ขูดมดลูก คือ การนำเอาเนื้อเยื่อที่ตกค้างอยู่ภายในโพรงมดลูกออกมา เพื่อวินิจฉัยความผิดปกติที่เกิดขึ้น เช่น มีเลือดออกจากโพรงมดลูกผิดปกติหลังหมดประจำเดือน และการขูดมดลูกเพื่อรักษา เช่น การแท้งลูก การทำแท้ง หรือตกเลือดหลังคลอด เป็นต้น แล้วจะมีผลต่อสุขภาพโดยรวมหรือไม่ มาหาคำตอบกันค่ะ
ขูดมดลูก ต้องทำอย่างไร ทำแล้วอันตรายหรือไม่ ?
การขูดมดลูก คือ การที่แพทย์ใช้เครื่องมือ เพื่อทำการเปิดปากมดลูก แล้วทำการขูดเนื้อเยื่อภายในมดลูกออก เพื่อนำมาตรวจวินิจฉัยเกี่ยวกับความผิดปกติที่เกิดจากมดลูก
วิธีการขูดมดลูกนั้น เริ่มจากที่คุณนอนแยกขาออกจากกันบนขาหยั่ง เหมือนกับการตรวจภายในก่อนที่คุณหมอจะใช้ยาสลบ หรือยาชาเพื่อไม่ให้คุณรู้สึกเจ็บ จากนั้นคุณหมอจะเริ่มทำความสะอาดมดลูกด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ สอดเครื่องถ่างผ่านปากมดลูก แล้วขูดเอาเนื้อเยื่อออกมา
ขูดมดลูกเพื่ออะไร?
การที่ผู้หญิงจะตัดสินใจขูดมดลูกนั้น ปกติแล้วก็มักจะมีสาเหตุหลัก ๆ อยู่ด้วยกัน 2 อย่าง
1. ขูดมดลูกเพื่อการวินิจฉัยโรค
จุดประสงค์แรกของการขูดมดลูกนั้น ก็เพื่อทำการวินิจฉัยโรค ที่เกิดความผิดปกติ หรืออาการป่วยที่เกิดขึ้น เช่นคนไข้มีภาวะเลือดออกจากโพรงมดลูก หรือในกรณีที่มีความเสี่ยงเซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกผิดปกติ ก็จะมีการขูดมดลูกเพื่อนำเนื้อเยื่อไปตรวจวินิจฉัย เป็นต้น ซึ่งโอกาสที่จะเกิดได้นั้น มีทั้งโรคมะเร็งในเยื่อบุโพรงมดลูก ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกมีความหนาผิดปกติ หรือแม้กระทั่งติ่งเนื้อ หรือเนื้องอกที่เกิดขึ้นในเยื่อบุโพรงมดลูก เป็นต้น
2. ขูดมดลูกเพื่อการรักษาโรค
เมื่อมีการวินิจฉัยโรคแล้ว สิ่งที่จะต้องมีตามมาก็คือ การขูดมดลูกเพื่อการรักษา ไม่ว่าจะเป็นกรณีการแท้งบุตร การท้องลม ภาวะตั้งครรภ์ไข่ปลาอุก หรือการเกิดเนื้องอกในรก การขูดมดลูกเป็นการช่วยทำให้มั่นใจได้ว่า จะไม่มีเนื้อเยื่อตกค้างอยู่ภายใน เนื่องจากร่างกาย ไม่สามารถขับออกได้เองทั้งหมด
บทความที่เกี่ยวข้อง : แท้งแล้วจะกลับมีลูกได้ตอนไหน ขูดมดลูกแล้วมีลูกได้ไหม ใช้เวลานานเท่าไหร่
ทำไมจะต้องขูดมดลูก?
