ภูมิแพ้อาหาร เป็นอาการที่คุณพ่อ คุณแม่ และผู้ปกครอง คงไม่อยากให้เกิดขึ้นกับลูกน้อยเป็นแน่ เพราะนอกจากจะเป็นห่วงสุขภาพของลูกแล้ว คุณพ่อคุณแม่จะต้องคอยระวังไม่ให้ลูกเผลอไปรับประทานอาหารที่แพ้ อาหารบางอย่าง ไม่อาจทราบส่วนประกอบทั้งหมดโดยละเอียด คุณพ่อคุณแม่ไม่อาจทราบไปเลยว่า จะเป็นอันตรายต่อลูกหรือไม่ หากรับประทานเข้าไป ยิ่งไปกว่านั้น หาก ลูกแพ้นม อันเป็นแหล่งพลังงานหลักของเด็กวัยเจริญเติบโตแล้ว จะต้องรับมืออย่างไร ?
นมวัว ถูกพบว่าเป็นสาเหตุของอาการแพ้มากที่สุด ในขณะที่นมจากสัตว์อื่น ๆ เช่น นมแกะ นมแพะ นมควาย ก็ทำให้เกิดปฏิกิริยาได้เช่นกัน
การแพ้นมในเด็ก เหตุผลที่ ลูกแพ้นม
ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย ซึ่งปกติแล้วจะมีหน้าที่ในการป้องกันความเจ็บป่วย กลับมีปฏิกิริยากับโปรตีนในอาหารชนิดนั้น ๆ ทำให้เกิดภูมิแพ้อาหารขึ้น เช่นเดียวกับการแพ้นม ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายตอบสนองผิดปกติต่อสารประกอบในนม และผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนม โดยนมวัว ถูกพบว่าเป็นสาเหตุของอาการแพ้มากที่สุด ในขณะที่นมจากสัตว์อื่น ๆ เช่น นมแกะ นมแพะ นมควาย ก็ทำให้เกิดปฏิกิริยาได้เช่นกัน
หากรับประทานอาหารที่แพ้เข้าไป ร่างกายจะมีปฏิกิริยาตอบสนองภายในระยะเวลา 40 – 45 นาที อาการแพ้นม มีตั้งแต่แพ้เพียงเล็กน้อย ไปจนถึงแพ้รุนแรง อาจทำให้เกิดความวิงเวียน อาเจียน มีผื่นขึ้น อาหารไม่ย่อย หายใจติดขัด และอันตรายถึงชีวิตได้
การแพ้นมในเด็ก เกิดขึ้นบ่อยมากในช่วงอายุต่ำกว่า 4 ปี โดยพบว่าเด็ก 100 คน จะมี 2 คนที่มีอาการแพ้นม
ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย ซึ่งปกติแล้วจะมีหน้าที่ในการป้องกันความเจ็บป่วย กลับมีปฏิกิริยากับโปรตีนในอาหารชนิดนั้น ๆ ทำให้เกิดภูมิแพ้อาหารขึ้น
อาการของลูกแพ้นมรุนแรง
โดยมักเกิดขึ้นทันที หลังจากดื่มนมเข้าไป
- ผื่นขึ้น เป็นลมพิษ
- หายใจติดขัด
- รู้สึกคันยุบยิบรอบ ๆ ปาก
- ริมฝีปาก ลิ้น หรือคอบวม
- ไอ หรือหายใจเร็ว
- อาเจียน
- ความดันโลหิตตก
อาการของลูกแพ้นมที่ยังไม่รุนแรง
โดยอาการเหล่านี้อาจพัฒนาไปสู่การแพ้รุนแรงได้ ต้องระวังเช่นเดียวกัน
