นมแม่แต่ละสีบอกอะไร สีน้ำนมแม่ น้ำนมใส สีของน้ำนมแม่ ที่แตกต่างกันไป มีสีอะไรบ้าง ลูกจะกินได้ไหม อันตรายต่อเจ้าตัวน้อยหรือเปล่า สีของน้ำนมแม่ น้ำนมแม่มีหลายสี ส่วนใหญ่มักจะเป็น น้ำนม ใส ๆ สีขาว ไม่ก็ออกฟ้า น้ำตาลแทน หรือเหลืองก็ได้ แต่ระหว่างที่คุณให้นมลูกอยู่ อาจประหลาดใจกับสีน้ำนมได้
สีน้ำนมแม่ บอกอะไรได้บ้าง
คุณแม่ให้นมลูก โดยเฉพาะคุณแม่นักปั๊ม มักจะได้เห็นสีสันของน้ำนมที่แตกต่างกันไป เช่น น้ำนมเหลือง น้ำนมแรกมากประโยชน์ หรือหัวน้ำนม (Colostrums) ที่มีประโยชน์มากต่อทารกแรกเกิด ที่ควรได้รับเร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และควรรับนมแม่ต่อเนื่องไปอย่างน้อย 6 เดือน แต่นอกจากน้ำนมสีเหลืองในวันแรก ๆ แล้ว หลังจากนั้น น้ำนมแม่ก็ไม่ได้มีเพียงแค่สีขาว หรือน้ำนมสีใส แต่กลับมีน้ำนมหลากหลายสีสัน จนแม่กังวลใจว่า น้ำนมสีแปลกตาเหล่านี้ ลูกจะสามารถกินได้ไหม จะเป็นประโยชน์แก่ลูก หรือเป็นอันตรายต่อทารกกันแน่
- น้ำนมสีเหลือง
- น้ำนมสีขาว น้ำนมสีใส
- น้ำนมสีเขียว
- น้ำนมสีชมพู ส้ม แดง และน้ำตาล
- น้ำนมสีดำ
สีของน้ำนมแม่แต่ละสี มีความแตกต่างกันอย่างไร
โดยทั่วไปแล้ว น้ำนมของมนุษย์เรามักจะเป็นน้ำนมใส ๆ หรือมีสีฟ้าจาง ๆ อ่อน ๆ ตอนที่น้ำนมเริ่มไหลออกมาใหม่ ๆ ไม่ว่าจะเป็นตอนเริ่มป้อนนมลูกหรือตอนเริ่มปั๊มน้ำนมออกมา น้ำนมที่ไหลออกมาในช่วงนี้คือน้ำนมส่วนหน้าที่มีไขมันน้อยกว่า เมื่อการให้นมลูกดำเนินต่อไปจากน้ำนมส่วนหน้าเป็นน้ำนมส่วนหลัง ปริมาณไขมันก็เพิ่มสูงขึ้น นมก็จะเริ่มข้นขึ้นและมีสีขาวมากยิ่งขึ้น
แต่อย่างไรก็ตาม อาหาร สมุนไพร อาหารเสริม และการใช้ยาบางชนิดสามารถเปลี่ยนสีของนมได้เป็นสีออกชมพู ส้ม แดง น้ำตาล เขียว และแม้กระทั่งดำ สารที่เพิ่มเติมเข้ามาเหล่านี้สามารถเปลี่ยนสีของปัสสาวะทั้งของคุณและของลูกได้ด้วย แม้อาจเป็นเรื่องน่าตกใจและน่ากลัวที่เห็นสีน้ำนมเป็นสีต่าง ๆ แต่การเปลี่ยนแปลงของสีน้ำนมมักเกิดจากอาหารการกิน และไม่อันตรายเลย
1. น้ำนมแม่สีเหลือง
