แม่ท้องหลายคนต้องเคยสังเกตเห็นเส้นดำยาวกลางท้องของตัวเอง (หรือของแม่ตั้งครรภ์คนอื่น) ใช่มั้ยคะ แล้วเคยได้ยินความเชื่อที่ว่าเส้นดำกลางท้องนี้จะบอกเพศของลูกในท้องได้ไหมคะ อยากรู้หรือเปล่าว่าความจริงเป็นยังไง บทความนี้จะชวนไปทำความเข้าใจว่า เส้นดำกลางท้อง บอกเพศลูก จริงมั้ย? มาไขข้อข้องใจ พร้อมบอกวิธีดูแลผิวแม่ท้องให้สวยใสไปด้วยกันค่ะ
ไขข้อข้องใจ เส้นดำกลางท้อง คืออะไร
เส้นสีดำที่ทอดตัวจากสะดือลงสู่หัวหน่าวของคุณแม่ตั้งครรภ์ หรือที่เรียกกันโดยทั่วไปว่า “เส้นดำกลางท้อง” ก็คือ “เส้นลีเนีย ไนกร้า” (Linea nigra) โดยคุณแม่ตั้งครรภ์กว่า 80% จะเกิด เส้นดำกลางท้อง ตั้งแต่ในช่วงไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์ ซึ่งส่วนใหญ่เส้นนี้จะมีความกว้างประมาณ 0.6-1.2 เซนติเมตร และมักจะเริ่มขึ้นจากบริเวณใกล้กระดูกหัวหน่าว ไล่ขึ้นไปจนถึงสะดือ แต่แม่ท้องบางรายก็อาจมี เส้นดำกลางท้อง ยาวไปจนถึงกระดูกสันอกได้เช่นกัน
เส้นลีเนีย ไนกร้านี้อาจเกิดขึ้นแบบฉับพลัน และระดับความเข้มของสีอาจแตกต่างกันไปในคุณแม่แต่ละคน ขึ้นอยู่กับสีผิว ในคนที่ผิวสีเข้มเส้นนี้ก็จะเข้มไปด้วย ในคุณแม่ตั้งครรภ์ที่ผิวขาว ซีด เส้นนี้อาจจะซีดมองแทบไม่เห็น แต่ส่วนใหญ่สีจะเข้มขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป แต่ไม่ว่าลักษณะของเส้นดำกลางท้องจะเป็นอย่างไรก็ถือเป็นเรื่องปกติ ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพคุณแม่ตั้งครรภ์แต่อย่างใดค่ะ
เส้นดำกลางท้อง เกิดจากอะไร
สำหรับสาเหตุของการเกิด เส้นดำกลางท้อง มีการสันนิษฐานไว้หลายปัจจัย ดังนี้ค่ะ
ฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนที่เพิ่มขึ้นในระหว่างตั้งครรภ์ จะกระตุ้นให้ร่างกายผลิตเม็ดสีเมลานินมากขึ้น ผิวบริเวณท้องและใบหน้าจึงเข้มขึ้น
เมื่อท้องโตขึ้น ผิวหนังบริเวณท้องจะยืดออก ทำให้เส้นเลือดฝอยขยายตัวและเห็นได้ชัดเจนขึ้น
มักเกิดในคนผิวแทน ผิวคล้ำ ผิวสี นอกจากนั้นยังเกิดในผู้หญิงบางคนที่มีฮอร์โมนเพศชายระดับสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแม่ท้อง
ทั้งนี้ นอกจากเส้นดำกลางท้องแล้ว แม่ท้อง 90% มักมีการเปลี่ยนแปลงของผิวหนังอื่นๆ ร่วมด้วยในไตรมาสที่ 2 เช่น สีผิวเข้มขึ้น ใบหน้าคล้ำ มีฝ้า มีสิว มีการตกกระ ซึ่งเป็นผลของการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน การเพิ่มขึ้นของฮอร์โมนเอสโตรเจน โปรเจสเตอโรน และฮอร์โมนจากรก รวมถึงฮอร์โมนที่กระตุ้นการสร้างเม็ดสี (Melanocyte Stimulating Hormone) กระทั่งหลังคลอดการเปลี่ยนแปลงของผิวหนังเหล่านี้จะหายไป
เส้นดำกลางท้อง บอกเพศลูก จริงมั้ย?