การขูดมดลูก ไม่ใช่วิธีการรักษาที่น่ารื่นรมย์ เหมือนการฉีดวิตามินผิว หรือการดูแลรักษาร่างกาย แต่การขูดมดลูกก็จะช่วยให้คุณปลอดภัย และมีอาการดีขึ้นค่ะ เมื่อแพทย์ตรวจพบว่า เกิดการผิดปกติเกิดขึ้นในบริเวณมดลูกของคุณนั่นเอง อาการผิดปกติที่ว่านั้นมีอะไรบ้าง สามารถแจกแจงได้ ดังนี้
1. การมีเลือดออกทางช่องคลอดมากเกินปกติ
การที่มีเลือดออกมาทางช่องคลอดมาก แม้ว่าจะเป็นการออกแบบกะปริดกะปรอย หรือออกมาคล้ายประจำเดือน ต่อเนื่องยาวนานมากเกินรอบเดือนปกติ การขูดมดลูกเพื่อวินิจฉัยนั้น จะช่วยให้ทราบสาเหตุได้ว่า เพราะสาเหตุใด ทำไมจึงมีเลือดออกมาเช่นนั้น และยังสามารถตรวจหามะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกได้อีกด้วย
2. การแท้งบุตร
ไม่ว่าจะเป็นการทำแท้งโดยเจตนา หรือการแท้งที่หยุดยั้งไม่ได้ โดยมากมักจะพบในคุณแม่ที่มีอายุครรภ์น้อยกว่า 22 สัปดาห์ หรือไม่เกิน 6 เดือนโดยประมาณ โดยอาการหลักที่จะสามารถสังเกตได้คือ มีอาการปวดท้อง เลือดออกจากโพรงมดลูกมากผิดปกติ ปากมดลูกเปิด แท้งค้าง อาการเหล่านี้ แพทย์จำเป็นจะต้องทำการขูดมดลูก เพื่อนำชิ้นเนื้อที่ตกค้างจากการตั้งครรภ์ออกให้หมด เพื่อบรรเทาอาการปวดท้อง และเลือดออก จนกว่าตัวผู้ตั้งครรภ์จะมีอาการดีขึ้น
3. การตั้งครรภ์ผิดปกติ
จากกรณีของการตั้งครรภ์ผิดปกตินั้น จำเป็นจะต้องขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์ และตัวคุณแม่เป็นหลัก เช่นครรภ์มีภาวะผิดปกติ หรือมีความเสี่ยง ซึ่งเคสดังกล่าว จะเกิดขึ้นกับผู้ที่มีอายุครรภ์ไม่เกิน 12 สัปดาห์ ทางแพทย์ จะทำการนัดหมายกับตัวคุณแม่ เพื่อการเตรียมตัว สถานที่ และเตรียมความพร้อมต่าง ๆ ในการหยุดการตั้งครรภ์ และทำการขูดมดลูก
ในกรณีที่ครรภ์นั้นมีอายุน้อยกว่า 8 สัปดาห์ แพทย์ที่รักษา อาจจะเลือกใช้วิธีดูดเนื้อเยื่อที่ตกค้างด้วยระบบสุญญากาศ แทนการขูดมดลูก หรือทำทั้งสองวิธีควบคู่กันไป ก็ได้
ขูดมดลูกเจ็บไหม ขูดมดลูกกี่วันหาย
ระหว่างที่คุณหมอทำการขูดมดลูกคุณจะไม่รู้สึกเจ็บ เนื่องจากคุณหมอใช้ยาสลบ หรือยาชาเพื่อระงับความเจ็บปวดค่ะ แต่หลังจากที่ยาหมดฤทธิ์อาจทำให้คุณรู้สึกปวดบิด ๆ ที่ท้องเล็กน้อย เนื่องจากมีการบีบตัวของมดลูก ซึ่งคุณหมอจะจ่ายยาให้ทานต่อค่ะ
จะมีเลือดออกบ้างในช่วงระยะเวลา 2 – 5 วัน แต่จะไม่เกิน 7 วัน หรืออาจจะมีเศษชิ้นเนื้อหลุดออกมาอีกครั้ง หลังจากนั้น อาการปวดท้อง และปริมาณเลือด ก็จะลดลง ซึ่งกระบวนการทั้งหมด จะเข้าสู่ภาวะปกติภายใน 1 สัปดาห์
สำหรับใครที่รู้สึกว่าตัวเองมีไข้ ปวดท้องมากขึ้นเรื่อย ๆ เกิน 48 ชั่วโมง มีเลือดออกมากจนต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยทุกชั่วโมง มีเลือดออกนานเกิน 10 วัน ปวดท้องรุนแรง และตกขาวมีกลิ่นเหม็น ต้องรีบไปพบแพทย์ทันที
บทความที่เกี่ยวข้อง : จริงหรือไม่?? ขูดมดลูกช่วยให้มีลูกง่ายขึ้น ผลเสียของการขูดมดลูก มีอะไรบ้าง?
