คุณแม่ที่ประสบปัญหาน้ำนมไม่พอต่อลูกรักอยากจะ เติมนมแม่ลงในนมผงได้ไหม เคยไปอ่านที่ไหนมาบอกว่าทำได้นั้นไม่จริง นมแม่เป็นนมจากธรรมชาติที่ไม่ควรไปรวมกับนมชนิดอื่น ๆ ไม่ว่านมชนิดนั้น ๆ จะเคลมว่าตนเองมีดีแค่ไหน เพราะการผสมนมแม่กับนมผงจะทำให้เกิดอันตรายโดยตรงต่อทารกได้ ทารกที่กินอยู่ตอนนี้อาจปลอดภัยดี แต่ไม่ได้หมายความว่าวันหน้าจะปลอดภัย เราแนะนำให้ใช้วิธีการสลับประเภทนมจะเหมาะสมกว่ามาก
สัญญาณที่บ่งบอกว่าลูกได้รับนมแม่ไม่เพียงพอ
- ช่วงที่เข้าเต้าลูกดูดนมเสียงดังเกินไป จนถึงไม่ได้ยินเสียงเลย ปัญหานี้มักเกิดจากท่าทางในการอุ้มลูกเข้าเต้าร่วมด้วย ทำให้ลกกินนมยาก กินไม่อิ่ม
- คุณแม่สามารถทดสอบด้วยการอุ้มลูกเข้าเต้าบ่อยขึ้น ถ้าลูกหันหน้าจะเข้าเต้า แสดงว่าลูกยังกินนมจากรอบที่แล้วยังไม่อิ่มดีนั่นเอง
- ทารกจะร้องไห้บ่อย หรือเกือบตลอดเวลา ดูงอแง ไม่ร่าเริง ไม่ยิ้มแย้ม หรือแสดงความสดใสออกมา
- ทารกจะมีผิวสีเหลืองมากขึ้น และยังคงดูย่นอยู่
หากลูกได้รับนมเพียงพอโดยทั่วไปจะมีสัญญาณชัดเจน เช่น คุณแม่จะรู้สึกได้เองว่าเต้านมเบาขึ้น รู้สึกโล่งมากขึ้น คุณแม่จะไม่รู้สึกปวด หรือเจ็บเต้านมมากเกินกว่าปกติ ทารกที่ได้รับนมอย่างเพียงพอ จะมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นหลังจากผ่านไป 2 สัปดาห์ และผิวพรรณของลูกดูดีมีความชุ่มชื้น หากลองจับจะได้สัมผัสที่นุ่มเด้งสุขภาพดีสุด ๆ
การให้นมลูกควรเริ่มจากหลังคลอดให้เร็วที่สุด โดยเฉพาะช่วง 1 – 3 วันหลังคลอด เพื่อไม่ให้พลาดน้ำนมเหลือง (Colostrum) ซึ่งเป็นน้ำนมแม่ในระยะที่มีสารอาหารสูงที่สุด อุดมไปด้วยสารอาหารที่หลากหลายที่ช่วงส่งเสริมพัฒนาการครบรอบด้านของทารก เช่น MFGM, DHA, 2’-FL และ Lactoferrin
น้ำนมเหลืองสามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกัน และช่วยป้องกันการติดเชื้อของทารกได้เป็นอย่างดี เปรียบเสมือนวัคซีนธรรมชาติจากอกแม่ หากพบปัญหาการให้นมจึงควรปรึกษาแพทย์โดยด่วน
วิดีโอจาก : Nurse Kids
เติมนมแม่ลงในนมผงได้ไหม
เมื่อคุณแม่มีปัญหาน้ำนมน้อย น้ำนมไม่พอ ทารกกินนมแม่แล้วไม่อิ่ม การมองหานมผงเป็นทางออกโดยเลี่ยงไม่ได้ แต่เพราะคุณแม่รู้มาว่านมแม่ดีต่อลูกที่สุด โดยเฉพาะช่วง 6 เดือนแรก เลยเกิดความกังวล ก่อนที่จะตัดสินใจผสมนมแม่ลงในนมผง เพื่อให้ลูกยังคงได้มีโอกาสกินนมแม่ตลอด ๆ หากคุณแม่คนไหนที่กำลังทำแบบนี้อยู่ เราแนะนำให้หยุดก่อน เพราะการผสมนมแม่เข้ากับนมผง เป็นสิ่งที่ไม่ควรทำเป็นอย่างยิ่ง เพราะการผสมนมทั้ง 2 ชนิดนี้ จะทำให้เกิดผลเสียต่าง ๆ ตามมาได้ ทั้งในแง่ของสารอาหาร และผลกระทบต่อระบบย่อยอาหารของทารก เนื่องจากระบบย่อยอาหารที่ยังไม่โตเต็มที่ เป็นต้น
