สาเหตุ ผื่นแดงบนหน้าทารกแรกเกิด
ผื่นแดงบนหน้าทารกแรกเกิด อีกหนึ่งปัญหาที่ทำให้คุณแม่หลายท่านเป็นกังวล ซึ่งต่อมไขมันอักเสบในทารกนั้น เป็นภาวะผิดปกติของผิวหนังที่ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดแต่สันนิษฐานว่าอาจเกิดจากการกระตุ้นมากเกินไปของต่อมไขมัน
นอกจากนี้อาจพบได้บริเวณใบหู ซอกคอ รักแร้ และขาหนีบได้ บางครั้งพบว่าอาจเกี่ยวข้องกับเชื้อรา Malassezia spp. โดยเชื่อว่าเป็นปฏิกิริยาต่อการเพิ่มจำนวนของเชื้อรามากกว่าเกิดจากการติดเชื้อ ดังนั้นจึงมักพบผื่นในบริเวณที่มีต่อมไขมันมาก ได้แก่ หนังศีรษะ ใบหน้า และลำตัว
อาการที่แสดง
ภาวะต่อมไขมันอักเสบมักพบในทารกแรกเกิดโดยเฉพาะในช่วงอายุ 6 สัปดาห์แรกหลังคลอด และอาจพบเริ่มมีอาการหรือเริ่มมีผื่นเมื่ออายุได้ประมาณ 2- 3 สัปดาห์ขึ้นไป และผื่นจะสามารถหายไปได้เองในช่วง 2-3 สัปดาห์ โดยผื่นจะมีลักษณะแตกต่างกันไปตามตำแหน่งที่เกิดผื่น เช่น ทารก ที่มีอาการผื่นแดงที่หน้าลักษณะเป็นเม็ดสีชมพูแดงๆ พบมากที่บริเวณแก้มทั้งสองข้าง หน้าผาก และหลังหูหรือใบหู
ส่วนผื่นที่บริเวณหนังศีรษะ คิ้วจะมีลักษณะเป็นขุย หรือสะเก็ดรังแคสีเหลือง โดยสะเก็ดค่อนข้างหนาและสามารถลอกออกเป็นแผ่น ๆ ได้ บางครั้งสามารถพบรอยแดงรอบๆ สะเก็ดและเมื่อสะเก็ดหลุดออกจะมีผมร่วงได้ โดยส่วนมากทารกมักไม่มีอาการคัน เกา หรืองอแงจากผื่น
การดูแลรักษาผื่นแดงบนหน้าทารกแรกเกิดในเบื้องต้น
สำหรับบริเวณศีรษะใช้น้ำมันหรือน้ำมันมะกอกทาทิ้งไว้ 1-2 ชั่วโมง แล้วสระออกด้วยแชมพูเด็ก กรณีที่มีสะเก็ดหนาอาจใช้น้ำมันมะกอกหรือ white petroleum jelly ทาทิ้งไว้ข้ามคืนแล้วค่อยสระออกด้วยแชมพูร่วมกับการถูเบาๆ หรือใช้แปรงที่มีขนอ่อนๆ เกาจะช่วยให้สะเก็ดหลุดได้ง่ายขึ้น ถ้าเป็นมากควรใช้ครีมที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์อ่อนๆ หรือไปพบกุมารแพทย์ด้านโรคผิวหนังในเด็ก
ภาวะต่อมไขมันอักเสบนี้คุณแม่บางท่านอาจเข้าใจว่าเป็นผื่นภูมิแพ้ หรือผื่นแพ้อาหาร ซึ่งจริงๆ จะแตกต่างกันเพราะผื่นแพ้อาหาร มักจะพบทั่วตัว และมีอาการคันแต่ต่างกันที่โรคนี้จะไม่ค่อยมีอาการคันเหมือนผื่นภูมิแพ้ และเริ่มเป็นได้เร็วกว่า (ส่วนใหญ่มักเริ่มภายในเดือนแรก)
ส่วนผื่นภูมิแพ้มักเริ่มในช่วงอายุ 2-3 เดือนขึ้นไป และที่สำคัญผื่นผิวหนังจากต่อมไขมันอักเสบจะหายเร็วกว่าผื่นภูมิแพ้ โดยมักจะหายก่อนอายุ 6 เดือน (ประมาณ 3-4 เดือน) ทำให้คุณแม่บางท่านเข้าใจผิดคิดว่าเกิดจากการแพ้อาหารโดยเฉพาะคิดว่าแพ้อาหารผ่านนมมารดา และเมื่อคุณแม่งดอาหารแล้วผื่นดีขึ้นทั้งๆ ที่โดยตัวผื่นจะหายไปได้เอง โดยไม่เกี่ยวข้องกับการแพ้อาหารที่คุณแม่งด ทำให้คุณแม่เสียโอกาสในการรับประทานอาหารบางประเภทไปโดยไม่จำเป็นและไม่เกิดประโยชน์
พญ.นวลรัตน์ หาญศิริพันธุ์
กุมารแพทย์ด้านโรคผิวหนังในเด็ก ศูนย์สุขภาพเด็ก
รพ.พญาไท 3
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
อาการข้างเคียงของวัคซีน แต่ละชนิดส่งผลอะไรกับลูกบ้าง
ภาวะตัวเหลืองในทารกแรกเกิด อันตรายแค่ไหน
ลูกนอนสลับเวลา นอนกลางวัน ตื่นมาเล่นตอนกลางคืน แก้ไขอย่างไรดี