เนื่องจากความสั้นยาวของเส้นดำกลางท้องในคุณแม่แต่ละคนไม่เท่ากัน ทำให้มีความเชื่อเกี่ยวกับ เส้นดำกลางท้อง บอกเพศลูก โดยในสมัยโบราณ มีการใช้เส้นนี้ทำนายเพศทารกในครรภ์ว่า
- หาก เส้นดำกลางท้อง สีเข้มมาก จะได้ “ลูกชาย”
- ถ้า เส้นดำกลางท้อง สีจาง จะได้ “ลูกสาว”
- เส้นดำกลางท้อง สั้น จากสะดือลงไปหัวหน่าว บอกเพศลูก ว่าเป็น “ลูกชาย”
- ส่วน เส้นดำกลางท้อง ยาว จากหัวหน่าวขึ้นไปสะดือ เลยขึ้นไปถึงยอดอก บอกเพศลูก ว่าเป็น “ลูกสาว”
ซึ่งปัจจุบันไม่มีบทพิสูจน์ที่ชี้ชัดได้ว่าความเชื่อเหล่านี้เป็นความจริง ความเชื่อที่ว่า เส้นดำกลางท้อง บอกเพศลูก ได้นั้น ไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ใดๆ ที่สนับสนุนความเชื่อนี้ เป็นเพียงการบอกต่อๆ กันมาเท่านั้นค่ะ ซึ่งอย่างที่อธิบายไว้ข้างต้นว่าการเกิดเส้นดำกลางท้องขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น ฮอร์โมนในร่างกาย สีผิว และปัจจัยทางพันธุกรรม ไม่ได้เกี่ยวข้องกับเพศของลูกในท้องแต่อย่างใด
อย่างไรก็ตาม แม้ไม่มีความสามารถในการบอกเพศลูกได้ หรือมีประโยชน์อะไรต่อการตั้งครรภ์ แต่เส้นดำกลางท้องนี้กลับมีประโยชน์ทางอ้อมให้กับสูติแพทย์ค่ะ เนื่องจากเป็นจุด Landmark ที่สำคัญสำหรับ “การผ่าคลอด” คือ
- หากผ่าแผลตรง การผ่าบนเส้นลีเนีย ไนกร้า คือการผ่ากึ่งกลางลำตัวพอดี แผลที่เย็บจะดูสวยงาม
- กรณีผ่าคลอดแนวขวาง เวลาเย็บแผลให้ชิดกัน ต้องเย็บให้เส้นดำที่อยู่ด้านบนของแผลบรรจบกับเส้นที่อยู่ด้านล่างของแผลเป็นเส้นตรงจดกัน แสดงว่าแผลเย็บไม่เบี้ยว การติดของแผลจะสวยงามค่ะ
|
|---|
รวมความเชื่อเกี่ยวกับ “อาการคุณแม่” ที่บอก “เพศลูก”
|
| ขนาดหน้าอก |
- หน้าอกใหญ่ขึ้นกว่าเดิม = ลูกสาว
- หน้าอกไม่เปลี่ยนแปลงหรือเท่าเดิม = ลูกชาย
|
| ผิวพรรณ เล็บ เส้นผม |
- ผิวหมองคล้ำ มีสิวฝ้า ไม่สดใส เส้นผมแห้ง ไม่ชอบแต่งตัว = ลูกสาว
- ผิวพรรณดี หน้าตาสดใส ชอบแต่งตัว ดูแลตัวเอง ผมและเล็บยาวเร็ว = ลูกชาย
|
| ลักษณะท้อง |
- ท้องกลม คล้ายกับอุ้มลูกแตงโม เวลาลูกดิ้นเจ็บซี่โครง = ลูกสาว
- ท้องยื่นแหลม ห้อยลงจนเห็นได้ชัด เวลาลูกดิ้นเจ็บกระเพาะปัสสาวะ = ลูกชาย
|
| อัตราการเต้นของหัวใจ |
- หัวใจเต้น เร็วกว่า 140 ครั้ง/นาที = ลูกสาว
- ถ้าหัวใจเต้น ต่ำกว่า 140 ครั้ง/นาที = ลูกชาย
|
| สีปัสสาวะ |
- ปัสสาวะสีเหลืองขุ่น = ลูกสาว
- ปัสสาวะสีหลืองใส = ลูกชาย
|
| อาการแพ้ท้อง |
- แพ้ท้องช่วงไตรมาสแรก = ลูกสาว
- ไม่ค่อยแพ้ท้องเลย = ลูกชาย
|
| ระดับความเครียดในช่วงตั้งครรภ์ |
- เครียดมาก เครียดตลอดเวลา = ลูกสาว
- เครียดน้อย หรือแทบไม่เครียดเลย = ลูกชาย
|
| ระดับความหงุดหงิด |
- โมโหและหงุดหงิดง่าย = ลูกสาว
- ไม่ค่อยหงุดหงิด = ลูกชาย
|
| อุณหภูมิของฝ่าเท้า |
- เท้าไม่เย็น หรือค่อนข้างอุ่น = ลูกสาว
- เท้าเย็น = ลูกชาย
|
| การดิ้นของทารก |
- เริ่มดิ้น หลังจากสัปดาห์ที่ 20 = ลูกสาว
- เริ่มดิ้น ก่อนสัปดาห์ที่ 20 = ลูกชาย
|
| ลักษณะการกิน |
- หิวตามมื้อปกติ ไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง = ลูกสาว
- หิวบ่อย อยากอาหารมากกว่าเดิม = ลูกชาย
|
เส้นดำกลางท้อง เกิดนานแค่ไหน จะหายไปเมื่อไร?
