การให้นมลูกเป็นช่วงเวลาที่สำคัญ คุณแม่จึงจำเป็นต้องดูแลสุขภาพของตนเองให้ดีที่สุด เพื่อให้ลูกน้อยได้รับสารอาหารที่ดีเปี่ยมคุณประโยชน์จากน้ำนมแม่ และเติบโตอย่างแข็งแรง ซึ่งหนึ่งในคำถามด้านการดูแลตนเองโดยเฉพาะอาหารการกินที่คุณแม่หลายคนข้องใจคือ จะยังสามารถกินอาหารโปรดอย่าง “หน่อไม้” ได้หรือเปล่า กินแล้วจะเกิดแก๊สในกระเพาะอาหารจริงหรือเปล่า ให้นมลูกกินหน่อไม้ได้ไหม จะส่งผลอะไรต่อน้ำนมบ้าง แล้วลูกยังกินนมได้ปกติไหม มาไขข้อข้องใจที่คำตอบอาจสร้างเซอร์ไพรส์ให้คุณแม่กันค่ะ
การเลือกกินอาหารสำคัญต่อแม่ให้นมอย่างไร
โดยปกติแล้วผู้หญิงจะต้องการพลังงานประมาณ 2,000 กิโลแคลอรี/วัน ค่ะ แต่ในคุณแม่ให้นมนั้นความต้องการพลังงานจะเพิ่มขึ้นเป็น 2,500 กิโลแคลอรี/วัน โดยในระยะให้นมคุณแม่จำเป็นต้องเลือกอาหารการกินที่เหมาะสมกับตัวเอง และกินให้มากพอ เพื่อให้ได้รับสารอาหารต่าง ๆ อย่างเพียงพอกับความต้องการของร่างกายเพื่อใช้ในการสร้างน้ำนมสำหรับทารก ให้ร่างกายคุณแม่มีพลังงานเพียงพอที่จะใช้ในการผลิตน้ำนมแม่ (เฉลี่ย 750 มิลลิลิตรต่อวัน) รวมทั้งเสริมสร้างและซ่อมแซมสุขภาพของคุณแม่ให้สมบูรณ์
|
|---|
ตัวอย่างอาหารที่แม่ให้นมควรกินใน 1 วัน
|
| อาหาร |
ปริมาณ |
| เนื้อสัตว์ |
12-14 ช้อนโต๊ะ |
| นมสด |
ไม่น้อยกว่า 2 แก้ว (แก้วละ 240 มิลลิลิตร) |
| ข้าว/แป้ง |
9-10 ทัพพี |
| ผัก (สด/สุก) |
6 ทัพพี |
| ผลไม้ |
6 ส่วน* |
| ไขมัน (น้ำมันพืช) |
5 ช้อนชา |
หมายเหตุ : * 1 ส่วนของผลไม้ เช่น กล้วยน้ำว้า 1 ผล, เงาะ 3-4 ผล, มังคุด 3-4 ผล หรือ ฝรั่งกิมจูครึ่งผล
ความต้องการทางโภชนาการของแม่ให้นม
อย่างที่บอกไปแล้วว่าแม่ควรได้พลังงานเพิ่มขึ้นจากปกติประมาณ 500 กิโลแคลอรี/วัน ซึ่งอาหารที่ให้พลังงานเพิ่มขึ้นในระยะให้นมของคุณแม่ควรมาจากโปรตีน และคาร์โบไฮเดรต
จำเป็นสำหรับการสร้างน้ำนมและซ่อมแซมเซลล์ต่าง ๆ ที่คุณแม่สูญเสียไปในการคลอด เช่น เลือด การขาดโปรตีนมาก ๆ จะทำให้เกิดภาวะบวม โลหิตจาง ภูมิต้านทานโรคต่ำ โดยคุณแม่ควรรับโปรตีนร่วมกับการเสริมธาตุเหล็กผ่านการกินเครื่องในสัตว์ต่าง ๆ ไข่ ผักใบเขียว ถั่ว และผลไม้ที่ให้วิตามินซีที่จะช่วยให้ร่างกายดูดซึมธาตุเหล็กได้ดีขึ้น
มีส่วนสำคัญต่อการเสริมสร้างน้ำนมแม่ให้มีคุณภาพสำหรับลูกน้อยนำไปสร้างกระดูกและฟัน ซึ่งอาหารที่มีแคลเซียมได้แก่ นมและผลิตภัณฑ์จากนม ปลาเล็กปลาน้อย กุ้งฝอย ยอดแค และผักใบเขียวต่าง ๆ
เป็นสารอาหารที่มีความจำเป็นต่อการสร้างน้ำนมของคุณแม่เช่นกัน อาหารที่มีวิตามินเอมากคืออาหารที่มาจากสัตว์ อาทิ ไข่แดง ตับ ไต เนยเทียม นมสด น้ำมันตับปลา และจากพืช คือ สารเบต้าแคโรทีนในผักใบเขียวจัดและเหลืองจัดอย่าง ผักกาดเขียว แครอท ฟักทอง ผลไม้สีเหลือง แดง เช่น มะม่วงสุก มะละกอสุก
