Toxic People คืออะไร สอนลูกอย่างไรไม่ให้เป็นพิษต่อคนอื่น

บุคคลประเภท Toxic People บุคคลที่มีความสามารถพิเศษในการทำให้คนอื่นหม่นหมองได้ง่ายเพียงแค่ดีดนิ้ว โดยคำนี้มักใช้จำกัดความคนที่เป็นพิษต่อคนอื่น เพราะมีทัศนคติ, นิสัย หรือพฤติกรรมที่ทำให้คนที่อยู่ด้วยรู้สึกอึดอัด ไม่สบายทั้งตัวและใจ เช่น ชอบพูดจาโอ้อวดหรือฟูมฟาย บ้างก็ชอบบังคับควบคุมคนอื่น หรือพูดจาหักหน้า โดยที่เจ้าตัวอาจจะไม่รู้หรือไม่ตั้งใจก็ได้

ส่วนใหญ่แล้วคนที่มีลักษณะเข้าข่าย Toxic มักจะไม่รู้ตัวว่าตนเองกำลังพ่นพิษใส่คนอื่นอยู่ โดยเฉพาะคนที่เป็นคนใกล้ตัว ไม่ว่าจะเป็นเพื่อน, คนรัก, คนในครอบครัว หรือแม้กระทั่งเพื่อนร่วมงานที่ต้องเจอทุกวัน

ในยุคที่เราต้องอดทนปรับตัวเพื่อออกห่างจากคนเหล่านี้ พร้อมกับตั้งคำถามว่าทำไมเขาถึงเป็นคนแบบนี้ อาจจะต้องย้อนกลับไปดูที่การปลูกฝังตั้งแต่เด็กๆด้วยเช่นกัน วันนี้ theAsianparent ชวนว่าที่คุณพ่อคุณแม่ทั้งหลาย มาเรียนรู้วิธีสอนลูกเพื่อรับมือ และไม่โตไปเป็น “คนมีพิษทางอารมณ์”

ทำความเข้าใจ Toxic People คือคนประเภทไหน?

ส่วนใหญ่แล้วคนที่ถูกจำกัดว่าเป็น Toxic ต่อคนรอบข้างมักไม่รู้ตัว โดยส่วนใหญ่จะอยู่ในกลุ่มช่างเมาท์ ชอบระบายอารมณ์ ไม่ซัพพอร์ตใครยกเว้นตัวเอง ซึ่งในทางจิตวิทยาอธิบายไว้ว่า คนเหล่านี้เคยเจ็บปวดกับเรื่องนั้นๆ ในช่วงเวลาที่ผ่านมา และไม่ว่าเหตุผลไหนก็ตามยังคงไม่สามารถจัดการกับความรู้สึก พร้อมทั้งยังไม่มีใครเข้าใจในส่วนนั้น

โดยเหตุการณ์ในอดีตส่งผลให้ไม่สามารถจัดการกับความรู้สึกส่วนนั้นได้ ทำให้เกิดพฤติกรรมแบบ Over-Identify (เกินความพอดี) ทำซ้ำไปซ้ำมาเป็นลูปเดิม แม้ว่าเรื่องดังกล่าวเจ้าตัวจะรู้ว่าเป็นผลลบต่อสุขภาพจิตของตัวเองก็ตาม

บทความที่น่าสนใจ เช็ก Toxic Relationship คุณกำลังอยู่ในความสัมพันธ์เป็นพิษหรือไม่

แยกประเภทของคนที่Toxic People

เพื่อไม่เป็นเรื่องที่ต้องมานั่งสำรวจย้อนหลัง อาจจะต้องทำความเข้าใจในเชิงจิตวิทยาก่อนว่าคน Toxic ที่ว่านั้นคือแบบไหน เพราะหากต้องเจอในรูปแบบคนที่ไม่สนิทเท่าไร ยังพอมีช่วงเวลาให้กลับลำทัน แต่ถ้าลูกของเราโตไปแล้วต้องใช้ชีวิตอยู่กับคนจำพวกนี้อาจทำให้ไม่มีความสุขได้ ดังนั้นมาดูกันว่าลูกน้อยของเราควรที่จะต้องรู้จักว่าคนแบบไหนบ้าง ที่มีอยู่ในชีวิตแล้วจะประสาทเสียเข้าได้

1. โอ้อวดตัวเอง : คนที่ชอบพูดจาโอ้อวดตัวเอง ไม่ยอมให้ใครพูดแทรก ไม่ยอมแม้กระทั่งจะฟังความคิดเห็นของคนอื่น คิดว่าทุกอย่างจะต้องเป็นไปตามที่ตนเองอยู่

2. ชอบควบคุม : คนที่ชอบในการควบคุมทุกคนที่อยู่รอบตัว ไม่หยุดโน้มน้าวให้คนอื่นคล้อยตาม จู้จี้สุดทางจนกว่าเราจะยอมให้คำตอบว่าเห็นด้วย

3. คนช่างเศร้า : คนที่มองเห็นแต่แง่ลบมักจะดูดพลังบวกไปหมด พร้อมเห็นว่าทุกอย่างเป็นเรื่องเศร้า และอยากให้เราเข้าใจในความเศร้าไปด้วยกัน