ทำไมจึงไม่ควรเติมนมลงในนมผงได้ไหม
ไม่ใช่เพราะเป็นนมเหมือนกันเลยจะผสมด้วยกันได้ มีหลายเหตุผลที่ทำให้ไม่ควรผสมระหว่างนมแม่กับนมชนิดอื่น ๆ การให้นมแม่เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการให้นมลูก หากผสมจะทำให้เกิดข้อเสียหลากหลายข้อ ตัวอย่างเช่น
- มีข้อมูลการวิจัยที่บ่งชี้ว่าการผสมนมแม่เข้ากับนมผงในขวด จะทำให้ประสิทธิภาพในการกำจัดเชื้อโรคลดน้อยลงกว่าการให้ลูกกินนมชนิดเดียว
- อาจเกิดการผสมของนมเกิดปฏิกิริยา หรือสารบางชนิด ที่สามารถเข้าไปขัดขวางการดูดซึมสารอาหารของนมขวดนั้น ๆ ได้ โดยเฉพาะแร่ธาตุ ที่มีความจำเป็นต่อพัฒนาการของทารกมาก
- ของเหลวเพียงอย่างเดียวที่สามารถนำไปชงนมผง หรือผสมกับนมผงได้ คือ น้ำเปล่าที่ใช้ในตอนชงนมเท่านั้น ห้ามใช้อย่างอื่นแม้แต่นมแม่ที่เชื่อว่ามีประโยชน์ เพราะจะทำให้นมขวดนั้นมีความเข้มข้นเกินไป ส่งผลต่อระบบย่อยอาหารของทารกที่ยังทำงานไม่สมบูรณ์ได้
- ทำให้เกิดความสูญเสียนมแม่ฟรี ๆ โดยไม่จำเป็น นมแม่สำคัญมากกับทารกแรกเกิดจนถึง 6 เดือนเป็นอย่างต่ำ การนำนมแม่ไปผสมกับนมผงหากลูกกินไม่หมดก็ต้องเอาไปทิ้งภายใน 1 ชั่วโมงอยู่ดี นมแม่ไม่ได้มีตลอด ถ้าทิ้งไปเฉย ๆ ก็ถือว่าน่าเสียดาย
สลับนมแม่กับนมผงได้ถ้าต้องการ
แม้ว่าจะไม่สมควรผสมนมแม่เข้ากับนมผงลงในขวดเดียวกัน แต่คุณแม่อาจมีความจำเป็นที่ต้องการปริมาณนมเพิ่มมากขึ้น เพราะนมแม่น้อย วิธีที่เหมาะที่สุด คือ การให้นมแม่สลับกับนมผงนั่นเอง โดยให้คุณแม่เน้นให้ลูกกินนมจากเต้าไปก่อน เน้นให้หมดแน่นอนแล้ว หากลูกยังไม่อิ่มจึงใช้นมผงเข้ามาช่วยเสริม คุณแม่ไม่ควรให้นมผงเป็นหลัก แล้วใช้นมแม่เสริม เพราะนมแม่ดีที่สุดเสมอ ไม่ว่าจะเทียบกับนมชนิดไหน ๆ มีทั้งสารอาหารที่ครบถ้วน ไม่ทำให้ทารกแพ้นม เป็นอาหารของทารกแรกเกิดโดยธรรมชาติ
คุณแม่ต้องระวังปริมาณของนมผงที่จะให้สลับกับนมแม่ให้ดี หากให้ปริมาณมากเกินไป หรือบ่อยเกินไป จะทำให้ทารกเกิดการจดจำรสชาตินมผง มีความคุ้นเคยมากกว่านมแม่ ซึ่งไม่ใช่เรื่องที่ดี เนื่องจากทารกอาจไม่ยอมกินนมแม่ในที่สุด จะยิ่งทำให้ทารกเสี่ยงต่อการมีพัฒนาการช้ากว่าปกติได้
เลือกนมผงสูตรไหนสลับกับการให้นมแม่ดี ?
