วิธีสวนอุจจาระทารก คุณแม่คงอยากทราบว่าหากทารกท้องผูกจะสวนก้นได้ไหม มาดูคำตอบจากคุณหมอผู้เชี่ยวชาญและวิธีการช่วยเหลือที่ถูกต้องเมื่อทารกท้องผูกกันค่ะ
คลายข้อสงสัย ทำยังไงดีหาก ทารกท้องผูก สวนก้นได้ไหม??
คลายข้อสงสัย ทำยังไงดีหาก ทารกท้องผูก สวนก้นได้ไหม??
สวนก้นได้ไหม? หากทารกท้องผูก
รศ.พญ.ประสบศรี อึ้งถาวร อาจารย์พิเศษ ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวถึง ปัญหาทารกท้องผูกและการสวนก้นทารกไว้ว่า
เด็กที่เลี้ยงด้วยนมวัว มักจะท้องผูกมากกว่าเด็กที่เลี้ยงด้วยนมแม่ สำหรับเด็กที่เลี้ยงด้วยนมแม่ เราไม่สามารถจะรู้ได้ว่าเด็กกินนมเท่าไร นมพอหรือไม่ ถ้าเด็กอึน้อยลงเพราะนมไม่พอ เราจะรู้ได้จากการชั่งน้ำหนักเด็ก ถ้าน้ำหนักเด็กซึ่งเคยเพิ่มเฉลี่ย 5 วัน 150 กรัม กลับเพิ่มไม่ถึง 100 กรัม ก็แสดงว่านมแม่ไม่พอลูกจึงท้องผูก เพราะเมื่อเด็กกินน้อยลง ก็จะถ่ายน้อยลงตามไปด้วย ส่วนเด็กที่ดูดนมผง ถ้าลูกกินนมครั้งละ 100 ซีซี. วันละ 7 ครั้ง นมที่ได้ถือว่าเพียงพอ
ต้องออกแรงเบ่งมาก เจ็บปวดเวลาถ่าย และอาจมีเลือดปนได้
บทความแนะนำ : วิธีเลือกนมให้ลูก ป้องกันอาการท้องผูกท้องเสีย
แต่ส่วนใหญ่ ปัญหาของแม่ที่พาลูกมาหาหมอแล้วบอกว่าท้องผูกนั้น ไม่ใช่เป็นเพราะนมไม่พอ ทารกดูดนมดี ได้รับนมพอเพียงน้ำหนักก็เพิ่มดี แต่เด็กไม่อึทุกวัน แม่จึงบอกว่าลูกท้องผูกเพราะแม่เข้าใจว่าเด็กจำเป็นต้องอึทุกวัน ถ้าไม่อึทุกวันแสดงว่าผิดปกติ ที่จริงคนเราไม่จำเป็นต้องถ่ายอุจจาระทุกวัน บางคน 2 วันจึงจะถ่ายครั้งหนึ่งตั้งแต่เล็กจนโต และไม่ได้มีอะไรผิดปกติ
ถ้าเด็กอึ 2 – 3 วันต่อครั้ง และอึไม่แข็งออกมาปกติเราไม่เรียกว่า “ท้องผูก” แต่เป็นเรื่องปกติวิสัยของเด็กคนนั้นเอง แต่ถ้าเด็กร้องทรมานทุกครั้งที่อึ และอึออกมาแข็งจนเลือดออก แสดงว่าท้องผูก และต้องทำให้เด็กอึเร็วขึ้น อย่าปล่อยไว้จนแข็ง
ถ้าเด็กอึ 2 – 3 วันต่อครั้ง และอึไม่แข็งออกมาปกติเราไม่เรียกว่า “ท้องผูก”
วิธีสวนอุจจาระทารก คุณหมอฝากเตือน :ไม่ควรสวนก้นทารก