ก่อนไปขูดมดลูก ต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้าง
หลังจากปรึกษาและทำการวินิจฉัยจากโรงพยาบาลแล้ว แพทย์ลงความเห็นว่าต้องทำการขูดมดลูก จึงมีการนัดวันผ่าตัดและควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด ก่อนทำการขูดมดลูกต่อไปนี้
1. ขูดมดลูก มาก่อนเวลานัดหมาย 3-4 ชั่วโมง
ทั้งนี้เพื่อมาตรวจเช็คร่างกายเบื้องต้นก่อนเข้ารับการขูดมดลูก คุณแม่ไม่ควรไปถึงโรงพยาบาลตรงเวลาเป๊ะเนื่องจาก ห้องผ่าตัดมีการทำนัด จองห้องไว้ตรงเวลา เพื่อคนไข้คนอื่น ๆ ใช้ต่อไป
2. ขูดมดลูก งดอาหาร 8 ชั่วโมง
เป็นปกติของการทำหัตถการหรือการผ่าตัด เนื่องจาก การงดน้ำและอาหารเป็นเวลา 8 ชั่วโมง หรือตั้งแต่หลังเที่ยงคืนของคืนก่อนขูด เพื่อให้กระเพาะอาหารว่าง ไม่เกิดการสำลักน้ำ และอาหารขณะดมยาสลบออกมา ทั้งนี้ คุณแม่ควรพักผ่อนให้เพียงพอ นอนเยอะ ๆ ร่างกายจะได้ไม่เครียดค่ะ
3. งดแต่งหน้า ทาปาก
ทุกครั้งที่เข้าห้องผ่าตัด คนไข้ทุกคนควรงดการแต่งหน้า เพื่อความสะอาด และดูการไหลเวียนของเลือดได้สะดวกขึ้น อีกทั้งไม่ควรทาเล็บ เพื่อดูสีของเล็บว่ามีการคลั่งของเลือดไหม ครีมทาผิวหรือฉีดน้ำหอมก็ไม่ควรค่ะ ร่างกายควรสะอาดหมดจด เพื่อความสะดวก และอนามัยของทั้งแพทย์ และพยาบาลในห้องผ่าตัดด้วยค่ะ
4. อย่าพกเครื่องประดับ
ไม่ควรสวมสร้อยคอ ต่างหู หรือพกเครื่องประดับใด ๆ ทั้งสิ้น แม้แต่คอนแทคเลนส์ก็ควรถอด (เพราะไม่ควรใส่ขณะหลับอยู่แล้ว) หากใส่ฟันปลอมก็ควรถอดออกค่ะ
5. เตรียมตัวตรวจร่างกายเบื้องต้น
ก่อนแพทย์จะทำการผ่าตัด ขูดมดลูกทุกครั้ง ผู้ป่วยต้องเตรียมตัวในการที่ห้องปฏิบัติการ เพื่อตรวจคลื่นหัวใจ ความดัน เอกซเรย์ปอด ก่อนทุกครั้ง
6. เรื่องการรับประทานยาที่ใช้ประจำ
หากคุณแม่ที่รับประทานยาประจำอยู่แล้ว ไม่ว่าจะรักษาโรคใด ๆ ก็ตาม อาจจะต้องงด โดยคำสั่งของแพทย์ เช่น ยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด ยาแอสไพริน ยาสมุนไพร หรืออาหารเสริมที่อาจทำให้เลือดออกมากขึ้น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์ด้วยค่ะ
7. ควรเตรียมเสื้อผ้ามาให้พอ
คุณแม่ต้องเตรียมเสื้อผ้า โดยเฉพาะชุดชั้นในมาให้พอใส่ในแต่ละวัน และอย่าลืมเตรียมผ้าอนามัยเผื่อฉุกเฉิน หรือเพื่อความสะอาดของช่องคลอดซึ่งอาจเปรอะเปื้อนหลังผ่าตัด
8. ญาติเฝ้าไข้ก็สำคัญ
คุณแม่ควรมีเพื่อน ญาติ สามีมาเฝ้าอาการขณะอยู่โรงพยาบาล หากไม่มีคนเฝ้าจริง ๆ ควรมีญาติมารับกลับบ้าน เนื่องจากหลังขูดมดลุกแล้ว อาจจะเดินหรือถือของไม่สะดวกมากนัก
