คุณพ่อคุณแม่ที่ต้องการวางแผนการศึกษาให้ลูก หรือกำลังหาข้อมูลเกี่ยวกับ โรงเรียนนานาชาติที่น่าสนใจ ให้ลูกเรียนโรงเรียนไหนดี ควรจะเริ่มทำความเข้าใจกับหลักสูตรที่ใช้สอนก่อนว่าแต่ละหลักสูตรนั้นแตกต่างกันอย่างไร เช่น หลักสูตร IB , หลักสูตร A-Level มีจุดเด่นอะไรบ้าง เพื่อจะประเมินได้ว่าเหมาะกับลูกของคุณหรือไม่ และหลักสูตรไหนที่จะช่วยปูทางอนาคตให้ลูกสามารถเข้าเรียนต่อในระดับปริญญาตรีได้มากที่สุด
โรงเรียนอินเตอร์ มีหลักสูตรอะไรบ้าง
โรงเรียนนานาชาติในประเทศไทย จัดการศึกษาโดยใช้หลักสูตรจากต่างประเทศ สอนโดยคุณครูชาวต่างชาติ ซึ่งต้องใช้ภาษาอังกฤษและภาษาอื่นที่ไม่ใช่ภาษาไทยในการสื่อสาร ซึ่งในประเทศไทยก็มี โรงเรียนอินเตอร์ ให้เลือกหลากหลายหลักสูตรด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็น
- หลักสูตรอังกฤษ (British Curriculum)
- หลักสูตรอเมริกัน (American Curriculum)
- หลักสูตรสิงคโปร์ (Singapore’s Education System)
- หลักสูตร AP (Advanced placement)
- หลักสูตร A-Level (Advanced Level)
โรงเรียนนานาชาติ หรือ มหาวิทยาลัยในระดับนานาชาติ ที่มีเด็กจากนานาประเทศทั่วโลก มาสมัครเข้าเรียนหรือศึกษาต่อในระดับปริญญาตรีนั้น การจะรับเด็ก ๆ เข้าเรียนได้จะต้องพิจารณาผลการเรียนจากระบบการศึกษาที่ได้มาตรฐาน ได้รับการยอมรับในสากล และใช้สอนกันอย่างแพร่หลายในนานาประเทศ ซึ่งหนึ่งในหลักสูตรที่น่าสนใจก็คือ หลักสูตร IB หรือ International Baccalaureate Programme ที่ได้รับการยอมรับจากทั่วโลก จะเป็นอย่างไรนั้น มาดูกันเลย

หลักสูตร IB (International Baccalaureate) คืออะไร
หลักสูตร International Baccalaureate Programme หรือ IB Programme (IB) เป็นหลักสูตรการศึกษาที่ถูกจัดตั้งโดย International Baccalaureate Organization หรือ IBO เป็นระบบการศึกษาที่ใช้แพร่หลายทั่วโลกมากกว่า 125 ประเทศ จุดเด่นของหลักสูตรนอกจากเรื่องความรู้ด้านวิชาการแล้ว จะมุ่งเน้นไปที่การรู้จักตัวเอง เข้าใจว่าตัวตนของเราเป็นใคร เรามีหน้าที่ที่ต่อโลกอย่างไร เราควรทำอะไรบ้างที่จะเป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น หรือต่อสังคม เราจะแบ่งปันสิ่งดี ๆ ให้กับคนอื่นได้อย่างไร ซึ่งถือว่าเป็นหลักสูตรที่น่าสนใจมากเลยค่ะ
IB Programme แบ่งหลักสูตรออกเป็น 3 ระดับ คือ
- ระดับต้น IB Primary Years Programme (PYP) สำหรับนักเรียนอายุ 3-12 ปี
- ระดับกลาง IB Middle Years Programme (MYP) สำหรับนักเรียนอายุ 11-16 ปี
- ระดับประกาศนียบัตรนานาชาติ IB Diploma Programme (IBDP) สำหรับนักเรียนอายุ 16-19 ปี
หากพูดถึงหลักสูตร IB แล้ว เราจะโฟกัสระดับ IBDP เป็นสำคัญ เพราะเป็นช่วงที่เด็ก ๆ จะต้องตั้งใจเรียนอย่างมาก เพื่อนำผลการสอบไปยื่นสมัครเข้าศึกษาต่อคณะต่าง ๆ ในระดับมหาวิทยาลัยนั่นเอง

