คุณแม่เคยสังเกตไหมว่าทำไม ทารกจามบ่อย การที่ทารกจามบ่อยแบบนี้แสดงว่าลูกไม่สบายหรือเปล่า ทั้ง ๆ ที่เพิ่งคลอดไม่นาน ทำไม ลูกจามบ่อยแบบนี้ บทความนี้ จะช่วยไขข้อข้องใจ ทำไมทารกจามบ่อย ทารกจามบ่อย ผิดปกติไหม ทารกจามบ่อย แบบไหนบ่งบอกว่าเป็นหวัด หรือเป็นสัญญาณของโรคภูมิแพ้ พร้อมวิธีรับมือเมื่อทารกจามบ่อย พร้อมแล้ว ไปหาคำตอบกันเลย
เด็กทารกจามบ่อย ผิดปกติไหม?
สำหรับคุณพ่อคุณแม่ท่านใดที่กังวลเกี่ยวกับอาการจามบ่อย ๆ ของลูกน้อย ต้องบอกก่อนนะคะว่าบางที การจามเป็นอาการปกติของเด็กทารกแรกเกิดทุกคน ไม่ว่าจะจามมากหรือน้อย และมักเกิดขึ้นได้แม้ว่าทารกจะไม่ได้เป็นหวัดก็ตาม ซึ่งโดยปกติแล้ว การจามในเด็กทารก มักจะเกิดขึ้นเมื่อพวกเขาไม่สามารถขจัดสิ่งแปลกปลอมที่ติดอยู่ในจมูกของตัวเองได้อย่างเช่น ฝุ่นละออง เศษผงต่าง ๆ หรืออาจจะมีน้ำมูกนิด ๆ จึงทำให้เกิดการจามขึ้น เพื่อจะได้กำจัดสิ่งแปลกปลอมออกไป ทำให้จมูกหายใจสะดวกขึ้น
ทำไมทารกจามบ่อย
อาการจามของเด็กทารกนั้น มีสาเหตุหลายมาจากหลาย ๆ ปัจจัย ดังนี้ครับ
- จมูกเล็ก และโพรงจมูกของทารกยังแคบอยู่ เวลาหายใจแล้วมีสิ่งแปลกปลอมอย่างเช่น ฝุ่นละอองต่าง ๆ หรือขนสัตว์เลี้ยง จึงทำให้ทารกจามเพื่อกำจัดสิ่งแปลกปลอมเหล่านั้นออกไป
- อยู่ในช่วงปรับตัว เพราะความที่อาจจะยังไม่ชินกับการหายใจทางจมูก การจามจึงเป็นวิธีที่ช่วยเคลียร์ทางเดินหายใจ ช่วยให้ทารกปรับตัวได้ดีขึ้น
- เพื่อเปิดรูจมูก เพราะบางครั้ง เวลาที่ทารกดูดนมแม่ รูจมูกของลูกก็อาจจะถูกปิดกั้น จึงทำให้ทารกจามเพื่อให้รูจมูกกลับมาหายใจได้สะดวกดังเดิม
ทารกจามบ่อย จะเริ่มดีขึ้นตอนไหน
การจามของทารกถือเป็นเรื่องปกติ และเป็นปฏิกิริยาตอบสนองของร่างกายเพื่อป้องกันตัวเองจากเชื้อโรค เมื่อลูกโตขึ้น ร่างกายจะค่อยๆ ปรับตัวและคุ้นชินกับสภาพแวดล้อมใหม่ ทำให้อาการจามลดลงไปเองตามธรรมชาติค่ะ
ทารกจามบ่อยแบบไหน บ่งบอกว่าเป็นไข้หวัด
การจามที่บ่งบอกว่าเป็นไข้หวัด จะไม่ใช่แค่การจามเพียงอย่างเดียว แต่จะมาพร้อมกับอาการอื่นๆ ร่วมด้วย
- มีน้ำมูก อาจเป็นสีใส เหลือง หรือเขียว
- ไอ
- มีไข้ อุณหภูมิ 38.3 – 38.9 องศาเซลเซียส
- ต่อมน้ำเหลืองโต
- น้ำลายไหล
- เบื่ออาหาร เนื่องจากเจ็บคอและกลืนลำบาก
- งอแง หรือรู้สึกไม่สบายตัว
ทารกจามบ่อยแบบไหนต้องคอยระวังเป็นพิเศษ
นอกจากสาเหตุที่ทำให้ทารกจามบ่อยข้างต้นแล้ว ยังมีสาเหตุที่ทำให้ทารกจามบ่อยอื่น ๆ ที่คุณพ่อคุณแม่ต้องคอยใส่ใจดูแลเป็นพิเศษ ดังนี้
- จามเพราะอากาศแห้ง โดยเฉพาะในช่วงหน้าหนาว หรืออยู่ในห้องที่เปิดแอร์แล้วอากาศแห้ง ซึ่งก็เป็นเพราะโพรงจมูกของทารกมักจะแห้งได้ง่าย จึงทำให้ทารกจามบ่อย คุณพ่อคุณแม่จึงควรเพิ่มความชื้นภายในห้อง โดยอาจจะหาเครื่องทำไอน้ำ หรือไม่เช่นนั้นก็ควรปรับอุณหภูมิของเครื่องปรับอากาศ โดยไม่ควรให้ต่ำกว่า 25 องศาเซลเซียส เพื่อให้ห้องที่ลูกอยู่นั้นมีความชื้นมากขึ้น
