ป่วยเอง ในกรณีที่ไม่รุนแรงมาก แพทย์จะแนะนำวิธีดูแลตัวเองที่บ้านก่อน โดยเน้นให้มีการรับประทานอาหารที่มีเส้นกากใยเพิ่มขึ้น ดูแลบริเวณที่เป็นริดสีดวงให้แห้ง และสะอาดอยู่ตลอดเวลา รวมไปจนถึงการแช่น้ำอุ่นบริเวณก้นของตนเองอยู่เป็นประจำ ควบคู่ไปกับการรับประทานยาในกลุ่มแก้ปวด และยาทา เพื่อช่วยบรรเทาอาการ คัน ปวด หรือเจ็บบริเวณที่เป็นริดสีดวงน้อยลง แต่ถ้าหากว่าเป็นถึงขั้นที่รุนแรงแล้ว แพทย์อาจจะใช้วิธีการรักษาแบบอื่น ๆ เพิ่มเติม เช่น การใช้ยางรัด การฉีดยา การจี้ หรือการผ่าตัดเอาริดสีดวงออก โดยจะพิจารณาถึงความสมัครใจของผู้ป่วยก่อนว่ายินดีให้ทำหรือไม่และดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษาเองด้วย
การป้องกันโรคริดสีดวงทวาร
การเลี่ยงโอกาสในการเกิดโรคริดสีดวงทวารนั้นได้โดยการปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์มากยิ่งขึ้น เน้น ผัก ผลไม้ ธัญพืชประเภทต่าง ๆ รวมไปถึงการดื่มน้ำให้เพียงพอในแต่ละวัน นอกเหนือจากกรัปรับพฤติกรรมในการกินแล้ว ควรมีการดูแลเรื่องของการขับถ่ายให้เป็นนิสัย ไม่ควรอั้นการขับถ่าย เบ่งหรือนั่งอุจจาระเป็นเวลานาน ๆ เพราะจะส่งผลเสียต่อระบบของการขับถ่าย หากปรับการระบประทานอาหารยังไม่ได้ผลที่เป็นที่พอใจนัก อาจจะรับประทานอาหารเสริมประเภทไฟเบอร์ หรือสารที่ช่วยให้อุจจาระนิ่มมากขึ้น
บทความที่เกี่ยวข้อง : ระบบหายใจ โรคระบบหายใจอาการเป็นอย่างไร วิธีรักษา ระบบ หายใจ
แหล่งที่มา : (1)
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