- ถ่ายเหลว ท้องเสีย อาจมีเลือดปะปนออกมาด้วย
- ปวดท้องรุนแรง
- นำ้มูกไหล
- น้ำตาไหล
- ในลูกวัยทารก อาจมีอาการโคลิก
การแพ้นมในเด็ก เกิดขึ้นบ่อยมากในช่วงอายุต่ำกว่า 4 ปี โดยพบว่าเด็ก 100 คน จะมี 2 คนที่มีอาการแพ้นม
ความแตกต่างระหว่างการแพ้นม และการแพ้แลคโตส
การแพ้นม มักจะถูกสับสนกับการแพ้แลคโตส ซึ่งเป็นน้ำตาลที่อยู่ในนม แต่ความแตกต่างอยู่ที่ การแพ้นม (Dairy Allergy) นั้น จะเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ในขณะที่ การแพ้แลคโตส (Lactose Intolerance) จะเกี่ยวข้องกับระบบการย่อยอาหารของร่างกาย ที่ไม่สามารถผลิตเอนไซม์มาจัดการกับน้ำตาลในนมได้
อาการแพ้แลคโตส ไม่เป็นอันตรายเท่ากับการแพ้นม อาจก่อให้เกิดอาการเรื้อรัง เช่น เกิดแก๊สในกระเพาะอาหาร ท้องอืด หรือท้องเสีย มักจะพบในวัยผู้ใหญ่เป็นส่วนมาก ทั้งแถบเอเชีย แอฟริกา อเมริกา โดยชาวอเมริกันกว่า 30 ล้าน คนมีภาวะการแพ้อาหารแฝงจำพวกแลคโตส
ขณะที่ อาการแพ้นม หรือผลิตภัณฑ์จากนม มีความเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย เมื่อบริโภคเข้าไป ร่างกายจะเกิดปฏิกิริยาต่อสู้กับโปรตีนในผลิตภัณฑ์จำพวกนม จึงทำให้เกิดอาการแพ้ ซึ่งมีตั้งแต่แพ้เล็กน้อย ไปจนถึงรุนแรงต่อชีวิต
หากลูกแพ้นม พ่อแม่ต้องระวัง นมทุกชนิด เนย โยเกิร์ต ไอศกรีม รวมทั้งเจลาโต้ ชีส และอาหารที่มีชีสเป็นส่วนประกอบ เป็นต้น
จะรู้ได้อย่างไรว่าลูกแพ้นมหรือไม่ ?
ต้องพาลูกไปพบแพทย์เท่านั้น หากสงสัยว่า ลูกของคุณมีอาการเหมือนแพ้นม แพทย์จะแนะนำให้ไปตรวจกับผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิแพ้ ซึ่งจะสอบถามเกี่ยวกับอาหารที่เพิ่งรับประทานเข้าไป ช่วงเวลาไหน นานเท่าไหร่ จึงเกิดอาการ การแสดงออกของอาการมีอะไรบ้าง ญาติพี่น้องมีประวัติการแพ้อาหารมาก่อนหรือไม่ จากนั้นจึงทำการทดสอบโดยหยดสารกระตุ้นลงบนผิว แล้วรอให้เกิดอาการตอบสนอง หากมีประวัติการแพ้รุนแรง ในระดับที่ความดันเลือดตก หรือหายใจติดขัดมาก่อน คุณหมออาจจะขอตรวจเลือดแทนการทดสอบผิวหนัง เพื่อความปลอดภัย หากลูกทานยาแก้แพ้มา อาจจะต้องหยุดทานยา 5 – 7 วันก่อนการตรวจ เพื่อที่จะให้ผลตรวจมีประสิทธิภาพ
จะรับมือกับอาการแพ้อย่างไร ?
