ประจำเดือนหลังคลอดลูก เป็นส่วนหนึ่งของความเปลี่ยนแปลงทางร่างกายหลังคลอด เพราะการตั้งครรภ์ 9-10 เดือน ประจำเดือนขาดหายไป เมื่อคลอดแล้วร่างกายจะต้องเตรียมพร้อม เพื่อการปรับตัวสู่การมีประจำเดือนตามปกติอีกครั้ง
เมื่อไรประจำเดือนถึงจะมา เป็นคำถามที่แม่หลังคลอดสงสัย ทั้งนี้ เงื่อนไขของคุณแม่แต่ละคนนั้นแตกต่างกันไป ทั้งเรื่องสุขภาพ และเรื่องการเลี้ยงลูก การให้นมบุตร แล้วคุณแม่ที่ยังไม่คุ้นชินกับการมีลูกหรือเพิ่งมีท้องแรกนั้น จะทำอย่างไร และต้องดูแลตัวเองอย่างไรบ้าง ติดตามอ่านได้ในบทความนี้
ประจำเดือนหลังคลอดลูก ต้องรอกี่เดือน ถึงจะกลับมาปกติ
ประจำเดือนหลังคลอดลูก จะไม่กลับมามีปกติทันที เนื่องจากช่วงเวลาของการตั้งครรภ์ 9 เดือนที่ประจำเดือน ไม่มาในผู้หญิงท้องนั้น เพราะร่างกายของคุณแม่ไม่มีการ ตกไข่ รวมไปถึงร่างกายคุณแม่ตั้งครรภ์มีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนตลอดเวลา ซึ่งส่งผลให้การตั้งครรภ์เป็นไปอย่างปกติ ทั้งนี้เมื่อคุณแม่คลอดลูกแล้ว ไม่ว่าจะผ่าคลอดหรือคลอดธรรมชาติ การทำงานของฮอร์โมนจะทำงานอย่างต่อเนื่อง เราจะเห็นว่า คุณแม่ที่ไม่ได้ให้นมลูก จะกลับมามีประจำเดือนปกติในช่วง 6 – 8 สัปดาห์หลังคลอด
- 10% ของคุณแม่หลังคลอด จะเริ่มมีประจำเดือน ประมาณเดือนครึ่งหลังคลอด
- 20% ของคุณแม่หลังคลอด จะเริ่มมีประจำเดือน ประมาณเดือนที่ 2 – 4 หลังคลอด
- 60% ของคุณแม่หลังคลอด เริ่มมีประจำเดือน ประมาณเดือนที่ 7 หลังคลอด
ในทางกลับกัน สำหรับคุณแม่ที่ให้นมลูกเองอย่างสม่ำเสมอ ประจำเดือนหลังคลอดจึงมาช้ากว่าปกติ เพราะการที่ไข่ของคุณแม่ให้นมยังไม่กลับมาตกเหมือนเดิมนั้น เป็นผลจากฮอร์โมนโพรแลกติน ที่หลั่งออกมาขณะคุณแม่ให้นมลูกนั่นเอง ทั้งนี้เมื่อไข่ยังไม่ตก ประจำเดือนก็จะมาช้า แต่เมื่อไหร่ก็ตาม ที่คุณแม่เริ่มให้นมลูกน้อยลง หรือทิ้งระยะห่างในการกินนมมากขึ้น ฮอร์โมน ดังกล่าวก็จะทำงานน้อยลงตามไปด้วย แล้วจะทำให้ประจำเดือนหลังคลอดมาในที่สุด
ทำไมประจำเดือนไม่มาหลังคลอดทันที
การที่ประจำเดือนหลังคลอดยังไม่มา หรือมาช้า นั้นเป็นเรื่องปกติครับ เมื่อประจำเดือนมา ไม่ว่าจะก่อนคลอดลูกหรือหลังคลอดลูก ก็เป็นประจำเดือนเหมือนกัน ไม่ได้มีอะไรพิเศษแตกต่างไปจากเดิม แต่ในบางกรณี เมื่อประจำเดือนมาแล้ว ในช่วงแรกประจำเดือนของบางคนก็อาจเป็นสีจาง ๆ บางคนก็มาแบบเป็นปกติเลย
