ในน้ำนมแม่มีสารอาหารพิเศษ และครบถ้วนสำหรับลูกน้อย โดยเฉพาะสารสำคัญที่สุดที่มีอยู่ในนมแม่ที่หาจากนมอื่นได้ยาก ทำไมน้ำนมเหลืองดีที่สุดกับทารก น้ำนมเหลือง หรือ Colostrum ที่หลั่งออกมาในช่วง 1 – 3 วันแรกหลังคลอดเท่านั้น ยิ่งมีหัวน้ำนมที่มีปริมาณเพียงพอก็จะทำให้เจ้าตัวน้อยได้รับประโยชน์อย่างมหาศาล
ทำไมน้ำนมเหลืองดีที่สุดกับทารก
สารอาหารใน น้ำนมเหลือง นมน้ำเหลือง จะทำหน้าที่เสริมสร้างซ่อมแซมเนื้อเยื่อของร่างกายหลายชนิด และกระตุ้นภูมิคุ้มกันในร่างกายให้เจ้าตัวน้อย โดยเฉพาะ “โปรตีนแลคโตเฟอร์ริน (Lactoferrin)” ที่เป็นโปรตีนในน้ำนมเหลืองของคุณแม่ ที่พบได้มากในนมเหลืองหลังคลอด ช่วยป้องกันแบคทีเรียในลำไส้ของทารกได้ ช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโต รวมถึงพัฒนาการทางสมองให้กับทารกเป็นอย่างมาก น้ำนมเหลืองถือว่าเป็นนมแม่ระยะที่มีประโยชน์มากที่สุด โดยจะมีหลังคลอดใหม่ ๆ เพียง 1 – 3 วันเท่านั้นเอง มีงานวิจัยหลายชิ้นระบุว่า ทารกที่ได้กินนมแม่ล้วน ๆ ในตั้งแต่ระยะแรก ๆ ไปจนถึงช่วง 6 เดือนจะมีสุขภาพที่ดี มีระดับความดันเลือดที่ดีกว่าเด็กทั่วไป และมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคอ้วนในตอนโตน้อยกว่าเด็กที่กินนมอื่น ๆ
ลูกที่กินนมแม่ไปเรื่อย ๆ จะช่วยป้องกันการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ปอดบวม หูชั้นกลางอักเสบ ลำไส้อักเสบ กระเพาะปัสสาวะอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ และการแพ้ต่าง ๆ เช่น หอบหืด ผื่นผิวหนังอักเสบ และลดการเกิดโรคเบาหวาน และลูคีเมียในเด็ก รวมถึงมีความเสี่ยงจะที่นอนโรงพยาบาลเพราะโรคติดเชื้อ เช่น ทางเดินหายใจ หรือท้องเสีย น้อยกว่าทารกที่ไม่ได้กินนมแม่ประมาณ 2 เท่า หากคุณแม่พบว่าตนเองมีปัญหาด้านการให้นมหลังคลอด ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำโดยด่วน เพื่อไม่ให้ทารกพลาดโอกาสที่จะได้กินน้ำนมเหลือง
บทความที่เกี่ยวข้อง : แลคโตเฟอร์ริน คืออะไร พบได้ในนมแม่ มีส่วนสำคัญกับทารกมากกว่าที่คิด
ประโยชน์ของน้ำนมเหลือง
คุณแม่มือใหม่ที่เพิ่งคลอดลูกในช่วงแรก ๆ ที่น้ำนมมา หากลองสังเกตดูจะพบว่า สีของน้ำนมค่อนข้างเหลือง บางท่านอาจตกใจว่าทำไมน้ำนมจึงไม่เป็นสีขาวรู้สึกกลัวไม่ยอมให้ลูกรับประทาน เพราะคิดว่าสีของน้ำนมแบบนั้น คือน้ำนมที่มีความผิดปกติ บางท่านถึงกับบีบทิ้ง ซึ่งเป็นเรื่องที่ไม่ควรกระทำ เพราะน้ำนมเหลือง หรือ Colostrum ที่หลั่งออกมาในช่วงแรก ๆ หลังการคลอด เป็นน้ำนมแรกคลอดที่ต่อมน้ำนมจะสร้างขึ้นทันทีเพื่อเป็นอาหารแรกจากแม่สู่ลูกน้อย มีลักษณะเป็นของเหลวสีเหลืองข้น ในน้ำนมเหลืองจะอุดมไปด้วยสารอาหารทุกชนิดอย่างเข้มข้น มีประโยชน์กับลูกมากมาย เช่น
