น้ำคร่ำเยอะ อันตรายไหม มีผลต่อลูกน้อยในท้องยังไง

น้ำคร่ำเยอะ น้ำคร่ำมาก (Polyhydramnios) คือ ภาวะที่ปริมาณน้ำคร่ำในถุงน้ำคร่ำมีมากกว่าปกติ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อทั้งคุณแม่และทารกในครรภ์ได้ theAsianparent จะพาคุณแม่ไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับภาวะน้ำคร่ำเยอะ สาเหตุ อาการ ผลกระทบต่อลูกน้อย เพื่อให้คุณแม่ท้องสามารถดูแลสุขภาพของตนเองและลูกน้อยในท้องได้อย่างเหมาะสม โดยได้รวบรวมข้อมูลจากโรงพยาบาลชั้นนำที่เชื่อถือได้ มาฝากคุณแม่ๆ ค่ะ

น้ำคร่ำ คืออะไร ? 

น้ำคร่ำ (Amniotic fluid) คือของเหลวสีใสหรือเหลืองอ่อนที่อยู่ภายในถุงน้ำคร่ำ โอบล้อมทารกน้อยในครรภ์มาตลอดระยะเวลาของการตั้งครรภ์ น้ำคร่ำมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อพัฒนาการและการเจริญเติบโตของทารก มีบทบาทหลากหลายตั้งแต่การสร้างพื้นที่ให้ทารกเคลื่อนไหว พัฒนาระบบต่างๆ เช่น ปอดและทางเดินอาหาร ไปจนถึงการปกป้องทารกจากแรงกระแทกและการติดเชื้อ น้ำคร่ำมีการเปลี่ยนแปลงปริมาณและส่วนประกอบไปตามอายุครรภ์ของคุณแม่ค่ะ โดยน้ำคร่ำจะมีน้ำเป็นส่วนประกอบหลักถึง 98%

น้ำคร่ำสำคัญอย่างไร ?

น้ำคร่ำ มีบทบาทสำคัญในการเจริญเติบโตและพัฒนาการของทารก ดังนี้

• ปกป้องทารก น้ำคร่ำทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันทารกจากการกระทบกระเทือนจากภายนอก เช่น การกระแทกที่หน้าท้อง
• ควบคุมอุณหภูมิ น้ำคร่ำช่วยรักษาอุณหภูมิภายในถุงน้ำคร่ำให้คงที่ ทำให้ทารกอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม
• ช่วยในการเคลื่อนไหว น้ำคร่ำช่วยให้ทารกเคลื่อนไหวได้อย่างอิสระ ซึ่งจำเป็นต่อพัฒนาการของกล้ามเนื้อและกระดูก
• พัฒนาปอด การที่ทารกหายใจเอาน้ำคร่ำเข้าไปในปอด ช่วยกระตุ้นพัฒนาการของปอด
• ป้องกันการติดเชื้อ น้ำคร่ำมีสารที่ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรค
• บ่งชี้สุขภาพทารก การตรวจน้ำคร่ำ (Amniocentesis) สามารถนำมาวิเคราะห์เพื่อหาความผิดปกติทางโครโมโซมหรือความผิดปกติอื่นๆ ของทารกได้

แม่ท้องต้องรู้! ปริมาณน้ำคร่ำปกติ ต้องแค่ไหน?

ปริมาณน้ำคร่ำจะเพิ่มขึ้นตามอายุครรภ์ โดยปกติจะมีปริมาตร 30 ซีซี ที่อายุครรภ์ 10 สัปดาห์ เพิ่มเป็น 200 ซีซี ที่ 16 สัปดาห์ และเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนถึงช่วงการตั้งครรภ์ไตรมาสที่ 3  ซึ่งมีปริมาณสูงสุดประมาณ 800-1,000 มิลลิลิตร หลังจากนั้นปริมาณน้ำคร่ำจะค่อยๆ ลดลงเมื่อใกล้ครบกำหนดคลอด

น้ำคร่ำเยอะ น้ำคร่ำมาก คืออะไร ?

ภาวะ “น้ำคร่ำเยอะ” หรือ “น้ำคร่ำมากผิดปกติ” (Polyhydramnios) คือภาวะที่ปริมาณน้ำคร่ำมากกว่าปกติ ซึ่งพบได้ประมาณ 1-2% ของการตั้งครรภ์ทั้งหมด ภาวะนี้อาจส่งผลกระทบต่อทั้งมารดาและทารกในครรภ์

ภาวะน้ำคร่ำเยอะ เกิดจากหลายอะไรได้บ้าง?

