หากใครกำลังมองหา ภาษาเหนือวันละคํา หรือ ภาษาเหนือประโยค ไหนที่ใช้บ่อย แบบง่าย ๆ ไว้ลองฝึกพูดเล่น ๆ ให้ลูกลองพูดได้ ผู้ใหญ่ก็ฝึกไว้ไม่เสียหาย เพื่อช่วยกันอนุรักษ์ ภาษาคำเมืองโบราณ ไม่ให้สูญหายไปตามกาลเวลา วันนี้เราจึงจะมาเรียนรู้ภาษาเหนือคำเมืองแบบคร่าว ๆ กัน สนุกแน่นอน
เด็ก ๆ มาทำความรู้จักภาษาไทยถิ่นเหนือกันเถอะ
ภาษาเหนือโบราณมีถิ่นกำเนิดจากอาณาจักรล้านนาเก่า ที่สืบทอดต่อกันมา พบได้ในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่, แม่ฮ่องสอน, เชียงราย, น่าน, ลำปาง, อุตรดิตถ์, แพร่, ลำพูน และพะเยา อาจพบได้ในจังหวัดที่ใกล้เคียง เช่น ตาก, เพชรบูรณ์ และสุโขทัย เป็นต้น โดยหลายคำอาจเรียกภาษาเหนือว่า “คำเมือง” มีหลักไวยากรณ์คล้ายคลึงกับภาษาไทยกลาง แตกต่างกันเพียงบางอย่างเท่านั้น และมีคำศัพท์ที่ใช้แตกต่างกับภาษาไทยกลางอีกด้วย
ภาษาเหนือมักพบเจอควบคู่กับ “อักษรธรรมล้านนา” ที่มีอักษรจากมอญเป็นต้นแบบ ตามที่เราเห็นตามจุดต่าง ๆ ในเขตพื้นที่จังหวัดในภาคเหนือ ใน พ.ศ. 2559 เริ่มมีการอนุรักษ์ภาษาเหนือคำเมืองมากขึ้น เพราะในอดีตเคยถูกห้ามใช้ และมีตำราถูกทำลายไปเป็นจำนวนมาก การอนุรักษ์ยังคงดำเนินมาจนถึงปัจจุบัน เนื่องจากราชบัณฑิตยสภากลัวว่าภาษาถิ่นของภาคเหนืออาจเลือนหายไปในอนาคต
บทความที่เกี่ยวข้อง : 57 ภาษาอีสานกวน ๆ คำไหนแสบเข้าเส้น จิกกัดแบบมีเสน่ห์
วิดีโอจาก : สอนภาษาเหนือ สอนอู้กําเมือง
เด็ก ๆ รู้ไหมภาษาเหนือกำลังจางหาย
ในช่วงสมัยของรัชกาลที่ 7-9 ได้มีการสั่งห้ามไม่ให้ใช้อักษรธรรมล้านนา และคำเมืองเหนือในพื้นที่สาธารณะ และมีการทำลายตำราเรียนภาษาล้านนาเป็นจำนวนมาก เพื่อรวมวัฒนธรรมท้องถิ่นให้เข้ากับพื้นฐานของวัฒนธรรมไทยอย่างสมบูรณ์ แต่ด้วยความที่ยังมีคนเป็นจำนวนมากใช้ภาษาเหนือในชีวิตประจำวัน และยุคสมัยที่พ้นผ่านไป ทำให้แนวคิดจากการทำลายเพื่อหลอมรวมกลายเป็นการอนุรักษ์แทน
แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าภาษาเหนือจะมีความเสี่ยงสูญหายไปน้อยลงเท่าไหร่ เนื่องจากในปัจจุบันภาษาคำเมืองโบราณ ถูกดัดแปลง และแทนคำจากภาษาไทยกลางไปพอสมควร ทำให้มีรากฐานการใช้คำศัพท์ใหม่ที่ไม่เหมือนเดิม หรือพบว่าในรูปประโยคจะมีภาษากลางสอดแทรกเพิ่มมากขึ้น
40 ภาษาเหนือวันละคำ ที่ใช้บ่อย
คำศัพท์ของภาษาเหนือมีเอกลักษณ์ไม่ต่างจากภาษาอีสาน หรือภาษาใต้ และมีหลายคนที่อาจกำลังต้องการฝึกพูด อย่างแรกควรเรียนรู้จากคำศัพท์ที่ถูกใช้บ่อย ในประโยคต่าง ๆ ของภาษาคำเมือง
|
|---|
ฝึกภาษาเหนือวันละคำเพลิน ๆ
|
| คำศัพท์ภาษาเหนือ |
คำศัพท์ภาษากลาง |
| ตั๋ว (สุภาพ), คิง (ใช้กับเพื่อน หรือคนสนิท) |
เธอ |
| เปิ้น (สุภาพ), ฮา (ใช้กับเพื่อน หรือคนสนิท) |
ฉัน |
| อ้าย, ปี่ |
พี่ชาย |
| ปี่ |
พี่สาว |
| เป๋น |
เป็น |
| หลวง |
ใหญ่ |
| จะอี้ |
แบบนี้ อย่างนี้ |
| กิ๋น |
กิน |