ขูดมดลูกพักฟื้นที่โรงพยาบาลกี่วัน ขูดมดลูกกี่วันหาย
ขูดมดลูกพักฟื้นกี่วัน? หลังจากที่ทำการขูดมดลูกเรียบร้อยแล้ว จำเป็นต้องนอนพักฟื้นอยู่ที่โรงพยาบาลอีก 2 – 3 ชั่วโมงจึงจะกลับบ้านได้ค่ะ เนื่องจากคุณหมอต้องการเฝ้าดูอาการหลังขูดมดลูกว่าเรียบร้อยดีไหม มีเลือดไหลออกมามีหรือเปล่า หรือดูว่ามีผลข้างเคียงจากการใช้ยาสลบหรือยาชาหรือไม่
บทความที่เกี่ยวข้อง : วิธีรับมือกับการแท้ง ทำอย่างไรให้คุณแม่ข้ามผ่านความสูญเสียนี้ไปได้
วิธีดูแลตัวเองหลังขูดมดลูก
ภายหลังจากการขูดมดลูกสามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติ แต่ห้ามยกของหนักหรือเกร็งหน้าท้องเด็ดขาดให้งดใช้ผ้าอนามัยแบบสอด การสวนล้างอวัยวะเพศ ประมาณ 1 – 2 วันแรกห้ามมีเพศสัมพันธ์หลังการขูดมดลูก ประมาณ 2 สัปดาห์ ซึ่งสามารถปฏิบัติง่าย ๆ ดังนี้
1. พักผ่อนให้เพียงพอ
หลังจากขูดมดลูกแล้ว คุณแม่ควรนอนพักผ่อนเต็มที่อย่างน้อย 1 – 2 วัน เพราะยังมีอาการอ่อนเพลียจากการเสียเลือด และไม่ควรขยับร่างกายมากนัก
2. ระวังเรื่องเลือดที่ยังไหลออกมา
ปกติแล้ว เลือดจะซึมออกจากมดลูกเล็กน้อยติดต่อกัน 3 – 5 วัน แล้วค่อย ๆ ออกน้อยมากแทบไม่มี แต่ถ้าเลือดยังออกมากเช่น ยังชุ่มผ้าอนามัย 1 ผืนในเวลา 30 – 60 นาที ให้รีบกลับมาพบแพทย์ที่โรงพยาบาลด่วน
3. อย่าเพิ่งทำงานหนัก
คุณแม่ที่เพิ่งผ่าตัด ขูดมดลูกใหม่ ๆ แม้เลือดจะไม่ไหลแล้ว แต่อย่าโหมงานหนักค่ะ ไม่ควรทำงานหนักในช่วง 1 – 2 สัปดาห์แรก หลังทำการขูดมดลูก สามารถทำงานบ้านเบา ๆ แล้วค่อยเพิ่มเติมตามลำดับ แต่ไม่ควรยกของหนัก เพราะอาจทำให้เกิดอาการปวดถ่วงท้องน้อย เกิดอาการเจ็บได้
4. หมั่นบำรุงร่างกายสม่ำเสมอ
หลังจากขูดมดลูก คุณแม่สูญเสียเลือดมาก ดังนั้นควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เสริมธาตุเหล็ก เช่น ใบตำลึง ตับหมู ตับไก่ ไข่ไก่ ผักใบเขียวเข้ม เพื่อประโยชน์ต่อความต้องการของร่างกายได้ตามปกติ
5. รักษาความสะอาด
อย่ากลัวการขยับร่างกายจนเกิดการหมักหมม คุณแม่ควรทำความสะอาดตามสะดวก ไม่ว่าจะเช็ดตัว หรืออาบน้ำตามปกติ เพื่อความสดชื่นและความสะอาด ส่วนจุดซ่อนเร้น ปล่อยไปตามธรรมชาติ เช่น
- อย่าลืมใส่ใจความสะอาดของช่องคลอด ล้างให้สะอาด หลังการขับถ่ายด้วยน้ำสะอาด ไม่ต้องใช้น้ำยาใด ๆ
- คุณแม่ควรเปลี่ยนผ้าอนามัย ทุก 3 ชั่วโมง หรือชุ่มแผ่น ปฏิบัติเหมือนมีประจำเดือน
