ลำดับการขึ้นของฟันทารก ฟันเด็ก เป็นอย่างไร ฟันน้ำนมซี่แรกของลูกจะขึ้นตรงไหน หนึ่งในก้าวพัฒนาการ และการเจริญเติบโตของลูกน้อย ฟันแท้ขึ้นกี่ขวบ ที่สังเกตได้ชัดเจน เห็นจะเป็นฟันน้ำนมซี่แรกของลูก ที่มักขึ้นมาให้เห็นในช่วงราว ๆ 3 - 6 ขวบเดือน ซึ่งก็ถึงเวลาที่คุณแม่จะต้องช่วยลูกดูแลสมาชิกใหม่ในช่องปาก และปลูกฝังการแปรงฟันที่ถูกวิธีให้ลูกต่อไป
มาดูกันว่า ลำดับการขึ้นของฟันทารก เป็นอย่างไร โดยเพจฟันน้ำนม ได้โพสต์ภาพลำดับการขึ้นของฟันทารกน้อย พร้อมกับอธิบายถึง ลักษณะการขึ้น และหลุดของฟันน้ำนม และฟันแท้ เพื่อให้คุณแม่ได้เข้าใจมากขึ้น
ลําดับการขึ้นของฟัน
จากรูป ฟันสีขาว คือ ฟันน้ำนม ฟันสีเหลือง คือ ฟันแท้ที่กำลังสร้างอยู่ในกระดูกขากรรไกร และรอเวลาที่จะงอกออกมา ตัวเลขสีต่าง ๆ แสดงช่วงเวลาที่ฟันขึ้น และหลุด
ลําดับการขึ้นของฟัน จุดเริ่มต้นของ ฟันเด็ก ซี่แรก
เด็กบางคนมีฟันน้ำนมซี่แรกตั้งแต่อายุ 3 เดือน ในขณะที่เด็กบางคนมีฟันน้ำนมซี่แรกตอน 1 ขวบครึ่ง ช่วงอายุที่ต่างกันขนาดนี้ อาจจะทำให้แม่ ๆ แปลกใจ แต่ฟันซี่แรกของเด็กทารก จะขึ้นช้า หรือเร็วกว่ากันได้ถึง 1 ปี โดยไม่เกี่ยวกับการบริโภคน้ำนม ปริมาณแคลเซียมที่ได้รับ หรือพัฒนาการใด ๆ ทั้งสิ้น
นอกจากช่วงอายุที่ต่างกันแล้ว ลำดับการขึ้นของฟันก็ยังต่างกันด้วย เด็กบางคนมีฟันน้ำนมซี่หน้าข้างบนก่อน ในขณะที่บางคนมีฟันเขี้ยวขึ้นมาก่อนซี่อื่น ๆ ก็เป็นเรื่องปกติ แต่หากลูกอายุ 1 ขวบครึ่ง แต่ยังไม่มีฟันขึ้นเลยสักซี่ เช่นนี้ คุณแม่จึงควรพาลูกไปพบหมอฟัน
ชนิดของฟันน้ำนม
ชนิดของฟันน้ำนมของลูก แบ่งออกเป็น ฟันตัด 8 ซี่ ฟันเขี้ยว 4 ซี่ และฟันกราม 8 ซี่ ซึ่งจะขึ้นเหมือนกันทั้งบน และล่าง โดยส่วนมาก ฟันหน้าซี่ล่างมักจะเป็นฟันซี่แรก ๆ ที่โผล่ออกมาให้เห็น แต่หากลูกมีฟันซี่อื่น ๆ ก่อน ก็ไม่ได้ผิดปกติ เพราะลำดับการขึ้นของฟัน ขึ้นอยู่กับเด็กแต่ละคน โดยฟันน้ำนมเหล่านี้ จะอยู่กับลูกไปจนราว ๆ 6 ขวบ และจะค่อย ๆ ถูกทดแทนด้วยฟันแท้จนครบ
บทความที่น่าสนใจ : เหงือกอักเสบ ลูกเหงือกอักเสบทำไงดี รักษาเบื้องต้นยังไงได้บ้าง
ทำความรู้จักกับฟันแต่ละชนิด
ฟัน 8 ซี่ ซึ่งขึ้นอยู่บริเวณส่วนหน้าของปาก 4 ซี่ด้านบน และอีก 4 ซี่ด้านล่าง มีรูปร่างคล้ายสิ่วขนาดเล็ก ทำหน้าที่ในการตัด สับ และเจาะอาหาร อย่างเช่น การกัดผลแอปเปิล ก็จะใช้ฟันหน้าในการเจาะลงไป เป็นต้น ฟันน้ำนมคู่หน้าจะเริ่มขึ้นมาให้เห็นเมื่อลูกอายุประมาณ 6 เดือน และจะผลัดเปลี่ยนเป็นฟันแท้เมื่ออายุประมาณ 6 - 8 ปี