| วอก, ขี้จุ๊ |
โกหก |
| เกี้ยด |
เครียด |
| เจ๊บ |
เจ็บ |
| แต๊ |
จริง |
| ยะ |
ทำ |
| แอ่ว |
เที่ยว |
| อู้ |
พูด |
| ฮัก |
รัก |
| อิด, หม้อย |
เหนื่อย |
| หื้อ |
ให้ |
| ใคร่ |
อยาก |
| สุมาเต๊อะ |
ขอโทษ |
| เฮือน |
เรือน |
| ลำ |
อร่อย |
| ใส่ยงยง |
สว่างจ้า |
| ขาวโจ๊ะโฟ้ะ |
ขาวมาก ๆ |
| ดำผึดำผึด |
ดำมาก ๆ |
| ฮักเมา |
แอบชอบ |
| ขี้จิ๊ |
ขี้เหนียว |
| กึ๊ด |
คิด |
| ผ่อ |
ดู |
| ละอ่อน |
เด็ก |
| โขด |
โกรธ |
| ม่วน |
สนุก |
| ก๊ะ |
เหรอ |
| ขี้ลัก |
ขโมย |
| ใจ๊ |
ใช้ |
| ล่น |
วิ่ง |
| เกือก, เกิบ |
รองเท้า |
| จะได |
อย่างไร |
| โตย |
ด้วย |
| บ่ |
ไม่ |
30 ภาษาเหนือประโยคที่ต้องรู้
หลายคนไปเที่ยวภาคเหนือแล้วเจอภาษาเหนือพื้นเมือง ก็อาจอยากลองฝึกพูดมาก หลังจากลองท่องคำศัพท์จากด้านบนแล้ว แต่มาเรามาฝึกพูดเป็นประโยคกันดีกว่า
|
|---|
ฝึกภาษาเหนือแบบประโยคไม่ยากอย่างที่คิด
|
| ประโยคภาษาเหนือ |
ประโยคภาษากลาง |
| กิ๋นข้าวแล้วกา |
กินข้าวหรือยัง |
| อะหยังกะ |
อะไรเหรอ |
| จะไปอู้กั๋นดังเน้อ |
อย่าส่งเสียงดัง |
| เปิ้นฮักตั่วเน้อ |
ฉันรักเธอนะ |
| บ่ดีขับรถโวยเน้อ |
อย่าขับรถเร็วนะ |
| กึดเติงหาตั๋วขนาด |
คิดถึงเธอมาก |
| ไปแอ่วไหนดีหา |
จะไปเที่ยวไหนกันดี |
| สุมาเต๊อะเจ้า |
ขอโทษนะ |
| ยะหยังอยู่ |
ทำอะไรอยู่ |
| อยากหื้อจ่วยอะหยังก่อ |
ต้องการให้ช่วยอะไรไหม |
| บ่ดีนอนเดิ๊ก |
อย่านอนดึก |
| ตั่งซื่อไปตางหน้า |
ตรงไปข้างหน้า |
| ไค่อยากข้าวเน้อ |
หิวข้าว |
| ขอหื้อม่วน ๆ เน้อ |
ขอให้สนุกนะ |
| เปิงใจ่ล้ำ |
ถูกใจมาก ๆ |
| ไปตางใดมา |
ไปไหนมา |
| ขะใจ๋โวย ๆ |
เร็ว ๆ หน่อย |
| เป็นแฟนกั๋นน่อ |
เป็นแฟนกัน |
| ป๊ะกั่นเน้อ |
เจอกันน่ะ |
| ขอบคุณเน้อ |
ขอบคุณนะ |
| ตั๋วจื้ออ่าหยัง |
เธอชื่ออะไร |
| ไว้ปิ้กมาใหม่กั๋นเน้อเจ้า |
ไว้กลับมาใหม่กันนะ |
| บ่าฮู้บ่าหัน |
ไม่รู้ไม่เห็น |
| ขายหยั่งใดกานี่, ขายจ่ะใดกานี่ |
ขายอย่างไรเหรอ |
| มีหยังน่ะ, มีหยังกั๋น |
เกิดอะไรขึ้น |
| มาหาไผกา |
มาหาใครเหรอ |
| ปอแล้ว |
พอแล้ว |
| ขอหื้อโจคดีเน้อ |
ขอให้โชคดีนะ |
| ลำขนาด |
อร่อยมากเลย |
| เปิ้นบ่าเข้าใจ๋ |
ฉันไม่เข้าใจ |
ลูกน้อย หรือผู้ปกครองที่ฝึก ภาษาเหนือวันละคํา หรือประโยคภาษาเหนือด้านบนแล้ว ครั้งหน้าที่เดินทางไปเที่ยวภาคเหนือ ลองใช้คำที่ฝึกมา อาจทำให้การเที่ยวรอบหน้า สนุกขึ้นได้นะ
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
50 คำศัพท์ภาษาไทย ที่คนไทยมักเขียนผิด และลูกควรเรียนรู้ไว้ก่อน
ภาษาลู คืออะไร เรียนรู้ภาษาสุดบันเทิงของชาว LGBTQ ไม่ยากอย่างที่คิด
ฟรี ! คำศัพท์ผลไม้ 3 ภาษาอังกฤษ จีน ญี่ปุ่น เพื่อการเรียนรู้ที่รวดเร็วของลูกน้อย
ที่มาข้อมูล : 1 th.wikipedia tewfree
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
