สร้างพัฒนาการลูกด้วยการเล่นและเรียนรู้อย่างเป็นธรรมชาติ
เพราะลูกน้อยเกิดมาพร้อมศักยภาพในการเรียนรู้ การส่งเสริมพัฒนาการและทักษะด้านต่างๆ เพื่อเปิดโอกาสให้เขาได้เรียนรู้เป็นสิ่งสำคัญต่อการพัฒนาตัวตนของเขาในอนาคต พ่อแม่ควรส่งเสริมให้ลูกได้เล่นอย่างอิสระตามธรรมชาติในแบบที่เขาชอบและถนัด เพื่อให้ลูกเติบโตแข็งแรง มีพัฒนาการที่ดี อารมณ์ดี และพร้อมเรียนรู้สิ่งใหม่ในทุกๆ วัน
สร้างพัฒนาการลูกด้วยการเล่นและเรียนรู้อย่างเป็นธรรมชาติ
เพราะลูกน้อยเกิดมาพร้อมศักยภาพในการเรียนรู้ การส่งเสริมพัฒนาการและทักษะด้านต่างๆ เพื่อสร้างพัฒนาการลูกด้วยการเล่นและเรียนรู้อย่างเป็นธรรมชาติ
เรามา สร้างพัฒนาการลูกด้วยการเล่นและเรียนรู้อย่างเป็นธรรมชาติ มาดูกันเลยค่ะ
ประโยชน์ของการเล่น
พัฒนาการ ลูก
การเล่น นับเป็นเรื่องที่ยิ่งใหญ่มากสำหรับเด็ก ที่สำคัญ การเล่น จะช่วยกระตุ้นให้เด็กเกิดการเรียนรู้ เป็นการฝึกให้เด็กกล้าที่จะแสดงออก ทำให้เด็กมีสุขภาพจิตดี และช่วยลดความก้าวร้าวลงได้ หากพ่อแม่ผู้ปกครองเข้าใจถึงธรรมชาติของเด็กและรับรู้ถึงวิธีการสร้าง พัฒนาการของเด็กโดยการใช้ของเล่นและการเล่นแล้ว ก็จะเป็นการช่วยให้เด็กเติบโตขึ้นอย่างมีคุณภาพต่อไป
ดังนั้น ของเล่นที่พ่อแม่ผู้ปกครองซื้อหาให้ลูก หรือใช้เวลาเพื่อเล่นกับลูก ล้วนเป็นสิ่งที่จะสามารถทำให้ลูกเติบโตมีพัฒนาการที่ดีได้ทั้งสิ้น
ประโยชน์ของการเล่นนั้น ได้มีผู้ให้แนวคิดเกี่ยวกับประโยชน์ของการเล่นไว้หลายทัศนะ บางท่านมีความเห็นว่า การเล่นก็เหมือนกับการทำงานของเด็ก เป็นการเตรียมเด็กเข้าสู่ความเป็นจริงของชีวิต ให้โอกาสเด็กได้แสวงหาความรู้ต่างๆ รอบๆ ตัว รวมทั้งให้ความสนุกสนาน การห้ามไม่ให้เด็กเล่นก็เท่ากับปิดโอกาสไม่ให้เด็กทำงานไม่ได้เตรียมตัวสู่ความเป็นจริงของชีวิต ขาดความรอบรู้ ไม่ได้รับความสนุกสนานจะทำให้เด็กขาดโอกาสที่จะเจริญเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่สมบูรณ์ดังนั้น ผู้ที่เกี่ยวข้องกับเด็กไม่ว่าจะเป็นพ่อแม่ ครูหรือผู้ปกครองควรจะช่วยกันส่งเสริมให้เด็กได้มีการเล่นที่เหมาะสมกับวัย เพราะจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งที่จะทำให้เด็กเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่สมบูรณ์ได้
เล่นสนุกเสริมสร้างพัฒนาการ
เพราะการเล่นเป็นการสร้างเสริมและต่อยอดการเรียนรู้ที่ดีของลูก เมื่อลูกได้เล่น ก็เท่ากับเขาได้เรียนรู้ ทั้งยังเป็นการเสริมสร้างพัฒนาการ ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สมองและสติปัญญา วิธีที่ดีในการช่วยส่งเสริมและพัฒนาตัวตนตามธรรมชาติของลูก ก็คือให้เขาได้อย่างเล่นอิสระตามธรรมชาติในแบบที่เขาชอบและถนัด และเหมาะสมกับวัย
การที่ลูกได้รับสารอาหารที่เพียงพอก็สำคัญ แน่นอนนมแม่อาหารที่สำคัญที่สุดสำหรับเด็กทารก โดยทารกควรได้ดื่มนมแม่ล้วนโดยไม่ต้องให้อาหารเสริมหรือน้ำเปล่าเลยจนอายุ 6 เดือน จึงเริ่มให้อาหารเสริมตามวัย หากคุณแม่มีปัญหาการให้นมแม่ ทางเลือกต่อไปก็ควรจะเป็นนมแพะ เพราะมีกระบวนการสร้างน้ำนมคล้ายกับน้ำนมแม่