• ความผิดปกติของทารกแต่กำเนิด ความผิดปกติบางอย่างของทารก เช่น ความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร (เช่น หลอดอาหารตีบตัน ทำให้ทารกไม่สามารถกลืนน้ำคร่ำได้) ระบบประสาท หัวใจ หรือไต อาจส่งผลให้เกิดภาวะน้ำคร่ำเยอะได้
• เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์อาจทำให้ทารกปัสสาวะมากขึ้น ซึ่งส่งผลให้ปริมาณน้ำคร่ำเพิ่มขึ้น
• การตั้งครรภ์แฝด การตั้งครรภ์แฝดมีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะ น้ำคร่ำเยอะ มากกว่าการตั้งครรภ์เดี่ยว เนื่องจากทารกแต่ละคนอาจผลิตน้ำคร่ำในปริมาณที่แตกต่างกัน หรืออาจมีการถ่ายเทน้ำคร่ำระหว่างทารกแฝด
• ภาวะซีดในทารก ภาวะซีดในทารก (Fetal Anemia) อาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในการผลิตและดูดซึมน้ำคร่ำ
• การติดเชื้อในครรภ์ การติดเชื้อบางชนิดในระหว่างตั้งครรภ์อาจส่งผลต่อปริมาณน้ำคร่ำ
• ไม่ทราบสาเหตุ ในบางกรณี อาจไม่พบสาเหตุที่แน่ชัดของภาวะน้ำคร่ำมาก

น้ำคร่ำเยอะ อันตรายไหม? ส่งผลต่อแม่และลูกอย่างไร?

ในคุณแม่ท้องบางรายที่มีอาการรุนแรง ภาวะน้ำคร่ำเยอะ อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น รู้สึกหายใจได้ลำบาก มีอาการอึดอัดแน่นท้อง ขาบวม เป็นต้น และที่อันตรายจากภาวะน้ำคร่ำเยอะที่อาจเกิดขึ้นได้ นั่นคือ

• เจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด การที่มดลูกขยายใหญ่ขึ้น อาจกระตุ้นให้เกิดการหดรัดตัวและนำไปสู่การคลอดก่อนกำหนด
• ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด แรงดันจากน้ำคร่ำที่มากเกินไป อาจทำให้ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรีบพบแพทย์
• ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด ภาวะนี้คือการที่รกหลุดออกจากผนังมดลูกก่อนการคลอด ซึ่งเป็นอันตรายต่อทั้งคุณแม่และทารกในครรภ์
• ตกเลือดหลังคลอด หลังคลอด มดลูกอาจไม่สามารถหดตัวได้ดีเท่าที่ควร ทำให้เสี่ยงต่อการตกเลือดหลังคลอด
• ภาวะสายสะดือย้อย เมื่อถุงน้ำคร่ำแตก สายสะดืออาจเคลื่อนลงมาก่อนทารก ทำให้สายสะดือถูกกดทับ และทารกขาดออกซิเจนได้
• ทารกโตเร็วเกิน  ในบางกรณี ภาวะน้ำคร่ำมากอาจเกี่ยวข้องกับภาวะที่ทารกมีขนาดตัวใหญ่กว่าปกติ ทำให้เกิดความยากลำบากในการคลอด และเพิ่มความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บระหว่างคลอด
• ทารกไม่กลับหัว ปริมาณน้ำคร่ำที่มาก อาจทำให้ทารกมีพื้นที่ในการเคลื่อนไหวมาก ทำให้ทารกไม่กลับหัวลงมาอยู่ในท่าที่เหมาะสมสำหรับการคลอดทางช่องคลอด
• ตายคลอด ในกรณีที่รุนแรง ภาวะแทรกซ้อนจากภาวะน้ำคร่ำมาก อาจนำไปสู่การเสียชีวิตของทารกในครรภ์ได้
• ภาวะเลือดไหลผิดปกติหลังคลอด หลังคลอด มดลูกอาจหดตัวได้ไม่ดี เนื่องจากถูกยืดขยายจากปริมาณน้ำคร่ำที่มาก ทำให้เกิดภาวะตกเลือดหลังคลอดได้

การรักษาภาวะ น้ำคร่ำเยอะ น้ำคร่ำมาก

การรักษาภาวะน้ำคร่ำมากจะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ โดยทั่วไปมีแนวทางการรักษาดังนี้

• การสังเกตอาการ หากภาวะน้ำคร่ำมากไม่รุนแรงและไม่มีภาวะแทรกซ้อน คุณหมออาจแนะนำให้สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด โดยมีการตรวจอัลตราซาวนด์เป็นระยะ เพื่อติดตามปริมาณน้ำคร่ำและสุขภาพของทารก
• การรักษาตามสาเหตุ หากพบสาเหตุที่แน่ชัด เช่น เบาหวานในคุณแม่ตั้งครรภ์ หรือการติดเชื้อในครรภ์ คุณหมอจะทำการรักษาตามสาเหตุนั้นๆ ให้กับคุณแม่ค่ะ
• การเจาะระบายน้ำคร่ำ (Amniocentesis): ในกรณีที่ภาวะน้ำคร่ำมากส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคุณแม่ เช่น หายใจลำบาก หรือมีภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด คุณหมออาจพิจารณาเจาะระบายน้ำคร่ำออก เป็นวิธีลดปริมาณน้ำคร่ำและบรรเทาอาการ

