ในช่วงตั้งครรภ์ คุณแม่หลายคนอาจรู้สึกว่าตัวเองดูโทรมขึ้น ผิวพรรณหมองคล้ำ สิวขึ้นง่าย หรือดูไม่สดใสเหมือนเดิม และแม้จะอยากกลับมาดูดีอีกครั้ง แต่ก็ต้องเลือกอย่างระมัดระวัง เพราะมี “เครื่องสำอางที่คนท้องควรเลี่ยง” อยู่ไม่น้อยที่อาจส่งผลกระทบต่อทารกในครรภ์ได้
สิ่งสำคัญคือ การรู้ว่า “อะไรควรใช้” และ “อะไรควรเลี่ยง” จะช่วยให้แม่ท้องสวยอย่างปลอดภัยทั้งภายนอกและภายใน โดยเฉพาะสารเคมีบางชนิดที่อาจดูดซึมผ่านผิวหนังเข้าสู่กระแสเลือด และมีผลต่อพัฒนาการของทารกได้โดยไม่รู้ตัว
ทำไมต้องใส่ใจเรื่องเครื่องสำอางระหว่างตั้งครรภ์?
ในช่วงตั้งครรภ์ ร่างกายคุณแม่จะเกิดการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนอย่างมาก เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนที่เพิ่มขึ้น อาจทำให้ผิวมันขึ้น เกิดฝ้า กระ หรือสิวได้ง่าย บางคนมีผิวไวต่อแสง หรือเกิดการระคายเคืองง่ายกว่าปกติ
จากข้อมูลของ American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) ระบุว่า “การใช้สารบางชนิดผ่านทางผิวหนังสามารถดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด และส่งผลต่อทารกในครรภ์ โดยเฉพาะในช่วงไตรมาสแรกที่สมองและอวัยวะต่างๆ เริ่มพัฒนา”[1]
นั่นจึงเป็นเหตุผลว่า ทำไมคุณแม่ควรเรียนรู้เกี่ยวกับ เครื่องสำอางที่คนท้องควรเลี่ยง เพื่อความปลอดภัยของลูกน้อย
กลุ่มส่วนผสมในครีมบำรุง และ เครื่องสำอางที่คนท้องควรเลี่ยง
1. วิตามิน A และอนุพันธ์ของเรตินอยด์ (Retinoids)
สารกลุ่มนี้มักอยู่ในผลิตภัณฑ์ลดริ้วรอย เช่น Retinol, Retin-A, Tretinoin หรือ Isotretinoin
- การศึกษาจาก New England Journal of Medicine พบว่า การใช้วิตามิน A ในปริมาณสูงอาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดความผิดปกติแต่กำเนิดในทารกถึง 20-35% [2]
- องค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐฯ (FDA) จัดให้ Retinoids อยู่ในกลุ่ม X ซึ่งหมายถึง “มีหลักฐานชัดเจนว่าก่อให้เกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์”
ดังนั้นผลิตภัณฑ์ลดริ้วรอยที่มีเรตินอล แม้เพียงเล็กน้อย ควรหลีกเลี่ยงอย่างเด็ดขาด
2. ซาลิไซลิก แอซิด (Salicylic Acid)
สารนี้เป็นกลุ่ม BHA มักพบในผลิตภัณฑ์รักษาสิว สครับหน้า หรือโฟมล้างหน้า
- หากใช้ในความเข้มข้นสูงหรือทาทั่วร่างกาย อาจดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด และส่งผลต่อระบบไหลเวียนของทารก
- แม้ว่าบางแหล่งจะบอกว่าใช้ในปริมาณน้อยได้ แต่ American Pregnancy Association แนะนำว่า “ควรหลีกเลี่ยง Salicylic Acid มากกว่า 2% ขณะตั้งครรภ์”[3]
3. ไฮโดรควิโนน (Hydroquinone)
สารที่ใช้เพื่อรักษาฝ้า กระ และจุดด่างดำ แต่ถูกจัดอยู่ในกลุ่มที่ “ดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้สูงถึง 35-45%” จากการศึกษา [4] แม้ยังไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าเป็นอันตรายต่อทารก แต่เนื่องจากการดูดซึมสูงมาก จึงควรหลีกเลี่ยงอย่างยิ่ง
4. เบนโซอิลเปอร์ออกไซด์ (Benzoyl Peroxide)
พบในยารักษาสิวแบบทา แม้จะไม่มีข้อมูลแน่ชัดเกี่ยวกับความปลอดภัยในหญิงตั้งครรภ์ แต่หลายหน่วยงานแนะนำว่า “ควรหลีกเลี่ยง” โดยเฉพาะในช่วงไตรมาสแรก
5. พาราเบน, พาทาเลต และฟอร์มาลดีไฮด์
กลุ่มสารกันเสียหรือสารเคมีที่รบกวนฮอร์โมน (endocrine disruptors)
- งานวิจัยจาก Environmental Health Perspectives พบว่าการสัมผัสพาทาเลตในระดับสูงระหว่างตั้งครรภ์อาจเชื่อมโยงกับปัญหาพัฒนาการของระบบสืบพันธุ์ในเด็กชาย [5]
ประเภทเครื่องสำอางที่คนท้องควรเลี่ยง
แม้ไม่ได้อยู่ในรูปแบบ “ครีมบำรุง” แต่เครื่องสำอางหลายชนิดก็มีความเสี่ยงไม่แพ้กัน
ลิปสติก
- บางยี่ห้อมีปริมาณ “สารตะกั่ว” สูง ซึ่งอาจสะสมในร่างกาย
- เลือกผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัย ผ่านการทดสอบสำหรับหญิงตั้งครรภ์
ยาทาเล็บและน้ำยาล้างเล็บ
- มีสาร Toluene, Formaldehyde ซึ่งเสี่ยงต่อระบบประสาท
- แนะนำให้ทำเล็บในที่อากาศถ่ายเทดี หรือหลีกเลี่ยงในช่วงไตรมาสแรก
โลชั่น/ครีมทาผิวขาว
- บางสูตรมีสารฟอกผิวแรง เช่น Mercurous chloride หรือปรอท
- หลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีฉลากชัดเจน หรือมาจากแหล่งที่ไม่น่าเชื่อถือ
ไปคลินิกความงามตอนท้อง ทำอะไรได้บ้าง?