ฟันเขี้ยวนั้น จะขึ้นถัดเข้าไปจากฟันส่วนหน้า โดยจะขึ้นด้านบน 2 ซี่ และด้านล่างอีก 2 ซี่ ทำหน้าที่ในการฉีกอาหาร ฟันเขี้ยวของลูกจะขึ้นมาให้เห็นในช่วงอายุ 16 - 20 เดือน หรือประมาณ 1 ขวบกว่า ๆ โดยฟันเขี้ยวด้านบนมักจะขึ้นมาให้เห็นก่อน ในทางกลับกัน เมื่อลูกอายุประมาณ 9 - 12 ขวบ ฟันเขี้ยวแท้ด้านล่างก็จะขึ้นมาก่อน และตามมาติด ๆ ด้วยฟันเขี้ยวด้านบน
ถัดเข้าไปจากฟันเขี้ยว คือฟันกราม 4 ซี่ด้านบน และ 4 ซี่ด้านล่าง ซึ่งจะมีขนาดใหญ่กว่าฟันตัด และฟันเขี้ยว มีหน้าที่ในการบดเคี้ยวอาหารเป็นชิ้นเล็ก ๆ เพื่อให้ง่ายต่อการกลืน
ฟันแท้ หรือฟันของผู้ใหญ่ จะมีฟันกราม 2 ชุด นั่นคือ ฟันกราม (molars) และฟันกรามน้อย (premolars) แต่ในส่วนของฟันน้ำนม หรือฟันชุดแรกของลูก จะมีก็แต่ฟันกรามเพียงอย่างเดียว ซึ่งตำแหน่งนี้จะถูกทดแทนด้วยฟันกรามน้อย ที่เป็นฟันแท้ เมื่ออายุประมาณ 10 ขวบ
บทความที่น่าสนใจ : ฟันน้ำนมหัก ฟันแท้จะขึ้นเมื่อไหร่? ฟันน้ำนมต้องดูแลอย่างไร
ลำดับการขึ้นของฟันทารก ตามช่วงอายุ ฟันแท้ขึ้นกี่ขวบ?
- 0 - 6 เดือน ฟันน้ำนมจะเริ่มโผล่ออกมาจากเหงือกบวม ๆ และทำให้เจ้าตัวเล็กน้ำลายยืดตลอดเวลา ลูกน้อยอาจจะรู้สึกไม่สบายตัว และอาจทำให้เป็นไข้ได้
- 6 - 10 เดือน ฟันหน้า หรือฟันกระต่าย ทั้งบน และล่างจะเริ่มงอก อาจทำให้คุณแม่รู้สึกไม่ค่อยสบายนัก เวลาให้นม
- 10 - 14 เดือน ฟันกรามจะเริ่มงอก ทำให้รู้สึกเจ็บ จนอาจถึงขั้นนอนไม่หลับ
- 1 - 2 ขวบ ฟันเขี้ยวจะเริ่มงอก และอาจทำให้เจ็บ ไม่สบาย หรือมีไข้ได้เช่นกัน
- 2 - 3 ขวบ ฟันกรามส่วนที่ 2 ซึ่งเป็นฟันชุดสุดท้ายจะขึ้น รวมถึงฟันกรามใหญ่ นั่นแปลว่าจะปวด และรู้สึกไม่สบายปากมากขึ้นเป็นสองเท่า
ความสำคัญของฟันน้ำนม
ช่วงเวลาตั้งแต่ฟันซี่แรกของลูก จนถึง 5 - 6 ขวบปีแรก ลูกจะต้องใช้ฟันน้ำนมล้วน ๆ ในการบดเคี้ยวอาหารซึ่งจำเป็นต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย และช่วยในการพัฒนาสมอง แม้ว่าในที่สุดแล้ว ฟันน้ำนมจะต้องหลุดไป และมีฟันแท้ขึ้นมาทดแทน แต่การดูแลรักษาฟันน้ำนมก็เป็นเรื่องที่จำเป็น เพราะในระหว่างที่ฟันแท้ยังไม่ขึ้น ลูกน้อยก็มีเพียงฟันน้ำนมเท่านั้น ที่จะช่วยในการบดเคี้ยวอาหาร อีกทั้งควรจะปลูกฝังเรื่องการแปรงฟัน และดูแลช่องปากให้ลูกตั้งแต่ตอนนี้ด้วย ฟันน้ำนมของลูกจะขึ้นครบทั้งหมด 20 ซี่ เมื่ออายุราว 2 ขวบครึ่ง และจะอยู่กับลูกไปเป็นระยะเวลานาน จนอายุประมาณ 5 ขวบครึ่ง - 6 ขวบ ฟันแท้ซี่แรก ซึ่งเป็นฟันกรามซี่ในสุด จึงจะเริ่มโผล่ออกมาให้เห็น ส่วนฟันน้ำนมซี่อื่น ๆ ก็จะยังคงอยู่ โดยฟันน้ำนมซี่สุดท้าย จะถูกทดแทนด้วยฟันแท้ เมื่อลูกอายุประมาณ 12 - 15 ปี
บทความที่เกี่ยวข้อง : วิธีป้องกันฟันน้ำนมผุ ทารกฟันผุง่าย ไม่อยากให้ลูกฟันผุ ต้องทำอย่างไร ทำไมทารกถึงฟันน้ำนมผุได้ง่าย?