4. ดราม่าควีน : เจ้าแห่งการดราม่า ขี้จับผิดไปซะทุกเรื่อง ไม่ว่าจะช่วยเหลือเท่าไรก็จะมีแค่คำบ่นเช่นเดิม ไม่มีการแก้ไขจนเราเหนื่อยจะช่วย

5. คนขี้อิจฉา : คนที่ไม่พร้อมแม้แต่จะแฮปปี้ไปกับความสุขของคนอื่น พร้อมมีความเกลียดชังที่มากอย่างไม่น่าเชื่อในใจ พ่วงมาด้วยความชอบตัดสินคนอื่น และนินทาลับหลัง

6. คนหลอกลวง : คำพูดของคนโกหกที่พูดกี่ครั้งก็ไม่เคยเหมือนเดิมสักรอบ แถมยังต้องมานั่งสงสัยโดยตลอดว่าเรื่องจริงหรือแฟนตาซี

7. หักหน้าคนอื่น : ฉีกทุกอย่างทุกความตั้งใจของคนอื่น คิดว่าตัวเองฉลาดและเจ๋งที่สุด ชอบเอาชนะและมองเห็นแต่ยข้อด้อยของคนอื่นที่น้อยกว่าตน

เคล็ดลับสอนลูกยังไงไม่ให้เป็นกลายเป็นToxic People

• สอนให้ลูกรู้สึกเห็นอกเห็นใจ

ส่วนใหญ่คนจำพวกToxic People นี้มักแสดงออกในแง่ลบ พ่วงมาด้วยการทำร้ายจิตใจผู้ฟัง อาทิ คำพูดเหน็บแนม, ประชดประชัน กำกวมแต่แฝงความหมายลบ แต่ถ้าหากลูกของเราได้รับการปลูกฝังตั้งแต่เนิ่นๆ ก็จะทำให้เติบโตมาพร้อมกับความอ่อนโยนในใจที่ใส่ใจความรู้สึกของคนอื่นมากพอที่จะระวังพฤติกรรมตัวเอง ไม่ให้ไปทำร้ายความรู้สึกใครเข้า

• สอนลูกให้รู้จักถึงความแตกต่าง

เพราะความแตกต่างเป็นอีกหนึ่งพฤติกรรมที่คนท็อกซิกพยายามสร้าง เมื่อลูกน้อยของเราเริ่มโตขึ้น ต้องหมั่นสอนให้ลูกรู้จักยอมรับในความแตกต่างของคนอื่นที่ไม่เหมือนเรา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของเพศ, รูปร่าง, สีผิว, เชื้อชาติ รวมไปถึงการแสดงออกที่แตกต่างจากตัวเอง หากเริ่มตั้งแต่เด็กเขาจะเข้าใจเรื่องของความแตกต่างที่หลายคนเป็น รวมถึงมีความไหลลื่นในการวางตัว

• สอนให้รู้จักยอมรับในเรื่องที่ทำผิด

ส่วนใหญ่แล้วชาวToxic People มักจะมองไม่เห็นความผิดของตัวเอง เข้าใจว่าตัวเองเป็นผู้ที่ถูกเสมอ ทั้งยังไม่ยอมรับในความผิดพลาดของตัวเองและโยนให้คนอื่น รวมไปถึงการใช้คำพูดที่ทำให้คนอื่นรู้สึกแย่ เมื่อเราปลูกฝังให้ลูกรู้จักกับการขอโทษและยอมรับความผิดด้วยความจริงใจ ลูกก็จะกล้าที่จะขอโทษคนอื่นในสิ่งที่ตัวเองทำผิดมากขึ้น

• สอนลูกให้รู้ว่าไม่ต้องแข่งไปเสียทุกเรื่อง

บางครั้งคนกลุ่ม Toxic Peopleก็คิดไปเองว่าตัวเองเข้าใจและเห็นใจคนอื่นเป็น แต่มักแฝงมาด้วยความอยากเอาชนะด้วยการทำตัวเหนือกว่าลึกๆ โดยมักจะใช้คำพูดเชิงมีประสบการณ์มาก่อน แต่ทับถมด้วยคำว่าเก่งกว่าหรือโชคดีกว่า เลยทำให้ผ่านมาได้ ซึ่งคำปลอบใจจำพวกนี้มักทำให้ผู้ฟังรู้สึกแย่มากกว่าประทับใจ ดังนั้นก่อนเราจะปล่อยให้ลูกเป็นคนแบบนั้น อาจจะต้องสร้างความเข้าใจให้กับลูกก่อนว่า เราไม่จำเป็นต้องเป็นที่หนึ่ง หรือเก่งไปเสียทุกเรื่องก็ได้ ไม่เช่นนั้นเด็กอาจจะจมอยู่ภายใต้การเปรียบเทียบกับคนอื่นจนเคยชิน และแสดงออกด้วยการข่มคนอื่นโดยไม่รู้ตัว