แชร์ประสบการณ์ น้ำคร่ำเยอะ จากคุณแม่

รวมประสบการณ์จากเว็บไซต์ pantip.com คุณแม่มีภาวะน้ำคร่ำเยอะ เด็กตัวใหญ่กว่าเกณฑ์ และคุณหมอให้ตรวจเบาหวาน ซึ่งคุณแม่ก็เครียดมาก กังวลว่าจะมีอันตรายไหม โดยได้มีคุณแม่มาแสดงความคิดเห็นและให้กำลังใจอย่างมากมาย เช่น

• ไม่ต้องกังวลไปค่ะคุณแม่ ดิฉันก็น้ำคร่ำเยอะ ท้องใหญ่ทั้งที่เป็นท้องแรก มีแต่คนทักว่าลูกแฝดรึป่าว แต่พอคลอดน้องออกมาก็แข็งแรงปกติทุกอย่างค่ะ  ที่สำคัญพักผ่อนให้เพียงพอ ไม่เครียดนะคะ เพราะความเครียดอาจจะทำให้คลอดก่อนกำหนดได้ ทำใจสบายๆค่ะ
  
• ของเรา 27w  นน 1700 กว่าๆค่ะ น้ำคร่ำเยอะ เด็กตัวใหญ่ ตอนนี้พึ่งไปอัลตร้าซาวด์ 36w 3800 ค่ะ น้ำคร่ำยังเยอะอยู่ แต่ตรวจเช็คละเอียดทุกอย่างไม่มีภาวะเสี่ยงใดๆ เลยค่ะ คุณหมอบอกทุกอย่างปกติดีมาก ไม่ต้องกังวลนะคะ แต่แม่น้ำหนักขึ้นเยอะค่ะ 16กิโลแล้ว ทำใจให้สบายนะคะ

ข้อควรปฏิบัติตลอดไตรมาสของการตั้งครรภ์

1. การฝากครรภ์ การฝากครรภ์และเข้ารับการตรวจตามนัดหมายอย่างสม่ำเสมอเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้คุณหมอสามารถติดตามสุขภาพของคุณแม่และทารกได้อย่างใกล้ชิด และตรวจพบภาวะผิดปกติได้ตั้งแต่เนิ่นๆ
2. การสังเกตอาการ หากคุณแม่มีอาการผิดปกติ เช่น ท้องตึงมาก หายใจลำบาก หรือมีน้ำเดิน ควรปรึกษาคุณหมอทันที
3. ปฏิบัติตามคำแนะนำของคุณหมอ การปฏิบัติตามคำแนะนำของคุณหมออย่างเคร่งครัดจะช่วยลดความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

ภาวะน้ำคร่ำเยอะมากผิดปกติเป็นภาวะที่ควรได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดโดยสูตินรีแพทย์ การรักษาจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ หากคุณแม่มีข้อสงสัยหรือกังวล ควรปรึกษาคุณหมอที่ดูแลครรภ์คุณแม่เพื่อขอคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสมค่ะ

เพื่อให้ครรภ์มีคุณภาพตลอดทุกไตรมาสของการตั้งครรภ์ คุณแม่ควรฝากครรภ์โดยเร็วที่สุดเมื่อทราบว่าตั้งครรภ์ และมาพบแพทย์ตามนัดหมายทุกครั้งอย่างสม่ำเสมอ รวมถึงรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพและครบถ้วนตามหลักโภชนาการ และทานวิตามินบำรุงครรภ์ตามที่คุณหมอแนะนำอย่างเคร่งครัด การปฏิบัติตามคำแนะนำเหล่านี้จะช่วยส่งเสริมสุขภาพที่ดีของคุณแม่และพัฒนาการที่สมบูรณ์ของลูกน้อยในครรภ์ เพื่อให้การตั้งครรภ์เป็นไปอย่างราบรื่นและมีคุณภาพสูงสุดค่ะ

อ้างอิง

Polyhydramnios ภาวะน้ำคร่ำมาก โรงพยาบาลสมิติเวช https://www.samitivejhospitals.com/th/article/detail/ภาวะน้ำคร่ำมาก

น้ำคร่ำ (Amniotic fluid), สูติศาสตร์ล้านนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ https://w1.med.cmu.ac.th/obgyn/lecturestopics/topic-review/6822/

ใครเคยมีภาวะน้ำคร่ำเยอะ และเด็กตัวใหญ่กว่าเกณฑ์บ้างคะ https://pantip.com/topic/34816146

น้ำคร่ำเยอะเกินไปขอคำแนะนำค่ะ https://pantip.com/topic/36271195

อัปเดตข้อมูลล่าสุด 11 กันยายน 2569

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

รวมแพ็กเกจคลอด ปี 2568 ค่าคลอดเหมาจ่าย รพ.เอกชน ในกรุงเทพฯ

22 หมอสูตินรี ที่ไหนดี ปี 2568 รวมสูตินรีแพทย์ที่คุณแม่บอกว่าดี

ลูกในครรภ์ตัวเล็ก กินอะไรดี? บำรุงยังไงให้ลูกแข็งแรง?