เรียนอะไรบ้างในหลักสูตร IB เรียนหนักไหม
คุณพ่อคุณแม่ต้องมั่นใจก่อนว่า ลูกขยันเรียนแค่ไหน ลูกสามารถเรียนไหวหรือไม่ หลักสูตรนี้ถือว่าเป็นหลักสูตรที่เน้นเรียนหนัก เพราะจะมีกลุ่มวิชาทั้งหมด 6 กลุ่มด้วยกัน โดยเด็ก ๆ จะต้องเลือกเรียน 6 วิชา และมีหลักสูตรบังคับอีก 3 ตัวเพิ่มเข้ามาด้วย สาเหตุที่ต้องเรียนเยอะขนาดนี้เพราะต้องการให้เด็ก ๆ มีความรอบรู้ และมีองค์ความรู้ที่ลึกซึ้ง โดยเฉพาะใน 6 กลุ่มวิชา ดังนี้
- Studies in language and literature (Language A) ภาษาและวรรณกรรม
- Language acquisition (Language B) ทักษะการใช้ภาษา เช่น French, Spain, German
- Individuals and Societies ปัจเจกและสังคม เช่น Philosophy, Economics, and Business and management
- Sciences วิทยาศาสตร์ เช่น Physics, Chemistry, and Biology
- Mathematics คณิตศาสตร์ เช่น Mathematics (SL, HL), Further Mathematics
- The Arts ศิลปะ เช่น Visual arts, Film, Music, Dance, and Theatre
โดยกลุ่มวิชาข้างต้นจะถูกแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ
- Higher Level (HL) เน้นเป็นวิชาที่ต้องเจาะลึก และเรียนแบบแอดวานซ์ เพื่อต่อยอดในการเข้ามหาวิทยาลัย ซึ่งเด็ก ๆ จะต้องเลือกเรียน 3-4 วิชา และใช้เวลาเรียนประมาณ 240 ชั่วโมง
- Standard Level (SL) เป็นวิชาที่เรียนเนื้อหาหลักตามปกติ เลือกเรียน 2-3 วิชา ใช้เวลาเรียน 150 ชั่วโมง
การเลือกวิชาเรียนนั้นสำคัญกับอนาคตของลูกมาก ๆ ลูกอยากเรียนต่อในมหาวิทยาลัยก็ควรวางแผนไว้เลยว่าจะเรียนคณะใด เช่น ถ้าอยากเป็นวิศวกร หรือเรียนต่อด้าน Engineering อย่างน้อยวิชา Higher Level ของลูกก็ควรเป็นวิชา Mathematics, Physics เป็นวิชายืนพื้น เป็นต้น

นอกจาก 6 กลุ่มวิชาข้างต้นแล้ว ยังต้องเรียนอีก 3 วิชาบังคับ ได้แก่
1) Theory of Knowledge (ToK) เป็นการฝึกการคิดวิเคราะห์เชิงวิพากษ์เกี่ยวกับมนุษย์และสังคม ความเป็นเหตุเป็นผลที่สามารถพิสูจน์ได้ ความรู้ในศาสตร์ต่าง ๆ รวมถึงกฎระเบียบในแนวทางวัฒนธรรมของตนเองและวัฒนธรรมของโลก เช่น วิทยาศาสตร์ ศิลปะ คณิตศาสตร์ และประวัติศาสตร์ เป็นต้น โดยจะต้องเรียนไม่ต่ำกว่า 100 ชั่วโมง และเขียน Essay 1,200-1,600 คำ
2) Creativity, Action, Service (CAS) ทำกิจกรรมนอกโรงเรียนที่เน้นความคิดสร้างสรรค์ จิตอาสา เพื่อสังคมต่าง ๆ ซึ่งนักเรียนจะต้องใช้เวลาในการทำไม่น้อยกว่า 50 ชั่วโมงในแต่ละกิจกรรม
3) Extended Essay (EE) การเขียนเรียงความในหัวข้อที่สนใจ ความยาว 4,000 คำ และต้องมีการทำ research และวิเคราะห์เชิงลึกอีกด้วย เพื่อช่วยนักเรียนเตรียมความพร้อมสำหรับการทำ research ในระดับปริญญาตรีนั่นเอง