- จามเพราะเรื่องรอบตัว ไม่ว่าจะเป็นควันบุหรี่ หรือน้ำนมของคุณแม่ที่ไหลเข้าไปในโพรงจมูกตอนที่ลูกสำลักนม ที่ต้องระวังกันเป็นพิเศษ อีกทั้งยังไม่ควรให้ลูกอยู่ใกล้ควันบุหรี่โดยเด็ดขาด ครอบครัวไหนที่ยังสูบบุหรี่ก็เลิกเสียดีกว่า
- มลภาวะที่เป็นพิษ สภาพแวดล้อมที่อยู่รอบ ๆ ตัวทารก เป็นเรื่องที่สำคัญมาก หากอยู่ในอากาศที่ดี ไม่มีมลพิษ จะทำให้เด็ก ๆ หายใจสะดวก แต่ถ้าอยู่ในมลภาวะที่เต็มไปด้วยฝุ่นละอองอย่างพวกเศษฝุ่นละออง ก็จะทำให้เด็ก ๆ เกิดการระคายเคืองได้ จึงเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้จามบ่อยขึ้น
- ควันบุหรี่ เป็นควันที่ร้ายต่อเด็กทารกอย่างมาก เนื่องจากในควันบุหรี่มีสารพิษที่เข้าไปทำลายโพรงจมูก และปอดของทารกได้ (รวมถึงผู้ใหญ่ด้วย) จึงทำให้เกิดการระคายเคืองในระบบทางเดินหายใจ ทำให้หายใจติดขัด แถมยังนำไปสู่โรคที่ร้ายแรงได้อีกด้วย
- ทารกจามบ่อย สัญญาณโรคภูมิแพ้จมูก โรคภูมิแพ้ในเด็กทารกมีอยู่หลายแบบ ไม่ว่าจะเป็นแพ้อากาศ แพ้ขนสัตว์ แพ้เกสรดอกไม้ แพ้อาหาร รวมไปจนถึงอาการแพ้อื่น ๆ อีกมากมาย ซึ่งที่พบได้บ่อยในเด็กทารก ก็คือ โรคภูมิแพ้จมูก (Allergic Rhinitis) โดยจะคัดจมูก น้ำมูกไหล จามบ่อย ในเด็กบางรายอาจมีอาการคันตา ขยี้ตา และมีเสมหะไหลลงคอร่วมด้วย
บทความที่เกี่ยวข้อง : ลูกจามบ่อย เป็นอะไรไหม สังเกตอย่างไรว่าจามเพราะฝุ่นหรือลูกไม่สบาย
ทารกจามบ่อย ดูและและรับมืออย่างไร
หากลูกน้อยจามบ่อยจากสิ่งที่ทำให้ระคายเคือง ลองใช้เคล็ดลับลดสารระคายเคืองในอากาศ เหล่านี้เพื่อช่วยบรรเทาอาการ
- หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้และกลิ่นฉุน พยายามหลีกเลี่ยงสารระคายเคืองทั่วไป เช่น ฝุ่น แป้ง น้ำหอม สเปรย์ฉีดผม และควันบุหรี่ นอกจากนี้ ควรงดการจุดเทียนหอมหรือใช้ผลิตภัณฑ์ปรับอากาศที่เน้นกลิ่นหอมรุนแรงด้วย
- ทำความสะอาดอากาศภายในบ้าน
- ใช้เครื่องฟอกอากาศเพื่อช่วยกรองอากาศในบ้าน ซึ่งจะช่วยลดปริมาณฝุ่นที่ลูกน้อยหายใจเข้าไป
- ดูดฝุ่นเป็นประจำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากคุณมีสัตว์เลี้ยง
- ใช้เครื่องฟอกอากาศตามธรรมชาติ ลองพิจารณาปลูกต้นไม้ในบ้านที่ช่วยฟอกอากาศได้ตามธรรมชาติ แต่ต้องแน่ใจว่าต้นไม้เหล่านั้นอยู่ห่างจากมือของเด็กเล็ก
ทารกจามบ่อย แบบไหนต้องรีบไปพบแพทย์
ถ้าทารกจามบ่อยเพียงอย่างเดียว โดยไม่มีอาการอื่นเลย มักจะไม่ใช่เรื่องน่ากังวล แต่หากลูกน้อยจามร่วมกับมีไข้ ในทารกช่วงเดือนแรก ถือเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ ต้องรีบไปพบแพทย์ทันที
นอกจากนี้ คุณแม่ควรสังเกตสัญญาณเตือน หากลูกจามร่วมกับมีอาการป่วยอื่นๆ หรือดูไม่สบายตัว ที่ควรไปพบแพทย์ ดังนี้
