เพราะอาการของภูมิแพ้เป็นเรื่องน่ากลัว ที่อาจจะส่งผลต่อถึงลูกน้อยได้ ใช่ค่ะ เรากำลังหมายถึงอาการที่ ลูกแพ้นมวัว นั่นเองค่ะ! เพราะในครอบครัวที่มีพันธุกรรมเกี่ยวกับเรื่องภูมิแพ้ ที่รวมไปถึงเรื่องหอบหืด อาจส่งผลให้ลูกแพ้นมได้ ซึ่งการแพ้ในข้อนี้อาจจะทำให้ลูกได้รับสารอาหารที่ไม่เพียงพอต่อการเจริญเติบโต วันนี้ theAsianparent จะพาไปไขข้อสงสัยกับวิธีรับมือ ที่ลูกแพ้โปรตีนในนมวัว กับคุณหมอแอนนี่ พญ.วราลี ผดุงพรรค กุมารแพทย์ด้านภูมิแพ้ ในรายการ TAP Ambassador กันค่ะ
ต้องบอกก่อนว่าการแพ้นมวัว ชื่อที่ถูกต้องของโรคนี้ก็คือ โรคแพ้โปรตีนในนมวัว ในทารกเมื่อให้ดื่มนมวัวช่วงขวบปีแรก อาจจะเกิดอาการแพ้โปรตีนในนมวัวอย่างฉับพลันได้ หรือในเด็กบางคนอาการอาจจะค่อย ๆ แสดงออกใน 2-3 สัปดาห์หลังจากการทานนมวัวเข้าไป โดยในประเทศไทยมีเด็กที่แพ้โปรตีนนมวัวอยู่ที่ 20,000 คนต่อการเกิดใหม่ 700,000 คนค่ะ!
สาเหตุที่ ลูกแพ้นมวัว
พันธุกรรมเป็นสาเหตุเด่น โดยเฉพาะเด็กที่มีพ่อแม่เป็นภูมิแพ้ใด ๆ ก็ตาม เพราะอาการนี้ถ่ายทอดทางสายเลือด สาเหตุอีกประการ คือการถูกกระตุ้นด้วยสารก่อภูมิแพ้อยู่เป็นประจำ เช่น ช่วงตั้งครรภ์คุณแม่กินนมวัวมากเกินกว่าปกติ ทำให้ลูกในท้องมีโอกาสที่จะแพ้ได้ง่าย การไม่ได้รับนมแม่ก็มีส่วนทำให้ลูกแพ้โปรตีนนมวัวง่ายขึ้น นอกจากนั้นลำไส้ของเด็กทารกที่ยังไม่เจริญเติบโตเต็มที่ ก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้แพ้นมวัวได้เช่นกันค่ะ
การแพ้แล็กโทสที่อาจเกิดขึ้นได้ในเด็ก แท้จริงแล้วไม่ใช่อาการแพ้ที่น่าห่วง เพียงแต่ว่าในลำไส้อาจจะไม่มีเอนไซม์มากพอ ที่จะไปย่อยน้ำตาลแล็กโทส ทำให้บางคนมีอาการท้องอืด ท้องเสีย หรือถ่ายเหลว ซึ่งนี่ไม่ใช่อาการของการแพ้นมวัวที่มาจากพันธุกรรม และเป็นภาวะที่ทำให้คนเข้าใจผิด
บทความที่เกี่ยวข้อง : นม UHT ยี่ห้อไหนดี วิธีเลือกให้ดีกับพัฒนาการของลูกรักมากที่สุด ควรเลือกอย่างไร
วิธีสังเกตลูกแพ้นมวัว
- คุณพ่อหรือคุณแม่มีประวัติโรคภูมิแพ้ เช่น แพ้อากาศ แพ้อาหาร หอบหืด เป็นต้น
- ลูกคนก่อนเคยมีประวัติแพ้นมวัว
- คุณแม่ดื่มนมวัวมากเป็นพิเศษระหว่างตั้งครรภ์
- คุณแม่ดื่มนมวัวเป็นประจำขณะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
- ลูกดื่มนมวัวตั้งแต่แรกเกิด
- ลูกได้รับนมแม่ในระยะสั้น
- ลูกปวดท้องร้องกวนแบบโคลิก
- ลูกมีอาการป่วยแบบเป็น ๆ หาย ๆ ท้องเสียเรื้อรัง
อาการแพ้นมวัวมีอะไรบ้าง ?