• สอนให้ลูกรู้จักการมีมารยาท

บางครั้งมนุษย์ Toxic อาจมีนิสัยที่คาบเกี่ยวกับเรื่องมารยาทในการเข้าสังคมกับคนหมู่มาก เช่น การสร้างความอับอาย, การบูลลี่ด้วยคำว่าขำๆ หรือ ล้อเลียนในความไม่มั่นใจของคนอื่นได้ ดังนั้นการสอนให้รู้จักกับคำว่าแค่ไหนที่พอดีเมื่อต้องอยู่ร่วมกัน รู้ว่าอะไรควรไม่ควรทำ ก็เป็นอีกหนึ่งวิธีที่ทำให้ลูกโตไปไม่เป็นพิษกับชาวบ้านได้เช่นกัน

• สอนให้ลูกรู้จักบอกความรู้สึกแท้จริง

บางครั้งการยอมคนมากเกินไปก็อาจทำให้ตกเป็นเหยื่อของมนุษย์ช่างท็อกซิกได้เช่นกัน การที่เราเริ่มสอนลูกน้อยให้บอกความรู้สึกตรงๆ พร้อมกับคำอธิบายด้วยความมั่นใจ ก็จะทำให้ลูกรู้จักความไม่ยอมคนและสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติ ไม่ต้องมานั่งคิดมากภายหลัง

• สอนให้ลูกรู้จักการกำหนดขอบเขต

เพราะอย่างที่บอกว่าคน Toxic Peopleเหล่านี้มักสร้างความอึดอัดในใจลึกๆ การสอนให้ลูกรู้จักรักษาสุขภาพจิตตัวเองด้วยการสร้างขอบเขตที่ชัดเจน ว่าแค่ไหนที่ไม่เป็นการล้ำเส้นความรู้สึกก็เป็นเรื่องที่ดีเช่นกัน เพราะพฤติกรรมเป็นพิษของคนอื่น อาจทำให้ลูกของเรากลายเป็นเหยื่อหรือสนามอารมณ์ร่ำไป เราจึงต้องสอนให้ลูกรู้จักปกป้องในสิทธิ์ของตัวเองแล้วประคับประคองความสัมพันธ์ให้ก้าวไปพร้อมกัน

• สอนให้รู้จักสู้ในบางเวลา

เป็นเรื่องปกติเมื่อลูกของเราต้องออกไปอยู่ในสังคมและมีเรื่องของการทะเลาะ โดยเฉพาะกับคนToxic People ที่สร้างความท็อกซิกการถามหาเหตุผลหรือความจริงใจในการทะเลาะนั้นแทบจะเป็นศูนย์ ดังนั้นการสอนให้ลูกไม่คล้อยตามคนอื่น และเป็นคนที่พิจารณาด้วยแนวทางของตนเองก็นับเป็นเรื่องที่ดี การสอนให้ลูกรู้จักใช้เหตุผลไม่เอาอารมณ์เป็นที่ตั้ง ก็เป็นเรื่องที่ช่วยให้ลูกของเราไม่กลายเป็นพิษเสียเองในตัว

• สอนให้ลูกรู้จักคำว่าคิดบวก

อย่างที่บอกว่าคนกลุ่มนี้มักมีความเป็นพิษสูง ถึงแม้การคิดบวกจะเป็นเรื่องยากแต่ก็เป็นเรื่องที่ได้ผลดีเช่นกัน การที่เราสอนให้ลูกรู้จักการระงับอารมณ์หรือลดการมีอารมณ์ร่วมกับเรื่องอื่นเป็นเรื่องที่ดี เพราะเมื่อลูกของเราโตขึ้นและเริ่มระงับอารมณ์ต่างๆด้วยการไม่สนใจ และมองหาวิธีแก้เชิงบวกเพิ่มขึ้น คนเหล่านั้นก็จะไม่เป็นพิษกับลูกของเรา

• สอนให้ลูกกล้าที่จะจบความสัมพันธ์

การเลิกคบกับใคนคนหนึ่งอาจเป็นเรื่องที่เจ็บปวด โดยเฉพาะเมื่อลูกของเราเลือกคนท็อกซิกมาเป็นแฟน, คู่ชีวิต หรือเพื่อน แต่วิธีการยุติความสัมพันธ์อาจจะเป็นทางที่ดีที่สุดก็ได้ ในบางครั้งหากลูกของเราต้องอดทนและอยู่ในวังวนของความสัมพันธ์ที่ทำให้สุขภาพจิตแย่หรืออยู่กับคนที่Toxic People การเชียร์อัปให้เขาเดินออกมาจากจุดนั้น ก็น่าจะเป็นเรื่องที่ดีกว่า

บทความที่น่าสนใจ

ทำไมคุณถึงยังโสด เพราะกลัวการเริ่มต้น หรือแค่ชอบอยู่คนเดียว

ปัญหาวัยรุ่นเมื่อลูก “อารมณ์ร้อน เจ้าอารมณ์” ทำอย่างไรดี ?

ความรุนแรงในครอบครัว เลี้ยงลูกอย่างไรไม่ตกเป็นเหยื่อความรุนแรง

ที่มา (grownandflown)