เรามักจะได้ยินกันบ่อย ๆ ว่า การชอปปิง ช่วยลดความเครียดได้ หลายคนก็อาจจะคิดว่า มันช่วยได้จริง ๆ หรือเราแค่มโนกันไปเอง แต่ล่าสุด งานวิจัยยืนยัน ผู้หญิงยิ่งชอปปิง ยิ่งคลายเครียด ได้จริง! เป็นไปตามหลักจิตวิทยา ที่เรียกว่า Retail Therapy ค่ะ
งานวิจัยยืนยัน ผู้หญิงยิ่งชอปปิง ยิ่งคลายเครียด
Retail Therapy งานวิจัยทางจิตวิทยาของ Selin Atalay และ Margaret Meloy จากประเทศสหรัฐอเมริกา เกี่ยวกับ Retail Therapy หรือที่บางคนรู้จักกันในชื่อที่ไม่เป็นทางการว่า Shopping Therapy พบว่า การใช้ Retail Therapy หรือการชอปเพื่อคลายเครียด เป็นที่นิยมมากในกลุ่มเพศหญิง และผู้ที่มีเพศสภาพเป็นหญิง โดยส่วนใหญ่มีช่วงอายุ อยู่ในช่วงวัยรุ่นตอนปลาย ซึ่งในประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่า มีประชากรกว่า 30% ที่ใช้เจ้า Retail Therapy เพื่อบำบัดความเครียด นอกจากนั้น ยังมีงานวิจัยทางจิตวิทยาอีกเพียบ ที่สรุปยืนยันได้ว่า การชอปปิงนั้น ช่วยลดความเครียดได้จริง!
1. การชอปปิง ทำให้อารมณ์ดีขึ้น
การศึกษาวิจัยของ ผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยา อย่าง Selin Atalay และ Margaret Meloy พบว่า การชอปปิงช่วยคลายเครียดได้ เพราะช่วยให้อารมณ์ดีขึ้น แม้อาจจะเป็นความรู้สึกในระยะสั้น แต่ก็บรรเทาอาการเครียดได้ดีเลยล่ะ ซึ่งก็สอดคล้อง กับผลการศึกษาอีกชิ้น ของนักวิจัยที่ชื่อ Paul J. Zak ที่พบว่า การชอปปิง ช่วยเพิ่มความสุขได้มากถึง 11% และสมองยังหลั่งสาร Oxytocin หรือสารแห่งความสุข มากขึ้น 38% อีกด้วย ซึ่งในปริมาณนี้ จะเทียบเท่ากับความสุข ของการได้กอดกับคนรักเลยนะคะ มีพลังมาก!
2. การชอปปิง ทำให้รู้สึกว่า มีอำนาจ
จากการศึกษาเรื่อง Retail Therapy ยังพบอีกว่า การชอปปิง สามารถช่วยให้เราเกิด sense of control หรือพูดง่าย ๆ คือ ความรู้สึกว่าชีวิตเราควบคุมได้ เนื่องจากเวลาเราชอปปิง เราเป็นเจ้าของเงินนั้น ๆ การจะตัดสินเลือกซื้อ หรือไม่ซื้ออะไร รวมไปถึงซื้อในปริมาณเท่าไหน อยากได้ของแถมเป็นอะไรบ้าง หรือแม้แต่การต่อรองราคา เราเป็น “ผู้เลือก” ทั้งหมด ทำให้เรารู้สึกว่า เรามีอำนาจ สามารถควบคุมสิ่งต่าง ๆ ในชีวิตได้ นอกจากนั้น เวลาเราไปชอปปิง เราทุกคนจะอยู่ในสถานะของ “ลูกค้า” ทำให้พนักงานขาย ต่างก็ทรีตเราเป็นอย่างดี ทำให้เรารู้สึกว่ามีคุณค่าด้วยเช่นกันค่ะ จึงอาจบอกได้ว่า การชอปปิงช่วยให้เกิด sense of control ผ่อนคลายจากความรู้สึกกดทับ การไม่มีสิทธิมีเสียง หรือการควบคุมอะไรไม่ได้
3. กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์
แน่นอนว่าการชอปปิงนั้น จะเปิดโอกาสได้เราได้เดินเลือกของ ตามห้างสรรพสินค้าต่าง ๆ หรือแม้แต่การชอปปิงออนไลน์ ก็ทำให้เราได้เขาไปดูสินค้าใหม่ ๆ ตื่นตาตื่นใจกับความน่าสนใจของสินค้า และโปรโมชันต่าง ๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้แหละค่ะ จะช่วยทำให้เกิดจินตนาการ มีความคิดสร้างสรรค์ สมองปลอดโปร่ง แล้วก็คลายเครียดลงได้ เพราะสมองของเรานั้น ไม่ได้ไปโฟกัสที่ความเครียดในชีวิต แต่ความสนใจของเราขณะชอปปิง จะอยู่ที่สินค้าต่าง ๆ จนตัดขาดจากปัญหารอบข้างไปเองค่ะ
4. เพิ่มความรู้สึกพึงพอใจในการใช้ชีวิต
ผลการศึกษาทางจิตวิทยา พบว่า การชอปปิง ช่วยทำให้สมองหลั่งสาร Dopamine ซึ่งเป็นสารแห่งความพึงพอใจออกมา ส่งผลให้ผู้ที่ชอปปิง มีความพึงพอใจในตัวเอง พึงพอใจในการใช้ชีวิต เพิ่มความสุขในชีวิต ด้วยการซื้อของที่ถูกใจ ได้รับการดูแลเอาใจใส่จากผู้ขาย ดังนั้นการชอปปิง จึงเป็นตัวเลือกแรก ๆ ที่ผู้คนนึกถึง เวลาที่ต้องการหาอะไรทำเพื่อคลายเครียด
5. สุขภาพกาย และสุขภาพจิต ดีขึ้น
ยืนยันด้วยผลการศึกษาอีกชิ้น ที่พบว่า เราไม่ได้มโนไปเอง แต่เป็นไปตามหลักวิทยาศาสตร์นะ! เพราะร่างกายของเรา จะอยู่ในสภาวะผ่อนคลาย ซึ่งขณะชอปปิง หัวใจจะมีอัตราการเต้นที่ช้าลง 5% และมีความถี่ในการหายใจต่ำลงมากถึง 32% สิ่งเหล่านี้ส่งผลให้ ร่างกาย และสมอง ได้รับ Oxygen มากขึ้น เลือดในร่างกายไหลเวียนได้สะดวกขึ้น หัวใจสูบฉีดเลือดได้อย่างเต็มศักยภาพมากขึ้น กล้ามเนื้อต่าง ๆ ก็จะผ่อนคลาย ทำให้สมองปลอดโปร่ง และจิตใจของเราก็จะสงบขึ้นด้วย
4 เหตุผลหลัก ที่ผู้หญิงรักการชอปปิง
จากผลสำรวจ ทฤษฎีที่น่าสนใจหลายอย่าง ในแวดวงวิทยาศาสตร์ ที่พยายามอธิบายว่า ทำไมผู้หญิงถึงชอบชอปปิง สามารถแบ่งออกได้เป็น 4 เหตุผลหลัก ๆ ดังนี้
1. เพราะต้องมีใครสักคนทำหน้าที่นี้!
แม้ว่าผู้ชายเอง จะเริ่มมามีบทบาทช่วยเหลือ ในด้านการซื้อของเข้าบ้านมากขึ้น แต่จริง ๆ แล้ว ผู้หญิงก็ยังคงเป็นผู้รับผิดชอบหลักในเรื่องการซื้อของเข้าบ้านอยู่ดี เนื่องจาก ผู้หญิงส่วนใหญ่ มักจัดการหน้าที่นี้ได้อย่างดี แม้จะมีชีวิตที่ยุ่งวุ่นวาย แต่ก็มีบางอย่างที่ต้องระวังเหมือนกันนะ เพราะผู้หญิงมักจะใช้จ่ายเกินกว่าที่วางแผนไว้ มีงานวิจัยพบว่า 57% ของนักชอป ใช้จ่ายมากกว่าที่ตั้งใจไว้ โดยเฉพาะเวลาที่เหนื่อย หิว หรือรีบร้อน เรียกง่าย ๆ ก็คือ “วู่วาม” นั่นเองค่ะ!
