คุณแม่ส่วนใหญ่มักเจอกับปัญหา ให้นมลูกผมร่วง ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้บ่อยในช่วงหลังคลอด ยังไม่ต้องหนักใจนะคะ เพียงแค่ฮอร์โมนในร่างกายเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วเท่านั้น ผ่านไปสักระยะอาการนี้จะดีขึ้นและหายไปเอง อย่างไรก็ตาม เราเข้าใจว่าคุณแม่น่าจะยังมีความกังวลใจอยู่บ้าง ดังนั้น มาดูวิธีจัดการปัญหานี้ในเบื้องต้นกันค่ะ
หลังคลอด ให้นมลูกผมร่วง ทำไมร่วงเยอะจัง?
ผมร่วงหลังคลอด (Postpartum Hair Loss) ในคุณแม่บางคน อาจมีผมร่วงแบบหลุดออกมาเป็นกำมือ บางคนร่วงเยอะมากจนถึงขนาดแทบศีรษะล้าน ซึ่งโดยปกติแล้วผมของคนเราจะหลุดร่วงทุกวันค่ะ ประมาณ 100-120 เส้น จากเส้นผมทั้งหมดบนหนังศีรษะประมาณ 100,000 เส้น แต่สำหรับคุณแม่หลังคลอดที่ให้นมลูกผมจะร่วงหนักมากซึ่งมีสาเหตุมาจากฮอร์โมนเอสโตรเจนนั่นเอง รวมถึงสาเหตุอื่น ๆ ด้วย อาทิ
- ฮอร์โมนเปลี่ยน ในช่วงตั้งครรภ์ร่างกายคุณแม่จะสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนออกมาอย่างต่อเนื่อง กระตุ้นให้ผมคุณแม่ราว 90% เจริญเติบโตพร้อมกัน ทำให้ว่าผมหนากว่าปกติ แต่พอหลังคลอดฮอร์โมนนี้จะลดลงทันที ผมจึงหยุดการเจริญเติบโตและหลุดร่วงออกมาพร้อม ๆ กัน อาจถึงหลายร้อยเส้นต่อวัน โดยเฉพาะช่วง 3 เดือนหลังคลอด
- ความเครียด การดูแลและให้นมลูกน้อยเป็นเรื่องที่ต้องใช้พลังงานและความอดทนสูงค่ะ การพักผ่อนไม่เพียงพอและความเครียดสะสมก็เป็นอีกปัจจัยที่ทำให้ผมคุณแม่ร่วงได้มากขึ้น
- ขาดสารอาหาร การให้นมลูกทำให้ร่างกายคุณแม่สูญเสียสารอาหารบางชนิด เช่น ธาตุเหล็ก วิตามินบี รวมถึงโปรตีน ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญต่อการเจริญเติบโตของเส้นผม
ผมร่วงหลังคลอด นานแค่ไหนกว่าผมจะหนาเหมือนเดิม
แม้คุณแม่จะมีอาการผมร่วงในช่วงให้นมลูกน้อยหลังคลอดวันละ 1-2 กำมือ ก็ไม่เป็นอันตรายค่ะ เพราะคุณแม่หลังคลอดจะมีผมร่วงแค่ประมาณ 5-15% จากผมทั้งหมดบนหนังศีรษะเท่านั้น เมื่อผ่านช่วงหลังคลอดไปแล้วประมาณ 6 เดือน ฮอร์โมนทุกอย่างจะเริ่มกลับคืนสู่สภาวะปกติ ก็จะทำให้อาการผมร่วงหลังคลอดของคุณแม่ดีขึ้นเอง โดยผมคุณแม่จะเริ่มงอกใหม่และหนาขึ้นหลังจากคลอดประมาณ 6-12 เดือน แต่ระยะในการฟื้นตัวของเส้นผมแต่ละคนจะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกาย การดูแลตัวเอง และพันธุกรรมนะคะ
ให้นมลูกผมร่วง แก้ไขยังไงดี วิธีดูแลเส้นผมหลังคลอด
ภาวะผมร่วงหลังคลอดหรือระหว่างให้นมลูกนั้นไม่มีวิธีการอะไรจะมาหยุดยั้งได้ค่ะ ดังนั้น ก่อนอื่นคุณแม่ต้องทำความเข้าใจและยอมรับว่า ให้นมลูกผมร่วง เป็นเรื่องปกติของวงจรเส้นผมคุณแม่ที่หลุดร่วงและมีผมใหม่มาแทนค่ะ อย่างไรก็ตาม คุณแม่สามารถดูแลเส้นผมหลังคลอดให้แข็งแรงและมีสุขภาพดีที่สุดได้ด้วยวิธีต่อไปนี้
- พักผ่อนให้เพียงพอ การนอนหลับพักผ่อนอย่างน้อย 7-8 ชั่วโมงต่อคืน จะช่วยให้ร่างกายคุณแม่ฟื้นฟูและลดความเครียดได้ค่ะ
- กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ เน้นอาหารที่มีโปรตีนสูง อย่างเนื้อสัตว์ ไข่ นม ถั่ว งาดำ เพื่อบำรุงเส้นผม และอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น ผักใบเขียว เนื้อแดง ซึ่งโปรตีนจะช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ และทำให้เส้นผมมีการเจริญเติบโตที่ดี ช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้กับเส้นผม ลดปัญหา ให้นมลูกผมร่วง หรือผมร่วงหลังคลอดได้