อย่างไรก็ตาม ในเดือนหรือสองเดือนต่อ ๆ ไป ประจำเดือนก็จะกลับมาเป็นปกติได้เองครับ เว้นเสียแต่ว่า หากคุณแม่มีอาการปวดท้องน้อยร่วมด้วย และพบว่า ประจำเดือนหลังคลอดของคุณแม่นั้น มีลักษณะเป็นแบบกะปริดกะปรอย ออกมามาก หรือมานานกว่าหนึ่งสัปดาห์ ถ้าเลือดที่ออกมาเป็นแบบนี้ ให้สันนิษฐานไว้ก่อนเลยนะครับว่า อาจจะไม่ใช่ประจำเดือนก็เป็นได้ แนะนำให้รีบไปพบคุณหมอเพื่อตรวจหาสาเหตุและเข้ารับการรักษาต่อไปครับ
บทความที่เกี่ยวข้อง: ประจำเดือนไม่มา ท้องหรือเปล่า สาเหตุที่ประจำเดือนไม่มา คืออะไร
ประจำเดือนหลังคลอด มาปกติแล้วจะทราบได้อย่างไร
1. สังเกตจากเลือดออกเป็นจุด
คุณแม่ที่ไม่ค่อยมีน้ำนมให้ลูกนั้น จะเริ่มกลับมามีประจำเดือนเร็วขึ้น โดยจะออกมาเป็นจุดเล็ก ประปราย ไม่ออกมาเยอะ มาบ้างไม่มาบ้าง
2. สังเกตจากลิ่มเลือด
อย่าเพิ่งตกใจว่ามีเลือดออกเป็นลิ่ม ๆ เนื่องจากลิ่มเลือดเหล่านี้เกิดจากร่างกายกำลังซ่อมแซมตัวเอง ฟื้นฟูอวัยวะส่วนต่าง ๆ จากการบอบช้ำขณะตั้งครรภ์และคลอด ซึ่งอาจจะมีลิ่มเลือดนี้ไปประมาณ 1-2 สัปดาห์ แต่หากว่าออกมาเยอะมากกว่าประจำเดือนปกติ ก่อนตั้งครรภ์ คุณแม่ต้องรีบปรึกษาแพทย์
3. อาจมีการตกไข่และตั้งครรภ์เกิดขึ้น
เราอาจจะเคยได้ยินว่ามีลูกหัวปีท้ายปี ซึ่งเป็นไปได้ เนื่องจาก หากแม่คลอดบุตรแล้วประจำเดือนไม่มาสักที สาเหตุเพราะร่างกายจะมีการตกไข่ก่อนประจำเดือน 1-2 สัปดาห์ ซึ่งคุณแม่ที่วุ่นอยู่กับการเลี้ยงลูกจนลืมสังเกตได้ ดังนั้น หลังคลอด ควรคุมกำเนิดระหว่างมีเพศสัมพันธ์ทุกครั้ง ไม่ว่าประจำเดือนจะมาแล้วหรือยังไม่มาหลังคลอดก็ตาม
4. ตกขาวสีแดงขุ่น
หากคุณแม่หลังคลอดมีตกขาวออกมา นั่นคือ ร่างกายมีการขับเลือดและของเสีย เนื้อเยื่อที่ตกค้างในช่องคลอด ซึ่งตอนที่คลอดลูกแล้วอาจมีพวกเลือดก้อน ๆ ยังออกไม่หมด ดังนั้นจะเกิดมีลิ่มเลือดออกมาสัปดาห์แรกหลังคลอดบุตร ตรงนี้อาจจะยังไม่ใช่ประจำเดือน แต่อย่างไรก็ตาม คุณแม่ที่ไม่สามารถให้นมบุตรได้ อาจมีตกขาวและน้ำคาวปลาออกมานานถึงเดือนกว่า ๆ ซึ่งช่วงนี้ ประจำเดือนหลังคลอดจะกลับมาอีกครั้ง
หลังคลอดยังไม่มีประจำเดือน มีโอกาสท้องไหม
หากอยู่ในช่วงหลังคลอด และยังไม่มีประจำเดือน เช่น ช่วงที่ให้นมลูก แต่การกลับมีเพศสัมพันธ์กับสามีแล้ว ตรงนี้ก็อาจจะทำให้ตั้งครรภ์ได้ โดยที่ประจำเดือนยังไม่มาได้นะครับ บางคนคิดว่าการให้นมลูกคือการคุมกำเนิดตามธรรมชาติ ในช่วงแรกอาจจะใช่ แต่ถ้าไม่ได้มีการคุมกำเนิดอย่างเหมาะสมหรือชะล่าใจละก็ อาจเกิดการตั้งครรภ์ต่อเนื่องได้ครับ ซึ่งแพทย์ได้แนะนำเสมอว่า การคุมกำเนิดหลังคลอดนั้นสำคัญมาก สามารถคุมกำเนิดได้เลย โดยไม่ต้องรอให้คุณแม่มีประจำเดือนกลับมา