พ่อแม่ไม่ควรใช้แท่งสบู่สวนทวารหนักเด็ก และไม่ควรไปซื้อยาสวนทวารหนักมาสวนให้ลูก เพราะการสวนก้นลูกน้อย จะทำให้เกิดการระคายเคืองเยื่อบุลำไส้ และกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนักอาจมีแผลเกิดความเจ็บปวด ซึ่งจะส่งผลให้กล้ามเนื้อหูรูดรอบทวารหนักยิ่งหดเกร็งมากขึ้น ยิ่งทำให้มีอาการท้องผูกถ่ายอุจจาระไม่ออก
พ่อแม่ไม่ควรใช้แท่งสบู่สวนทวารหนักเด็ก และไม่ควรไปซื้อยาสวนทวารหนักมาสวนให้ลูก
นอกจากนี้ รศ.นพ.เสกสิต โอสถากุล ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ อธิบายเกี่ยวกับการสวนก้นทารกและเด็กเล็กไว้ว่า ในเด็กเล็กไม่ควรใช้ยาสวนทวารอย่างพร่ำเพรื่อ เพราะทำให้เจ็บ เด็กจะไม่ชอบและยิ่งเพิ่มพฤติกรรมกลัว และกลั้นอุจจาระมากขึ้น แต่การสวนทวารเพื่อขจัดอุจจาระปริมาณมากในลำไส้มีความจำเป็นในเด็กที่ท้องผูกมานานจนมีอาการอุจจาระเล็ดไม่รู้ตัว
ข้อควรรู้ : การรักษาเด็กท้องผูกถ้าไม่จำเป็นจริงๆ ไม่ควรให้ยาถ่าย เพราะจะทำให้ลำไส้เคลื่อนไหวผิดปกติ และอาจทำให้เด็กเป็นโรคลำไส้กลืนกันได้
บทความแนะนำ : โรคลำไส้กลืนกัน..สาเหตุหนึ่งของอาการถ่ายเป็นเลือดในทารก
เมื่อเด็กโตขึ้น อายุได้ 4 เดือนขึ้นไปแล้ว พ่อแม่ควรเริ่มให้อาหารเสริม ซึ่งเริ่มจากกล้วยน้ำว้าสุกครูด ข้าวบดและน้ำแกงจืดไปจนถึงผักต้มสุกบดละเอียด และผลไม้อื่น ๆ ก็จะไม่มีปัญหาท้องผูกแล้ว เพราะอาหารที่มีเส้นใยสูง เช่น ผัก ผลไม้ ข้าวซ้อมมือ ข้าวโพด จะทำให้มีกากอาหารเหลือตกค้างในลำไส้ ซึ่งกากอาหารนี้จะดูดน้ำเอาไว้ได้มาก ทำให้อุจจาระนิ่มมีปริมาณมากและขับถ่ายออกมาได้อย่างสะดวก
ได้ทราบกันแล้วนะคะว่า ไม่ควรสวนก้นทารกและเด็กเล็ก เราะอาจเกิดผลเสียมากกว่าผลดี โดยเฉพาะเมื่อเจ้าหนูมีอาการอื่น ๆ ที่ไม่น่าไว้วางใจ เช่น ปวดเกร็งท้อง หรือถ่ายออกมามีเลือดสด ๆ ติดออกมา คุณแม่ควรรีบพาลูกไปพบคุณหมอเพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริงเพื่อความปลอดภัยจะดีที่สุดค่ะ
ในเด็กเล็กไม่ควรใช้ยาสวนทวารอย่างพร่ำเพรื่อ เพราะทำให้เจ็บ
อ้างอิงข้อมูลจาก
บทความอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง :
อาการท้องผูกในเด็ก โดย ผศ.พญ. รวีรัตน์ สิชฌรังษี
รักษาอาการป่วยที่บ้าน: ลูกท้องผูก
ลูกท้องผูก ทำไงดี ? พบวิธีดูแลปัญหาท้องผูกในเด็ก ง่ายๆ ด้วย Fibermate Kiddy