น้ำนมเหลือง (Colostrum) คือน้ำนมของแม่หลังคลอดทารกแรกเกิดได้ 1-3 วัน ไหลออกมาประมาณวันละ 10-40 ซีซี. ในน้ำนมเหลืองจะอุดมไปด้วยคุณค่าสารอาหารอย่างเข้มข้น มีปริมาณเม็ดเลือดขาวสูง มีวิตามิน โดยเฉพาะ วิตามิน A วิตามิน K เป็นต้น น้ำนมเหลืองยังอุดมไปด้วยสารอาหารสำคัญจำนวนมาก โดยเฉพาะ “แลคโตเฟอร์ริน (Lactoferrin)” ซึ่งเป็นโปรตีนที่พบมากในนมแม่ มีสัดส่วนสูงถึง 15-20% ของโปรตีนทั้งหมด พบได้มากที่สุดในระยะน้ำนมเหลือง โดยรวมมีประโยชน์ และความสำคัญต่อทารกแรกเกิด ดังนี้
- ต้านเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อรา : แลคโตเฟอร์รินมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อโรคที่เป็นอันตรายต่อทารก โดยแลคโตเฟอร์รินจะดึงธาตุเหล็กของแบคทีเรียก่อโรค ทำให้เชื้อแบคทีเรียเหล่านั้นไม่สามารถเจริญเติบโตได้ และถูกกำจัดออกจากร่างกายในที่สุด
- ช่วยเสริมทางเดินอาหาร : ด้วยการส่งเสริมการเพิ่มจำนวนจุลินทรีย์ที่ส่งผลดีต่อสุขภาพ มีส่วนทำให้ผนังลำไส้ของทารกแข็งแรง และช่วยลดโอกาสการเกิดท้องเสียที่พบได้บ่อยในทารก
- กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้ทารก : ช่วยลดโอกาสการติดเชื้อต่าง ๆ โดยเฉพาะการติดเชื้อที่ระบบทางเดินหายใจ
ทารกแรกเกิดควรรีบกินนมแม่ให้เร็วที่สุด เพื่อไม่ให้พลาดน้ำนมเหลืองที่มีประโยชน์ที่สุด แต่ถ้าหากมีเหตุผลใด ๆ ทำให้คุณแม่ไม่สามารถให้นมทารกได้ คุณแม่สามารถให้นมได้เมื่อมีความพร้อม ประกอบกับเลือกผลิตภัณฑ์นมผงที่ปลอดภัย เหมาะสมกับช่วงวัยของเด็ก และมีสารอาหาร มีประโยชน์ครบถ้วนต่อทารก แต่ในส่วนนี้คุณแม่สามารถปรึกษาแพทย์ก่อนตัดสินใจเลือกผลิตภัณฑ์ได้
2. น้ำนมแม่สีขาว น้ำนมใส
น้ำนมสีใสเป็นน้ำนมส่วนหน้า มีคาร์โบไฮเดรต แล็กโทสช่วยพัฒนาสมอง มีภูมิคุ้มกันด้วย ช่วยกระตุ้นให้ถ่ายจะได้ขับสารเหลืองออกจากร่างกาย สิ่งที่แม่ให้นมควรระวังคือ ถ้าลูกถ่ายเป็นฟองมากเพราะกินนมส่วนหน้ามากไป ให้ทานข้างเดียวนานหน่อย เพื่อให้ลูกน้อยได้น้ำนมส่วนหลังไปด้วย
น้ำนมสีขาวเป็นน้ำนมส่วนหลัง มีโปรตีนและไขมันสูงกว่านมส่วนหน้า หากน้ำนมแยกชั้น เพราะไขมันในนม ก็ไม่ต้องกังวล ขอแค่ไม่มีกลิ่นเปรี้ยวก็พอ
3. น้ำนมแม่สีเขียว
ร่างกายสามารถผลิตน้ำนมสีเขียวได้หลังจากย่อยอาหารที่มีสีเขียวหรือถูกผสมสีเขียวเข้าไป การดื่มเครื่องดื่มที่มีสีเขียว กินผักโขมหรือสาหร่ายทะเล กินสมุนไพรและอาหารเสริมบางชนิดก็เปลี่ยนสีน้ำนมให้กลายเป็นสีเขียวได้เช่นกัน ทั้งยังเป็นไปได้ที่เม็ดเลือดแดงในนมแม่ทำให้สีเปลี่ยนไป