- ห้ามสวนล้างช่องคลอดเด็ดขาด เพราะอาจเกิดการติดเชื้อได้
- อย่านำร่างกายแช่น้ำในอ่าง หรือสระว่ายน้ำ 1 สัปดาห์ ควรงดการแช่นำนาน ๆ ไปเลยค่ะ
6. งดการมีเพศสัมพันธ์
ร่างกาย และช่องคลอดยังอ่อนแอมาก คุณแม่จำเป็นจะต้องบอกคุณพ่อว่า ของดมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 2 สัปดาห์ หลังการขูดมดลูก เพื่อป้องกันการตกเลือด และการติดเชื้อ อีกทั้งยังปลอดภัยสำหรับตัวคุณแม่ และคุณพ่อเองด้วยค่ะ
7. อย่าลืมรับประทานยา
ไม่ว่าอาการคุณแม่ดีขึ้นแล้ว ก็ควรรับประทานยาตามแพทย์สั่งให้หมดค่ะ เช่น ยาแก้อักเสบ ยาแก้ปวด ยาบำรุงเลือด ในกรณีที่เสียเลือดมาก นอกจากนี้ แพทย์จะนัดมาตรวจประเมินอาการ และฟังผลชิ้นเนื้อเป็นเวลา 10 สัปดาห์ คุณแม่จึงควรไปตรวจตามนัดทุกครั้งด้วยค่ะ
บทความที่เกี่ยวข้อง : อาหารบํารุงผนังมดลูก มีอะไรบ้าง อยากให้มดลูกแข็งแรง ไม่แท้งง่ายต้องกินอะไร
ขูดมดลูกใช้ประกันสังคมได้ไหม
คำตอบคือ การขูดมดลูกสามารถเบิกจ่ายจากประกันสังคมได้ค่ะ
- กรณีเข้ารักษาโรงพยาบาลของรัฐ สามารถเบิกจ่ายได้ตามความเป็นจริงแต่ต้องไม่เกิน 72 ชั่วโมงหลังทำการรักษา ยกเว้นค่าห้องและค่าอาหารเบิกได้วันละ 700 บาท
- กรณีเข้ารักษาโรงพยาบาลเอกชน สามารถเบิกได้ตามจริง แต่ไม่เกิน 2,500 บาทต่อราย และเฉพาะกรณีที่มีภาวะตกเลือดหลังการคลอดหรือภาวะตกเลือดจากการแท้งบุตรเท่านั้น ค่าห้องและค่าอาหารเบิกได้วันละ 700 บาท
ทั้งนี้ แนะนำว่าให้ตรวจสอบกับทางโรงพยาบาลที่คุณเข้ารับการรักษาอีกครั้งค่ะ
ขูดมดลูกใช้บัตรทองได้ไหม?
สำหรับบัตรทองหรือบัตรประกันสุขภาพถ้วนหน้า คุณแม่หรือผู้ป่วย สามารถไปรับบริการกับทางโรงพยาบาลที่มีสิทธิบัตรทองอยู่แล้ว โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย (หรืออาจจะเสียเพิ่มเติมน้อยมาก) ทั้งนี้ หากคุณแม่ไปตรวจที่คลินิกที่ขึ้นตรงกับทางโรงพยาบาล ก็สามารถให้แพทย์เขียนประวัติส่งตัวไปผ่าตัด ขูดมดลูกได้เลย ทั้งนี้ การแท้งบุตรนั้นไม่จำเป็นที่จะต้องขูดมดลูกเสมอไป แพทย์จะทำการวินิจฉัยเป็นกรณีไปค่ะ
เราช่วยให้คุณแม่ตั้งครรภ์มีสุขภาพที่ดีและลูกน้อยแข็งแรง : project sidekicks
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
ท้องนอกมดลูก อาการเป็นอย่างไร มีสาเหตุมาจากอะไร ป้องกันและรักษาอย่างไร
ท้องพร้อมเนื้องอก! แม่ท้องมีเนื้องอกมดลูกเกือบ30ซม. เบียดทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
ระวัง! รกค้างในมดลูก อันตรายที่แม่ท้องต้องรู้ก่อนไปคลอด