กิจกรรมเคลื่อนไหวร่างกายมีความสำคัญหลายประการดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น ส่วน “การฝึกทักษะการเคลื่อนไหว” ให้กับเด็กก็มีความสำคัญที่ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน เพราะจะทำให้เด็กได้รับประโยชน์หลายประการ ดังต่อไปนี้
- สร้างสารเคมี กระตุ้นสื่อประสาทในสมอง
- เพิ่มความแข็งแรง สะพานเชื่อมสมองซ้าย-ขวา
- ควบคุมร่างกายตนเองในการใช้กล้ามเนื้อได้ทั้งมัดใหญ่-มัดเล็ก
- เพิ่มออกซิเจน-พลังงาน
- ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ลดความตึงเครียด
- กล้าเผชิญปัญหา (การเล่นผาดโผน)
- ลดความรนรีบในเด็กที่ซน เพิ่มระดับการเคลื่อนไหวในเด็กที่เฉื่อยช้า
- ทำให้เด็กรู้สึกสนุกสนาน
- หากใช้ประกอบการเรียนรู้จะช่วยเพิ่มความสนใจ
ของเล่นรอบตัว ลูกน้อยรู้จักการเล่นตั้งแต่ยังเป็นทารกทุกสิ่งรอบตัวลูกล้วนเป็นของเล่นสำหรับการเรียนรู้ได้ทั้งนั้น การเล่นช่วยพัฒนาเรื่องการรับรู้และการตอบสนองต่อสิ่งต่างๆ ของลูก ของเล่นชิ้นแรกของลูกก็คือร่างกาย มือ เท้า แขน ขา และสิ่งต่างๆ ที่อยู่รอบตัวเขานั่นเอง
เล่นซนรอบบ้าน ลูกน้อยเริ่มเรียนรู้สิ่งรอบตัวด้วยการสัมผัส หยิบ จับ คว้าสิ่งของ และเริ่มพัฒนาจากคลาน เป็นเดิน และวิ่งซนไปรอบบ้าน เปิดโอกาสให้ลูกได้เดิน วิ่ง และเล่นบนพื้นหญ้า พัฒนาทักษะการเคลื่อนไหว ช่วยให้กล้ามเนื้อมัดเล็กมัดใหญ่ได้ทำงานเต็มที่ และยังได้เรียนรู้สำรวจธรรมชาติรอบตัว
ชวนลูกเล่น คุณพ่อคุณแม่คือเพื่อนเล่นสำคัญที่จะช่วยส่งเสริมพัฒนาการของลูก ชวนลูกเล่นสนุกจากสิ่งต่างๆ รอบตัว เช่น เอาหมอนมาวางกั้นเป็นแนวยาวเหมือนลู่วิ่ง แล้วเดินแข่งกัน ช่วยพัฒนาและเสริมสร้างกล้ามเนื้อมัดใหญ่ของลูก หรือเล่นโยนรับส่งลูกบอล ช่วยฝึกการเคลื่อนไหว การทำงานประสานกันของกล้ามเนื้อมือ ขา สายตา และระบบประสาท
กิจกรรมสร้างสรรค์ที่ลูกชอบ
นอกจากการเล่นแล้ว การให้ลูกได้ทำกิจกรรมสร้างสรรค์ เช่น ทำงานศิลปะ เล่นดนตรี เล่นกีฬา หรือกิจกรรมที่เขาชอบหรือถนัด ก็เป็นการส่งเสริมและต่อยอดพัฒนาการที่ดีอย่างเป็นธรรมชาติให้ลูก ช่วยสร้างเสริมจินตนาการ ฝึกฝนร่างกาย และพัฒนาจิตใจ ซึ่งมีส่วนสำคัญมากในการพัฒนาตัวตนในระยะยาวของลูก
นอกจากจะส่งเสริมลูกรักด้วยการเล่นและกิจกรรมต่างๆ แล้ว ปัจจัยสำคัญที่จะทำให้ลูกรักเติบโตแข็งแรง มีพัฒนาการที่ดีทั้งทางด้านร่างกายและสมอง ก็คือโภชนาการที่ลูกได้รับนั่นเอง
นมแม่ดีที่สุด จากงานวิจัยพบว่าทารกที่กินนมแม่จะมีไอคิวสูงกว่าทารกที่กินนมทั่วไป เพราะนมแม่มีคุณค่าทางโภชนาการครบถ้วน มีระบบการสร้างน้ำนมแบบอะโพไครน์ (Apocrine) ทำให้มีสารอาหารจากธรรมชาติที่เรียกว่า Bioactive Components เช่น ทอรีน นิวคลีโอไทด์ โพลีเอมีน ฯลฯ ในปริมาณสูง ซึ่งสารอาหารเหล่านี้มีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของสมองและพัฒนาการของลูกน้อย นมแม่ยังมีโปรตีนขนาดเล็กและไขมันที่ย่อยง่าย ดูดซึมได้เร็ว ลดอาการท้องอืดท้องผูก และไม่ก่อให้เกิดภูมิแพ้ ช่วยให้ลูกมีร่างกายแข็งแรง พร้อมต่อการเรียนรู้ในทุกๆ วัน แต่หากคุณแม่มีปัญหาไม่สามารถให้นมลูกได้ ก็สามารถเลือกนมชนิดอื่น เช่น นมแพะ ที่มีระบบการสร้างน้ำนม แบบอะโพไครน์ (Apocrine) และมีคุณค่าสารอาหารจากธรรมชาติครบถ้วน