- เปรียบเสมือนวัคซีนชั้นดี ที่ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันของร่างกายลูกให้แข็งแรง ในน้ำนม เหลืองมีภูมิคุ้มกันโรคต่าง ๆ อยู่มาก ที่สำคัญคือ แกมมาโกลบูลิน-จี ซึ่งทำหน้าที่ระงับการขยายตัวของเชื้อโรค ทั้งยังมีโปรตีน ซึ่งมีธาตุเหล็กที่เรียกว่า ทรานสเฟอร์ริน ซึ่งช่วยนำธาตุเหล็กไปใช้ในการสร้างเม็ดเลือดแดง
- มีโปรตีนแลคโตเฟอร์ริน ช่วยป้องกันแบคทีเรียในลำไส้ของทารก สามารถจับธาตุเหล็กในลำไส้ได้ดี ทำให้แบคทีเรียไม่สามารถเติบโตได้
- จะช่วยเพิ่มแลคโตบาซิลลัส ที่มีประโยชน์ในลำไส้ของเด็ก และลดปริมาณแบคทีเรียอีโคไล ซึ่งมีอันตรายลงได้ การให้น้ำ นมเหลืองแก่ลูกจะช่วยสร้างกำแพงป้องกันเชื้อโรคขึ้นในลำไส้ นอกจากนี้ในน้ำนม เหลืองยังมีสารอาหารที่มีส่วนช่วยในการบำรุงสมอง ทำให้ลูกมีพัฒนาการทางสมองที่ดีอีกด้วย
ดังนั้นคุณแม่มือใหม่ ควรจะต้องเรียนรู้และทำความเข้าใจเรื่องน้ำ นมเหลืองนี้เอาไว้ และเมื่อทราบถึงประโยชน์ของน้ำนมเหลืองนี้แล้ว ก็ไม่ควรบีบน้ำนมเหลืองทิ้งไปนะ
บทความที่เกี่ยวข้อง : วิธีทำให้น้ำนมมาเร็ว ทำให้น้ำนมแม่ไหลมาก หลังคลอดต้องทำอะไรบ้าง นมมาเร็ว
หลังน้ำนมเหลือง นมแม่ยังสำคัญ
แม้น้ำนมเหลืองของคุณแม่ที่มีประโยชน์มากที่สุด จะพบได้เพียง 3 วันแรกหลังคลอด แต่ไม่ได้หมายความว่าหลังจากนั้นนมแม่จะไม่มีประโยชน์เลย อย่างไรก็ตามสำหรับทารกแรกเกิดจนถึงอายุ 6 เดือนก็ควรต้องกินนมแม่เท่านั้น ด้วยประโยชน์ของนมแม่ ดังนี้
1. นมแม่ยังมีส่วนผสมของน้ำนมเหลือง
ประโยชน์ของนมแม่จำเป็นต่อลูกน้อยมาก ในช่วง 3 วันหลังคลอด แม่จะหลั่ง “โคลอสตรัม (Colostrum)” ออกมา คือน้ำนมใสสีเหลืองที่เรียกอีกอย่างหนึ่งว่านมเหลืองหรือหัวน้ำนม น้ำนมชนิดนี้จะมีภูมิคุ้มกันจากแม่สูงที่สุด ซึ่งจะช่วยให้ลูกมีภูมิต้านทานโรคหลายอย่าง เช่น โรคอุจจาระร่วง โรคหูน้ำหนวก โรคทางเดินหายใจ และโรคภูมิแพ้ เป็นต้น อย่างไรก็ตามนมแม่หลังจากระยะหลังคลอด ก็ยังพอมีส่วนผสมของน้ำนมเหลืองอยู่ เพียงแต่ไม่ได้มากเท่าช่วงหลังคลอดใหม่ ๆ เท่านั้นเอง
2. นมแม่ป้องกันโรคภูมิแพ้
สำหรับลูกวัยทารก น้ำย่อยอาหารในกระเพาะและลำไส้ยังทำงานไม่เต็มที่ อีกทั้งภูมิคุ้มกันที่คอยดักจับสารแปลกปลอมในร่างกายก็ยังพัฒนาไม่ดีพอ โปรตีนแปลกปลอมจึงมีโอกาสเล็ดลอดเข้าไปกระตุ้นให้เกิดภูมิแพ้ได้ง่าย ซึ่งประโยชน์ของนมแม่นอกจากจะช่วยสร้างโปรตีนชนิดที่ทำให้ไม่เกิดการแพ้แล้ว ยังมีสารภูมิคุ้มกันที่จะไปเคลือบเยื่อบุลำไส้ ทำให้ไม่แพ้ด้วย
3. นมแม่คือวัคซีนธรรมชาติ
ลูกน้อยวัยทารกยังสร้างภูมิคุ้มกันเองได้ไม่ดี จึงมีภูมิต้านทานเชื้อโรคน้อยมาก แต่ลูกก็รับภูมิต้านทานโรคได้โดยตรงจากน้ำนมแม่ ซึ่งนับว่าเป็นประโยชน์ของนมแม่ที่สำคัญและจำเป็นต่อลูกน้อยอย่างมาก
4. นมแม่มีสารช่วยป้องกันแบคทีเรีย
ประโยชน์ของนมแม่ที่สำคัญมาก ๆ อีกข้อหนึ่งคือ การช่วยป้องกันแบคทีเรีย เนื่องจากในนมแม่มี Bifidus Growth Factor หรือสารที่กระตุ้นการเจริญเติบโตของเชื้อแลคโตบาซิลลัส ซึ่งเป็นเชื้อที่ช่วยให้เกิดกรดอินทรีย์ในลำไส้ ทำให้แบคทีเรียชนิดร้ายอยู่ไม่ได้ นอกจากนี้ แล็กโทสในน้ำนมแม่เองก็ยังเปลี่ยนเป็นกรดแล็กติกที่ช่วยให้ลำไส้มีสภาพเป็นกรดจนแบคทีเรียไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้อีกแรงหนึ่งด้วย