- ตัดผมสั้น เพื่อลดการกระตุ้นรากผมและโคนผมอ่อนแอ เนื่องจากผมที่ยาวมาก ๆ รากผมจะรับน้ำหนักที่มากตามไปด้วยจนอ่อนแอและขาดร่วงได้ง่าย การตัดผมสั้นก็จะช่วยลดปัญหานี้ได้ค่ะ
- ดูแลหนังศีรษะให้สะอาด ใช้แชมพูที่อ่อนโยน ไม่ทำร้ายหนังศีรษะ หรือเลือกใช้แชมพูสมุนไพร เช่น มะกรูด ก็สามารถช่วยลดอาการผมร่วงหลังคลอดได้บ้างค่ะ
- ไม่หวีผมขณะผมเปียก เนื่องจากเส้นผมจะค่อนข้างอ่อนแอมาก ๆ ควรปล่อยให้ผมแห้งก่อน แล้วจึงหวีผม ไม่ควรขยี้ สางผม หรือเช็ดผมรุนแรง ควรใช้ผ้าเช็ดตัวซับเบา ๆ ไปเรื่อย ๆ
- งดการทำผม โดยเฉพาะการยืดผม ดัดผม หรือทำสีผม เพราะจะทำให้ผมเสียและหลุดร่วงได้ง่ายขึ้น
- หลีกเลี่ยงแสงแดด แสงแดดเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ผมร่วง ซึ่งหากคุณแม่จะออกไปข้างนอกจึงควรพกร่มบังแดดด้วย จะช่วยลดภาวะผมหลุดร่วงได้
- ไม่ควรนอนตอนผมชื้นหรือเปียก เข้าใจค่ะว่าคุณแม่หลังคลอดต้องดูแลลูกจนแทบไม่มีเวลาให้ตัวเอง หลังเหนื่อยมาทั้งวันก็อยากที่จะอาบน้ำสระผมแล้วล้มตัวนอนเลย แต่เปียกชื้นบนผมอาจทำให้เกิดเชื้อรา และผมอ่อนแอ เกิดการขาดหลุดร่วงเพิ่มมากขึ้นค่ะ ฉะนั้นควรเข้านอนตอนที่ผมแห้งสนิทดีแล้วนะคะ
- ไม่รวบหรือมัดผมตึงเกินไป การรวบผมจนตึงระหว่างเลี้ยงลูก ให้นมลูก อาจทำให้โคนผมหรือรากผมถูกดึงรั้งมาก ๆ ก็สามารถกระตุ้นให้เส้นผมขาดหลุดร่วงได้มากค่ะ ควรรวบหรือมัดแบบหลวม ๆ ก็พอค่ะ
- อย่าเครียด การเครียดมากเกินไปจะยิ่งทำให้ปัญหาผมร่วงแย่ลงลง ลองหาเวลาผ่อนคลายทำกิจกรรมที่ชอบ เช่น ฟังเพลง อ่านหนังสือ หรือออกกำลังกายเบา ๆ
ผมร่วงหลังคลอดมากแค่ไหนควรจะไปพบแพทย์
ในช่วงหลังคลอด ให้นมลูกผมร่วง เป็นเรื่องปกติก็จริงค่ะ แต่หากหลังจาก 1 ปีแล้ว คุณแม่ยังมีผมร่วงมากกว่า 100 เส้นต่อวัน ร่วงเป็นระยะเวลานาน ๆ ไม่หยุดสักที แนะนำว่าควรปรึกษาแพทย์ค่ะ เนื่องอาจจะมีภาวะโรคอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ผมบางจากกรรมพันธุ์ หรือมีภาวะขาดธาตุเหล็ก เนื่องจากว่าตอนคลอดลูกน้อยคุณแม่อาจสูญเสียเลือดมาก หรือได้รับธาตุเหล็กไม่เพียงพอในช่วงตั้งครรภ์ จึงส่งผลให้เกิดภาวะขาดเลือดและการขาดธาตุเหล็กในคุณแม่หลังคลอดได้ นอกจากนี้ยังอาจเกิดจากต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป หรือเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่น เช่น หนังศีรษะอักเสบ ร่วงเป็นหย่อม ๆ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและแนวทางการรักษาที่เหมาะสมค่ะ
การให้นมลูกถือเป็นช่วงเวลาแห่งความสุขซึ่งช่วยสร้างคุณค่าแห่งสายสัมพันธ์ของคุณแม่และลูกน้อยได้นะคะ ถึงแม้จะให้นมลูกแล้วผมร่วงก็ตาม แต่เมื่อทำความเข้าใจแล้วว่าปัญหาผมร่วงหลังคลอดเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้กับคุณแม่ และหายไปเองได้ภายใน 1 ปี ก็เชื่อว่าคุณแม่ทุกคนเต็มใจแลกเพื่อช่วงเวลาอันมีค่านั้นค่ะ
ที่มา : bangkokhospital-chiangmai.com
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
ผ่าคลอด ห้ามยกของหนักกี่โล หลังคลอดกี่วันออกแรงเยอะ ๆ ได้
ให้นมลูกกินขนมปังได้ไหม ขนมปังที่แม่ให้นมกินได้ อาหารแบบไหนเหมาะกับ “แม่ให้นม”