โดยทั่วไปมี 3 อาการหลัก โดยอาจเกิดขึ้นอย่างใดอย่างหนึ่งก็ได้ และจะเกิดขึ้นไม่เกิน 4 สัปดาห์หลังได้รับนมวัว รวมไปถึงโยเกิร์ต ไอศกรีม ช็อกโกแลต หรือชีส ด้วย โดยแบ่งได้ดังนี้
- อาการทางผิวหนัง : จะพบได้ทั้งแบบผื่นลมพิษ โดยจะเป็นผื่นแดง คัน ทั้งตัว หรือเป็นบางส่วนของร่างกาย หรืออาจเป็นผื่นคัน ฝ้าขาว นูน ก็ได้ เป็นกลุ่มอาการที่พบมากที่สุด อาการจะเกิดขึ้นหลังกินนมไปแล้วภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมงจนถึงนานเป็นสัปดาห์ ขึ้นอยู่กับลักษณะของผื่น
- อาการทางเดินหายใจ : อาจมีอาการคัดจมูกเรื้อรัง น้ำมูกไหลเรื้อรัง มีเสมหะในลำคอหรือหลอดลม จนกระทั่งเป็นปอดอักเสบ ถือว่าเป็นภาวะภูมิแพ้ชนิดรุนแรง ถ้าไม่รักษาให้ทันท่วงทีอาจทำให้เสียชีวิตได้
- อาการทางเดินอาหาร : พบได้ตั้งแต่การสำรอกนมหรืออาเจียนบ่อย ร้องกวนโคลิกทุกคืน ถ่ายเหลวเรื้อรัง หรือแม้กระทั่งท้องผูกรุนแรง ส่วนใหญ่จะวินิจฉัยได้ยากอาจเป็นเรื้อรัง และไม่ได้เป็นทันทีหลังจากกินนมเข้าไป
ความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับการแพ้นมวัว
ความเชื่อที่ว่าให้กินอาหารทีละน้อย เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันเป็นความคิดผิด เพราะการกินทีละน้อยแบบนี้เหมือนเป็นการสะสม จะทำให้ร่างกายแพ้รุนแรงมากขึ้น เช่น เดิมทีอาจแพ้โดยมีอาการทางผิวหนังอย่างเดียว แต่พอให้กินไปเรื่อย ๆ อาจทำให้ลูกแพ้ถึงขั้นช็อกได้ เพราะหลักการของผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ ร่างกายจะไวต่อสิ่งกระตุ้น ถ้ายิ่งได้รับสิ่งที่แพ้ไป ยิ่งไปกระตุ้นอาการแพ้ให้เป็นมากขึ้น วิธีแก้คือต้องทำให้ร่างกายลืมว่าเคยแพ้อะไร เช่น ถ้าลูกแพ้นมวัวลองให้ลูกหยุดกินไป 3-5 ปี ก็จะหาย และสามารถกลับมากินนมวัวได้ แต่อาหารบางชนิดอย่างถั่วอาจแพ้ตลอดชีวิต ดังนั้นระยะเวลาในการงดอาหารแต่ละชนิดก็จะแตกต่างกันไป
หากลูกแพ้นมวัวต้องดูแลรักษาอย่างไร
เมื่อสงสัยว่าลูกแพ้โปรตีนนมวัว ให้เปลี่ยนเป็นนมพิเศษ ในประเทศไทยมีนมพิเศษอยู่ 4 ชนิด และเมื่อเปลี่ยนจนทราบว่าลูกเหมาะกับนมชนิดใด ก็ให้ลูกดื่มนมชนิดนั้นต่อเนื่องอย่างน้อย 6 เดือน จึงค่อยหาทางเปลี่ยนนมวัวภายหลัง
- นมที่มีโปรตีนนมวัวย่อยละเอียด
- นมที่มีโปรตีนเป็นกรดอะมิโน
- นมจากเนื้อไก่
- นมข้าวอะมิโน เป็นนมที่มีโปรตีนเป็นกรดอะมิโน และน้ำตาลที่มาจากแป้งข้าวเจ้า