2. เพื่อการแสดงถึงตัวตน และภาพลักษณ์
ทั้งผู้หญิงและผู้ชาย ต่างก็ซื้อของ เพื่อสะท้อนตัวตน และภาพลักษณ์ของตัวเอง โดยศาสตราจารย์ Jennifer Escalas ได้กล่าวไว้ว่า ผู้บริโภค ใช้สิ่งของและแบรนด์ เพื่อสร้าง และสื่อสารอัตลักษณ์ของตน ไม่ใช่แค่กับผู้อื่น แต่รวมถึงกับตัวเองด้วย สำหรับผู้ชาย การซื้อของหรูหรา มักมีจุดประสงค์เพื่อดึงดูดคู่รัก ในขณะที่ผู้หญิง มักซื้อของหรูหรา เพื่อแสดงสถานะ และปกป้องคู่ของตน หรือที่เรียกว่า mate guarding โดยเฉพาะเพื่อสื่อสารกับผู้หญิงคนอื่น ๆ ว่าตนเองมีความสัมพันธ์ที่มั่นคงดี หรือแม้แต่การซื้อของธรรมดา ๆ ก็สามารถสื่อถึงสถานะได้เช่นเดียวกัน ยกตัวอย่างเช่น การเลือกซื้อของใดใด ในปริมาณที่เยอะที่สุดในกลุ่ม ก็อาจแสดงถึงความเหนือกว่าทางสังคมได้ค่ะ
3. การจัดการกับอารมณ์
การชอปปิง สามารถช่วยให้ผู้หญิงรู้สึกดีขึ้น เมื่อเผชิญกับความเครียด จากงานวิจัยของศาสตราจารย์ Karen J. Pine พบว่า:
- ผู้หญิงมักชอปมากขึ้น เมื่อมีอารมณ์ที่พุ่งสูง ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์เชิงบวก หรือเชิงลบ
- หลายคนชอปเพื่อ “ปลอบใจตัวเอง” ซึ่งมักให้ความสุขเพียงชั่วคราว
- ความรู้สึกซึมเศร้า หรือเบื่อหน่าย อาจเป็นตัวกระตุ้น ให้ผู้หญิงใช้จ่ายเกินตัวได้
- ผู้หญิงบางคนใช้การชอปปิง เพื่อชดเชยสิ่งที่ขาดหายไปในชีวิต
- อารมณ์ดีเกินไป ก็อาจเป็นตัวกระตุ้นให้ใช้เงิน
- ผู้หญิง 75% ยอมรับว่าเคยใช้จ่ายเป็นจำนวนมาก เพื่อซื้อของให้คนอื่น และ 52% เพื่อสร้างความประทับใจให้ผู้อื่น
4. ฮอร์โมน
ฮอร์โมนส่งผลต่อชีวิตของผู้หญิงในหลายด้าน รวมถึงพฤติกรรมการใช้จ่ายด้วย งานวิจัยพบว่า:
- ช่วงก่อนมีประจำเดือน ผู้หญิงจะใช้เงินอย่างไม่ยั้งคิดมากกว่าช่วงอื่น
- อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิด ความจำไม่ดี และขาดสมาธิ ล้วนมีผลทำให้ซื้อของแบบไม่วางแผน
- ฮอร์โมนส่งผลต่อผู้หญิง ให้รู้สึก “ควบคุมตัวเองไม่ได้” และใช้เงินเกินกว่าที่ตั้งใจ
อย่างไรก็ตาม Retail Therapy อาจทำให้ผู้หญิง มีความสุข คลายเครียด รู้สึกมีอำนาจ มีกำลังใจในการใช้ชีวิตต่อไปก็จริง แต่การชอปปิงจนเพลิน ซื้อแบบไม่ยั้งคิดจนเกินไป ก็อาจจะทำให้เกิด Stress Spending หรือการใช้จ่ายจนเครียดในภายหลัง ซึ่งพอมานั่งนึกดูแล้ว เราก็อาจจะไม่ได้ต้องการของสิ่งนั้นจริง ๆ เพียงแค่อยากซื้ออะไรใหม่ ๆ มาด้วยเฉย ๆ ดังนั้นการชอปอย่างมีสติ ชอปแต่พอดี ก็น่าจะทำให้ทุกคนใช้ชีวิตอย่างมีความสุข แบบยั่งยืนกว่านะคะ
ที่มา: smartliving365 , istrong
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
วิจัยชี้! เด็กติดจอ มากเกินไปเสี่ยง ออทิสติกเทียม
Insight การซื้อของออนไลน์ของแม่ไทย ถึงคุณภาพแน่น ราคาได้ แต่ถ้า “บริการ” ไม่เวิร์ก ก็พร้อมคอนเวิร์สทันที!
8 รถเข็นเด็กคุณภาพดีที่สุด คุ้มค่า ราคาน่าซื้อ ต้องมีไว้สักคัน
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