4. น้ำนมแม่สีชมพู ส้ม แดง และน้ำตาล
น้ำนมแม่สามารถเปลี่ยนเป็นสีแดง ชมพู หรือส้มได้จากอาหารที่มีสีแดง ชมพู และส้มโดยธรรมชาติ หรืออาหารที่ผสมสีแดง เหลือง และส้มเข้าไป บีตรูต น้ำอัดลมสีส้ม น้ำผลไม้ที่มีสีแดงหรือส้ม สามารถทำให้น้ำนมเปลี่ยนเป็นสีชมพู แดง และส้มรูปแบบต่าง ๆ ได้
หากเลือดจากในเต้านมรั่วไหลออกมาในท่อน้ำนมล่ะก็ น้ำนมอาจมีสีน้ำตาลหรือสีสนิม อาการอย่างนี้เรียกว่า ภาวะน้ำนมมีเลือดปน ในภาษาอังกฤษเรียกว่า rusty pipe syndrome หรือถ้าแปลตรงตัวก็คือ ภาวะท่อสนิม เนื่องจากน้ำนมมีสีดูเหมือนน้ำสกปรกจากท่อน้ำที่ขึ้นสนิมเก่า ๆ บางครั้งเลือดปริมาณเล็กน้อยจากหัวนมแตกก็อาจเข้าไปปนกับน้ำนมได้ ทำให้น้ำนมมีริ้วสีแดงหรือชมพู หรือเป็นไปได้ว่า เส้นเลือดฝอยฉีกขาดจากการเปิดเครื่องปั๊มนมแรงไป ลองปรับระดับเครื่องปั๊มนมให้เบาลง และปั๊มนมต่อให้เกลี้ยงเต้า ทั้งนี้ ไม่แนะนำให้แม่ Freeze เป็นสต็อก และหากสีแดงเข้มมากเกินไป ทิ้งก็ได้นะคะ
การมีเลือดปริมาณเล็กน้อยอยู่ในน้ำนมนั้นไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อลูก ไม่ต้องหยุดการให้นมลูกแต่อย่างใด ในกรณีส่วนใหญ่ ภาวะเลือดไหลจะหยุดไปเองหลังจากผ่านไปสองหรือสามวัน หากปัญหายังคงมีอยู่หลังจากนั้นหนึ่งสัปดาห์ ควรไปพบแพทย์จะดีกว่า
5. น้ำนมแม่สีดำ
การผลิตน้ำนมสีดำนั้นเกิดจากยาปฏิชีวนะชื่อว่า มิโนไซคลีน (มิโนซิน) ยามิโนไซคลีนทำให้ผิวคล้ำลงได้อีกด้วย ไม่ควรใช้ยาชนิดนี้ระหว่างที่กำลังให้นมลูก ควรให้คุณหมอทราบเสมอว่า กำลังให้นมลูกก่อนที่จะกินยา
การให้นมทารกในช่วงแรก คุณแม่ต้องพยายามให้ทันน้ำนมเหลืองก่อนเสมอ หลังจากนั้นจึงจะเป็นการให้นมด้วยน้ำนมแบบปกติ หากพบความผิดปกติใด ๆ ให้คุณแม่รีบปรึกษาแพทย์ในทันที นอกจากนี้ยังสามารถติดตามอ่านข้อมูลของสีนมแม่ได้ที่นี่ คลิก
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
วิธีนวดกระตุ้นน้ำนมไม่พอ เทคนิคสำคัญช่วยแก้ปัญหาท่อน้ำนมอุดตัน
วิธีกระตุ้นน้ำนม ให้มีน้ำนมเยอะ ๆ สำหรับแม่มือใหม่กลัวน้ำนมน้อย ลูกไม่พอกิน
คุณแม่ต้องรู้! น้ำนมเหลืองดีที่สุดสำหรับลูกน้อย ช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน ลดการเจ็บป่วย