ลูกสามารถหายขาดจากการแพ้โปรตีนนมวัวหรือไม่
จากข้อมูลการแพ้นมวัวของเด็กในประเทศไทย พบว่ามีเพียง 1% เท่านั้น ที่จะมีอาการแพ้นมวัวจนอายุ 10 ขวบ ในเด็กตั้งแต่อายุ 1 ขวบปีขึ้นไป จะมีโอกาสหายได้ในร้อยละ 70 และจะเพิ่มขึ้นตามอายุ โดยเมื่อเด็กอายุครบ 3 ปี ที่มีอาการแพ้นมวัวนั้น มีโอกาสหายได้ถึง 90% เลยทีเดียว
นมถั่วเหลืองสำหรับเด็ก โปรตีนทางเลือกสำหรับเด็กแพ้นมวัว
เพราะการขาดโปรตีนและสารอาหารสำคัญอื่น ๆ ในนมวัว อาจส่งผลให้ลูกเจริญเติบโตได้ไม่เต็มที่หรือสุขภาพ อ่อนแอเพื่อช่วยให้ลูกเติบโตตามวัย สามารถเลือกนมถั่วเหลืองสำหรับเด็ก เป็นหนึ่งในเครื่องดื่มเสริมโภชนาการได้ เพราะนมถั่วเหลืองเป็นแหล่งของโปรตีนจากพืช (Plant-based Protein) และเป็นหนึ่งในพืชไม่กี่ชนิดที่สามารถมอบกรดอะมิโนจำเป็นครบทั้ง 9 ชนิด ซึ่งมีจำนวนชนิดครบเท่ากับที่มีในโปรตีนของนมวัวและไข่ขาว
วิธีเลือกนมถั่วเหลือง สำหรับลูกที่มีอาการแพ้นมวัว
- ตรวจดูฉลากข้างกล่อง : เพราะในฉลากจะมีรายละเอียดของสารอาหารอย่างครบถ้วน
- ไม่ผสมนมผง : เด็กที่มีปัญหาแพ้นมวัว ไม่ได้แปลว่าจะทานยี่ห้อไหนก็ได้ ต้องเลือกสูตรที่ไม่ผสมนมผงเท่านั้น เพราะนมผงก็คือนมวัว
- เป็นชนิดที่ผลิตเพื่อเด็ก : เด็กต้องการสารอาหารที่ครบถ้วนมากกว่าผู้ใหญ่
- แคลเซียมสูง : ตามธรรมชาติของนมถั่วเหลืองมีแคลเซียมน้อยกว่านมวัว ดังนั้นต้องเช็กทุกครั้งว่าปริมาณแคลเซียมเพียงพอหรือไม่
- รสจืดหรือหวานน้อย : เพื่อไม่ให้เด็กติดหวานและมีปัญหาฟันผุ หรือโรคอ้วนตามมา
ถ้าแม่ให้นมยังมีการดื่มนมวัว แต่ลูกแพ้โปรตีนนมวัว จะส่งผลถึงลูกจริงหรือ ข้อนี้เป็นเรื่องที่สามารถเป็นไปได้ โดยเฉพาะในเด็กบางคนที่มีความไวต่อการแพ้นม เพราะในความเป็นจริงแล้วน้ำนมแม่ที่ให้ลูกดื่ม ก็มาจากสารอาหารที่แม่ทานเข้าไป หากคุณแม่ที่ทานนมวัวเข้าไป สารอาหารนั้นก็จะเข้าไปในทางเดินอาหาร และจะผ่านกระบวนการสร้างน้ำนมของแม่ได้ ซึ่งตรงนี้เราเรียกว่าการแสดงอาการแพ้นมวัวผ่านนมแม่นั่นเองค่ะ หากใครที่ต้องการรับฟังคำตอบของหมอแอนนี่แบบเต็ม ๆ สามารถเข้าไปรับชมต่อได้ที่ Facebook :
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
คราบฟันเหลือง ปัญหาเริ่มต้นสำหรับสุขภาพช่องปาก พร้อมวิธีดูแลฟันลูกน้อย
โรคยอดฮิตหน้าฝน ที่พ่อแม่ต้องเฝ้าระวัง อย่าให้ลูกน้อยติด!
ความเครียดกับผู้หญิง เพราะผู้หญิงอย่างเราเป็นทุกอย่างก็เครียดนะ