นักเรียนที่จบหลักสูตร IBDP นั้นมักจะเป็นที่ยอมรับสำหรับการสมัครเรียนต่อมหาวิทยาลัยในประเทศต่าง ๆ เพราะเป็นมาตรฐานเดียวกันทั่วโลก และกว่าจะได้รับ IB Diploma มาก็ต้องทุ่มเทอย่างมากเลยทีเดียวค่ะ หากในช่วง 2 ปีสุดท้าย เด็ก ๆ สอบไม่ผ่านก็จะถือว่าไม่ผ่านหลักสูตร IB Diploma แต่จะได้เพียง IB Certificate เท่านั้น โดยการที่จะผ่านหลักสูตร IB Diploma Programme ได้นั้น นักเรียนจะต้องสอบผ่าน 6 วิชา โดย
-
มีอย่างน้อยหนึ่งวิชาจากกลุ่ม 1 ถึง 5 และหนึ่งวิชาจากกลุ่ม 1, 2, 3, 4 หรือ 6
-
มีอย่างน้อยสามวิชาที่สอบแบบ Higher Level (HL) โดยที่เหลือเป็น Standard Level (SL)
บทความที่เกี่ยวข้อง: อัปเดต 10 อันดับ โรงเรียนนานาชาติในประเทศไทย ที่น่าสนใจ! มาดูกัน
หลักสูตร IB เหมาะกับเด็กแบบไหน
หลักสูตรนี้จะเน้นให้เด็ก ๆ เรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ผ่านการค้นคว้าและหาคำตอบ ทำให้เด็กมีจุดเด่นในเรื่องของการวิเคราะห์และการแก้ปัญหาสิ่งต่าง ๆ ได้ดี หากพิจารณาจากวิชาที่เรียน จะเห็นได้ว่าหลักสูตร IB นั้น แม้จะมีวิชาการที่ค่อนข้างหนัก เรียนกว้าง เพื่อให้ครอบคลุมทุกด้านและทุกวิชา แต่ยังกระตุ้นให้นักเรียนมี Critical Thinking เรียนรู้เรื่องความแตกต่างทางวัฒนธรรม ความหลากหลายด้านภาษา สามารถพูดได้หลายภาษา มีการทำกิจกรรมเพื่อสังคม จิตอาสา ได้เรียนรู้จากการลงมือทำด้วยตัวเอง ซึ่งเหมาะกับเด็กรุ่นใหม่ที่มีความคิดสร้างสรรค์ ชอบคิดนอกกรอบ และมีจิตสาธารณะ ดังนั้น เด็กที่เรียนหลักสูตรนี้จะมี Portfolio เรื่องของกิจกรรมจิตอาสาต่าง ๆ มาเป็นตัวเสริมในการยื่นเข้าคณะที่ต้องการ

โรงเรียนที่สอนหลักสูตร IB ในประเทศไทย มีที่ไหนบ้าง
โรงเรียนจะเปิดสอนหลักสูตร IB ได้นั้น จะต้องได้รับการรับรองจากองค์กร IBO ก่อน และเราจะเรียกโรงเรียนในกลุ่มนี้ว่า IB World School โดยคุณครูผู้สอนจะต้องได้รับการอบรมจากองค์กร IBO เพื่อให้โรงเรียนหลักสูตร IB นี้มีมาตรฐานเดียวกันทั่วโลก ตัวอย่างโรงเรียนนานาชาติหลักสูตร IB ในประเทศไทย ที่มีสอนครบตั้งแต่ PYP ไปจนถึงระดับชั้น IBDP ได้แก่
Concordian International School (CIS)
โรงเรียน Concordian International School ก่อตั้งขึ้นในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2544 โดยเปิดสอนตั้งแต่ระดับ Pre-K (Pre-Kindergarten) ถึง Grade 12 และเป็นโรงเรียนนานาชาติสามภาษาแห่งเดียวในประเทศไทยที่ใช้หลักสูตร International Baccalaureate (IB) โดยมีภาษาอังกฤษ จีน และไทยเป็นภาษาหลักในการเรียนการสอน

ในโปรแกรมระดับปฐมวัยและระดับประถมศึกษา นักเรียนจะได้เรียนรู้ในโปรแกรมการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ-ภาษาจีน เมื่อพวกเขาขึ้นชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ขึ้นไป ภาษาอังกฤษจะกลายเป็นสื่อหลักในการสอน อีกทั้ง โรงเรียน Concordian International School ยังเป็นโรงเรียนนานาชาติที่ได้รับการรับรองโดย International Baccalaureate Organization (IB) (PYP/MYP/DP), New England Association of Schools and Colleges (NEASC) และ Council of International Schools (CIS) นอกจากนี้ยังเป็นสมาชิกของสมาคมโรงเรียนนานาชาติแห่งประเทศไทย (ISAT) และสภาโรงเรียนภูมิภาคเอเชียตะวันออก (EARCOS) อีกด้วย