ทางด้านของคุณแม่ให้นมบุตรนั้น ควรเลือกวิธีคุมกำเนิดที่ไม่มีผลต่อนมแม่ เช่น การฉีดยาคุมกำเนิด หรือ การใช้ยาฝังคุมกำเนิด หรือใส่ห่วงคุมกำเนิด เป็นต้น สำหรับการรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมน ทั้ง 21 เม็ดและ 28 เม็ดนั้น คุณหมอยังไม่แนะนำ เพราะจะส่งผลให้มีน้ำนมแม่น้อยลงได้ครับ
บทความที่เกี่ยวข้อง: หลังคลอดกี่เดือน ถึงจะตั้งท้องใหม่ได้ อยากท้องต่อเนื่อง มีลูกคนต่อไปได้เมื่อไหร่
การให้นมขณะที่มีประจำเดือน มีผลอย่างไร
แม้ว่าประจำเดือนของคุณแม่จะมาแล้ว แต่คุณแม่หลายคนยังเข้าใจผิดว่าการให้นมลูกช่วงที่มีประจำเดือนนั้นเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ แต่จริง ๆ แล้วมีข้อสำคัญที่คุณแม่ควรรู้ดังนี้
- การให้นมขณะมีประจำเดือนไม่เป็นอันตรายต่อลูก
- ปริมาณสารอาหารในน้ำนมยังเหมือนเดิม
- รสชาติของน้ำนมอาจเปลี่ยนไปบ้างเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย
- บางครั้งลูกน้อยของคุณอาจมีอาการหงุดหงิดเนื่องจากน้ำนมเปลี่ยนรสชาติ แต่เป็นเรื่องปกติ คุณแม่ไม่ต้องเป็นกังวลไปครับ
- คุณแม่สามารถขอคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับเรื่องวิตามินและอาหารเสริมสำหรับเพิ่มน้ำนมได้ถ้าเกิดข้อสงสัย
- คุณแม่อาจมีอาการเจ็บหัวนมเนื่องมาจากการมีประจำเดือนได้ในบางครั้ง
- บางครั้งคุณแม่อาจรู้สึกทรมานกับการให้นมลูกน้อย ซึ่งอาจมีผลมาจากอาการปวดประจำเดือน
- การให้นมลูกอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้กระบวนการผลิตน้ำนมเป็นไปอย่างสม่ำเสมอตามไปด้วย อีกทั้งการให้นมลูกยังสามารถช่วยลดอาการเต้านมคัดและอาการเต้านมอักเสบได้อีกด้วยนะครับ
หลังจากที่ประจำเดือนหลังคลอดกลับมาอีกครั้ง คุณแม่อย่าลืมใส่ใจเรื่องโภชนาการและสุขภาพ โดยต้องนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หากมีอาการปวดประจำเดือนก็สามารถรับประทานยาแก้ปวดได้ แม้ว่าประจำเดือนจะกลับมาแล้ว คุณแม่ก็สามารถให้นมลูกได้ปกติ
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
สัญญาณเตือนโรคอันตราย บอกได้จากประจำเดือน แม่ต้องสังเกต
ประจำเดือนไม่มา เช็กด่วน! 8 สาเหตุ อย่าชะล่าใจ อาจอันตรายกว่าที่คิด
หลังคลอดกี่เดือนประจำเดือนถึงจะมา ระหว่างนี้จะท้องได้ไหม มีผลอะไรถ้าต้องให้นม
ที่มา : 1
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