เมื่อลูกน้อยได้รับการส่งเสริมให้ได้เล่น ได้ทำกิจกรรม และเรียนรู้อย่างเป็นธรรมชาติในแบบที่เขาชอบหรือถนัด รวมทั้งได้รับนมที่มีคุณค่าสารอาหารจากธรรมชาติครบถ้วน การเสริมสร้างพัฒนาการที่ดีของลูกก็จะตามมาแน่นอน
ลักษณะการเล่นของเด็ก
สามารถสรุปการเล่นของเด็กออกเป็นหลายลักษณะ ได้ ดังนี้
-
- การเล่นเลียนแบบ (Imitation) การเล่นเลียนแบบเป็นการสะท้อนให้ผู้อื่นเห็นและทราบถึงการรับรู้สิ่งแวดล้อม ต่างๆ ของเด็กการเล่นเลียนแบบช่วยให้เด็กเกิดการเรียนรู้สิ่งต่างๆรอบตัว โดยรับรู้ผ่านประสาทสัมผัส แต่ยังไม่อาจจะเข้าใจหรือความรู้ความหมายได้ในทันที ในการเล่นเลียนแบบเด็กมักจะเล่นเลียนแบบคนที่ตนคุ้นเคย และเห็นว่าสำคัญ สถานการณ์หรือสิ่งที่เด็กนำมาเล่นจะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของเด็กแต่ละคน
- การสำรวจ(Exploration) เป็นคุณสมบัติประจำวัยของเด็กระยะ 3-6 ปี รากฐานของการเล่นแบบสำรวจ คือมีความสนใจ สงสัย และกระตือรือร้นใคร่รู้ในสิ่งที่อยู่รอบตัว ในการเล่นสำรวจนี้เด็กจะใช้ประสาทสัมผัสต่างๆ มากกว่าการสัมผัสจับต้องหรือดูเฉยๆ เด็กอาจจับของเล่นกลิ้งไปมา ลองดม หรือฟังว่ามีเสียงมากจากส่วนไหนของเครื่องเล่น และ ค้นหาที่มาของเสียง ด้วยการถอดออกมาดู การเล่นสำรวจนี้จะเป็นพฤติกรรมที่จะนำไปสู่การค้นพบและการแก้ไขปัญหาใน สถานการณ์ที่เด็กไม่เคยเรียนรู้และมีประสบการณ์มาก่อน
- การทดสอบ (Testing) เด็กจะอาศัยความรู้ใหม่ที่ได้จากการสำรวจและความรู้จากประสบการณ์ที่คุ้นเคย เป็นพื้นฐาน สิ่งที่เด็กได้สำรวจศึกษาแล้วจะเป็นอุปกรณ์ที่เด็กนำมาเล่นเพื่อทดสอบดูว่า คุณสมบัติของเครื่องเล่นและวิธีการเล่นที่วางไว้จะเป็นไปตามที่เขาคิดหรือ ไม่ อย่างไร และรู้จักแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น มีความสนใจและพยายามทำให้สำเร็จ คุณค่าของการเล่นทดสอบที่เห็นได้เด่นชัดก็คือส่งเสริมพัฒนาการด้านการเรียน รู้ คิดอย่างมีเหตุผล เหตุและผลจะได้จากการสรุปความสามารถที่เกิดขึ้นจากการทดสอบ และผู้เล่นมีโอกาสได้เรียนรู้เกี่ยวกับตนเองและเป็นการช่วยตนเองด้วย
- การสร้าง (Construction) เป็นการเล่นที่ผู้เล่นสร้างความสัมพันธ์ระหว่างตนเองกับสิ่งแวดล้อมในลักษณะต่างๆ โดยเด็กจะนำเอาประสบการณ์ต่างๆของตนเข้ามารวมกัน การเล่นชนิดนี้จะสะท้อนให้เห็นถึงความสามารถของเด็กในการรวบรวมอารมณ์ ความคิด และเหตุผลให้สัมพันธ์กันขึ้นใหม่เพื่อก่อให้เกิดความคิดจินตนาการอย่างสร้างสรรค์
ที่มา : 1
บทความอื่นๆที่น่าสนใจ
ความสำคัญของการนับลูกดิ้น การนับลูกดิ้นป็นสิ่งสำคัญ และสิ่งที่พ่อควรทำ
ลูกแพ้ยุง ทำไงดี ทำอย่างไรเมื่อลูกแพ้ยุง มีอาการ และ รักษาได้อย่างไร?