สถานที่ตั้ง: 918 หมู่ 8 ซอยราชวินิตบางแก้ว ถนนบางนา-ตราด กรุงเทพมหานคร, สมุทรปราการ 10540
เว็บไซต์โรงเรียน: https://www.concordian.ac.th/
KIS International School
KIS โรงเรียนนานาชาติที่ตั้งอยู่ใจกลางเมืองกรุงเทพมหานคร เป็นหนึ่งในโรงเรียนนานาชาติที่เปิดสอนหลักสูตร International Baccalaureate (IB) โดยมีนักเรียน 750 คนโดยประมาณ รวม 56 สัญชาติ ไม่เพียงแต่โรงเรียน จะให้ความสำคัญทางด้านวิชาการ ยังมีโปรแกรมอื่น ๆ อีกมากมายที่มอบให้นักเรียน KIS ไม่ว่าจะเป็น ด้านกีฬา ศิลปะ ความคิดสร้างสรรค์ และการบริการชุมชนที่รอบด้าน

ทางโรงเรียนได้รับการยอมรับว่าเป็นโรงเรียนนานาชาติคุณภาพชั้นนำด้วยมาตรฐานการศึกษาระดับสูง ที่ได้รับการรับรองโดยทั้งสภาโรงเรียนนานาชาติ (CIS) อีกทั้ง International Baccalaureate KIS ยังได้รับใบอนุญาตจากกระทรวงศึกษาธิการไทย และเป็นสมาชิกของสมาคมโรงเรียนนานาชาติแห่งประเทศไทย (ISAT) เราเป็นสมาชิกของ AISAA (สมาคมกรีฑาโรงเรียนนานาชาติแห่งเอเชีย) โรงเรียนนานาชาติ KIS และบุคลากรทุกคนทำงานเพื่อให้แน่ใจว่านักเรียนจะได้รับการศึกษา ความเป็นอยู่ และความปลอดภัยที่ดีที่สุด
สถานที่ตั้ง: 999 123-124 ถนน ประชาอุทิศ แขวง สามเสนนอก เขตห้วยขวาง กรุงเทพมหานคร 10310
เว็บไซต์โรงเรียน: https://www.kis.ac.th/
NIST International School
โรงเรียนนานาชาติ NIST เป็นโรงเรียนนานาชาติหลักสูตร International Baccalaureate (IB) แห่งแรก และแห่งเดียวที่ไม่มุ่งแสวงหาผลกำไร โรงเรียนก่อตั้งขึ้นในปี 1992 โดยการสนับสนุนขององค์การสหประชาชาติ เราอยู่ภายใต้การควบคุมของ NIST International School Foundation ที่ผู้ปกครองต่างให้ความไว้วางใจ นอกจากนี้ยังได้รับการรับรองจาก Council of International Schools (CIS) และ New England Association of Schools and Colleges (NEASC) ในฐานะโรงเรียน IB World อย่างเต็มรูปแบบ

ด้วยหลักสูตร IB ที่ NIST สามารถมอบประสบการณ์การเรียนที่ครอบคลุมและสมบูรณ์แบบ ซึ่งช่วยให้นักเรียนพัฒนาทักษะที่สำคัญในด้านต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี โครงสร้างทางวิชาการเน้นการสืบค้น ค้นหาด้วยตัวเอง และการเรียนรู้ข้ามสาขาวิชา ถึงแม้ว่าโปรแกรมนี้จะทำหน้าที่เป็นแกนหลักของโปรแกรม แต่เราต่อยอดผ่านโอกาสการเรียนรู้ที่ไม่เหมือนใคร ตั้งแต่โปรแกรมการศึกษาจากประสบการณ์ของ NIST ไปจนถึงประกาศนียบัตร Global Citizen NIST ยังให้ความสำคัญกับการบริการสังคม ให้นักเรียนมีส่วนร่วมกับชุมชนอื่น ๆ และทำงานร่วมกันด้วย