แม้คุณแม่จะอยากทำทรีตเมนต์บำรุงผิว แต่หัตถการบางอย่างอาจมีความเสี่ยง
ห้ามทำเด็ดขาด
- เลเซอร์แรงสูง เช่น IPL, Fraxel
- ฉีด Botox, Filler หรือ Meso fat
- HIFU, Thermage ที่ใช้พลังงานคลื่นหรือความร้อน
- การใช้ยาชาชนิดฉีดหรือทา
เหตุผล: บางหัตถการส่งผลกระทบต่อระบบประสาทหรือการไหลเวียนเลือดของทารก รวมถึงมีความเสี่ยงจากสารแทรกซึมเข้าร่างกายแม่
หัตถการที่ทำได้ในบางกรณี
- Facial อ่อนโยน หรือมาสก์หน้าแบบธรรมชาติ
- สครับผิวเบา ๆ ที่ไม่มีสารเร่งผลัดเซลล์แรง ๆ
- การทำเล็บแบบไม่ใช้สารเคมีแรง
อย่างไรก็ตาม ทุกอย่างควรอยู่ภายใต้การประเมินของแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านผิวหนัง
แม่ท้องจะดูแลความงามระหว่างตั้งครรภ์อย่างไร?
- คนท้องใช้ครีมอะไรได้บ้าง? เลือกผลิตภัณฑ์ที่มีฉลากชัดเจนว่า “ปลอดภัยสำหรับหญิงตั้งครรภ์”
- เน้นสารสกัดธรรมชาติ เช่น ว่านหางจระเข้, น้ำมันโจโจบา, Shea Butter, กรดไฮยาลูรอน (Hyaluronic acid)
- หลีกเลี่ยงการใช้ครีมหลายตัวพร้อมกัน เพื่อไม่ให้เกิดปฏิกิริยาระหว่างสาร
- ดื่มน้ำวันละ 2 ลิตร และนอนหลับเพียงพอ
- ใช้ครีมกันแดดที่ปลอดภัย เช่น Zinc Oxide หรือ Titanium Dioxide (Physical Sunscreen)
การดูแลตัวเองระหว่างตั้งครรภ์ไม่ใช่เรื่องผิด แต่คุณแม่ต้องรู้ว่า “ความสวย” ที่ปลอดภัยคือสิ่งสำคัญที่สุด หากต้องเลือก ระหว่างผิวใสชั่วคราวกับสุขภาพถาวรของลูก แน่นอนว่าแม่ทุกคนต้องเลือกความปลอดภัยเป็นอันดับหนึ่ง
อย่าลืมว่า แม้เราไม่สามารถควบคุมฮอร์โมนหรือสิวในช่วงตั้งครรภ์ได้ 100% แต่เรา ควบคุมสิ่งที่เราทาและใส่ลงไปในร่างกายได้ และนั่นคือพลังที่แม่ใช้ปกป้องลูกน้อยได้ดีที่สุด
ที่มา:
- ACOG (2022). Skincare Safety During Pregnancy.
- NEJM (1995). Isotretinoin Exposure and Birth Defects
- American Pregnancy Association. Topical Medications in Pregnancy
- Drugs.com. Hydroquinone Safety Information
- Environmental Health Perspectives (2011). Prenatal Phthalate Exposure and Child Development
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
5 ครีมทาผิวที่แม่ท้องใช้ได้ ครีมทาตัวคนท้อง เลือกแบบไหนให้ผิวนุ่มชุ่มชื้น
เครื่องสําอาง คุณแม่ตั้งครรภ์ แม่ท้องอยากสวย เครื่องสำอางแบบไหนที่ใช้ได้ !?!
10 เครื่องสำอางคนท้อง สูตรออร์แกนิก ปลอดภัยทั้งแม่และลูกน้อยในท้อง
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