หากคุณแม่ตัดสินใจที่จะให้นมแม่สลับกับนมผงแล้ว จะต้องเลือกนมผงให้ถูกสูตรด้วย เนื่องจากนมผงแต่ละสูตร จะอุดมไปด้วยสารอาหารในปริมาณที่ถูกต้องเหมาะสมกับเด็กทารกในแต่ละช่วงอายุ หากเลือกผิดสูตรจะทำให้ร่างกายของลูกน้อยรับสารอาหารน้อย หรือเกินสมดุลมากเกินไป ซึ่งไม่ใช่เรื่องที่ดี สำหรับสูตรที่เหมาะกับเด็กแรกเกิด คือ สูตรที่ 1 (Infant formula) ซึ่งเป็นสูตรที่สามารถให้ทารกกินได้ตั้งแต่ 0 – 6 เดือน ไม่ควรให้กินสูตรที่มากกว่านี้
เมื่อทารกมีอายุมากขึ้นในช่วง 1 ปีขึ้นไป สามารถพิจารณาเปลี่ยนสูตรนมสลับกับการให้นมแม่ได้เช่นกัน และเป็นสิ่งที่ควรทำ เพราะการยังคงใช้นมสูตรที่ 1 อยู่แม้ลูกจะอายุ 1 ปีแล้ว จะทำให้ทารกขาดสารอาหารที่จำเป็นบางอย่างได้ เมื่อทารกอายุครบ 1 ปี คุณแม่สามารถปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพื่อรับคำแนะนำในการปรับจากสูตรที่ 1 มาเป็นนมผงสูตร 2 (Follow on formula) และสูตร 3 (Powdered Whole Milk)
เลือกนมผงสูตรไหนสลับกับการให้นมแม่ดี ?
หากคุณแม่ตัดสินใจที่จะให้นมแม่สลับกับนมผงแล้ว จะต้องเลือกนมผงให้ถูกสูตรด้วย เนื่องจากนมผงแต่ละสูตร จะอุดมไปด้วยสารอาหารในปริมาณที่ถูกต้องเหมาะสมกับเด็กทารกในแต่ละช่วงอายุ หากเลือกผิดสูตรจะทำให้ร่างกายของลูกน้อยรับสารอาหารน้อย หรือเกินสมดุลมากเกินไป ซึ่งไม่ใช่เรื่องที่ดี สำหรับสูตรที่เหมาะกับเด็กแรกเกิด คือ สูตรที่ 1 (Infant formula) ซึ่งเป็นสูตรที่สามารถให้ทารกกินได้ตั้งแต่ 0 – 6 เดือน ไม่ควรให้กินสูตรที่มากกว่านี้
เมื่อทารกมีอายุมากขึ้นในช่วง 1 ปีขึ้นไป สามารถพิจารณาเปลี่ยนสูตรนมสลับกับการให้นมแม่ได้เช่นกัน และเป็นสิ่งที่ควรทำ เพราะการยังคงใช้นมสูตรที่ 1 อยู่แม้ลูกจะอายุ 1 ปีแล้ว จะทำให้ทารกขาดสารอาหารที่จำเป็นบางอย่างได้ เมื่อทารกอายุครบ 1 ปี คุณแม่สามารถปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพื่อรับคำแนะนำในการปรับจากสูตรที่ 1 มาเป็นนมผงสูตร 2 (Follow on formula) และสูตร 3 (Powdered Whole Milk)
ลูกไม่ยอมกินนมแม่ ชินกับนมผงไปแล้วทำอย่างไร ?