สถานที่ตั้ง: 36 สุขุมวิท ซอย 15 แขวงคลองตันเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพมหานคร 10110
เว็บไซต์โรงเรียน: https://www.nist.ac.th/
Prem Tinsulanonda International School (เชียงใหม่)
โรงเรียนนานาชาติ Prem เป็นโรงเรียนนานาชาติแห่งแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่มีหลักสูตร International Baccalaureate (IB) โดยมีทั้งหมด 4 โปรแกรม หนึ่งโปรแกรมเพิ่มขึ้นมาคือโปรแกรม IBCP หรือ International Baccalaureate Career Related Programme เป็นโปรแกรมที่มุ่งหวังให้นักเรียนในนักเรียนในชั้นสองปีสุดท้าย ได้เรียนรู้เกี่ยวกับเส้นทางในสายอาชีพที่ตนเองสนใจ

แน่นอนว่าโรงเรียนนานาชาติ Prem สนับสนุนทั้งผลสัมฤทธิ์ที่ดีทางการเรียนของนักเรียนในทุก ๆ ด้าน โดยเฉพาะในด้านที่นักเรียนสนใจ เพราะโรงเรียนนานาชาติ Prem มีวิชาให้เลือกเรียนที่หลากหลาย ที่เหมาะสมในการพัฒนาการ การเรียนรู้ของนักเรียนในแต่ละวัย หลักสูตร IB ของ Prem จะช่วยกระตุ้นให้นักเรียนรู้จักคิด วิเคราะห์ และช่างสงสัย ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่จำเป็นในชีวิตประจำวัน นอกจากนี้นักเรียนที่ Prem จะได้รับความรู้ทางวิชาการอย่างเต็มที่แล้ว ทักษะทางด้านอื่นก็เช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นทางด้านกีฬา หรือกิจกรรมอื่น ๆ เพราะโรงเรียนมีพื้นที่ให้นักเรียนทำกิจกรรมถึง 100 เอเคอร์ และนั่นก็รวมถึงสิ่งอำนวยความสะดวกในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นสระว่ายน้ำมาตรฐานโอลิมปิก สนามไดรฟ์กอล์ฟและอื่น ๆ อีกมากมาย
สถานที่ตั้ง: 234 ตำบล ห้วยทราย อำเภอแม่ริม เชียงใหม่ 50180
เว็บไซต์โรงเรียน: https://ptis.ac.th/
บทความที่เกี่ยวข้อง: วางแผนการศึกษาลูก ตั้งแต่เกิดจนจบ ปริญญาโท ต้องใช้เงินประมาณเท่าไหร่
UWC Thailand International School (ภูเก็ต)
โรงเรียนนานาชาติ UWC เป็นส่วนหนึ่งของขบวนการการศึกษาระดับโลก มีอยู่ 18 แห่งทั่วโลกด้วยกัน มากับคติที่ว่า “Good Heart, Balanced Mind, Healthy Body” อีกทั้ง UWC Thailand ยังได้รับการรับรองและการยอมรับจากองค์กรการศึกษาชั้นนำหลายแห่งทั่วโลก ตัวอย่างเช่น Council of International Schools, International Baccalaureate Organisation และ East Asia Regional Council of Schools (EARCOS) เป็นต้น