ร่างกายของคุณแม่ให้นมจำเป็นต้องได้รับวิตามินซีเพิ่มเนื่องจากระดับวิตามินซีในนมแม่จะลดลงเมื่อให้นมลูกไปนานกว่า 7 เดือน ดังนั้น ในช่วงระหว่างให้นมนี้ควรเพิ่มผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว และผักอย่างกะหล่ำปลี มะเขือเทศ ผักใบเขียวเข้าไปในมื้ออาหารด้วยนะคะ
- วิตามินบี 1 ป้องกันไม่ให้ลูกน้อยที่รับนมแม่เป็นโรคเหน็บชา อาหารที่มีวิตามินบี 1 ได้แก่ ข้าวซ้อมมือ หมู เนื้อแดง เนื้อวัว ตับ ธัญพืชทั้งหมด และถั่วเมล็ดแห้ง
- วิตามินบี 2 เป็นส่วนประกอบที่สำคัญของน้ำนม อาหารที่มีวิตามินบี 2 มาก ได้แก่ นมและเนย เครื่องในสัตว์ ไข่ ผักใบเขียว ถั่วเมล็ดแห้งต่าง ๆ และยีสต์
- วิตามินบี 12 ป้องกันการเกิดโรคโลหิตจาง วิตามินบี 12 ได้จากตับ ไต เนื้อ สัตว์ไม่มีไขมัน นมสด ไข่ และปลา
|
|---|
| Tips การ “เลือกกิน” สำหรับคุณแม่ให้นม |
- เลือกกินเนื้อหมู เนื้อไก่ และเนื้อปลา เพิ่มขึ้นประมาณ 2 ช้อนกินข้าวต่อมื้อ หรือเทียบเท่ากับไข่ไก่ 1 ฟองต่อมื้อ หรือดื่มนมประมาณ 3 แก้วต่อวัน และอาจกินปลาทะเล 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ เพื่อให้ร่างกายได้รับกรดไขมันโอเมก้า 3 และ DHA เพิ่มขึ้น ซึ่งจำเป็นต่อการพัฒนาทางสมองและระบบประสาทของลูกน้อย
|
- กินผักและผลไม้หลากสี เพราะเป็นแหล่งของใยอาหาร วิตามิน เกลือแร่ และสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด เพื่อให้ได้รับสารอาหารครบถ้วน โดยควรกินให้ได้อย่างน้อย 400 กรัมต่อวัน
|
- กินน้ำให้พอ เพราะคุณแม่ที่กำลังให้นมลูกจะมีความรู้สึกว่าหิวน้ำบ่อยมากกว่าปกติ จึงควรดื่มน้ำให้ได้ประมาณ 13-16 แก้วต่อวัน หรือดื่มน้ำ 1 แก้วใหญ่ทุกครั้งหลังให้นมลูกน้อยเสร็จในแต่ละครั้ง
|
- เลือกกินข้าว-แป้งที่ขัดสีน้อยหรือไม่ขัดส เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีต และธัญพืช เนื่องจากมีใยอาหารสูง ลดภาวะท้องผูกหลังคลอด
|
ให้นมลูกกินหน่อไม้ได้ไหม หน่อไม้มีประโยชน์หรือโทษอย่างไร
แม่ให้นมหลายคนหรือแทบทุกคนมักเป็นกังวล ว่าอาหารอย่าง “หน่อไม้” นั้น เป็นของต้องห้ามในช่วงให้นมลูกหรือเปล่า อาจจะด้วยกระแสในโซเชียล หรือคำบอกเล่าปากต่อปาก ซึ่งต้องขออธิบายก่อนว่า “หน่อไม้” นั้นจัดเป็นอาหารที่มีเส้นใยสูงชนิดหนึ่ง ซึ่งมีส่วนช่วยในเรื่องของระบบขับถ่าย ลดปัญหาท้องผูกอันเป็นปัญหาที่คุณแม่ให้นมลูกมักพบเจอค่ะ ทั้งยังมีสารอาหารอื่น ๆ ที่มีประโยชน์อย่างเช่น วิตามินซี และโพแทสเซียมด้วย อย่างไรก็ตาม มีความเป็นไปได้สูงเช่นกันที่การกินหน่อไม้จะก่อให้เกิดแก๊สในกระเพาะอาหารของคุณแม่ และอาจส่งผลต่อรสชาติของน้ำนมที่ลูกน้อยกินเข้าไปได้ด้วยค่ะ