สิ่งที่จะต้องคำนึงให้ดี ถือ ถ้าลูกชินกับนมผงมากเกินไป จากการกินนมผงบ่อย ๆ จะทำให้ลูกกินนมแม่น้อยลง ทำให้ขาดนมแม่ที่ถือว่ามีประโยชน์มากที่สุด เป็นอาหารตามธรรมชาติของทารก อีกทั้งยังขาด Colostrum ที่ผสมอยู่ในน้ำนมแม่ แม้จะไม่มากเหมือนตอนช่วงน้ำนมเหลืองแต่ก็ยังถือว่า การห่างนมแม่ อาจทำให้ทารกมีพัฒนาการที่ล่าช้า และไม่แข็งแรงเท่าที่ควรจะเป็นไปตามวัย
กรณีที่คุณแม่พลาดไปแล้วให้ลูกกินนมผงมากเกินไป แต่ยังพอมีนมแม่อยู่ แม้จะมีน้อยก็ตาม กรณีนี้ต้องรีบแก้ไขโดยด่วน ด้วยการปรึกษาแพทย์เพื่อหาแนวทางที่จะให้ทารกได้รับนมแม่ผ่านช่องทางอื่น ๆ ซึ่งหากจำเป็นจริง ๆ คุณแม่อาจพิจารณาผสมนมแม่กับอาหารในแต่ละมื้อ, ผสมกับน้ำผลไม้ หรือจะลองทำเป็นไอศกรีมให้ลูกกินก็ได้ อย่างไรก็ตามหากมีวิธีอื่นที่แพทย์แนะนำก็ควรทำตามแพทย์มากกว่าการนำนมแม่มาผสมมื้อต่าง ๆ เช่นกัน ซึ่งปัจจัยหลักที่ทำให้ผสมนมแม่ลงในอาหารอื่น ๆ แล้วลูกไม่ยอมกิน นั่นคือ นมแม่เหม็นหืน สามารถแก้ได้ด้วยตนเองง่าย ๆ ดังนี้
- อุปกรณ์ทุกอย่างที่ใช้ในกระบวนการปั๊มนมจะต้องดูแลให้สะอาด ล้างทุกวัน ทั้งเครื่องปั๊มนม หรือภาชนะที่ใช้จัดเก็บน้ำนมแม่
- คุณแม่หลายคนอาจใช้ถุงในการเก็บน้ำนมซึ่งเป็นเรื่องปกติ แต่ถ้าหากมั่นใจว่าอุปกรณ์สะอาดแล้วยังมีกลิ่น ควรเปลี่ยนมาลองเก็บในภาชนะที่เป็นแก้วแทน
- ระวังการจัดเก็บนมแม่ในตู้เย็น ถ้าเก็บไว้ในช่องน้ำแข็งไม่ควรวางชิดกับผนัง เพราะระบบละลายน้ำแข็งอัตโนมัติจะทำงาน แล้วทำให้นมแม่ละลายก่อนกลับมาแข็งตัวใหม่ ทำให้มีกลิ่นได้
- พยายามเลี่ยงพื้นที่เก็บน้ำนมแม่กับอาหารอื่น ๆ นมแม่ที่ปั๊มเอาไว้ ควรมีพื้นที่เฉพาะในการเก็บรักษา เพื่อเลี่ยงกลิ่นของอาหารทำให้นมแม่มีกลิ่นตามไปด้วย
นมแม่เป็นอาหารที่ดีต่อทารกหากให้ทารกกินนมแม่เพียงอย่างเดียว กลับกันเมื่อนำไปผสมอย่างอื่น ก็จะทำให้ประโยชน์ลดน้อยลงไปได้เช่นกัน ดังนั้นเรื่องอาหารของทารก คุณแม่ห้ามตัดสินใจเอง แต่ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนแล้วเท่านั้น หากมีข้อสงสัยเพิ่มเติมสามารถศึกษาเพิ่มได้ที่นี่ คลิก
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
สต็อกน้ำนมเหลือง สต็อกนมแม่หลังคลอด ทำอย่างไร แค่ไหนถึงพอ
นมผงแต่ละสูตรต่างกันอย่างไร ก่อนเปลี่ยนนมให้ลูกแม่ต้องรู้อะไรบ้าง
นอกจากนมแม่ ให้ลูกกินอะไรได้อีก สารอาหารอะไรบ้างที่สำคัญกับทารก ?
ที่มา :