5. นมแม่ช่วยให้ลูกมีระบบขับถ่ายดี
นอกจากประโยชน์ของนมแม่ทั่ว ๆ ไป นมแม่เป็นอาหารธรรมชาติ สะอาด และย่อยง่าย ทั้งยังมีสารที่ช่วยให้ลำไส้แข็งแรง มีสารช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ชนิดดีที่ไม่ก่อให้เกิดโรคในลำไส้ ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคที่ทำให้เกิดท้องเสีย และช่วยลดโอกาสการติดเชื้อในลำไส้ลงได้มาก เด็กที่กินนมแม่นอกจากจะไม่มีปัญหาท้องผูกแล้ว ยังมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดท้องเสียน้อยลงด้วย
6. ดีต่ออารมณ์และจิตใจของลูก
อีกหนึ่งประโยชน์ของน้ำนมแม่คือการให้นมแม่แต่ละครั้งแม่จะต้องโอบกอดลูกแนบอก ความสุขใจ ความไว้เนื้อเชื่อใจ ความอบอุ่นจะถูกปลูกฝังไว้ในจิตใจลูกตั้งแต่วัยแรกเริ่มของชีวิต ช่วยให้เด็กเติบโตขึ้นอย่างมีความมั่นคงทั้งทางอารมณ์และจิตใจ
7. ดีต่อสมองของลูก
เนื่องจากในนมแม่ตั้งแต่หยดแรกจะมี MFGM และดีเอชเอที่เป็นสารที่มีส่วนช่วยพัฒนาสมองได้โดยตรง โดยมีงานวิจัยชี้ว่าเด็กที่ดื่มนมที่เสริม MFGM จะมีพัฒนาทางด้านสติปัญญาดีกว่าเด็กที่ดื่มนมสูตรปกติที่เพิ่มแต่ดีเอชเอเพียงอย่างเดียวถึง 4 จุด
ระวัง ! ห้ามให้ทารกกินน้ำนมเหลืองจากวัว
เรามักเห็นเด็กเล็กกินนมกล่อง หรือนมลงจากวัว แต่สำหรับน้ำนมเหลืองที่พบในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายชนิด ไม่สามารถนำมาดัดแปลง หรือแปรรูปเป็นนมผง หรือนมอัดเม็ดใด ๆ ให้ทารกกินได้ ผู้ปกครองต้องระวังโดยเด็ดขาด เพราะถึงแม้วัวจะมีน้ำนมเหลือง แต่ก็เหมาะแค่กับลูกวัวเท่านั้น เพราะน้ำนมเหลืองของวัวมีปริมาณแบคทีเรียสูง ไม่เหมาะกับทารก หากให้ทารกจะเกิดอันตรายได้ ดังนั้นหากคุณแม่มีปัญหาการให้นม เช่น น้ำนมน้อย สิ่งที่ควรทำคือ รีบบอกกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อรับคำแนะนำที่ถูกต้องที่สุด
แม้ทารกจะมีอายุเกิน 6 เดือน แต่ก็ยังกินนมแม่ต่อไปได้ โดยเฉลี่ยถึงอายุประมาณ 2 ปีถึงเลิกนมแม่ขาด แต่ในช่วงสำคัญที่สุดของช่วงชีวิตทารกแรกเกิด คือ การได้รับน้ำนมเหลืองจากคุณแม่หลังคลอด เพื่อพัฒนาการที่ดี และมีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อร้ายต่าง ๆ อย่างมีประสิทธิภาพที่สุด
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
ให้นมลูกอย่างไร คุณแม่มือใหม่ควรให้นมยังไงในครั้งแรก เข้าเต้าแบบไหนดี?
นมแม่สกัดกั้นเชื้อโรค ผลวิจัยยืนยันลูกกินนมแม่ได้นานหลายปี ประโยชน์นมแม่ไม่มีเสียคุณค่า
น้ำนมแม่เก็บไว้ได้นานแค่ไหน มีวิธีการเก็บอย่างไร ให้อยู่ได้นานและดีที่สุด
ที่มา : 1, 2
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