- ทารกอายุต่ำกว่า 3 เดือน มีไข้ (วัดอุณหภูมิทางทวารหนัก) ตั้งแต่ 38 องศาเซลเซียส ขึ้นไป
- คัดจมูกมากจนกินนมไม่ได้ หรือกินนมลำบาก
- มีอาการไอ
- เบื่ออาหาร หรือกินนมน้อยลง
- ซึมลง หรือนอนเยอะกว่าปกติ
- ดูเจ็บปวด หรือมีอาการไม่สบายตัวอื่นๆ (เช่น ร้องกวนไม่หยุด หรืองอแงผิดปกติ)
ทารกจามบ่อย กับสัญญาณโรคภูมิแพ้
บางครั้ง การที่ทารกจามบ่อย หายใจครืดคราด ร่วมกับมีน้ำมูกใสไหล โดยเฉพาะในตอนเช้า อาจเป็นสัญญาณของโรคภูมิแพ้ต่าง ๆ หรืออาจเป็นเพราะแพ้อากาศ ซึ่งเป็นโรคที่พบบ่อยในประเทศไทย โดยเฉพาะกับเด็ก ๆ
อาการที่ควรสังเกต
คุณพ่อคุณแม่ควรสังเกตว่าลูกมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วยหรือไม่ โดยอาการของโรคภูมิแพ้มักจะมีลักษณะเรื้อรัง เป็นๆ หายๆ
อาการทางจมูกและตา (ที่พบบ่อย):
- จามติดกันหลายครั้ง
- น้ำมูกใสไหลตลอดเวลา
- คันจมูก หรือชอบขยี้จมูกบ่อยๆ
- คัดจมูก หายใจเสียงดังครืดคราด หายใจไม่สะดวก
- คันตา ตาแดง หรือขยี้ตาบ่อยๆ
อาการในระบบอื่น (ที่อาจพบร่วม):
- ทางเดินหายใจ: ไอเรื้อรัง มีเสมหะในคอตลอดเวลา หอบ หรือหายใจลำบาก
- ผิวหนัง: มีผื่นลมพิษ หรือผื่นแดงคัน
- ทางเดินอาหาร (มักเกิดจากการแพ้อาหาร): อาเจียน ท้องเสีย หรือถ่ายเป็นเลือด
สาเหตุและสิ่งที่ต้องสังเกต
สาเหตุของภูมิแพ้มักเกิดจากสารก่อภูมิแพ้ ทั้งจากอาหาร หรือสารในอากาศ เช่น ไรฝุ่น ฝุ่นละออง ละอองเกสร หรือขนสัตว์
คุณพ่อคุณแม่ต้องคอยสังเกตว่า ลูกมีอาการแพ้หลังจากสัมผัสสิ่งใดเฉพาะเจาะจงหรือไม่ เช่น หากลูกจามและหายใจไม่ออกทุกครั้งหลังเล่นกับสัตว์เลี้ยง ก็อาจเป็นไปได้ว่าลูกแพ้ขนสัตว์
เมื่อไหร่ควรไปพบแพทย์
หากลูกมีอาการดังกล่าวบ่อยครั้ง เป็นเรื้อรัง หรืออาการเริ่มรบกวนการนอนหลับ การกิน หรือการใช้ชีวิตประจำวัน ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง เมื่อรู้ว่าลูกแพ้อะไร ก็ควรหลีกเลี่ยงและป้องกันไม่ให้ลูกสัมผัสกับสิ่งนั้น
การจามบ่อย ๆ สำหรับทารกแม้ว่าจะเป็นเรื่องปกติ แต่ถ้าเมื่อไรก็ตามที่เด็ก ๆ มีน้ำมูกใสร่วมด้วย หรือมีการขยี้ตา ขยี้จมูกบ่อย ๆ แปลว่าลูกน่าจะเป็นโรคภูมิแพ้ร่วมด้วย ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ต้องสังเกตพฤติกรรมของลูกน้อยบ่อย ๆ และอย่าลืมพาไปตรวจสุขภาพเพิ่มเติมด้วย
ได้รับการตรวจสอบข้อมูลโดย นพ. ชัยวัฒน์ เชื้อพันธุ์ แพทย์ หู คอ จมูก ภูมิแพ้
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
ลูกเป็นหวัด มีน้ำมูก มีไข้ ทำอย่างไรทารกแรกเกิดจะหายหวัด?
ลูกเป็นภูมิแพ้อากาศ แค่ปัดกวาดเช็ดฝุ่นในบ้านเพียงพอหรือไม่?
วิธีดูแลเมื่อลูกเป็นหวัด ลูกมีน้ำมูก แต่ไม่มีไข้ ควรทำอย่างไร?
ที่มา : Parentsone , Parents , โรงพยาบาลเมดพาร์ค , โรงพยาบาลพญาไท พหลโยธิน , โรงพยาบาลเปาโล รังสิต
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
