ถูกไหมน้า? เป็นหวัดเจ็บคอ กินยาแก้อักเสบกันไว้
เมื่อลูกเริ่มเป็นหวัดเจ็บคอ ควรให้ลูกกินยาแก้อักเสบกันไว้หรือไม่ ก่อนอื่นคุณพ่อคุณแม่ต้องแยกความแตกต่างระหว่างการใช้ยาแก้อักเสบ กับยาปฏิชีวนะให้ได้เสียก่อน
"อุ๊ย คุณคะลูกน่าจะเริ่มเป็นหวัด น้ำมูกยืดเชียว ไม่ค่อยกินข้าวด้วยอาจจะเจ็บคอ คุณช่วยไปซื้อยาแก้อักเสบมาให้ลูกกินกันไว้ก่อนหน่อยสิคะ"
คุณพ่อคุณแม่บางท่านคงจะคุ้นๆ ว่าเคยพูดประโยคนี้ใช่ไหมคะ จากประโยคนี้มี 2 ประเด็นค่ะ
ประเด็นแรก เด็กที่เป็นหวัดเจ็บคอส่วนใหญ่เป็นเพราะติดเชื้อไวรัส ซึ่งเด็กๆ ทุกคนมีภูมิต้านทานของร่างกายที่เอาชนะเชื้อไวรัสได้อยู่แล้ว โดยในช่วงเวลาที่ “พระเอกภูมิต้านทาน” กําลังต่อสู้กับเชื้อไวรัสอยู่ เด็กอาจมีอาการเป็นไข้ ปวดศีรษะ ปวดตามตัว ไอ มีน้ำมูกหรือเสมหะ และรู้สึกเพลียบ้าง ซึ่งแก้โดยการที่คุณพ่อคุณแม่ช่วยเช็ดตัวลดไข้ หาอาหารอ่อนย่อยง่าย เช่น ข้าวต้มหรือโจ๊กให้ลูกกิน รักษาบริเวณลําคอของลูกให้อบอุ่น และให้ลูกดื่มน้ำมากๆ นอกจากนี้ การกลั้วคอด้วยน้ำเกลือ จะช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอหรือระคายเคืองในคอของลูกได้
แต่หากมีอาการเยอะหน่อย ยาแก้คัดจมูก และยาลดไข้ จะเป็น "ผู้ช่วยพระเอก” ที่จะทําให้ลูกทุเลาอาการเหล่านี้ จนกว่าพระเอกจะปราบผู้ร้ายเชื้อไวรัสได้หมด ซึ่งมักใช้เวลา 3 – 4 วัน เป็นอย่างน้อย อย่างไรก็ตาม หากลูกมีอาการแย่ลงซึ่งอาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินหายใจเพิ่มเติม คุณหมออาจจะสั่งยาปฏิชีวนะให้ไปช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียเหล่านั้นโดยจะเป็นยาปฏิชีวนะชนิดไหน กินเท่าไร อย่างไรแพทย์จะพิจารณาจากอาการของลูก ผลการตรวจร่างกาย น้ำหนักตัว อายุ และประวัติการแพ้ยา ซึ่งต้องใช้ ความรู้ทางการแพทย์ และการตรวจร่างกายอย่างละเอียด ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ไม่ควรที่จะไปซื้อยาปฏิชีวนะให้ลูกกินเอง และไม่ควรให้ลูกกินเผื่อไว้ก่อนด้วย เพราะลูกจะไม่ได้รับประโยชน์ใดๆ เลย แต่จะได้รับโทษหรือเสี่ยงอันตรายจากการใช้ยาปฏิชีวนะซึ่งได้แก่ การแพ้ยา และ เชื้อดื้อยา ซึ่งทางสำนักงานกองสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวในเวทีเสวนาเมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน 58 ที่ผ่านมาว่า คนไทยเสียชีวิตเฉลี่ยวันละ 100 คน หรือปีละเกือบ 40,000 คน จากเชื้อดื้อยา สาเหตุมาจากความไม่เข้าใจในการใช้ยาปฏิชีวนะค่ะ
ประเด็นที่สอง ยาแก้อักเสบไม่ใช่ยาปฏิชีวนะนะคะ ยาแก้อักเสบ (ยาต้านการอักเสบ, Anti-inflammatory drugs) เป็นยาที่มีฤทธิ์ลดไข้ แก้ปวด ลดบวมอักเสบ โดยไม่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อโรค ตัวอย่างเช่น แอสไพริน ไอบูโพรเฟน ส่วนยาปฏิชีวนะ (Antibiotics) เป็นยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ใช้รักษาโรคที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ไม่มีฤทธิ์แก้อักเสบโดยตรง ตัวอย่างเช่น เพนนิซิลลิน อะม็อกซีซิลลิน เพราะฉะนั้นจากประโยคข้างต้นที่ถูกต้องจะต้องเป็นยาปฏิชีวนะค่ะ
ดังนั้น หากลูกมีอาการคล้ายหวัด เจ็บคอ พาไปให้คุณหมอตรวจเถอะค่ะ อย่าซื้อยาปฏิชีวนะให้ลูกกินเองเลยนะคะ และถ้าคุณหมอสั่งยาปฏิชีวนะให้ลูกกินแล้วก็ให้กินตามที่หมอบอก อย่ากินครั้งละมากหรือน้อยกว่า และต้องกินติดต่อกันจนหมด ห้ามหยุดกินก่อนแม้ว่าอาการ จะดีขึ้นแล้วก็ตามค่ะ