UWC Thailand มุ่งรวมให้การศึกษาเป็นส่วนช่วยในการรวมผู้คน จากหลากหลายเชื้อชาติให้เป็นหนึ่ง และให้ความสำคัญกับวัฒนธรรมที่หลากหลายของนักเรียน นอกจากนี้ด้วยหลักสูตรการเรียนการสอน International Baccalaureate (IB) ทำให้โรงเรียนนานาชาติ UWC ในประเทศไทย เป็นโรงเรียนที่ช่วยนักเรียนบรรลุผลสำเร็จทางการศึกษาอย่างเต็มรูปแบบ ทางโรงเรียนได้นำเสนอโปรแกรมการศึกษาแบบองค์รวมที่ครอบคลุมด้านวิชาการ การเรียนรู้ทางสังคม อารมณ์ และการฝึกสติ การบริการสังคม และกิจกรรมต่าง ๆ อีกมากมาย นอกจากนี้ยังสนับสนุนให้นักเรียนได้เรียนรู้ ถึงวิธีการเรียนรู้ การคิดวิเคราะห์ คิดอย่างสร้างสรรค์ ที่สามารถนำไปสู่ข้อสรุปต่าง ๆ อย่างรอบคอบ ทำให้หลักสูตร International Baccalaureate (IB) ของโรงเรียนนานาชาติ UWC ทำให้นักเรียนบรรลุศักยภาพสูงสุด
สถานที่ตั้ง: 115 15, ตำบล เทพกระษัตรี อำเภอถลาง ภูเก็ต 83110
เว็บไซต์โรงเรียน: https://www.uwcthailand.ac.th/
American Pacific International School (เชียงใหม่)
APIS เป็นโรงเรียนนานาชาติแห่งแรกในเชียงใหม่ที่มีโครงการ Residential Life และนำเสนอโปรแกรมการศึกษาที่ได้รับการรับรองตามมาตรฐานของสหรัฐอเมริกา และการเรียนการสอนที่สนับสนุนหลักสูตร International Baccalaureate (IB) ในทุกระดับ เพื่อให้นักเรียนที่ APIS มีเรียนรู้อย่างยืดหยุ่น มีความสุข และยั่งยืน

ที่ APIS นักเรียนจะได้เรียนรู้และพัฒนาตัวเอง ในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นทางด้านวิชาการ หรือด้านกิจกรรม ที่หลักสูตรได้ออกแบบมาโดยเฉพาะ ให้เหมาะสมกับยุคสมัย โรงเรียนนานาชาติ APIS ให้ความสำคัญกับตัวนักเรียนเป็นหลัก โดยจะเปิดโอกาสการเรียนรู้ให้พวกเขาอย่างเต็มที่ เสริมสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างเพื่อน ๆ สร้างความรับผิดชอบให้แก่นักเรียนจากภายใน ให้นักเรียนพัฒนาทัศนคติและทักษะที่จำเป็นสำหรับความสำเร็จทั้งด้านวิชาการและการใช้ชีวิตประจำวัน อีกทั้งยังให้ความสำคัญกับ ความเข้าใจในเรื่องของภาษาและวัฒนธรรมของเพื่อนร่วมชั้น เพราะทางโรงเรียนได้ออกแบบหลักสูตรการเรียนการสอน ที่มีสร้างแนวคิดและเชื่อมโยงกับหลักสูตร IB เพื่อให้นักเรียนเรียนรู้ได้อย่างสนุกเต็มที่
สถานที่ตั้ง: 158/1 หมู่3 ถนนหางดงสะเมิง ตำบล บ้านปง อำเภอหางดง เชียงใหม่ 50230
เว็บไซต์โรงเรียน: https://www.apis.ac.th/
อย่างไรก็ตาม ยังมีโรงเรียนนานาชาติ อีกหลาย ๆโรงเรียนในประเทศไทย ที่นำหลักสูตร IB มาสอนด้วย เพียงแต่ว่า ส่วนใหญ่จะเปิดสอนเฉพาะช่วงระดับชั้นมัธยมปลาย (high school) หรือที่เรียกว่า หลักสูตร IB Diploma (IB DP) หากผู้ปกครองต้องการให้ลูกเรียนในหลักสูตร IB อย่างต่อเนื่อง ลองพิจารณาเลือกโรงเรียนที่เราได้นำเสนอไปข้างบนได้นะคะ
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ:
มีลูกใช้เงินเท่าไหร่ เลี้ยงลูก 1 คน มีค่าใช้จ่ายอะไรบ้าง
แม่ต้องรู้! วิธีดูแลลูกน้อยเมื่อเป็นไข้ ควรทำอย่างไรดี?
วิธีแก้ลูกเอาแต่ใจตัวเอง เลี้ยงลูกยังไงให้พอดีในยุคโซเชียล ก่อนจะสายเกินแก้
ที่มา 1, 2, 3
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!