โดยปกติแล้ว เส้นลีเนีย ไนกร้า จะค่อยๆ จางหายไปเองหลังจากคุณแม่คลอดลูกแล้วประมาณ 2-3 เดือนค่ะ หรือเมื่อระดับฮอร์โมนในร่างกายกลับสู่ภาวะปกติเหมือนตอนก่อนตั้งครรภ์นั่นเอง ขึ้นอยู่กับปัจจัยของแต่ละคน เนื่องจากในคุณแม่บางรายเส้นดำกลางท้องอาจไม่หายไปทั้งหมด และอาจกลับเกิดได้อีกเมื่อตั้งครรภ์ครั้งต่อไป
แม้เส้นดำกลางท้องจะทำให้คุณแม่ตั้งครรภ์รู้สึกไม่มั่นใจอยู่บ้าง แต่เส้นนี้ก็ไม่ได้ก่อให้เกิดอันตรายต่อตัวแม่ท้องหรือทารกในครรภ์แต่อย่างใด ทั้งยังสามารถหายไปเองได้เมื่อคลอดลูกด้วย จึงอยากให้แม่ทำใจให้สบาย ไม่กังวลเรื่องเส้นดำนี้จนเกิดภาวะเครียดในระหว่างตั้งครรภ์นะคะ
เนื่องจากคุณแม่บางคนอาจพยายามหาวิธีกำจัดเส้นดำนี้ออกไป ไม่ว่าจะเป็นการกินยา การทาโลชั่น การย้อมสีขน แต่บางวิธีโดยเฉพาะการย้อมสีขน นอกจากจะไม่ได้ช่วยกำจัดเส้นสีดำบนท้องแล้ว ยังอาจเป็นอันตรายต่อคุณแม่และทารกในครรภ์ได้ด้วย หากอยากให้เส้นดำกลางท้องลดเลือนไปจริง ๆ แนะนำให้ปรึกษาคุณหมอ เพื่อจะได้รับคำแนะนำที่เหมาะสมที่สุดและปลอดภัยที่สุดค่ะ
วิธีดูแลผิวบริเวณเส้นดำกลางท้อง
แม้ว่าเส้นดำกลางท้องจะไม่เป็นอันตราย แต่คุณแม่หลายคนอาจรู้สึกกังวลเกี่ยวกับรอยดำนี้ ลองใช้วิธีเหล่านี้ดูนะคะ
- หลีกเลี่ยงแสงแดด แสงแดดเป็นตัวกระตุ้นให้ผิวสร้างเม็ดสีเมลานินมากขึ้น แม่ท้องจึงควรหลีกเลี่ยงการออกแดดโดยตรง หรือสวมใส่เสื้อผ้าที่ปกปิดผิว และควรทาครีมกันแดดเป็นประจำทุกวันโดยเฉพาะเมื่อต้องออกแดด
- บำรุงผิวด้วยโลชั่น โดยเลือกโลชั่นบำรุงผิวที่อ่อนโยน ไม่ระคายเคือง เหมาะสำหรับผิวแพ้ง่าย และมีส่วนผสมของสารให้ความชุ่มชื้น เช่น อโลเวรา วิตามินอี
- สครับผิวเบาๆ การสครับผิวเบาๆ จะช่วยผลัดเซลล์ผิวที่ตายแล้ว ทำให้ผิวดูเรียบเนียนขึ้น
- กินอาหารที่มีประโยชน์ เน้นอาหารที่มีวิตามินซีและวิตามินอีสูง อุดมไปด้วยโฟเลต เช่น ผักใบเขียว ผลไม้ จะช่วยบำรุงผิวคุณแม่ให้แข็งแรง ลดการเกิดภาวะสีผิวผิดปกติ หรือเกิดจุดด่างดำ
เส้นดำกลางท้องเป็นเรื่องธรรมชาติที่เกิดขึ้นกับคุณแม่ตั้งครรภ์เกือบทุกคน ไม่ใช่สัญญาณของโรคใดๆ และไม่เกี่ยวข้องกับเพศของทารกในครรภ์ ไม่ใช่สิ่งที่คุณแม่ต้องกังวลจนเกินไป เพราะหลังคลอดรอยดำเหล่านี้ก็จะค่อยๆ หายไปเอง อย่างไรก็ตาม หากคุณแม่มีอาการคัน หรือผิวบริเวณเส้นดำมีอาการระคายเคือง ควรปรึกษาแพทย์ค่ะ
ที่มา : thestandard.co , hellokhunmor.com , www.central.co.th
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
ท้องลมจะหลุดตอนไหน “ท้องลม” VS “แท้ง” เหมือนหรือต่างกันยังไง?
อาการหน่วงท้องน้อย ตั้งครรภ์ ผิดปกติไหม แบบไหนอันตราย
คนท้องเหนื่อยง่าย หายใจไม่ทัน หายใจไม่สะดวก อันตรายไหม รับมือยังไง
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