วิธีสังเกตว่าฟันน้ำนมของลูกใกล้จะขึ้นหรือยัง ลําดับการขึ้นของฟัน
คุณแม่สามารถสังเกตได้ว่าฟันน้ำนมของลูกกำลังจะขึ้นแล้วหรือยัง โดยเด็กที่ฟันกำลังจะขึ้น ก็จะมีอาการ หรือพฤติกรรมดังนี้
- เด็กที่ฟันน้ำนมใกล้ขึ้น จะมีน้ำลายเยอะ
- ลูกจะชอบเอามือเข้าปาก
- ลูกอาจงอแง หรือตื่นบ่อย ในเวลากลางคืน
- อาจมีไข้ร่วมด้วย
- สังเกตเห็นสันเหงือกมีสีซีด ๆ จับดูจะรู้สึกว่ามีความนูน ๆ แข็ง ๆ
เมื่อฟันจะขึ้น เมื่อฟันกำลังจะขึ้น ลูกอาจจะมีอาการคันเหงือก ปวดเหงือกได้ คุณแม่สามารถบรรเทาอาการคันเหงือกให้ลูก โดยใช้ยางสำหรับกัดแช่เย็น แล้วเอาให้ลูกกัด หรือใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำเย็นที่สะอาดพันนิ้ว เพื่อนวดเหงือกให้ลูก หากลูกปวดเหงือกมาก อาจจะงอแงมากขึ้น ก็สามารถทานยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการได้
ฟันแท้ซี่แรกของลูก ขึ้นตรงไหน ?
คุณแม่หลายท่าน อาจจะเข้าใจผิดว่าฟันกรามซี่ที่ขึ้นมาบนสันเหงือกด้านในสุด เป็นฟันน้ำนมหรือเปล่า แต่จริง ๆ แล้ว นั่นคือฟันแท้ซี่แรกของลูก และไม่ได้ขึ้นมาทดแทนฟันน้ำนมแต่อย่างใด ฟันกรามแท้ซี่แรกจะขึ้น เมื่ออายุประมาณ 5 ขวบครึ่ง - 7 ขวบ ในช่วงนี้ ฟันน้ำนมคู่หน้าก็อาจจะโยก และเตรียมที่จะหลุดออก เพื่อให้ฟันแท้งอกออกมาทดแทน หากคุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกอายุ 5 ขวบครึ่ง - 7 ขวบ สังเกตเห็นฟันกรามซี่ในสุด ขึ้นมาบนเหงือก นั่นก็หมายความว่า ฟันแท้ซี่แรกของลูกกำลังจะงอกออกมาแล้ว
วิธีดูแลฟันของลูก
- แปรงฟันให้ลูกอย่างมีคุณภาพ ด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ตั้งแต่ฟันซี่แรกทุกวัน
- แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง เช้า และก่อนนอน
- พาลูกไปพบหมอฟัน ตั้งแต่ฟันซี่แรกขึ้น หรือไม่เกิน 1 ขวบ
บทความที่น่าสนใจ :
5 ยาสีฟันเด็ก ที่ดีที่สุด ปลอดภัยสำหรับลูกน้อยของคุณ
7 ยี่ห้อแปรงสีฟันของลูกน้อยที่คุณแม่เลือกใช้
ลูกนอนกัดฟัน ทำอย่างไรดี? ทำไมเด็กต้องเคี้ยวฟันตัวเอง แก้ไขได้อย่างไร?
อาหารที่เด็กกินแล้วเสี่ยงฟันผุ ! คุณแม่ควรพึงระวัง เพื่อไม่ให้เด็กสูญเสียฟัน !
ที่มา : เพจฟันน้ำนม , healthline.com
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