หากลูกแพ้นม ก็ต้องหยุดทานนม ผลิตภัณฑ์จากนมทั้งสิ้น อาหารที่อาจมีส่วนผสมของนมอยู่ด้วย มีหลายชนิดมาก ไม่ว่าจะเป็น ชีส โยเกิร์ต พุดดิ้ง ฯลฯ ผู้ปกครองต้องอ่านฉลากให้ดี ป้องกันความผิดพลาด ในผู้ที่มีอาการแพ้รุนแรง คุณหมอจะแนะนำให้พก เอพิเนฟรีน (Epinephrine) ไว้กับตัว เพื่อใช้ระงับการแพ้รุนแรง ในกรณีฉุกเฉินก่อนนำส่งโรงพยาบาล หากไปรับประทานอาหารนอกบ้าน อย่าลืมแจ้งอาหารที่แพ้ด้วย เพื่อที่ทางร้านจะได้แนะนำ หรือจัดการกับส่วนผสมของอาหารได้ถูกต้อง เช่นเดียวกับเวลาขึ้นเครื่องบิน ก็ควรจะจองอาหารพิเศษก่อนการเดินทาง ทางสายการบินจะได้จัดเตรียมอาหารให้ล่วงหน้า เพื่อความปลอดภัย
ผู้ปกครองต้องอ่านฉลากให้ดี ป้องกันความผิดพลาด ในผู้ที่มีอาการแพ้รุนแรง คุณหมอจะแนะนำให้พก เอพิเนฟรีน (Epinephrine) ไว้กับตัว เพื่อใช้ระงับการแพ้รุนแรง ในกรณีฉุกเฉินก่อนนำส่งโรงพยาบาล
นม ผลิตภัณฑ์จากนม และส่วนประกอบที่มีนมแอบแฝง มีอะไรบ้าง ?
- นมทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็น นมสด (Whole milk) นมไขมันต่ำ นมพร่องมันเนย นมพร่องขาดมันเนย เป็นต้น
- เนย
- โยเกิร์ต
- ไอศกรีม รวมทั้งเจลาโต้ (gelato)
- ชีส และอาหารที่มีชีสเป็นส่วนประกอบ เป็นต้น
และเพราะว่านมมักจะเป็นส่วนประกอบพื้นฐานในอาหาร และขนมมากมาย คุณพ่อคุณแม่จึงต้องคอยระวังส่วนประกอบต่าง ๆ ที่แอบซ่อนอยู่ด้วย เมื่อดูฉลากแล้ว ส่วนประกอบเหล่านั้นอาจดูไม่คล้ายคลึงกับนม หรือ milk เลยสักนิด แต่กลับมีความเสี่ยง และเป็นอันตรายกับผู้ที่มีอาการแพ้นมได้เช่นกัน
- เวย์ (Whey) และเคซีน (Casein) ซึ่งเป็นโปรตีนที่พบในน้ำนม
- ส่วนประกอบที่ขึ้นต้นด้วยคำว่า แลค (Lact) เช่น แลคโตส แลคเตท
- ขนมหวานจำพวก ช็อกโกแลต คาราเมล ขนมนูกัต คุกกี้
- อาหารเสริมจำพวกโปรตีน
- เนยเทียม
- สารแต่งกลิ่นสังเคราะห์ กลิ่นชีส
- โปรตีนไฮโดรไลเซต
ทางเลือกในการดื่มนมสำหรับลูก
- นมแม่ สำหรับลูกวัยทารกที่ยังดื่มนมแม่อยู่นั้น ไม่เป็นอันตรายใด ๆ เลย อีกทั้งยังเป็นประโยชน์มาก เพราะนมแม่ประกอบไปด้วยสารอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโต และดีที่สุดสำหรับลูก คุณแม่ควรให้ลูกดื่มนมแม่ให้นานที่สุด เท่าที่จะเป็นไปได้
- นม Hypoallergenic formulas เป็นหนึ่งในทางเลือกสำหรับผู้แพ้นมวัว และนมถั่วเหลือง
- นมถั่วเหลือง นมชนิดนี้มีโปรตีนจากถั่วเหลือง และให้คุณค่าทางโภชนาการทดแทนโปรตีนจากนม หากแต่เด็กบางคนที่มีอาการแพ้นม ก็แพ้นมถั่วเหลืองด้วย จึงต้องระวัง
Source : kidshealth , webmd , mayoclinic
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
10 อาหาร แก้แพ้ท้อง แพ้ท้อง รับมือยังไง อาหารประเภทในช่วยให้หาย?
ลูก แพ้นมวัว ดูแลอย่างไร ไม่ขาดสารอาหารสำคัญ
สังเกตอย่างไรว่าลูกเป็นภูมิแพ้ เมื่อไรที่ควรสงสัยว่าลูกเป็นโรคภูมิแพ้ มีวิธีทดสอบอย่างไร?
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