ให้นมลูกกินหน่อไม้ได้ไหม ส่งผลอะไรต่อน้ำนมบ้าง
ถึงเวลาของการไขข้อข้องใจแล้วค่ะว่า ให้นมลูกกินหน่อไม้ได้ไหม ส่งผลต่อน้ำนมหรือเปล่า คำตอบคือ “ได้ค่ะ” โดยคุณแม่สามารถกินหน่อไม้ รวมถึงผักอื่น ๆ ที่อาจก่อให้เกิดแก๊สในกระเพาะอาหารได้อย่างเช่น บร็อคโคลี ดอกกะหล่ำ ไม่จำเป็นต้องงดอาหารเหล่านี้ค่ะ แต่! คุณแม่ควรบริโภคในปริมาณที่พอเหมาะ และหมั่นสังเกตอาการของตัวเองและลูกน้อยไปด้วย หากพบว่าลูกน้อยมีอาการผิดปกติหลังจากที่คุณแม่กินหน่อไม้ เช่น ท้องอืด ท้องเสีย หรือไม่ยอมกินนม ควรหยุดกินหน่อไม้ชั่วคราว และปรึกษาแพทย์นะคะ
ข้อควรรู้สำหรับคุณแม่ให้นมลูกที่กินหน่อไม้
ไม่เพียงแก๊สในกระเพาะอาหารที่อาจเกิดขึ้นหลังจาก แม่ให้นมลูกกินหน่อไม้ จนทำให้คุณแม่มีอาการท้องอืดท้องเฟ้อแล้ว การกินหน่อไม้ยังอาจทำให้น้ำนมมีกลิ่นหรือรสชาติเปลี่ยนไปเล็กน้อยด้วย ซึ่งมีความเป็นไปได้ค่ะว่าลูกน้อยจะไม่ยอมกินนมจากสาเหตุนี้ ดังนั้น ข้อควรรู้สำหรับคุณแม่ให้นมลูกที่ต้องการกินหน่อไม้ คือ
- เลือกหน่อไม้สด หน่อไม้สดจะมีคุณค่าทางอาหารมากกว่าหน่อไม้ดอง
- ปรุงสุก ควรปรุงหน่อไม้ให้สุกก่อนกิน เพื่อลดความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของเชื้อโรค
- รสไม่จัด ควรปรุงเมนูหน่อไม้ด้วยรสอ่อน ๆ หลีกเลี่ยงการปรุงรสจัด เช่น เผ็ด เค็ม หรือเปรี้ยวจัด
อย่างไรก็ตาม การที่คุณแม่จะเลือกกินอาหารอะไรนั้นอย่าลืมว่าในช่วงของการให้นม น้ำนมแม่ คืออาหารเพียงอย่างเดียวที่ลูกกินได้ และมีประโยชน์ที่สุด ดังนั้น ควรเลือกกินอย่างพิถีพิถัน ซึ่งนอกจากหน่อไม้แล้วคุณแม่ยังสามารถรับใยอาหารจากผักและผลไม้อื่น ๆ ได้เช่นกัน อย่าลืมว่าคุณแม่ให้นมลูกควรใส่ใจเรื่องโภชนาการโดยรวม กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ ดื่มน้ำมาก ๆ ควบคู่กับการออกกำลังกายพอประมาณ กินยาบำรุงตามแพทย์สั่ง และหากมีอาการผิดปกติใด ๆ เกิดขึ้นในช่วงให้นมลูกควรปรึกษาแพทย์ทันทีค่ะ
ที่มา : สุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ , www.si.mahidol.ac.th , www.bumrungrad.com
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
เป็นมั้ย? ให้นมลูกหิวบ่อย เปิดเหตุผลที่คุณแม่หลังคลอดหิวง่าย กินบ่อย
ให้นมลูก กินยาคุมฉุกเฉินได้ไหม มีผลอะไรกับทารกหรือเปล่า
5 เครื่องดื่มคุณแม่หลังคลอด ฟื้นฟูร่างกาย บำรุงน้ำนมเพื่อลูกน้อย
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
